Giáo án Sinh học Lớp 12 - Học kỳ I

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

 - Học sinh làm quen với các thao thác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai giống, đánh giá kết quả thí nghiệm bằng phương pháp thống kê.

 - Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên 1 số đối tượng cây trồng ở địa phương.

2. Kĩ năng:

Rèn luyện kĩ năng thực hành, kĩ năng làm việc theo nhóm và làm việc độc lập. Tư duy phân tích và tổng hợp.

3. GDMT:

- Chủ động tạo gióng mới có nhiều ưu điểm.

- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, niềm tin vào khoa học

II. Chuẩn bị:

1. Giáo viên:

 - Cây cà chua bố mẹ

 - Kẹp, kéo, kim mũi mác, đĩa kính đồng hồ, bao cách li, nhãn, bút chì, bút lông, bông, hộp pêtri.

 - Giáo án, sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo.

 Chuẩn bị cây bố mẹ

 - Chọn giống: chọn các giống cây khác nhau rõ ràng về hình dạng hoặc màu sắc quả để có thể phân biệt dể dàng bằng mắt thường.

 - Gieo hạt những cây dùng làm bố trước những cây dùng làm mẹ từ 8 đến 10 ngày.

 - Khi cây bố ra hoa thì tỉa bớt số hoa trong chùm và ngắt bỏ những quả non để tập trung lấy phấn được tốt.

 - Khi cây mẹ ra được 9 lá thì bấm ngọn và chỉ để 2 cành, mỗi cành lấy 3 chùm hoa, mỗi chùm hoa lấy từ 3 đến 5 quả.

2. Học sinh:

Học bài cũ và đọc bài mới trước khi tới lớp.

III. Tiến trình dạy học

1. Kiểm tra bài cũ:

 

