Giáo án Sinh học 9 - Năm học 2015-2016 - Nguyễn Thị Thủy

ng cña ADN, ARN vµ pr«tªin
§¹i ph©n tö
CÊu tróc
Chøc n¨ng
ADN
- Chuçi xo¾n kÐp
- 4 lo¹i nuclª«tit: A, T, G, X
- L­u gi÷ th«ng tin di truyÒn
- TruyÒn ®¹t th«ng tin di truyÒn.
ARN
- Chuçi xo¾n ®¬n
- 4 lo¹i nuclª«tit: A, U, G, X
- TruyÒn ®¹t th«ng tin di truyÒn
- VËn chuyÓn axit amin
- Tham gia cÊu tróc rib«x«m.
Pr«tªin
- Mét hay nhiÒu chuçi ®¬n
- 20 lo¹i aa.
- CÊu tróc c¸c bé phËn tÕ bµo, enzim xóc t¸c qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, hoocmon ®iÒu hoµ ho¹t ®éng cña c¸c tuyÕn, vËn chuyÓn, cung cÊp n¨ng l­îng.
B¶ng 40.5 – C¸c d¹ng ®ét biÕn
C¸c lo¹i ®ét biÕn
Kh¸i niÖm
C¸c d¹ng ®ét biÕn
§ét biÕn gen
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cÊu ADN th­êng t¹i 1 ®iÓm nµo ®ã
MÊt, thªm, thay thÐ, ®¶o vÞ trÝ 1 cÆp nuclª«tit.
§ét biÕn cÊu tróc NST
Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc NST.
MÊt, lÆp, ®¶o ®o¹n.
§ét biÕn sè l­îng NST
Nh÷ng biÕn ®æi vÒ sè l­îng NST.
DÞ béi thÓ vµ ®a béi thÓ.
Ho¹t ®éng 2: C©u hái «n tËp
Ho¹t ®éng cña GVvµ häc sinh 
 Néi dung
- GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sè 1, 2, 3, 4,5 SGK trang 117.
- Cho HS th¶o luËn toµn líp.
- HS vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµ tr¶ lêi c©u hái.
- NhËn xÐt, bæ sung.
 4. Cñng cè 
- GV nhËn xÐt,®¸nh gi¸ sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm, chÊt l­îng lµm bµi cña c¸c nhãm.
5. H­íng dÉn 
- Hoµn thµnh c¸c c©u hái trang 117.
- ¤n l¹i phÇn biÕn dÞ vµ di truyÒn.
- Giê sau kiÓm tra häc kú
TuÇn 18
Ngµy so¹n :11 /12/2008
Ngµy gi¶ng : /12/20098 
TiÕt 35 KiÓm tra häc k× I
I. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc : 
KiÓm tra kiÕn thøc cña HS phÇn di truyÒn vµ biÕn dÞ.
- ThÊy ®­îc ­u nh­îc ®iÓm vÒ tiÕp thu kiÕn thøc cña HS, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc nhËn thøc , ý thøc häc tËp cña HS gióp GV ph©n lo¹i HS.
2.Kü n¨ng : lµm bµi kiÓm tra
3.Th¸i ®é - Ph¸t huy tÝnh tù gi¸c, thËt thµ cña HS.
II.PH¦¥NG tiÖn thùc hiÖn
1. Gi¸o viªn : c©u hái tr¾c nghiÖm vµ tù luËn
2. Häc sinh :«n l¹i c¸c kiÕn cò
III. C¸ch thøc TiÕn hµnh : kiÓm tra giÊy
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 
1. Tæ chøc : 9A ............................ ; 9B ..........................
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi 
- §Ò kiÓm tra: 
C©u 1: H·y khoanh trßn vµo c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt trong c¸c c©u sau:
1. Nguyªn nh©n g©y ®ét biÕn gen lµ g× ? 
a. §ét biÕn gen ph¸t sinh do sù rèi lo¹n trong qu¸ tr×nh tù sao chÐp ADN d­íi t¸c dông cña c¸c yÕu tè tù nhiªn.
b. Con ng­êi g©y ®ét biÕn nh©n t¹o b»ng c¸c t¸c nh©n vËt lÝ vµ ho¸ häc.
c. Do qu¸ tr×nh giao phèi gi÷a c¸c c¸ thÓ kh¸c loµi
d. C¶ a vµ b.
