Giáo án Sinh học 8 tuần 1 đến 5

 c¬ së trao ®æi chÊt gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng.
+ Sù ph©n chia tÕ bµo lµ c¬ së cho sù sinh tr­ëng vµ sinh s¶n cña c¬ thÓ.
+ Sù c¶m øng cña tÕ bµo lµ c¬ së cho sù ph¶n øng cña c¬ thÓ víi m«i tr­êng bªn ngoµi.
=> TÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ.
3. Củng cố - Luyện tập:
Cho HS lµm bµi tËp 1 (Tr 13 – SGK)
Hoµn thµnh bµi tËp sau b»ng c¸ch khoanh vµo c©u em cho lµ ®óng:
Nãi tÕ bµo lµ ®¬n vÞ cÊu tróc vµ chøc n¨ng cña c¬ thÓ v×: 
a. C¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ®Òu ®­îc cÊu t¹o bëi tÕ bµo.
b. C¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ boµ lµ c¬ së cho c¸c ho¹t ®éng cña c¬ thÓ.
c. Khi toµn bé c¸c tÕ bµo chÕt th× c¬ thÓ sÏ chÕt.
d. a vµ b ®óng.
(®¸p ¸n d ®óng)
4. Dặn dò:
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2 (Tr13- SGK)
- §äc môc “Em cã biÕt”
- VÏ s¬ ®å cÊu t¹o tÕ bµo vµo vë, häc thuéc tªn vµ chøc n¨ng.
IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG:
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI
Tuần 2	 Ngày soạn: 22/8/2014
Tiết 4 	
Bài 4: MÔ
I. MỤC TIÊU:
1. KiÕn thøc
- HS tr×nh bµy ®­îc kh¸i niÖm m«.
- Ph©n biÖt ®­îc c¸c lo¹i m« chÝnh, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c lo¹i m«.
2. KÜ n¨ng
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh.
- RÌn luyÖn kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t ho¸, kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm.
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn sức khỏe.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Tranh h×nh 4.1 " 4.4 SGK 
2. Học sinh: Nghiên cứu trước bài.
III. TIẾN TRÌNH:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo?
- Chøng minh tÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cña c¬ thÓ?
2. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Yªu cÇu HS ®äc £ môc I SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:
- H·y kÓ tªn nh÷ng tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau mµ em biÕt?
- Gi¶i thÝch v× sao tªa bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau?
- GV ph©n tÝch: chÝnh do chøc n¨ng kh¸c nhau mµ tÕ bµo ph©n ho¸ cã h×nh d¹ng, kÝch th­íc kh¸c nhau. Sù ph©n ho¸ diÔn ra ngay ë giai ®o¹n ph«i.
- VËy m« lµ g×?
- HS trao ®æi nhãm ®Ó hoµn thµnh bµi tËp s.
- Dùa vµo môc “Em cã biÕt” ë bµi tr­íc ®Ó tr¶ lêi.
- V× chøc n¨ng kh¸c nhau.
- HS rót ra kÕt luËn 
I. Khái niệm mô:
- M« lµ mét tËp hîp c¸c tÕ bµo chuyªn ho¸ cã cÊu t¹o gièng nhau, ®¶m nhiÖm chøc n¨ng nhÊt ®Þnh.
- Mô gồm: tế bào và phi bào ( huyết tương, muối vô cơ,...)
- Yªu cÇu HS ®äc £ SGK.
- Quan s¸t H 4.1 thảo luận vÒ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo ë m« biÓu b×, vÞ trÝ, cÊu t¹o, chøc n¨ng. 
- GV cho quan sát H 4.1 cho HS nhËn xÐt kÕt qu¶.
- KÎ s½n phiÕu häc tËp vµo vë.
- Nghiªn cøu kÜ h×nh vÏ kÕt hîp víi £ SGK, trao ®æi nhãm trả lời.
- §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶
II. Các loại mô:
1. Mô biểu bì:
- Vị trí:
+ Phñ ngoµi da, lãt trong c¸c c¬ quan rçng.
+ N»m trong c¸c tuyÕn cña c¬ thÓ.
- Cấu tạo: Chñ yÕu lµ tÕ bµo, c¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, kh«ng cã phi bµo.
- Chức năng: B¶o vÖ. che chë, hÊp thô, tiÕt c¸c chÊt.
- Yªu cÇu HS ®äc £ môc II SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.2, ho¹t ®éng nhãm về vị trí, cấu tạo và chức năng của các loại mô liên kết.