doc129 trang | Chia sẻ: hatranv1 | Lượt xem: 831 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Sinh học Lớp 12 - Học kỳ I, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
bản giữa NST giới tính và NST thường.
- Hãy chỉ ra các vùng tương đồng và không tương đồng trên cặp nhiễm sắc thể giới tính, các đoạn này có đặc điểm gì ?
- Cho vớ dụ về 1 cặp NST giới tớnh ở 1 số sv?
Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS tìm hiểu về sự DT của các gen trên NST giới tính. ( 20’)
GV yêu cầu học sinh quan sát đoạn phim về cơ sở tế bào học của sự di truyền màu mắt ở ruồi giấm, kết hợp độc lập đọc SGK mục I-2-3 và thảo luận nhóm để hoàn thành các mục tiêu sau trong thời gian 15 phút.( ghi kết quả vào bảng phụ)
- Nêu thí nghiệm về sự di truyền màu mắt ở ruồi giấm.
- Kết quả lai thuận nghịch như thế nào ? Moóc gan giải thích như thế nào về kết quả đó ?
- Căn cứ vào sơ đồ 12.2 viết sơ đồ lai trong mỗi trường hợp.
- Nêu đặc điểm sự di truyền gen trên NST X, Y.
- Làm thế nào để phát hiện được 1 tính trạng nào đó do gen nằm trên NST quy định ?
- Thế nào là sự di truyền liên kết với giới tính ?
- Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết với giới tính.
GV thu phiếu trả lời của 1 nhóm bất kì treo/chiếu lên bảng để cả lớp cùng quan sát. Đồng thời yêu cầu các nhóm còn lại trao đổi kết quả để kiểm tra chéo cho nhau.
GV gọi một số học sinh bất kì( thuộc nhóm khác) nhận xét đánh giá kết quả, bổ sung từng phần trong phiếu được treo trên bảng. 
GV nhận xét đánh giá hoạt động và của từng nhóm và bổ sung, hoàn thiện những nội dung học sinh làm chưa đúng để học sinh ghi bài. 
GV đặt vấn đề tiếp : trong các phép lai thuận nghịch của Menđen vai trò của bố và mẹ như nhau trong di truyền. Nhưng trong một số thí nghiệm khác người ta không thu được kết quả như vậy ? Điều này giải thích như thế nào ?
Hoạt động 3: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu sự di truyền ngoài nhân ( 8’)
GV yêu cầu học sinh độc lập đọc SGK mục II và thảo luận nhóm để hoàn thành nội dung : Từ kết quả thí nghiệm của Côren có thể rút ra những nhận xét gì? 
Tại sao có hiện tượng đó ?
Gen quy định sự di truyền các tính trạng đó nằm ở đâu ?
Hs đọc SGK và trả lời câu hỏi :
- NST thường: Luôn luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng; chỉ chứa các gen quy định tính trạng thường. Còn NST giới tính tồn tại thành cặp tương đồng( XX) hoặc không tương đồng(XY); ngoài các gen quy định giới còn có các gen quy định tính trạng thường.
- Chỉ ra các vùng tương đồng và không tương đồng với việc chứa các gen đặc trưng.
- HS lấy ví dụ về cặp NST giới tính ở người.
- Theo dõi giáo viên giới thiệu đoạn phim
- Độc lập đọc SGK và thảo luận nhóm để thực hiện từng nội dung của lệnh, cụ thể:
- Nêu thí nghiệm
- Kết quả lai thuận khác lai nghịch; màu mắt biểu hiện không giống nhau ở 2 giới.
- Giải thích
- Viết sơ đồ lai
- Gen trên X di truyền chéo, gen trên Y di truyền thẳng.
- Dựa vào các tính trạng liên kết giới tính để sớm phân biệt đực cái và điều chỉnh tỉ lệ đực cái theo ý muốn của nhà sản xuất.
- 1 nhóm nộp phiếu kết quả, các nhóm còn lại trao đổi phiếu để kiểm tra chéo cho nhau.
- Nhận xét, bổ sung phần trình bày của nhóm bạn.
- Theo dõi phần GV tiểu kết và ghi bài
HS tìm hiểu sự di truyền ngoài nhân
