Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tuần 13 - Năm học 2018-2019

Tuần 13 
Tiết 25
THỰC HÀNH
MỔ VÀ QUAN SÁT TÔM SÔNG
Ngày soạn:27/11/2018
Ngày dạy: 29/11/2018
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Học sinh mổ và quan sát cấu tạo mang: nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang. Nhận biết một số nội quan của tôm như: hệ tiêu hoá, hệ thần kinh. Viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình câm trong SGK.
2. Kỹ năng: 
- Rèn kĩ năng mổ động vật không xương sống. Biết sử dụng các dụng cụ mổ. Kĩ năng quan sát các nội quan bên trong. Phân biệt các bộ phận của các cơ quan. KN hợp tác nhóm. KN đảm nhận trách nhiệm được phân công. KN quản lí thời gian.
3. Thái độ: - Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ...
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: Tôm sông còn sống: 2 con. Khay mổ, bộ đồ mổ, kính lúp.
2. Học sinh: Kiến thức liên quan.
III. Chuỗi các hoạt động học:
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Kiểm tra vở thực hành
Các em đã biết cấu tạo ngoài của tôm sông vậy cấu tạo trong muốn biết được phải làm thế nào?
- GV nêu yêu cầu của tiết thực hành như SGK.
- Phân chia nhóm thực hành và kiểm tra sự chuẩn bị của các nhóm.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
Đem vở và trình bày câu trả lời.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Đánh giá nhau
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. Tiến trình thực hành
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
Bước 1: GV hướng dẫn nội dung thực hành
Mổ và quan sát mang tôm
- GV hướng dẫn cách mổ như hướng dẫn ở hình 23.1 A, B (SGK trang 77).
a. Mổ tôm
- Cách mổ SGK.
- Đổ nước ngập cơ thể tôm.
- Dùng kẹp nâng tấm lưng vừa cắt bỏ ra ngoài.
b. Quan sát cấu tạo các hệ cơ quan
+ Cơ quan tiêu hóa:
- Đặc điểm: Thực quản ngắn, dạ dày có màu tối. Cuối dạ dày có tuyến gan, ruột mảnh, hậu môn ở cuối đuôi tôm.
- Quan sát trên mẫu mổ đối chiếu hình 23.3A (SGK trang 78) nhận biết các bộ phận của cơ quan tiêu hoá.
- Điền chú thích vào chữ số ở hình 23.3B.
+ Cơ quan thần kinh
- Cách mổ: dùng kéo và kẹp gỡ bỏ toàn bộ nội quan, chuỗi hạch thần kinh màu sẫm sẽ hiện ra, quan sát các bộ phận của cơ quan thần kinh.
+ Cấu tạo:
+ Gồm 2 hạch não với với 2 dây nối với hạch dưới hầu tạo nên vòng thần kinh hầu lớn.
+ Khối hạch ngực tập trung thành chuỗi.
+ Chuỗi hạch thần kinh bụng.
- Tìm chi tiết cơ quan thần kinh trên mẫu mổ.
- Chú thích vào hình 23.3C.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
I. Tiến trình thực hành
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Dùng kính lúp quan sát 1 chân ngực kèm lá mang, nhận biết các bộ phận và ghi chú thích vào hình 23.1 thay các con số 1, 2, 3, 4.
- Thảo luận ý nghĩa đặc điểm lá mang với chức năng hô hấp, điền vào bảng.
Bước 2: HS tiến hành quan sát
- HS tiến hành theo các nội dung đã hướng dẫn.
- GV đi tới các nhóm kiểm tra việc thực hiện của HS, hỗ trợ các nhóm yếu sửa chữa sai sót (nếu có).
- HS chú ý quan sát đến đâu, ghi chép đến đó.
Bước 3: Viết thu hoạch
- Hoàn thành bảng ý nghĩa đặc điểm các lá mang ở nội dung 1
- Chú thích các hình 23.1B, 23.3B, C thay cho các chữ số.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
I. Tiến trình thực hành	
II. Viết thu hoạch
Bảng 1: Ý nghĩa đặc điểm của lá mang
Đặc điểm lá mang
ý nghĩa
- Bám vào gốc chân ngực
- Thành túi mang mỏng
- Có lông phủ
- Tạo dòng nước đem theo oxi
- Trao đổi khí dễ dàng
- Tạo dòng nước
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Vẽ cấu tạo các cơ quan quan sát được của tôm sông?
Việc nuôi tôm và xuất khẩu tôm ở nước ta đã gặp những khó khăn gì?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS vẽ và trao đổi trả lời.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Học bài, chuẩn bị bài mới.
Yêu cầu HS nêu sự đa dạng của tôm và sưu tầm?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS ghi nhiệm vụ ở nhà và trao đổi trả lời.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Trong sách BT
Tuần 13 
Tiết 26
ĐA DẠNG VÀ VAI TRÒ CỦA LỚP GIÁP XÁC
Ngày soạn:27/11/2018
Ngày dạy: 30/11/2018
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được đặc điểm riêng của một số loài giáp xác điển hình, sự phân bố rộng của chúng trong nhiều môi trường khác nhau. Nêu được vai trò của giáp xác trong tự nhiên và đối với việc cung cấp thực phẩm cho con người.