2. Sù biÕn ®æi sè l­îng NST th­êng thÊy ë nh÷ng d¹ng nµo ? 
a. ThÓ tam nhiÔm b. ThÓ 1 nhiÔm 
c. ThÓ kh«ng nhiÔm d. C¶ a, b vµ c 
3. Møc ph¶n øng lµ g× ? 
a. Møc ph¶n øng lµ giíi h¹n th­êng biÕn cña 1 kiÓu gen ( hoÆc chØ 1 gen hay nhãm gen) tr­íc m«i tr­êng kh¸c nhau.
b. Møc ph¶n øng do kiÓu gen qui ®Þnh vµ ®­îc biÓu hiÖn ra kiÓu h×nh trong nh÷ng m«i tr­êng nhÊt ®Þnh.
c. KiÓu gen qui ®Þnh møc ph¶n øng, m«i tr­êng qui ®Þnh sù biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng.
d. C¶ a & b 
4. T¹i sao kÕt h«n gÇn lµm suy tho¸i nßi gièng ? 
a. Do con c¸i sinh ra mang cÆp gen dÞ hîp víi tØ lÖ cao.
b. Do lµm cho c¸c ®ét biÕn lÆn cã h¹i ®­îc biÓu hiÖn trªn thÓ ®ång hîp ë ®êi con.
c. Do lµm t¨ng tØ lÖ ®ång hîp tréi ë ®êi con.
d. Do bè mÑ kh«ng thÝch øng víi ®iÒu kiÖn sèng.
C©u 2: Chän nh÷ng côm tõ: §é « nhiÔm, chèng vó khÝ, m«i tr­êng, ho¸ chÊt, tËt di truyÒn. §iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh c¸c c©u sau: 
 C¸c chÊt phãng x¹, c¸c..cã trong tù nhiªn hoÆc do con ng­êi t¹o ra ®· lµm t¨ng m«i tr­êng & lµm t¨ng tØ lÖ ng­êi m¾c bÖnh, ..nªn cÇn ph¶i ®Êu tranhh¹t nh©n, vò khÝ ho¸ häc vµ chèng « nhiÔm
C©u 3: Cho s¬ ®å ph¶ hÖ víi sù di truyÒn mµu m¾t ë ng­êi nh­: 
- Víi qui ­íc: + M¾t n©u: ë nam + M¾t ®en: ë nam ¢	 ë n÷ 	 ë n÷ ˜ 
 - §êi P: 	˜ 
 F1: 
 ˜ ¢ 
 F2: ¢ ˜ 
 Dùa vµo s¬ ®å ph¶ hÖ trªn cho biÕt: 
 a. Mµu m¾t ®en vµ n©u, mµu m¾t nµo lµ tréi ? 
 b. Sù di truyÒn cña mµu m¾t nµy cã liªn quan ®Õn giíi tÝnh hay kh«ng? TÝnh tr¹ng mµu m¾t do bao nhiªu kiÓu gen qui ®Þnh? 
C©u 4: ThÕ nµo lµ trÎ ®ång sinh cïng trøng? §Æc ®iÓm di truyÒn cña trÎ ®ång sinh cïng trøng?
- §¸p ¸n:
- C©u 1: 1d; 2d; 3a; 4b; ( 0,5 x 4 = 2 ®iÓm) 
- C©u 2: Tr×nh tù lµ: Ho¸ chÊt, ®é « nhiÔm, tËt di truyÒn, chèng vò khÝ, m«i tr­êng, 
( 0,5x5=2,5)
- C©u 3: a. Qua s¬ ®å ph¶ hÖ ta thÊy: ë ®êi con: F1 chØ cã mµu m¾t n©u ®­îc biÓu hiÖn. Nh­ vËy mµu m¾t n©u lµ tÝnh tr¹ng tréi so víi mµu m¾t ®en ( 1,5 ®iÓm) 
b. ë ®êi F2, mµu m¾t n©u vµ mµu m¾t ®en ®Òu xuÊt hiÖn ë c¶ nam lÉn n÷ víi tØ lÖ 1: 1 chøng tá Sù di truyÒn mµu m¾t kh«ng liªn quan ®Õn giíi tÝnh vµ sù di truyÒn mµu m¾t nµy chØ di 1 cÆp gen kiÓm so¸t. ( 1,5 ®iÓm) 
- C©u 4: TrÎ ®ång sinh cïng trøng lµ: Tõ 1 trøng thô tinh cïng víi 1 tinh trïng t¹o thµnh 1 hîp tö, trong c¸c lÇn nguyªn ph©n tõ thø 1 ®Õn thø 3 cña hîp tö, c¸c TB con t¸ch riªng, cã thÓ ph¸t triÓn thµnh c¸c trÎ ®ång sinh cïng trøng ( 0,5 ®iÓm) 
- §Æc ®iÓm di truyÒn cña trÎ ®ång sinh cïng trøng: ( 2 ®iÓm)
 + Cã kiÓu gen gièng nhau ¦ cïng giíi tÝnh.