- Đọc SGK và thảo luận nhóm.
- 1 nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét bổ sung.
- Ghi bài
I/ Di truyền liên kết với giới tính.
1. NST giới tính và cơ chế tế bào học xác định giới tính bằng nhiễm sắc thể: 
a. NST giới tớnh
- Là loại NST cú chứa gen quy định giới tớnh
- Trong cặp NST giới tớnh ở người:
Cặp XX gồm 2 chiếc tương đồng
Cặp NST XY cú vựng tương đồng và cú vựng khụng tương đồng.
b. Một số cơ chế tb xỏc định giới tớnh bằng NST: 
- Ở đv cú vỳ, ruồi giấm: ♀ XX, ♂ XY
- Ở chim, bướm, cỏ, ếch nhỏi: ♀ XY, ♂ XX
- Ở chõu chấu, rẹp, bọ xớt: ♀ XX, ♂ XO
2. Di truyền liên kết với giới tính.
a. Gen trên X :
- Thí nghiệm ( SGK)
- Cơ sở tế bào học:
Do sự phõn li và tổ hợp của cặp NST giới tớnh dẫn đến sự phõn li và tổ hợp của cỏc gen nằm trờn NST giới tớnh.
- Đặc điểm di truyền của gen trờn NST giới tớnh X:
Kết quả của phộp lai thuận, nghịch là k.nhau. 
Cú hiện tượng di truyền chộo (gen từ ông ngoại con gái cháu trai).
 - Giải thích : Tính trạng phân bố không đều ở 2 giới"gen quy định tính trạng màu mắt chỉ có trên X mà không có trên Y và do gen lặn quy định, vì vậy cá thể đực XY chỉ cần một gen lặn nằm trên X đã biểu hiện kiểu hình, trong đó cá thể cái XX cần 2 gen lặn mới biểu hiện" tính trạng này thấy xuât hiện ở ruồi đực nhiều hơn. 
- Sơ đồ lai
 Giả sử W: mắt đỏ, w: mắt trắng), gen quy định màu mắt nằm trên NST X.
- SĐL: Lai thuận
P XWXW x XwY
Gp XW Xw, Y
F1 XWXw, XWY
GF1 XW, Xw XW, Y
F2 XWXW, XwY, XWXw, XWY
 Lai nghịch: học sinh về nhà viết tiếp.
b) Gen trên Y:
- Vớ dụ : người bố cú tỳm lụng tai sẽ truyền cho tất cả con trai mà con gỏi thỡ khụng bị tật này. Hoặc gen quy định tật dớnh ngún 2, 3 chỉ biểu hiện ở nam giới.
- Giải thớch : Gen quy định tớnh trạng/NST Y, khụng cú alen tương ứng trờn X → Di truyền cho cỏ thể mang kiểu gen XY.
- Đặc điểm di truyền của gen trờn NST Y:
Cú hiện tượng di truyền thẳng (luôn truyền cho 100% cơ thể XY)
KL chung : - Một tính trạng sự di truyền luôn gắn với giới tính gọi là sự di truyền liên kết với giới tính.
- Lai thuận nghịch kết quả tính trạng phân bố không đều ở 2 giới"gen quy định tính trạng nằm trên NST giới tính.
c) ý nghĩa của di truyền liên kết với giới tính: 
- Dựa vào tớnh trạng liờn kết với giới tớnh để sớm phõn biệt đực, cỏi và điều chỉnh tỉ lệ đực, cỏi tuỳ thuộc vào mục tiờu sản xuất. 
Vd: .................
II/ Di truyền ngoài nhân.
*)Thớ nghiệm: sgk
*)Giải thớch 
Do khi thụ tinh, giao tử đực chỉ truyền nhõn mà hầu như khụng truyền tbc cho trứng. Do vậy, cỏc gen nằm trong tbc (trong ti thể hoặc trong lục lạp) chỉ được mẹ truyền cho con qua tbc của trứng.
*). Đặc điểm di truyền ngoài nhõn (di truyền ở ti thể và lục lạp):
- Lai thuận lai nghịch kết quả khỏc nhau biểu hiện kiểu hỡnh ở đời con theo dũng mẹ.
- Trong di truyền qua tế bào chất vai trũ chủ yếu thuộc về tế bào chất của tế bào sinh dục cỏi.
4. Củng cố: ( 5’)
Để khắc sâu kiến thức, GV hướng dẫn HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến bài.
Chọn phương án trả lời đúng trong mỗi câu sau:
1. Trong cặp nhiễm sắc thể giới tính XY, vùng không tương đồng chứa các gen
alen.
đặc trưng cho từng nhiễm sắc thể.
tồn tại thành từng cặp tương ứng.
di truyền tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường.
