Giáo án Sinh học 9 tuần 13, 14
Bài 24. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ (tt)
I. Môc tiªu:
1. Kiến thức
- Học sinh phân biệt được hiện tượng đa bội thể và thể đa bội.
- Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyên phân, giảm phân và phân biệt sự khác nhau giữa 2 trường hợp trên.
- Nhận biết được một số thể đa bội bằng mắt thường qua tranh ảnh và có được các ý niệm sử dụng các đặc điểm của thể đa bội trong chọn giống.
2. Kỹ năng
- Kĩ năng hợp tác ứng xữ, giao tiếp lắng nghe tích cực
- Kĩ năng thu thập và xữ lí thông tin khi đọc SGK, quan sát ảnh, để tìm hiểu khái niệm nguyên nhân phát sinh và tính chất của ĐB số lượng NST
- Kĩ năng tự tin bày tỏ ý kiến.
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI Tuần13 Ngày soạn: 29/10/2013 Tiết 25 Ngày dạy: 05/11/2013 Baøi 22: ÑOÄT BIEÁN CAÁU TRUÙC NHIEÃM SAÉC THEÅ I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Học sinh trình bày được một số dạng đột biến cấu trúc NST. - Giải thích và nắm được nguyên nhân và nêu được vai trò của đột biến cấu trúc NST. 2. Kỹ năng: - Kĩ năng hợp tác ứng xữ, giao tiếp lắng nghe tích cực - Kĩ năng thu thập và xữ lí thông tin khi đọc SGK, quan sát ảnh, phim, internetđể tìm hiểu khái niệm nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến và tính chất của ĐB NST - Kĩ năngtự tin bày tỏ ý kiến. II. CHUẨN BỊ: - Tranh hình 22 SGK. III. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định lớp – Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra: - Đột biến gen là gì? VD? Nguyên nhân gây nên đột biến gen? - Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu vai trò và ý nghĩa của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG Höôùng daãn HS quan saùt hình 22 SGK/65 vaø yeâu caàu so saùnh NST tröôùc vaø sau khi bieán ñoåi caáu truùc " Thaûo luaän nhoùm, laàn löôït ñieàn vaø hoaøn thaønh baûng (phieáu hoïc taäp) qua heä thoáng caâu hoûi. *Tröôøng hôïp a: - NST sau khi bò ñoät bieán maát ñoaïn naøo? - Ñoaïn naøy naèm ôû vò trí naøo treân NST? - Daïng ñoät bieán NST naøy laø daïng gì? *Tröôøng hôïp b: - 2 muõi teân ngaén ôû 2 ñaàu ñoaïn maøu vaøng (toâ thaãm) duøng ñeå bieåu thò ñieàu gì? - Treân NST sau khi bò ñoät bieán coù maáy ñoaïn BC? Ñoä daøi NST sau khi ñoät bieán thay ñoåi nhö theá naøo? - Daïng ñoät bieán caáu truùc NST naøy laø daïng gì? *Tröôøng hôïp c: - 2 muõi teân ngaén trong tröôøng hôïp naøy bieåu thò ñieàu gì? - Vò trí caùc ñoaïn B, C, D thay ñoåi nhö theá naøo? - Haõy moâ taû quaù trình hình thaønh ñoät bieán caáu truùc NST naøy? - Daïng ñoät bieán caáu truùc NST naøy laø daïng gì? " Ñoät bieán caáu truùc NST laø gì? Caùc daïng ñoät bieán caáu truùc NST? " Gôïi yù vaø nhaán maïnh: daïng maát ñoaïn, laëp ñoaïn laø bieán ñoåi veà soá löôïng gen treân NST, coøn ñaûo ñoaïn laø thay ñoåi caùch saép xeáp gen treân NST. Quan saùt hình 22 SGK/65 theo söï höôùng daãn cuûa GV, löu yù caùc ñoaïn coù