 + NÕu ®­îc nu«i d­ìng trong cïng ®iÒu kiÖn gièng nhau th× c¸c tÝnh tr¹ng biÓu hiÖn th­êng gièng nhau.
 + Khi nu«i d­ìng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau th× kiÓu h×nh biÓu hiÖn còng cã thÓ kh¸c nhau.
 + Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ, kiÓu gen cã thÓ ®ét biÕn kh¸c nhau dÉn ®Õn kiÓu h×nh biÓu hiÖn kh¸c nhau.
4. Cñng cè : 
Thu bµi vµ nhËn xÐt giê kiÓm tra.
 5. H­íng dÉn : 
- VÒ nhµ ®äc tr­íc bµi: G©y ®ét biÕn nh©n t¹o.
TuÇn 18
Ngµy so¹n : 15/2/08
Ngµy gi¶ng :26 /12/008 
TiÕt 36 
 g©y ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng.
I. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc : 
Sau khi häc xong bµi nµy hs ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: 
- Gióp hs tr×nh bµy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i chän t¸c nh©n cô thÓ khi g©y ®ét biÕn. Ph­¬ng ph¸p sö dông t¸c nh©n vËt lÝ, ho¸ häc ®Ó g©y ®ét biÕn.HS gi¶i thÝch ®­îc sù gièng nhau vµ kh¸c nhau trong viÖc sö dông c¸c thÓ g©y ®ét biÕn.
2.Kü n¨ng :
- RÌn luyÖn cho hs kÜ n¨ng nghiªn cøu th«ng tin ph¸t hiÖn kiÕn thøc, so s¸nh tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc.
3.Th¸i ®é :
- Gi¸o dôc ý thøc t×m hiÓu thµnh tùu khoa häc, t¹o lßng yªi thÝch m«n häc.
II.PH¦¥NG tiÖn thùc hiÖn
1. Gi¸o viªn : 
T­ liÖu vÒ chän gièng, thµnh tùu khoa häc ( S¸ch di truyÒn häc: Phan Cù Nh©n)
 3 .Häc sinh:
PhiÕu häc tËp: 
T¸c nh©n
TiÕn hµnh
KÕt qu¶
øng dông
Tia phãng x¹ ß
Tia tö ngo¹i
Sèc nhiÖt
III. C¸ch thøc TiÕn hµnh : Sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, ho¹t ®éng nhãm
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 
1. Tæ chøc : 9A ............................ ; 9B ..........................
2. KiÓm tra bµi cò :
3. Bµi míi 
Ho¹t ®éng cña GVvµ häc sinh 
 Néi dung
H§ 1: (15’) 
- GV y/c hs ghi nhí th«ng tin vµ hoµn thµnh néi dung phiÕu häc tËp.
- GV kÎ phiÕu trªn b¶ng y/c ®¹i diÖn c¸c nhãm lªn ®iÒn.
- GV ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ c¸c nhãm gióp hs hoµn thiÖn kiÕn thøc.
I. G©y ®ét biÕn nh©n t¹o b»ng t¸c nh©n vËt lÝ.
T¸c nh©n
TiÕn hµnh
KÕt qu¶
øng dông
1.Tia phãng x¹ 
- ChiÕu tia, c¸c tia xuyªn qua mµng, m« ( xuyªn s©u)
- T¸c ®éng lªn ADN
- G©y ®ét biÕn gen.
- ChÊn th­¬ng g©y §B ë NST
- ChiÕu x¹ vµo h¹t n¶y mÇm, ®Ønh sinh tr­ëng.
- M« thùc vËt nu«i cÊy
2.Tia tö ngo¹i
- ChiÕu tia, c¸c tia xuyªn qua mµng ( xuyªn n«ng) 
- G©y §B gen
- Xö lÝ VSV bµo tö vµ h¹t phÊn.
3.Sèc nhiÖt
- T¨ng gi¶m t0 m«i tr­êng ®ét ngét
- MÊt c¬ chÕ tù b¶o vÖ sù c©n b»ng.
- Tæn th­¬ng thoi ph©n bµo ¦ rèi lo¹n ph©n bµo.
- §ét biÕn sè l­îng NST.