2. Trong cặp nhiễm sắc thể giới tính XY, vùng tương đồng chứa các gen di truyền 
tương tự như các gen nằm trên nhiễm sắc thể thường.
thẳng.
chéo.
theo dòng mẹ.
3. Kết quả của phép lai thuận nghịch cho tỉ lệ phân tính kiểu hình khác nhau ở hai giới thì gen quy định tính trạng 
nằm trên nhiễm sắc thể thường.
nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
nằm ở ngoài nhân.
có thể nằm trên nhiễm sắc thể thường hoặc nhiễm sắc thể giới tính. 
4. Lai thuận và lai nghịch đã được sử dụng để phát hiện ra quy luật di truyền
tương tác gen, trội lặn không hoàn toàn.
tương tác gen, phân ly độc lập.
liên kết gen trên nhiễm sắc thể thường và trên nhiễm sắc thể giới tính, di truền qua tế bào chất.
trội lặn hoàn toàn, phân ly độc lập.
5. Kết quả của phép lai thuận nghịch khác nhau theo kiểu đời con luôn có kiểu hình giống mẹ thì gen quy định tính trạng đó
nằm trên nhiễm sắc thể thường.
nằm trên nhiễm sắc thể giới tính.
nằm ở ngoài nhân.
có thể nằm trên nhiễm sắc thể thường hoặc nhiễm sắc thể giới tính. 
4. HDVN: ( 1’)
	1. Học và trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
2.So sánh gen trong nhân và gen ngoài nhân
Điểm phân biệt
Gen trong nhân
Gen ngoài nhân
Khác nhau
Giống nhau
3. Đọc trước bài 13 SGK/55
Đánh giá nhận xét sau giờ dạy :
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày duyệt giáo án:
Tổ trưởng
Đồng Quốc Tuấn
Ngày soạn: 
TiÕt 13 - Bµi 13: ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng lªn sù biÓu hiÖn cña gen
I- Môc tiªu: 
1. KiÕn thøc:
Sau khi häc xong bµi nµy häc sinh ph¶i
	- Thấy ®­îc nh÷ng ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng ngoµi ®Õn sù biÓu hiÖn cña gen.
- Ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh.
	- Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm vµ nh÷ng tÝnh chÊt cña th­êng biÕn.
	- Tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm møc ph¶n øng, vai trß cña kiÓu gen vµ m«i tr­êng ®èi víi n¨ng suÊt cña vËt nu«i vµ c©y trång.
2. Kü n¨ng:
	- Ph¸t triÓn kü n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh.
	- Ph¸t triÓn ®­îc kü n¨ng vËn dông lý thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
3. GDMT:
	- Tõ nhËn thøc: cã rÊt nhiÒu yÕu tè cña m«i tr­êng ¶nh h­ëng ®Õn sù biÓu hiÖn cña kiÓu gen nªn b¶o vÖ m«i tr­êng sèng, h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i ®Õn sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ®éng, thùc vËt vµ con ng­êi.
4. Phát triển năng lực
a/ Năng lực kiến thức: 
- HS xác định được mục tiêu học tập chủ đề là gì
- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.
- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập
b/ Năng lực sống: 
- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.
- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin.
- Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: tác động đến quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô
- Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề...
- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...
II. Bảng mô tả các mức độ câu hỏi/bài tập đánh giá năng lực của HS qua bài học
Nội dung
Mức độ nhận thức
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Vận dụng cao
I. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