- GV nhËn xÐt, ®­a kÕt qu¶ ®óng.
- M¸u thuéc lo¹i m« g×? V× sao m¸u ®­îc xÕp vµo lo¹i m« ®ã?
- M« sôn, m« x­¬ng cã ®Æc ®iÓm g×? Nã n»m ë phÇn nµo?
- GV nhËn xÐt, ®­a kÕt qu¶ ®óng.
- HS trao ®æi nhãm, hoµn thµnh câu hỏi:
- §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt c¸c nhãm kh¸c.
- HS quan s¸t kÜ H 4.2 ®Ó tr¶ lêi.
- Trả lời, nhận xét và bổ sung.
2. Mô liên kết:
- Vị trí:
+ M« sîi: Dây chằng
+ M« sôn: Đầu xương
+ M« x­¬ng: Bộ xương.
+ M« mì: Mỡ
+ M« m¸u vµ b¹ch huyÕt: Hệ tuần hoàn và bạch huyết.
- Cấu tạo: Chñ yÕu lµ chÊt phi bµo, c¸c tÕ bµo n»m r¶i r¸c.
- Chức năng:
 N©ng ®ì, liªn kÕt c¸c c¬ quan hoÆc lµ ®Öm c¬ häc, cung cÊp chÊt dinh d­ìng.
- Yªu cÇu HS ®äc kÜ £ môc III SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.3 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- H×nh d¹ng tÕ bµo c¬ v©n vµ c¬ tim gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo?
- TÕ bµo c¬ tr¬n cã h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o nh­ thÕ nµo?
- Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp vµo phiÕu häc tËp.
- GV nhËn xÐt kÕt qu¶, ®­a ®¸p ¸n.
- C¸ nh©n nghiªn cøu £ kÕt hîp quan s¸t H 4.3, trao ®æi nhãm ®Ó tr¶ lêi.
- Hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña nhãm. ®¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.
3. Mô cơ:
- Vị trí:
+ M« c¬ v©n: gắn vào xương.
+ M« c¬ tim: cấu tạo nên thành tim 
+ M« c¬ tr¬n: thành nội quan.
- Cấu tạo: Chñ yÕu lµ tÕ bµo, phi bµo Ýt. C¸c tÕ bµo c¬ dµi, xÕp thµnh bã, líp.
- Chức năng: Co d·n t¹o nªn sù vËn ®éng cña c¸c c¬ quan vµ c¬ thÓ.
- Yªu cÇu HS ®äc kÜ £ môc 4 kÕt hîp quan s¸t H 4.4 thảo luận về vị trí, cấu tạo và chức năng của mô thần kinh.
- GV nhËn xÐt, ®­a kÕt qu¶ ®óng.
- C¸ nh©n ®äc kÜ £ kÕt hîp quan s¸t H 4.4; trao ®æi nhãm hoµn thµnh câu hỏi
- B¸o c¸o kÕt qu¶.
4. Mô thần kinh:
- Vị trí: N»m ë n·o, tuû sèng, cã c¸c d©y thÇn kinh ch¹y ®Õn c¸c hÖ c¬ quan.
- Cấu tạo: 
+ Gåm c¸c tÕ bµo thÇn kinh (n¬ron vµ c¸c tÕ bµo thÇn kinh ®Öm).
+ N¬ron cã th©n nèi víi c¸c sîi nh¸nh vµ sîi trôc
- Chức năng: TiÕp nhËn kÝch thÝch vµ sö lÝ th«ng tin, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng c¸c c¬ quan ®¶m b¶o sù thÝch øng cña c¬ thÓ víi m«i tr­êng.
3. Củng cố - Luyện tập:
- 1 HS ®äc ghi nhí SGK.
Hoµn thµnh bµi tËp sau b»ng c¸ch khoanh vµo c©u ®óng nhÊt:
1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: 
a. B¶o vÖ vµ n©ng ®ì c¬ thÓ.
b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt.
c. Co d·n vµ che chë cho c¬ thÓ.
2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o:
	a. Chñ yÕu lµ tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau.
	b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã.
	c. Gåm tÕ bµo vµ phi bµo (sîi ®µn håi, chÊt nÒn)
4. Dặn dò:
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK.
IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG:
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI
Tuần 3	 Ngày soạn: 26/8/2014
Tiết 5	
Bài 5: Thực hành:
QUAN SÁT TẾ BÀO VÀ MÔ
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
	- Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời mô cơ vân.