- G©y hiÖn t­îng ®a béi ë 1 sè c©y trång ( ®Æc biÖt lµ hä cµ)
H§ 2: ( 10’) 
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk ¦ T§N vµ tr¶ lêi c©u hái lÖnh s sgk ( T97) 
- GV y/c ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy 
- GV nhËn xÐt vµ gióp hs hoµn thiªn kiÕn thøc.
H§ 3: (11’) 
- GV giíi thiÖu sö dông §B trong chän gièng gåm:
+ Chän gièng VSV 
+ Chän gièng c©y trång
+ Chän gièng vËt nu«i.
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk vµ kÕt hîp t­ liÖu s­u tÇm.
- GV y/c hs tr¶ lêi c©u hái môc s sgk ( T 98) 
- GV Chèt l¹i kiÕn thøc. 
- GV y/c hs ®­a tõng vÝ dô trong tõng tr­êng hîp trªn.
II. G©y ®ét biÕn nh©n t¹o b»ng t¸c nh©n hãa häc.
- Hãa chÊt: EMS, NMU, NEU, C«nrixin.
- Ph­¬ng ph¸p: Ng©m h¹t kh«, h¹t n¶y mÇm vµo dung dÞch hãa chÊt,
+ tiªm dung dÞch vµo bÇu nhôy
+ tÈm dung dÞch vµo bÇu nhôy
+ Dung dÞch hãa chÊt t¸c ®éng lªn ph©n tö AND lµm thay thÕ cÆp nuclªic, mÊt cÆp nuclªic, hay c¶n trë sù h×nh thµnh thoi v« s¾c.
III. Sö dông ®ét biÕn nh©n t¹o trong chän gièng.
* Trong chän gièng vi sinh vËt: ( phæ biÕn lµ g©y §B vµ chän läc)
- Chän c¸c c¸ thÓ §B nh©n t¹o t¹o ra chÊt cã ho¹t tÝnh cao.
- Chän thÓ §B sinh tr­ëng m¹nh, ®Ó t¨ng sinh khèi ë nÊm men vµ vi khuÈn.
-chän thÓ ®ét biÕn gi¶m søc sèng cã vai trß nh­ mét kh¸ng thÓ
* Trong chän gièng c©y trång:
- Chän §B cã lîi, nh©n thµnh gièng míi hoÆc dïng lµm bè mÑ ®Ó lai t¹o gièng.
- Chó ý c¸c ®ét biÕn: Kh¸ng bÖnh, kh¶ n¨ng chèng chÞu, rót ng¾n thêi gian sinh tr­ëng.
-sö dông thÓ ®a béi t¹o ra gièng c©y trång cã n¨ng xuÊt cao
* §èi víi vËt nu«i:
-chän c¸c thÓ ®a béi nh©n t¹o cã c¸c ho¹t tÝnh cao sinh tr­ëng m¹nh ®Ó t¨ng sinh khèi hoÆc gi¶m søc sèng
- ChØ sö dông c¸c nhãm §V bËc thÊp.
- C¸c §V bËc cao: C¬ quan sinh s¶n n»m s©u trong c¬ thÓ, dÔ g©y chÕt khi xö lÝ b»ng t¸c nh©n lÝ hãa.
KÕt luËn chung, tãm t¾t:( 1’) Gäi hs ®äc kÕt luËn sgk
4. Cñng cè 
? Con ng­êi ®· g©y §B nh©n t¹o b»ng loµi t¸c nh©n nµo vµ tiÕn hµnh nh­ thÕ nµo.
5. H­íng dÉn
 - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái sgk
 - §äc tr­íc bµi: Th¸i hãa do tù thô phÊn vµ do giao phèi gÇn
 HäC K× II
TuÇn 19
Ngµy so¹n :25 /12/2008
Ngµy gi¶ng :.... /1/2009 
 TiÕt 37 : Tho¸i ho¸ do tù thô phÊn vµ
 do giao phèi gÇn
I. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc : 
Häc sinh häc xong bµi nµy ph¶i :
- HiÓu vµ tr×nh bµy ®­îc nguyªn nh©n tho¸i ho¸ do tù thô phÊn b¾t buéc ë c©y giao phÊn vµ giao phèi gÇn ë ®éng vËt, vai trß cña 2 tr­êng hîp trªn trong chän gièng.
- Tr×nh bµy ®­îc ph­¬ng ph¸p t¹o dßng thuÇn ë c©y giao phÊn
2.Kü n¨ng : 
RÌn cho hs kÜ n¨ng quan s¸t h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc, tæng hîp vµ ho¹t ®éng nhãm.