muõi teân ngaén (chæ ñieåm bò ñöùt) vaø muõi teân daøi (chæ quaù trình daãn ñeán ñoät bieán) " tieán haønh thaûo luaän ñeå thoáng nhaát keát quaû: *Tröôøng hôïp a: - NST sau khi bò ñoät bieán maát ñoaïn H. - Ñoaïn naøy naèm ôû cuoái NST. - Daïng ÑB NST naøy laø daïng maát ñoaïn *Tröôøng hôïp b: - Trong sô ñoà naøy duøng ñeå chæ roõ ñoaïn laëp laïi. - Treân NST sau khi bò ñoät bieán coù 2 ñoaïn BC, laøm ñoä daøi NST sau khi bò ñoät bieán taêng. - Daïng ñoät bieán caáu truùc naøy laø daïng laëp ñoaïn. *Tröôøng hôïp c: - 2 muõi teân ngaén trong tröôøng hôïp naøy chæ roõ ñoaïn thay ñoåi vò trí. - Vò trí caùc ñoaïn B, C, D thay ñoåi thaønh D, C, B. - Ñoaïn B vaø ñoaïn D thay ñoåi vò trí baèng caùch xoay 180o. - Daïng ñoät bieán naøy laø daïng ñaûo ñoaïn. - Ñoät bieán caáu truùc NST laø nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc NST. Caùc daïng: maát ñoaïn, laëp ñoaïn, ñaûo ñoaïn. I. Ñoät bieán caáu truùc NST laø gì? - Ñoät bieán caáu truùc NST laø nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc NST. - Caùc daïng: maát ñoaïn, laëp ñoaïn, ñaûo ñoaïn,... Cho HS töï nghieân cöùu SGK/65, 66 vaø traû lôøi caùc caâu hoûi gôïi yù: - ÑB caáu truùc NST do nguyeân nhaân naøo? " Giaûi thích theâm: do caùc taùc nhaân vaät lí vaø hoaù hoïc trong ngoaïi caûnh ñaõ phaù vôõ caáu truùc NST hoaëc gaây ra söï saép xeáp laïi caùc ñoaïn cuûa chuùng. - Haõy cho bieát tính chaát (lôïi, haïi) cuûa ñoät bieán caáu truùc NST? - Vì sao bieán ñoåi caáu truùc NST thöôøng gaây haïi cho sinh vaät? Höôùng daãn HS tìm hieåu ví duï SGK/66: - Ví duï 1 laø daïng ñoät bieán naøo? - Ví duï naøo coù haïi, ví duï naøo coù lôïi cho sinh vaät vaø con ngöôøi? Töï thu thaäp thoâng tin SGK vaø neâu ñöôïc: - Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do caùc taùc nhaân vaät lí vaø hoaù hoïc trong ngoaïi caûnh. - Tính chaát: thöôøng gaây haïi cho baûn thaân sinh vaät nhöng cuõng coù nhöõng daïng coù lôïi. - Bieán ñoåi caáu truùc NST laøm thay ñoåi soá löôïng vaø caùch saép xeáp caùc gen ñaõ haøi hoaø treân NST neân thöôøng gaây haïi cho sinh vaät. Nghieân cöùu kyõ ví duï vaø xaùc ñònh ñöôïc: - Ví duï 1 laø daïng maát ñoaïn. - Ví duï 1 coù haïi cho con ngöôøi. - Ví duï 2 coù lôïi cho sinh vaät. II. Nguyeân nhaân phaùt sinh vaø tính chaát cuûa ñoät bieán caáu truùc NST - Nguyeân nhaân chuû yeáu laø taùc nhaân vaät lí vaø hoùa hoïc trong ngoaïi caûnh. - Tính chaát: thöôøng coù haïi (do laøm thay ñoåi soá löôïng vaø caùch saép xeáp caùc gen treân NST) nhöng cuõng coù khi coù lôïi. 4. Củng cố - Đánh giá: - Tại sao đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho sinh vật? - Höôùng daãn HS traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi SGK/66: 5. Dặn dò: - Söu taàm 1 soá hình aûnh veà ÑB caáu truùc NST. - Chuaån bò baøi môùi: + Xem laïi baøi 8. NST: NST töông ñoàng, boä NST löôõng boäi, boä NST ñôn boäi. + Ñem theo caùc quaû caø ñoäc döôïc (neáu co)ù. + Traû lôøi leänh SGK/67. IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: TRƯỜNG TH TIÊN HẢI Tuần13 Ngày soạn: 02/11/2013 Tiết 26 Ngày dạy: 09/11/2013 Baøi 23: ÑOÄT BIEÁN SOÁ LÖÔÏNG NHIEÃM SAÉC THEÅ I. Môc tiªu: 1. Kiến thức - Học sinh nắm được các biến đổi số lượng thường thấy ở một cặp NST, cơ chế hình thành thể (2n + 1) và thể (2n - 1). - Nêu được hậu quả của biến đổi số lượng ở từng cặp NST. 2. Kỹ năng - Kĩ năng hợp tác ứng xữ, giao tiếp lắng nghe tích cực - Kĩ năng thu thập và xữ lí thông tin khi đọc SGK, quan sát ảnh, để tìm hiểu khái niệm nguyên nhân phát sinh và tính chất của ĐB số lượng NST - Kĩ năng tự tin bày tỏ ý kiến. 3. Thái độ - Học sinh nắm rõ về đột biết vân dụng vào đời sống. II. CHUẨN BỊ: - Tranh hình 23.1; 23.2 SGK; H 29.1; 29.2 SGK. III. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định lớp – Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra: - Kiểm tra 3 câu hỏi SGK. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG - Kieåm tra kieán thöùc HS: + Theá naøo laø caëp NST töông ñoàng? + Boä NST löôõng boäi? + Boä NST ñôn boäi? - Cho HS nghieân cöùu thoâng tin SGK/67 vaø traû lôøi caùc caâu hoûi: + Söï bieán ñoåi soá löôïng ôû 1 caëp NST thaáy ôû nhöõng daïng naøo? + Theá naøo laø hieän töôïng dò boäi theå? " hoaøn chænh kieán thöùc. - Yeâu caàu HS quan saùt hình 23.1SGK/67 theo gôïi yù: + Veà kích thöôùc, quaû cuûa theå (2n + 1) naøo to hôn hoaëc nhoû hôn nhieàu so vôùi ôû theå löôõng boäi? + Cho ví duï söï khaùc nhau veà hình daïng quaû cuûa caùc caây (2n + 1)? + Cho bieát gai treân quaû cuûa caùc caây (2n+1) naøo to hôn roõ reät so vôùi caây löôõng boäi, cho 1 ví duï veà söï sai khaùc giöõa chuùng veà ñoä daøi cuûa gai vaø ñoä lôùn cuûa quaû? " Hieän töôïng dò boäi theå gaây ra nhöõng bieán ñoåi gì? - Moät vaøi HS nhaéc laïi caùc khaùi nieäm: + Caëp NST töông ñoàng laø caëp NST gioáng nhau veà hình thaùi vaø kích thöôùc. + Boä NST löôõng boäi kí hieäu 2n, ôû teá baøo xoâma. + Boä NST ñôn boäi kí hieäu n, ôû teá baøo sinh duïc. - Töï phaân tích thoâng tin vaø xöû lí " neâu ñöôïc: + Söï bieán ñoåi soá löôïng ôû 1 caëp NST thaáy nhöõng daïng: (2n + 1) vaø (2n -1) - Hieän töôïng dò boäi theå laø hieän töôïng theâm hoaëc maát 1 NST ôû 1 caëp NST naøo ñoù. - Quan saùt kyõ hình vaø ñoái chieáu ñeå xaùc ñònh ñöôïc: + Veà kích thöôùc, so vôùi ôû theå löôõng boäi quaû cuûa theå (2n + 1) to hôn: quaû VI hoaëc nhoû hôn: quaû V,XI. + Söï khaùc nhau veà hình daïng quaû cuûa caùc caây (2n + 1): troøn hoaëc baàu duïc. + Quaû coù gai daøi hôn hoaëc ngaén hôn. Quaû coù gai daøi hôn: quaû IX. - Hieän töôïng dò boäi theå gaây ra nhöõng bieán ñoåi veà hình thaùi: kích thöôùc, hình daïng, maøu saéc, I. Hieän töôïng dò boäi theå - Dò boäi theå laø hieän töôïng ñoät bieán theâm (2n + 1) hoaëc maát (2n – 1) moät NST thuoäc 1 caëp NST naøo ñoù. - Coù theå xaûy ra ôû ngöôøi, ñoäng vaät vaø thöïc