	- Quan sát và vẽ tế bào tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn. Phân biệt các bộ phận chính của tế bào gồm màng sinh chất, tế bào chất và nhân.
	- Phân biệt được điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.
2. Kỹ năng
	- Rèn kĩ năng sử dụng kính hiển vi, kĩ năng mổ, tách tế bào.
	- Kỹ năng hợp tác nhóm, quản lý thời gian, quản lí thời gian.
3. Thái độ
	- Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng học sau khi làm.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
 + KÝnh hiÓn vi, lam kÝnh (2), lamen, bé ®å mæ, kh©n lau, giÊy thÊm, kim mòi m¸c., dd HCl 1%, dd axit axetic 1%.
+ 1 Õch ®ång sèng hoÆc b¾p thÞt ë ch©n giß lîn.
2. Học sinh:
Mçi tæ 1 con Õch. 
III. TIẾN TRÌNH:
1. Kiểm tra bài cũ:
- So s¸nh m« biÓu b×, m« liªn kÕt vÒ vÞ trÝ vµ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo trong 2 lo¹i m« ®ã.
- C¬ v©n, c¬ tr¬n vµ c¬ tim cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, sù ph©n bè trong c¬ thÓ vµ kh¶ n¨ng co d·n.
2. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- GV hướng dẫn néi dung c¸c b­íc lµm tiªu b¶n.
- NÕu cã ®iÒu kiÖn GV h­íng dÉn tr­íc cho nhãm HS c¸c thao t¸c thùc hiÖn.
- Ph©n c«ng c¸c nhãm thÝ nghiÖm.
- GV h­íng dÉn c¸ch ®Æt tÕ bµo m« c¬ v©n lªn lam kÝnh vµ ®Æt lamen lªn lam kÝnh.
- Nhá 1 giät axit axetic 1% vµo c¹nh lamen, dïng giÊy thÊm hót bít dd sinh lÝ ®Ó axit thÊm d­íi lamen.
- GV kiÓm tra c¸c nhãm, gióp ®ì nhãm yÕu.
- Yªu cÇu c¸c nhãm ®iÒu chØnh kÝnh hiÓn vi.
- GV kiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS, tr¸nh nhÇm lÉn hay m« t¶ theo SGK.
- §äc c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm : lµm tiªu b¶n SGK.
- C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm tiªu b¶n nh­ h­íng dÉn, yªu cÇu:
+ LÊy sîi thËt m¶nh.
+ Kh«ng bÞ ®øt.
+ R¹ch b¾p c¬ ph¶i th¼ng.
+ §Ëy lamen kh«ng cã bät khÝ.
- C¸c nhãm nhá axit axetic 1%, hoµn thµnh tiªu b¶n ®Æt trªn bµn ®Ó GV kiÓm tra.
- C¸c nhãm ®iÒu chØnh kÝnh, lÊy ¸nh s¸ng ®Ó nh×n râ mÉu.
- §¹i diÖn c¸c nhãm quan s¸t ®Õn khi nh×n râ tÕ bµo.
- C¶ nhãm quan s¸t, nhËn xÐt: ThÊy ®­îc: mµng, nh©n, v©n ngang, tÕ bµo dµi.
1. Làm tiêu bản và quan sát các tế bào mô cơ vân:
a. C¸ch lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n:
- R¹ch da ®ïi Õch lÊy 1 b¾p c¬.
- Dïng kim nhän r¹ch däc b¾p c¬ ( thÊm s¹ch m¸u).
- Dïng ngãn trá vµ ngãn c¸i Ên lªn 2 bªn mÐp r¹ch.
- LÊy kim mòi m¸c g¹t nhÑ vµ t¸ch 1 sîi m¶nh.
- §Æt sîi m¶nh míi t¸ch lªn lam kÝnh, nhá dd sinh lÝ NaCl 0,65%.
- §Ëy lamen, nhá dd axit axetic 1%.
Chó ý: Õch huû tuû ®Ó khái nh¶y.
b. Quan s¸t tÕ bµo:
- ThÊy ®­îc c¸c thµnh phÇn chÝnh: mµng, tÕ bµo chÊt, nh©n, v©n ngang.
- GV giới thiệu c¸c lo¹i m« với HS.
- C¸c nhãm ghi nhận nêu đặc điểm của từng loại mô.