3.Th¸i ®é :
- Gi¸o dôc cho hs ý thøc, lßng yªu thÝch bé m«n.
II.PH¦¥NG tiÖn thùc hiÖn
1. Gi¸o viªn : 
Tranh h×nh 34( 1,3) sgk ( T100) 
2. Häc sinh :
T­ liÖu vÒ hiÖn t­îng th¸i hãa gièng.
III. C¸ch thøc TiÕn hµnh : Sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, ho¹t ®éng nhãm
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 
1. Tæ chøc : 9A ............................ ; 9B ..........................
2. KiÓm tra bµi cò :
H·y nªu nh÷ng thµnh tùu cña viÖc sö dông §B nh©n t¹o trong chän gièng ®éng vËt, thùc vËt vµ vi sinh vËt.
3. Bµi míi 
Ho¹t ®éng cña GVvµ häc sinh 
 Néi dung
H§ 1: ( 10’) 
- GV y/c c¸c nhãm ng/cøu th«ng tin sgk vµ qs h×nh 34.1 ¦ th¶o luËn c¸c c©u hái sgk s(T99) 
- GV y/c hs t×m vÝ dô vÌ hiÖn t­îng tho¸i hãa .
- GV y/c ®¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t biÓu vµ chèt kiÕn thøc.
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk vµ qs h×nh 34.2 sgk ( T100) vµ tr¶ lêi c©u hái sgk s.
- GV y/c ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.
-Häc sinh quan s¸t h×nh 34 .2 rót ra nhËn xÐt 
H§ 2: (10’) 
- GV y/c c¸c nhãm qs h×nh 34.3 sgk vµ thùc hiÖn lÖnhssgk ( T100) 
- HS: TØ lÖ ®ång hîp t¨ng, tØ lÖ dÞ hîp gi·m( tØ lÖ ®ång hîp tréi vµ ®ång hîp lÆn = nhau) 
+C¸c gen lÆn khi gÆp nhau(thÓ ®ång hîp) th× 
biÓu hiÖn ra kiÓu h×nh. Gen lÆn g©y h¹i khi ë 
thÓ dÞ hîp kh«ng ®­îc biÓu hiÖn(th­êng ttxÊu
I. HiÖn t­îng tho¸i hãa.
 1. HiÖn t­îng tho¸i hãa gièng ë thùc vËt
- HiÖn t­îng tho¸i hãa (ë ng«) do tù thô phÊn ë c©y giao phÊn biÓu hiÖn: C¸ thÓ cã søc sèng kÐm dµn, ph¸t triÓn chËm, chiÒu cao vµ n¨ng suÊt gi¶m.
VÝ dô : ng« b¹ch t¹ng ,th©n lïn b¾p b¹ch t¹ng ,kÕt h¹t Ýt
2. HiÖn t­îng tho¸i hãa do giao phèi ë ®éng vËt.
a. Giao phèi gÇn: Lµ sù giao phèi gi÷a con c¸i sinh ra tõ 1 cÆp bè mÑ hoÆc gi÷a bè mÑ vµ con c¸i.
b. Tho¸i hãa do giao phèi gÇn: ThÕ hÖ con ch¸u sinh tr­ëng, ph¸t triÓn yÕu, qu¸i thai, dÞ tËt bÈm sinh.
 -VÝ dô : bª non cã cét sèng ng¾n 
- Gµ con cã ®Çu dÞ d¹ng ,ch©n ng¾n 
II. Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng tho¸i hãa.
- GV gi¶i thÝch h×nh 34.3: Mµu xanh biÓu thÞ ®ång hîp tréi vµ lÆn.
- GV y/c ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy ®¸p ¸n»ng c¸ch gi¶i thÝch h×nh 34.3 phãng to vµ gióp hs hoµn thiÖn kiÕn thøc.
- GV më réng: ë 1 sè loµi §V, TV cÆp gen ®ång hîp kh«ng g©y h¹i nªn kh«ng dÉn tíi hiÖn t­îng tho¸i hãa do vËy vÉn tiÕn hµnh giao phèi gÇn.
H§ 3: (11’) 
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk vµ tr¶ lêi c©u hái s sgk ( T101) .
- HS: + Do xuÊt hiÖn cÆp gen ®ång hîp
 + XuÊt hiÖn tÝnh tr¹ng xÊu
+ Con ng­êi dÏ dµng lo¹i bá tÝnh tr¹ng xÊu.
+ GÜ­ l¹i tÝnh tr¹ng mong muèn nªn t¹o ®­îc gièng thuÇn chñng.