vaät. - Yeâu caàu HS quan saùt hình 23.2 SGK/68, nhaän xeùt sau khi thaûo luaän trong 3’: + Söï phaân li cuûa 1 caëp NST töông ñoàng ôû 1 trong 2 daïng boá meï khaùc vôùi tröôøng hôïp bình thöôøng nhö theá naøo? Keát quaû daãn ñeán söï khaùc nhau veà caëp NST ôû caùc giao töû nhö theá naøo? + Caùc giao töû khaùc nhau noùi treân, khi tham gia thuï tinh thì daãn ñeán keát quaû nhö theá naøo? - Thoâng baùo: ôû ngöôøi taêng theâm 1 NST ôû caëp NST soá 21 " gaây beänh Ñao " Haäu quaû cuûa hieän töôïng dò boäi theå? Phaùt sinh theå dò boäi do NST khoâng phaân li trong giaûm phaân gaây bieán ñoåi hình daïng, kích thöôùc, maøu saéc...ôû thöïc vaät hoaëc gaây beänh NST. - Quan saùt kyõ hình 23.2 SGK/68, tieán haønh thaûo luaän " baùo caùo, boå sung: + Khaùc vôùi tröôøng hôïp bình thöôøng: 1 caëp NST töông ñoàng naøo ñoù khoâng phaân li. Keát quaû1 giao töû coù 2 NST cuûa moät caëp vaø 1 giao töû khoâng coù NST naøo. + Giao töû mang caëp NST töông ñoàng keát hôïp vôùi giao töû chæ mang 1 NST cuûa caëp ñoù thì seõ cho theå dò boäi (2n+1). Söï keát hôïp giöõa giao töû mang 1 NST cuûa caëp töông ñoàng vaø 1 giao töû khoâng mang NST naøo cuûa caëp ñoù thì seõ cho theå dò boäi (2n – 1). - Hieän töôïng dò boäi theå gaây bieán ñoåi hình thaùi: hình daïng, kích thöôùc, maøu saéc ôû thöïc vaät hoaëc gaây beänh NST. II. Söï phaùt sinh theå dò boäi Do 1 caëp NST khoâng phaân li trong giaûm phaân, daãn ñeán taïo thaønh giao töû maø caëp NST töông ñoàng naøo ñoù coù 2 NST hoaëc khoâng coù NST. 4. Củng cố - Đánh giá: - Đọc phần ghi nhớ SGK. - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK. 5. Dặn dò: - Học bài và xem lại câu hỏi SGK. - Chuaån bò baøi thöïc haønh (Baøi 27. Quan saùt thöôøng bieán): moãi nhoùm chuaån bò 01 cuû khoai lang ñeå trong toái vaø 01 cuû ñeå ngoaøi saùng cho moïc maàm (hoaëc maï gieo trong chaäu nhoû ñeå trong trong toái vaø ngoaøi saùng). IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: TRƯỜNG TH TIÊN HẢI Tuần14 Ngày soạn: 12/11/2013 Tiết 27 Baøi 24. ÑOÄT BIEÁN SOÁ LÖÔÏNG NHIEÃM SAÉC THEÅ (tt) I. Môc tiªu: 1. Kiến thức - Học sinh phân biệt được hiện tượng đa bội thể và thể đa bội. - Trình bày được sự hình thành thể đa bội do nguyên phân, giảm phân và phân biệt sự khác nhau giữa 2 trường hợp trên. - Nhận biết được một số thể đa bội bằng mắt thường qua tranh ảnh và có được các ý niệm sử dụng các đặc điểm của thể đa bội trong chọn giống. 2. Kỹ năng - Kĩ năng hợp tác ứng xữ, giao tiếp lắng nghe tích cực - Kĩ năng thu thập và xữ lí thông tin khi đọc SGK, quan sát ảnh, để tìm hiểu khái niệm nguyên nhân phát sinh và tính chất của ĐB số lượng NST - Kĩ năng tự tin bày tỏ ý kiến. 3. Thái độ - Sử dụng các đặc điểm của thể đa bội trong chọn giống. II. CHUẨN BỊ: - Tranh hình 24.1 đến 24.4 SGK. - Phiếu học tập: tìm hiểu sự tương quan giữa mức bội thể và kích thước các cơ quan. III. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định lớp – Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra: - Đột biến số lượng NST là gì? Sự biến đổi số lượng NST ở một cặp thường thấy ở những dạng nào? Nêu hậu quả và cho VD? - Nêu cơ chế dẫn tới sự hình thành thể dị bội có số lượng NST là 2n + 1 và 2n -1. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG - Yeâu caàu HS nhaéc laïi: Theá naøo laø theå löôõng boäi? " Ñöa ra caâu hoûi gôïi yù: + Caùc cô theå maø trong teá baøo sinh döôõng coù boä NST: 3n, 4n, 5n,coù heä soá cuûa n khaùc vôùi theå löôõng boäi ntn? + Coù phaûi laø boäi soá cuûa n khoâng? " Ñoù laø theå ña boäi. + Vaäy theå ña boäi laø gì? + Caùc cô theå coù soá löôïng NST: 3n, 4n, 5n,ñöôïc goïi laø gì? - Yeâu caàu HS tìm hieåu caùc ñaëc ñieåm cuûa theå ña boäi trong 3’, thoâng qua caùc caâu hoûi gôïi yù : + Söï taêng gaáp boäi soá löôïng NST, ADN trong teá baøo ñaõ aûnh höôûng tôùi cöôøng ñoä ñoàng hoùa vaø aûnh höôûng ñeán kích thöôùc cuûa teá baøo nhö theá naøo? + Söï töông quan giöõa soá n vaø kích thöôùc cuûa cô quan nhö theá naøo? + Coù theå nhaän bieát caây ña boäi baèng maét thöôøng qua nhöõng daáu hieäu naøo? + Coù theå khai thaùc nhöõng ñaëc ñieåm naøo ôû caây ña boäi trong choïn gioáng caây troàng? - Vaän duïng kieán thöùc chöông II, neâu ñöôïc: Theå löôõng boäi chöùa caùc caëp NST töông ñoàng. + Theå löôõng boäi: 2n. Caùc cô theå khaùc: 3n, 4n, 5n, + 3n, 4n, 5n,laø boäi soá cuûa n. + Theå ña boäi laø cô theå maø trong teá baøo sinh döôõng coù soá NST laø boäi soá cuûa n (nhieàu hôn 2n). + Caùc cô theå coù soá löôïng NST: 3n, 4n, 5n,ñöôïc goïi laø theå ña boäi. - Thöïc hieän leänh SGK/69,70 theo nhoùm nhoû " baùo caùo, boå sung: + Söï taêng gaáp boäi soá löôïng NST, ADN trong teá baøo ñaõ taêng cöôøng ñoä ñoàng hoùa, taêng kích thöôùc teá baøo. + Taêng soá löôïng NST " taêng roõ reät kích thöôùc cô quan. + Nhaän bieát qua daáu hieäu taêng kích thöôùc cuûa caùc cô quan cuûa caây. + Ñaëc ñieåm laøm taêng kích thöôùc cô quan sinh döôõng vaø cô quan sinh saûn " naêng suaát cao. III. Hieän töôïng ña boäi theå - Theå ña boäi laø cô theå maø trong teá baøo sinh döôõng coù soá NST laø boäi soá cuûa n (nhieàu hôn 2n). - Teá baøo ña boäi coù soá löôïng NST taêng gaáp boäi, soá löôïng ADN cuõng taêng töông öùng, vì theá quaù trình toång hôïp caùc chaát höõu cô dieãn ra maïnh meõ hôn, daãn tôùi kích thöôùc teá baøo cuûa theå ña boäi lôùn, cô quan sinh döôõng to, sinh tröôûng phaùt trieån maïnh vaø choáng chòu toát. " öùng duïng trong choïn gioáng caây troàng. IV. Söï hình thaønh theå ña boäi (Tự nghiên cứu) 4. Củng cố - Luyện tập: - Đọc phần ghi nhớ SGK. - Trả lới câu hỏi SGK. 5. Dặn dò: - Học bài và xem lại câu hỏi SGK. - Chuaån bò baøi môùi: + Ñem theo caây rau döøa nöôùc soáng ôû 3 moâi tröôøng khaùc nhau, caây rau maùc, cuû su haøo (neáu coù) + Traû lôøi tröôùc leänh SGK/72. IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: TRƯỜNG TH TIÊN HẢI