- Nhận biết được những ảnh hưởng của môi trường ngoài đến sự biểu hiện của gen.
II. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
- Mô tả được thí nghiệm ảnh hưởng của các yếu tố môi trường lên sự biểu hiện của gen.
- Ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh.
-Vận dụng kiến thức về sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường để dự đoán kết quả biểu hiện kiểu hình của cây trồng trong các môi trường sống khác nhau.
 -Vận dụng kiến thức về sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường để dự đoán kết quả biểu hiện kiểu kiểu hình từ đó cói thể đề xuất các biện pháp phòng ngừa và hạn chế sự biểu hiện của tính trạng không mong muốn ở người và vật nuôi.
III. Mức phản ứng của kiểu gen
- Trình bày được thế nào là mức phản ứng của kiểu gen.
- Lấy được ví dụ về những tính trạng có mức phản ứng rộng, những tính trạng có mức phản ứng hẹp.
- Trình bày được thế nào là thường biến.
- Mức phản ứng của một kiểu gen do những yếu tố nào quy định.
- Trình bày được phương pháp nghiên cứu mức phản ứng của một kieur gen.
- Hiểu được vai trò của thường biến đối với đời sống sinh vật.
- Phân loại được mức phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp
- Phân biệt được mức phản ứn rộng với mức phản ứng hẹp.
- Vận dụng được kiến thức về mức phản ứng trong trồng trọt và chăn nuôi.
III. Hệ thống câu hỏi và bài tập
Thế nào là mức phản ứng của một kiểu gen ? ( Câu hỏi nhận biết)
Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật , ta cần phải làm gì ? ( Câu hỏi vận dụng)
Nói : Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng ‘má lúm đồng tiền’ có chính xác không ? Nếu cần thì phải sử lại câu này như thế nào ? ( Câu hỏi vận dụng)
Một số ba con nông dân đã mua hạt ngo lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng cây ngo không cho hạt trong trường hợp trên.
IV- ChuÈn bÞ:
1. GV: GA + SGK
2. HS:
	- Xem l¹i bµi 25 SGK SH 9.
V- Tiến trình bài học:
1. Ổn định tổ chức 
2. KiÓm tra bµi cò : ( 5’)
- KiÓm tra bµi tËp 2 cña bµi häc tr­íc.
3. Bµi míi:
§V§ ( 1’) : T¹i sao trong tù nhiªn cã nh÷ng c¬ thÓ khi sèng ë m«i tr­êng kh¸c nhau biÓu hiÖn ra c¸c kiÓu h×nh kh¸c nhau? Gièng bß ®ùc cña ViÖt nam nÕu ch¨m sãc tèt, 5 tuæi ®¹t 250 kg thÞt h¬i, cßn gièng bß cao s¶n nhiÖt ®íi 15-18 th¸ng tuæi nÕu ch¨m sãc tèt ®¹t 420 - 450 kg thÞt h¬i( th«ng tin tõ Internet). Nh­ng nÕu ch¨m sãc tèt h¬n n÷a cã hy väng v­ît qua ®­îc n¨ng suÊt trªn kh«ng ?
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn H/S nªu ®­îc con ®­êng biÓu hiÖn tõ gen tíi tÝnh tr¹ng ; ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh. ( 18’)
Yªu cÇu häc sinh ®éc lËp ®äc SGK phÇn I, II( l­u ý vÝ dô môc II) th¶o luËn nhãm theo bµn vµ hoµn thµnh môc tiªu sau trong15 phót : - Qua vÝ dô cho biÕt nhiÖt ®é ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn sù biÓu hiÖn cña gen tæng hîp mªlalin
- Nªu con ®­êng tõ gen tíi tÝnh tr¹ng.
- Tõ gen thÓ hiÖn ra tÝnh tr¹ng chÞu ¶nh h­ëng cña nh÷ng yÕu tè nµo ? H·y s¬ ®å ho¸ mèi quan hÖ ®ã.
- Cã thÓ rót ra ®­îc nh÷ng kÕt luËn nµo vÒ vai trß cña kiÓu gen vµ ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng ®èi víi sù h×nh thµnh tÝnh tr¹ng.