- GV nh¾c l¹i kh¸i niÖm: thuÇn chñng, dßng thuÇn
- GV gióp hs hoµn thiÖnkiÕn thøc: GV lÊy VD gióp hs dÔ hiÓu.
- Nguyªn nh©n hiÖn tho¸i hãa do tù thô phÊn hoÆc giao phèi cËn huyÕt v× qua nhiÒu thÕ hÖ t¹o ra c¸c cÆp gen ®ång hîp lÆn g©y h¹i. 
- Tû lÖ thÓ dÞ hîp gi¶m 
 -Nguyªn nh©n hiÖn t­îng tho¸i ho¸ v× c¸c gen lÆn cã h¹i gÆp nhau 
- Mét sè loµi kh«ng bÞ tho¸i ho¸ v× hiÖn t¹i chóng ®ang mang cÆp gen ®ång hîp kh«ng g¨y h¹i cho chóng 
III. Vai trß cña ph­¬ng ph¸p tù thô phÊn b¾t buéc vµ giao phèi cËn huyÕt trong chän gièng.
Dïng ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó cñng cè vµ duy tr× 1 sè tÝnh tr¹ng mong muèn, 
t¹o dßng thuÇn, thuËn lîi cho sù kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÓu gen cña tõng dßng, ph¸t hiÖn c¸c gen xÊu ®Ó lo¹i ra khái quÇn thÓ
, chuÈn bÞ lai kh¸c dßng ®Ó t¹o ­u thÕ lai.
3. KÕt luËn chung, tãm t¾t:( 1’) Gäi hs ®äc kÕt luËn sgk
4. Cñng cè 
? Tù thô phÊn ë c©y giao phÊn vµ giao phèi gÇn ë ®éng vËt g©y nªn hiÖn t­îng g×. Gi¶i thÝch nguyªn nh©n.
5. H­íng dÉn : 
 - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái sgk
 - §äc tr­íc bµi: ¦u thÕ lai.
TuÇn 19
Ngµy so¹n :25 /12/2008
Ngµy gi¶ng : /1/2009 
TiÕt 38 ¦u thÕ lai
I. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc : Sau khi häc xong bµi nµy hs ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: 
- Gióp hs n¾m ®­îc 1sè kh¸i niÖm: ¦u thÕ lai, lai kinh tÕ vµ tr×nh bµy ®­îc c¬ së di truyÒn cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai, lÝ do kh«ng ding c¬ thÓ lai F1 ®Ó nh©n gièng, c¸c biÖn ph¸p duy tr× ­u thÕ lai, ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai, ph­¬ng ph¸p th­êng dïng ®Ó t¹o c¬ thÓ lai kinh tÕ ë n­íc ta.
2.Kü n¨ng : - RÌn cho hs kÜ n¨ng quan s¸t h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc, gi¶i thÝch hiÖn t­îng b»ng c¬ së khoa häc.
3.Th¸i ®é : - Gi¸o dôc cho hs ý thøc t×m tßi, tr©n träng thµnh tùu khoa häc
 II.PH¦¥NG tiÖn thùc hiÖn
1. Gi¸o viªn : 
Tranh h×nh 35.Tranh 1 sè gièng §V: bß, lîn, dª, kÕt qu¶ phÐp lai kinh tÕ.
2. Häc sinh : - Nghiªn cøu sgk
III. C¸ch thøc TiÕn hµnh : Sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, ho¹t ®éng nhãm
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 
1. Tæ chøc : 9A ............................ ; 9B ..........................
2. KiÓm tra bµi cò :
Trong chän gièng ng­êi ta th­êng ding 2 ph­¬ng ph¸p: tù thô phÊp b¾t buéc vµ giao phèi gÇn nh»m môc ®Ých g×.
Bµi míi 
Ho¹t ®éng cña GVvµ häc sinh 
 Néi dung
H§ 1: ( 10’) 
- GV y/c c¸c nhãm ng/cøu th«ng tin sgk vµ qs h×nh 35 ¦ th¶o luËn c¸c c©u hái sau:
? So s¸nh sù t­¬ng quan gi÷a c©y vµ b¾p ng« ë 2 dßng tù thô phÊn (a&c) víi c©y & b¾p ng« ë c¬ thÓ lai F1 (b).(hs: ChiÒu cao th©n ng«, chiÒu dµi b¾p, sè l­îng h¹t)
 - GV y/c ®¹i diÖn c¸c nhãm so s¸nh.(hs: ë c¬ thÓ F1 cã nhiÒu ®Æc ®iÓm tréi h¬n so víi c©y bè mÑ)
- GV nhËn xÐt ý kiÕn cña hs: HiÖn t­îng trªn ®­îc gäi lµ ­u thÕ lai.