Tuần14 Ngày soạn: 09/11/2013 Tiết 28 Ngày dạy: 16/11/2013 Bài 25: THƯỜNG BIẾN I. Môc tiªu: 1. Kiến thức - Học sinh nắm được khái niệm thường biến. - Phân biệt sự khác nhau giữa thường biến với đột biến về 2 phương diện: khả năng di truyền và sự biểu hiện thành kiểu hình. - Trình bày được khái niệm mức phản ứng và ý nghĩa của nó trong chăn nuôi và trồng trọt. - Trình bày được ảnh hưởng của môi trường sống với tính trạng số lượng và mức phản ứng của chúng để ứng dụng trong việc nâng cao năng suất vật nuôi và cây trồng. 2. Kỹ năng - Rèn kỹ năng quan sát, kỹ năng phân tích thông tin. 3. Thái độ - Học sinh ứng dụng được trong sản xuất vật nuôi và cây trồng. II. CHUẨN BỊ: - Tranh phóng to hình 25 SGK. - Một số tranh ảnh mẫu vật sưu tầm khác về thường biến. III. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định lớp – Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra: - Thể đa bội là gì? Cho VD? Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua những dấu hiệu nào? ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nào? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG - Höôùng daãn HS quan saùt hình vaø tìm hieåu caùc ví duï 1,2. Moãi hình caàn nhaán maïnh aûnh höôûng cuûa 1 nhaân toá chuû ñaïo: + Rau maùc: chuù yù ñaëc ñieåm cuûa laù + Rau döøa nöôùc: thaân + Su haøo: tính ñoàng loaït - Yeâu caàu HS thöïc hieän leänh SGK/72 vaø hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp. " Yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi: + Nhaän xeùt kieåu gen cuûa caây rau maùc vaø rau döøa moïc trong 3 moâi tröôøng? + Taïi sao laù caây rau maùc coù söï bieán ñoåi kieåu hình? - Yeâu caàu baùo caùo leänh SGK/72: + Söï bieåu hieän ra kieåu hình cuûa moät kieåu gen phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? Trong caùc yeáu toá ñoù, yeáu toá naøo ñöôïc xem nhö khoâng bieán ñoåi? + Thöôøng bieán laø gì? " ñöa ra ñaùp aùn chuaån. - Quan saùt kyõ hình 25 SGK/72, tìm hieåu kyõ caùc ví duï 1,2 SGK/72 vaø chuù yù caùc ñaëc ñieåm laù caây rau maùc, thaân caây rau döøa vaø tính ñoàng loaït ôû su haøo keát hôïp vôùi caùc maãu vaät ñem theo ñeå ñoái chieáu. - Caùc nhoùm tieán haønh thaûo luaän qua quan saùt hình, maãu vaät vaø thoâng tin SGK/72 ñeå hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp - Ñaïi dieän traû lôøi döïa vaøo phieáu hoïc taäp: + Kieåu gen cuûa caây rau maùc vaø rau döøa moïc trong 3 moâi tröôøng gioáng nhau. + Laù caây rau maùc coù söï bieán ñoåi kieåu hình ñeå thích nghi vôùi nhöõng moâi tröôøng soáng khaùc nhau (hình daûi: traùnh soùng ngaàm, phieán roäng: noåi treân maët nöôùc, hình maùc: traùnh gioù maïnh) - Baùo caùo keát quaû thaûo luaän: + Söï bieåu hieän ra kieåu hình cuûa moät kieåu gen phuï thuoäc vaøo kieåu gen vaø moâi tröôøng: nöôùc, khí, ñaát, kyõ thuaät troàng, Trong caùc yeáu toá ñoù, kieåu gen khoâng bieán ñoåi. + Thöôøng bieán laø nhöõng bieán ñoåi ôû kieåu hình