G/V §iÒu khiÓn ho¹t ®éng nhãm vµ chØnh lý kiÕn thøc. Cã thÓ ph©n tÝch thªm : t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè m«i tr­êng trong ®Õn ho¹t ®éng cña gen nh­ t­¬ng t¸c gi÷a c¸c gen alen, kh«ng alen, gen nh©n vµ tÕ bµo chÊt hoÆc giíi tÝnh cña c¬ thÓ.
 Gv yêu cầu và gîi ý cho HS lÊy thªm c¸c vÝ dô vÒ sù ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c tõ MT ngoµi ®Õn sù biÓu hiÖn cña gen.
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn H/S t×m hiÓu vÒ møc ph¶n øng vµ th­êng biÕn. ( 15’)
G/V ®­a ra vÝ dô : víi chÕ ®é ch¨n nu«i tèt nhÊt lîn Ø Nam §Þnh 10 th¸ng tuæi chØ ®¹t kh«ng qu¸ 50 kg, nh­ng lîi §¹i B¹ch ®¹t tíi 185 kg, nÕu ch¨m sãc kh«ng tèt (tuú møc ®é)lîn Ø Nam §Þnh cã thÓ chØ cho 30, 35, 42,,, kg. Qua vÝ dô trªn kÕt hîp ®éc lËp ®äc SGK môc III, quan s¸t h×nh 13, th¶o luËn nhãm gi¶i quyÕt môc tiªu sau :
- TËp hîp c¸c th«ng sè thÓ träng cña lîn Ø Nam §Þnh gäi lµ g× ?
- Kh¸i niÖm møc ph¶n øng, th­êng biÕn, møc ph¶n øng do yÕu tè nµo quy ®Þnh ?
- Trong ch¨n nu«i vµ trång trät muèn cã n¨ng suÊt cao cÇn quan t©m tíi kiÓu gen hay m«i tr­êng ?
GV yêu cầu HS trả lời lệnh : Tại sao các nhà KH.....cùng một vụ ?
HS t×m hiÓu con ®­êng biÓu hiÖn tõ gen tíi tÝnh tr¹ng b»ng c¸ch ®éc lËp ®äc SGK phÇn I II, th¶o luËn nhãm theo bµn vµ hoµn thµnh môc tiªu ®ã. 
- §¹i diÖn lÇn l­ît vµi nhãm bÊt k× tr×nh bµy tõng néi dung, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung.
- NhiÖt ®é ¶nh h­ëng ®Õn sù tæng hîp s¾c tè mªlalin( nhiÖt ®é thÊp" gen tæng hîp ®­îc ; nhiÖt ®é cao"gen kh«ng tæng hîp ®­îc)
- S¬ ®å
- KÕt luËn mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng, kiÓu h×nh.
- Ghi bµi
HS t×m hiÓu møc ph¶n øng, th­êng biÕn chó ý theo dâi vÝ dô G/V ®­a ra, ®éc lËp ®äc SGK môc III, quan s¸t h×nh 13, th¶o luËn nhãm gi¶i quyÕt môc tiªu :
-TËp hîp c¸c th«ng sè thÓ träng cña lîn Ø Nam §Þnh gäi lµ møc ph¶n øng cña lîn Ø Nam §Þnh.
- Møc ph¶n øng lµ tËp hîp c¸c kiÓu h×nh cña mét kiÓu gen t­¬ng øng víi c¸c m«i tr­êng kh¸c nhau.
- Møc ph¶n øng do kiÓu gen quy ®Þnh.
- HiÖn t­îng mét kiÓu gen cã thÓ thay ®æi kiÓu h×nh tr­íc c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr­êng kh¸c nhau gäi lµ sù mÒm dÎo kiÓu h×nh(hay gäi th­êng biÕn)
- Trong ch¨n nu«i vµ trång trät muèn cã n¨ng suÊt cao kh«ng chØ quan t©m tíi chän kiÓu gen mµ cÇn ph¶i quan t©m tíi chÕ ®é ch¨m sãc(m«i tr­êng).
HS trả lời lệnh : Nếu trồng như vậy họ sẽ rơi vào tình trạng « Được ăn cả, ngã về không »Vì chúng ta khó có thể dự đoán được ĐK khí hậu thời tiết cũng như dịch bệnh.
I/ Con ®­êng tõ gen tíi tÝnh tr¹ng.
 MT MT
Gen (AND) mARN à
 MT MT
polipeptit Protein tÝnh tr¹ng.
( MT : m«i tr­êng) 
- Qúa trình biểu hiện của gen qua nhiều bước nên có thể bị nhiều yếu tố môi trường bên trong cũng như bên ngoài chi phối.
II/ Sù t­¬ng t¸c gi÷a kiÓu gen vµ m«i tr­êng.
* Hiện tượng:
- Ở thỏ: Tại vị trí đầu mút cơ thể (tai, bàn chân, đuôi, mõm) có lông màu đen. Ở những vị trí khác lông trắng muốt.
* Giải thích:
- Tại các tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp hơn nên có khả năng tổng hợp được sắc tố mêlanin làm cho lông màu đen.
- Các vùng khác có nhiệt độ cao hơn không tổng hợp mêlanin nên lông màu trắng.
→ làm giảm nhiệt độ thì vùng lông trắng sẽ chuyển sang màu đen.
* Kết luận: - Môi trường có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện của kiểu gen.
 M«i tr­êng
KiÓu gen kiÓu h×nh