? VËy ­u thÕ lai lµ g×. Cho vÝ dô vÒ ­u thÕ lai ë §V & TV.
- GV y/c hs lÊy vÝ dô minh häa.
- GV gióp hs hoµn thiÖn kiÕn thøc.
H§ 2: (10’) 
- GV y/c c¸c nhãm ng/cøu th«ng tin phÇn II & thùc hiÖn lÖnh s sgk ( T103).
- GV l­u ý cho hs: lai 1 dßng thuÇn cã gen tréi vµ 1 dßng thuÇn cã 1 gen tréi.
- HS: +¦u thÕ lai râ nhÊt v× xuÊt hiÖn nhiÒu gen tréi ë con lai F1.
I. HiÖn t­îng ­u thÕ lai.
- Kh¸i niÖm: ¦u thÕ lai lµ hiÖn t­îng c¬ thÓ lai F1 cã ­u thÕ h¬n h¼n so víi bè mÑ vÒ sù sinh tr­ëng ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng chèng chÞu, n¨ng suÊt, chÊt l­îng.trung b×nh gi÷a 2 bè mÑ 
II. Nguyªn nh©n cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai
- Lai 2 dßng thuÇn( kiÓu gen ®ång hîp) con lai F1 cã hÇu hÕt c¸c cÆp gen ë tr¹ng th¸i dÞ hîp ¦ chØ biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng cña gen tréi.
- TÝnh tr¹ng sè l­îng ( h×nh th¸i, n¨ng suÊt) do nhiÒu gen tréi qui ®Þnh.
- VD: P : AAbbcc X aaBBCC
 F1: AaBbCc
-­u thÕ lai biÓu hiÖn cao nhÊt ë F1 sau ®ã gi¶m dÇn qua c¸c thÕ hÖ
+ C¸c thÕ hÖ sau gi·m do tØ lÖ dÞ hîp gi·m( hiÖn t­îng tho¸i hãa) 
- GV y/c ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ bæ sung thªm kiÕn thøc vÒ hiÖn t­îng nhiÒu gen qui ®Þnh 1 tÝnh tr¹ng ®Ó gi¶i thÝch.
? Muèn duy tr× ­u thÕ lai con ng­êi ®· lµm g×.
H§ 3: (11’) 
- GV giíi thiÖu: Ng­êi ta cã thÓ t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång vµ vËt nu«i.
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk vµ tr¶ lêi : 
? Con ng­êi ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång b»ng c¸ch nµo.(hs: 2 ph­¬ng ph¸p)
? Nªu vÝ dô cô thÓ.
- GV gi¶i thÝch: Lai kh¸c dßng vµ lai kh¸c thø
- GV gióp hs hoµn thiÖnkiÕn thøc: GV lÊy VD gióp hs dÔ hiÓu. 
- GV y/c hs ng/cøu th«ng tin sgk T103, 104 kÕt hîp tranh ¶nh: 
? Con ng­êi ®· tiÕn hµnh t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i b»ng ph­¬ng ph¸p nµo. Cho vÝ dô .
- Cho hs tr¶ lêi c©u hái lÖnh s .
- GV y/c c¸c nhãm tr×nh bµy, líp bæ sung.
- GV më réng: Lai kinh tÕ th­êng dïng con c¸i thuéc gièng trong n­íc.
+¸p dông kÜ thuËt gi÷ tÝnh ®«ng l¹nh.
+ Lai bß vµng Thanh Hãa víi bß H«nsten Hµ Lan ¦ con lai F1 chÞu ®­îc nãng, l­îng s÷a t¨ng.
III. C¸c ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai. 
1. Ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai ë c©y trång.
- Lai kh¸c dßng: T¹o 2 dßng tù thô phÊn råi cho giao phèi víi nhau.
- VD: ë ng« t¹o ®­îc ng« lai F1 n¨ng suÊt cao h¬n tõ 25 - 30% so víi gièng hiÖn cã.
- Lai kh¸c thø: §Ó kÕt hîp gi÷a t¹o ­u thÕ lai vµo t¹o gièng míi.
2. Ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i.
- Lai kinh tÕ: Lµ cho giao phèi gi÷a cÆp vËt nu«i bè mÑ thuéc 2 dßng thuÇn kh¸c nhau råi dïng con lai F1 lµm s¶n phÈm.kh«ng dïng nã lµm gièng
- VD: Lîn Ø Mãng c¸i x Lîn §¹i B¹ch ¦ Lîn con míi sinh nÆng 0,8 kg t¨ng träng nhanh, tØ lÖ n¹c cao.