phaùt sinh trong ñôøi caù theå döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa moâi tröôøng, bieåu hieän ñoàng loaït theo cuøng moät höôùng, töông öùng vôùi ñieàu kieän moâi tröôøng. - Ñoïc laïi ñaùp aùn vaø ñieàu chænh. I. Söï bieán ñoåi kieåu hình do taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng - Thöôøng bieán laø nhöõng bieán ñoåi ôû kieåu hình phaùt sinh trong ñôøi caù theå döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa moâi tröôøng. - Thöôøng bieán thöôøng bieåu hieän ñoàng loaït theo höôùng xaùc ñònh, töông öùng vôùi ñieàu kieän ngoaïi caûnh, khoâng di truyeàn ñöôïc. Cho HS ñoïc SGK/72,73 vaø ñöa ra caâu hoûi: - Coù nhaän xeùt gì veà moái quan heä giöõa KG, MT vaø KH? Haõy veõ sô ñoà moái quan heä ñoù. - Ñieàu kieän moâi tröôøng coù vai troø gì trong söï bieåu hieän cuûa tính traïng maøu saéc gaïo neáp caåm vaø maøu loâng cuûa lôïn Æ Nam Ñònh? - Tính deã bieán dò cuûa caùc tính traïng soá löôïng coù lieân quan tröïc tieáp ñeán naêng suaát vaät nuoâi vaø caây troàng coù yù nghóa gì? Töï nghieân cöùu, phaân tích thoâng tin ñeå xaùc ñònh caâu traû lôøi: - Kieåu gen quy ñònh kieåu hình nhöng chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng. Sô ñoà: Kieåu gen moâi tröôøng Kieåu hình - Tính traïng maøu saéc gaïo neáp caåm vaø maøu loâng cuûa lôïn Æ Nam Ñònh ít chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng (phuï thuoäc chuû yeáu vaøo kieåu gen). - Tính deã bieán dò cuûa caùc tính traïng soá löôïng coù yù nghóa trong vieäc naâng cao naêng suaát vaät nuoâi vaø caây troàng: chaêm soùc ñuùng quy trình thì naêng suaát taêng (chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng) II. Moái quan heä giöõa kieåu gen, moâi tröôøng vaø kieåu hình Kieåu hình laø keát quaû töông taùc giöõa kieåu gen vaø moâi tröôøng. - Caùc tính traïng chaát löôïng phuï thuoäc chuû yeáu vaøo kieåu gen. - Caùc tính traïng soá löôïng chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng. Cho HS ñoïc thoâng tin SGK/73 vaø thöïc hieän leänh SGK: - Giôùi haïn naêng suaát gioáng luùa DR2 do gioáng hay do kyõ thuaät troàng troït quy ñònh? - Möùc phaûn öùng laø gì? Töï nghieân cöùu vaø xöû lí thoâng tin SGK/73 " neâu ñöôïc: - Giôùi haïn naêng suaát gioáng luùa DR2 do gioáng quy ñònh (kieåu gen). - Möùc phaûn öùng laø giôùi haïn thöôøng bieán cuûa moät kieåu gen (hoaëc chæ 1 gen hay nhoùm gen) tröôùc moâi tröôøng khaùc nhau. III. Möùc phaûn öùng - Laø giôùi haïn thöôøng bieán cuûa moät kieåu gen (hoaëc chæ 1 gen hay nhoùm gen) tröôùc moâi tröôøng khaùc nhau. - Do kieåu gen quy ñònh. 4. Củng cố - Đánh giá: - Đọc phần ghi nhớ SGK. - Trả lời câu hỏi SGK. 5. Dặn dò: - Học bài và xem lại câu hỏi trong SGK. - Chuaån bò baøi môùi: + OÂn laïi caùch söû duïng KHV. + Keû saün baûng 26 SGK/75. + Buùt chì, taåy ñeå veõ hình. IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: DUYỆT CỦA TCM
File đính kèm:
- SINH 9.doc