- Bè vµ mÑ kh«ng truyÒn cho con nh÷ng tÝnh tr¹ng ®· cã s½n mµ chØ truyÒn cho con c¸c alen.
III/ Møc ph¶n øng cña kiÓu gen.
*. Mức phản ứng:
 - KN: Tập hợp các kiểu hình của cùng 1 kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau gọi là mức phản ứng của 1 kiểu gen
- VD: Con tắc kè hoa
+ Trên lá cây: da có hoa văn màu xanh của lá cây
+ Trên đá: màu hoa rêu của đá
+ Trên thân cây: da màu hoa nâu
 - Đặc điểm: + Mức phản ứng do gen quy định, trong cùng 1 kiểu gen mỗi gen có mức phản ứng riêng.
+ Có 2 loại mức phản ứng: mức phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp, mức phản ứng càng rộng sinh vật càng dễ thích nghi.
+ Di truyền được vì do kiểu gen quy định.
+ Thay đổi theo từng loại tính trạng.
- Phương pháp xác định mức phản ứng:
 Để xác định mức phản ứng của 1 kiểu gen cần phải tạo ra các cá thể sinh vật có cùng 1 kiểu gen, rồi cho chúng sinh trưởng trong các MT khác nhau và theo dõi đặc điểm của chúng.
*. Sự mềm dẻo về kiểu hình ( thường biến)
- Hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau gọi là sự mềm dẻo về kiểu hình.
- Do sự tự điều chỉnh về sinh lí giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi trường.
- Mức độ mềm dẻo về kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen.
- Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong 1 phạm vi nhất định.
4. Cñng cè: ( 5’)
Chän ph­¬ng ¸n tr¶ líi ®óng hoÆc ®óng nhÊt trong mçi c©u sau:
1. Th­êng biÕn kh«ng di truyÒn v× ®ã lµ nh÷ng biÕn ®æi
	A. kh«ng liªn quan ®Õn nh÷ng biÕn ®æi trong kiÓu gen.
	B. do t¸c ®éng cña m«i tr­êng.
	C. ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ.
	D. kh«ng liªn quan ®Õn rèi lo¹n ph©n bµo.
2. KiÓu h×nh cña c¬ thÓ lµ kÕt qu¶ cña
	A. sù t­¬ng t¸c gi÷a kiÓu gen víi m«i tr­êng.	
B. sù truyÒn ®¹t nh÷ng tÝnh tr¹ng cña bè mÑ cho con c¸i.
C. qu¸ tr×nh ph¸t sinh ®ét biÕn.
D. sù ph¸t sinh c¸c biÕn dÞ tæ hîp.
3. Møc ph¶n øng lµ
kh¶ n¨ng sinh vËt cã thÓ ph¶n øng tr­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn bËt lîi cña m«i tr­êng.
møc ®é biÓu hiÖn kiÓu h×nh tr­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr­êng kh¸c nhau.
tËp hîp c¸c kiÓu h×nh cña mét kiÓu gen t­¬ng øng víi c¸c m«i tr­êng kh¸c nhau
kh¶ n¨ng biÕn ®æi cña sinh vËt tr­íc sù thay ®æi cña m«i tr­êng.
4. Nh÷ng tÝnh tr¹ng cã møc ph¶n øng réng th­êng lµ nh÷ng tÝnh tr¹ng
chÊt l­îng.	B. sè l­îng.
C. tréi lÆn kh«ng hoµn toµn.	D. tréi lÆn hoµn toµn.
4. HDVN : (1’)
	1. T×m c¸c vÝ dô chøng minh mèi quan hÖ gen vµ tÝnh tr¹ng; mèi quan hÖ gi÷a kiÓu gen, m«i tr­êng vµ kiÓu h×nh; vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc trong c¸c ho¹t ®éng häc tËp, vµ ®êi sèng.
	2. Häc vµ tr¶ lêi c©u hái vµ bµi tËp cuèi bµi.
	3. Đọc trước bài 14 thực hành lai giống SGK/ 59
§¸nh gi¸ nhËn xÐt sau giê d¹y :
.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 
Ngày duyệt giáo án:
Tổ trưởng
Đồng Quốc Tuấn
Ngày soạn: 
TIẾT 14 – BÀI 14: THỰC HÀNH LAI GIỐNG
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
 - Học sinh làm quen với các thao thác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai giống, đánh giá kết quả thí nghiệm bằng phương pháp thống kê.
 - Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên 1 số đố

File đính kèm:

  • docgiao_an_sinh_hoc_lop_12_hoc_ky_i.doc