KÕt luËn chung, tãm t¾t:( 1’) Gäi hs ®äc kÕt luËn sgk
4. Cñng cè : 
? ¦u thÕ lai lµ g×. C¬ së di truyÒn cña hiÖn t­îng ­u thÕ lai.
? Lai kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ nh­ thÕ nµo. 
4. Cñng cè : 
 - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái sgk
 - T×m hiÓu thªm vÒ c¸c thµnh tùu ­u thÕ lai vµ lai kinh tÕ ë ViÖt Nam.
TuÇn 20
Ngµy so¹n :30 /12/2008
Ngµy gi¶ng : /1/2008 
TiÕt 39 c¸c ph­¬ng ph¸p chän läc
I. Môc tiªu:
1.KiÕn thøc : - Tr×nh bµy ®­îc PPCL hµng lo¹t 1 lÇn vµ nhiÒu lÇn, thÝch hîp cho sö dông víi ®èi t­îng nµo, nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm cña PPCL nµy.
- Tr×nh bµy ®­îc PPCL c¸ thÓ, nh÷ng ­u thÕ vµ nh­îc ®iÓm so víi PPCL hµng lo¹t, thÝch hîp sö dông víi ®èi t­îng nµo?
2.Kü n¨ng : - Quan s¸t nhËn biÕt chän läc hµng lo¹t vµ chän läc c¸ thÓ
3.Th¸i ®é : - VËn dông vµo s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶
II.PH¦¥NG tiÖn thùc hiÖn
1. Gi¸o viªn : - S¸ch gi¸o viªn.
- B¶ng phô, phiÕu häc tËp.
- Tranh phãng to H. 36.1.2 trong SGK. 
2. Häc sinh :®äc tr­íc bµi 
III. C¸ch thøc TiÕn hµnh : Sö dông ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, ho¹t ®éng nhãm
IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 
1. Tæ chøc : 9A ............................ ; 9B ..........................
2. KiÓm tra bµi cò :
 -nªu kh¸i niÖm ­u thÕ lai ,cho vÝ dô, nguyªn nh©n ,c¬ së di truyÒn cña hiÖn t­îng trªn 
-c¸c ph­¬ng ph¸p t¹o ­u thÕ lai ë vËt nu«i
3. Bµi míi 
Ho¹t ®éng 1: Vai trß cña chän läc trong chän gièng
Ho¹t ®éng cña GV vµ häc sinh 
Néi dung
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK môc I vµ tr¶ lêi c©uhái:
- Vai trß cña chän läc trong chän gièng?
- HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:
- GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc.
- Tuú theo môc tiªu chän läc, h×nh thøc sinh s¶n " lùa chän ph­¬ng ph¸p thÝch hîp. GV giíi thiÖu 2 ph­¬ng ph¸p chän läc hµng lo¹t, chän läc c¸ thÓ.
- HS l¾ng nghe GV gi¶ng vµ tiÕp thu kiÕn thøc
+ Tr¸nh tho¸i ho¸
+ Ph­¬ng ph¸p ®ét biÕn, ph­¬ng ph¸p lai chØ t¹o ra nguån biÕn dÞ.
KÕt luËn: 
- §¸nh gi¸, chän läc nhiÒu lÇn míi cã gièng tèt ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng.
- Gièng tèt bÞ tho¸i ho¸ do giao phèi gÇn, do ®ét biÕn, do lÉn gièng c¬ giíi cÇn chän läc.
- C¸c ph­¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn, lai h÷u tÝnh chØ t¹o ra nguån biÕn dÞ cho chän läc " cÇn ®­îc kiÓm tra ®¸nh gi¸, chän läc.
- Cã 2 ph­¬ng ph¸p: chän läc hµng lo¹t, chän läc c¸ thÓ.
Ho¹t ®éng 2: Chän läc hµng ho¹t
Ho¹t ®éng cña GV vµ häc sinh 
Néi dung
- GV yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc II SGK, quan s¸t H 35.1 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t H 36.1 vµ nªu ®­îc kÕt luËn.
- HS lÊy VD SGK.
- Trao ®æi nhãm nªu ®­îc:
- Nªu c¸ch tiÕn hµnh chän läc hµng lo¹t 1 lÇn vµ 2 lÇn?
- HS trao ®æi nhãm, dùa vµo kiÕn thøc ë trªn vµ nªu ®­îc:
- GV cho