2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng quan sát tranh. Kĩ năng hoạt động nhóm. KN tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK tìm hiểu vai trò 1 số đại diện lớp Giáp xác trong thực tiễn cuộc sống. KN hợp tác lắng nghe tích cực. KN tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, lớp.
3. Thái độ: Giáo dục thái độ đúng đắn bảo vệ các giáp xác có lợi.
4. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ...
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: 
- Phiếu học tập, bảng phụ ghi nội dung phiếu học tập:
 Đặc điểm
Đại diện
Kích thước
Cơ quan di chuyển
Lối sống
Đặc điểm khác
1. Mọt ẩm
2. Sun
3. Rận nước
4. Chân kiến
5. Cua đồng
6. Cua nhện
7. Tôm ở nhờ
2. Học sinh: Kiến thức liên quan
III. Chuỗi các hoạt động học:
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
NỘI DUNG
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV sử dụng câu hỏi cuối bài.
Mở bài như mục thông tin trong SGK.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS trả lời và phát biểu vấn đề cần giải quyết trong bài mới.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
I. Một số giáp xác khác
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
- GV yêu cầu HS quan sát kĩ hình 24 từ 1-7 SGK, đọc thông báo dưới hình, thảo luận nhóm hoàn thành PHT
- GV gọi HS lên bảng điền trên bảng.
- GV chốt lại kiến thức.
- Từ bảng GV yêu cầu HS thảo luận:
- Trong các đại diện trên loài nào có ở địa phương? Số lượng nhiều hay ít?
- Nhận xét sự đa dạng của giáp xác?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
II. Vai trò thực tiễn
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK và hoàn thành bảng 2.
- GV kẻ bảng gọi HS lên điền.
- Nếu chưa chính xác GV bổ sung thêm:
- Lớp giáp xác có vai trò như thế nào?
- GV có thể gợi ý bằng cách đặt các câu hỏi nhỏ:
- Nêu vai trò của giáp xác với đời sống con người?
- Vai trò nghề nuôi tôm?
- Vai trò của giáp xác nhỏ trong ao, hồ, biển?
? Là HS em phải làm gì để bảo vệ các loài ĐV thuộc lớp Giáp xác nói riêng và ĐV nói chung?
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
I. Một số giáp xác khác
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập:
- HS quan sát hình, đọc chú thích SGK trang 79, 80 ghi nhớ thông tin.Thảo luận nhóm và hoàn thành PHT
- Đại diện nhóm lên điền các nội dung, các nhóm khác bổ sung.
- HS thảo luận và rút ra nhận xét.
+ Tuỳ địa phương có các đại diện khác nhau.
 + Đa dạng: 
Số loài lớn
Có cấu tạo và lối sống rất khác nhau
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
II. Vai trò thực tiễn
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS kết hợp SGK và hiểu biết của bản thân, làm bảng trang 81.
- HS lên làm bài tập, lớp bổ sung.
- Từ thông tin của bảng, HS nêu được vai trò của giáp xác.
- HS tự liên hệ và trả lời
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
I.Một số giáp xác khác
- Giáp xác có số lượng loài lớn, sống ở các môi trường khác nhau, có lối sống phong phú.
II. Vai trò thực tiễn
- Lợi ích:
+ Là nguồn thức ăn của cá.
+ Là nguồn cung cấp thực phẩm
+ Là nguồn lợi xuất khẩu.
- Tác hại:
+ Có hại cho giao thông đường thuỷ
+ Có hại cho nghề cá
+ Truyền bệnh giun sán.
 Đặc điểm
Đại diện
Kích thước
Cơ quan di chuyển
Lối sống
Đặc điểm khác
1. Mọt ẩm
Nhỏ
Chân
ở cạn
Thở bằng mang
2. Sun
Nhỏ
Cố định
Sống bám vào vỏ tàu
3. Rận nước
Rất nhỏ
Đôi râu lớn
Sống tự do
Mùa hạ sinh toàn con cái
4. Chân kiến
Rất nhỏ
Chân kiếm
Tự do, kí sinh
Kí sinh: phần phụ tiêu giảm
5. Cua đồng
Lớn
Chân bò
Hang hốc
Phần bụng tiêu giảm
6. Cua nhện
Rất lớn
Chân bò
Đáy biển
Chân dài giống nhện
7. Tôm ở nhờ
Lớn
Chân bò
ẩn vào vào vỏ ốc
Phần bụng vỏ mỏng và mềm
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Những động vật có đặc điểm như thế nào được xếp vào lớp giáp xác?
a. Mình có một lớp vỏ bằng kitin và đá vôi
b. Phần lớn đều sống ở nước và thở bằng mang
c. Đầu có 2 đôi râu, chân có nhiều đốt khớp với nhau.
d. Đẻ trứng, ấu trùng lột xác nhiều lần.
Trong những động vật sau, con nào thuộc lớp giáp xác?
- Tôm sông. Mối. Cáy. Tôm sú. Kiến. Mọt ẩm. Cua biển. Rận nước. Nhện	
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS trả lời các câu hỏi thông qua trao đổi.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Học bài, chuẩn bị bài mới.
Phân tích vai trò có lợi của lớp giáp xác.
2. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Đánh giá HS
1. Thực hiện nhiệm vụ học tập
Ghi nhiệm vụ ở nhà và trao đổi trả lời.
2. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
Tự đánh giá nhau
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Trong sách BT