2. Quan sát các loại tế bào mô khác:
- M« biÓu b×: tÕ bµo xÕp xÝt nhau.
- M« sôn: chØ cã 2 ®Õn 3 tÕ bµo t¹o thµnh nhãm.
- M« x­¬ng: tÕ bµo nhiÒu.
- M« c¬: tÕ bµo nhiÒu, dµi.
3. Củng cố - Luyện tập:
- GV nh¾c nhë HS thu dän, vÖ sinh ng¨n n¾p, trËt tù.
Tr¶ lêi c©u hái:
? Lµm tiªu b¶n c¬ v©n, em gÆp khã kh¨n g×?
? Em ®· quan s¸t ®­îc nh÷ng lo¹i m« nµo? Nªu sù kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o 3 lo¹i m«: m« biÓu b×, m« liªn kÕt, m« c¬.
4. Dặn dò:
- Mçi HS viÕt 1 b¶n thu ho¹ch theo mÉu SGK.
- ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh.
IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG:
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI
Tuần 3	 Ngày soạn: 29/8/2014
Tiết 6 	
Bài 6: PHẢN XẠ
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
	- Chứng minh phản xạ là cơ sở của mọi hoạt động của cơ thể bằng các ví dụ cụ thể.
	- Trình bày được cấu tạo và chức năng cơ bản của nơron.	
	- Chỉ rõ 5 thành phần của 1 cung phản xạ và đường dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ.
2. Kỹ năng
	- Rèn kỹ năng quan sát kênh hình, thông tin nắm bắt kiến thức.
	- Kỹ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ
	- Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể. 
II. CHUẨN BỊ:
1. Học sinh: Tranh h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK.
2. Giáo viên: Nghiên cứu bài
III. TIẾN TRÌNH:
1. Kiểm tra bài cũ: không kiểm tra
2. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu £ môc I SGK kÕt hîp quan s¸t H 6.1 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Nªu thµnh phÇn cÊu t¹o cña m« thÇn kinh
- G¾n chó thÝch vµo tranh c©m cÊu t¹o n¬ron vµ m« t¶ cÊu t¹o 1 n¬ron ®iÓn h×nh?
- GV cho HS quan sát hình nhËn xÐt, rót ra kÕt luËn.
- N¬ron cã chøc n¨ng g×?
- Cho HS nªu kh¸i niÖm tÝnh c¶m øng, tÝnh dÉn truyÒn.
- GV chØ trªn hình chiÒu lan truyÒn xung thÇn kinh trªn h×nh 6.1 vµ 6.2 (cung ph¶n x¹)
L­u ý: xung thÇn kinh lan truyÒn theo 1 chiÒu.
- Dùa vµo chøc n¨ng dÉn truyÒn, ng­êi ta chia n¬ron thµnh 3 lo¹i.
- Yêu cầu thảo luận nhóm về vị trí, chức năng của 3 loại nơron
- GV ®­a ra ®¸p ¸n ®óng, h­íng dÉn HS trªn s¬ ®å H 6.2.
- HS ghi nhí chó thÝch.
- 1 HS lªn b¶ng g¾n chó thÝch. 
- HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o n¬ron.
- Nghiªn cøu tiÕp SGK ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái.
- Nghiªn cøu £ SGK kÕt hîp quan s¸t H 6.2; trao ®æi nhãm trả lời .
- HS thông báo kÕt qu¶. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt.
1. Cấu tạo và chức năng của nơron
a. CÊu t¹o n¬ron gåm:
- Th©n: chøa nh©n.
- Xung quanh cã tua ng¾n (sîi nh¸nh).
- Tua dµi (sîi trôc): cã bao miªlin, tËn cïng ph©n nh¸nh cã cóc xim¸p.
b. Chøc n¨ng
- C¶m øng: là khả năng tiếp nhận các kích thích và phản ứng lại kích thích bằng hình thức phát xung thần kinh.
- DÉn truyÒn: là khả năng lan truyền xung thần kinh theo một chiều nhất định.
c. C¸c lo¹i n¬ron
- N¬ron h­íng t©m (n¬ron c¶m gi¸c).
- N¬ron trung gian (n¬ron liªn l¹c).
- N¬ron li t©m (n¬ron vËn ®éng).
- Cho VD vÒ ph¶n x¹?
- Ph¶n x¹ lµ g×?
- HiÖn t­îng c¶m øng ë thùc vËt (ch¹m tay vµo c©y trinh n÷, l¸ c©y côp l¹i) cã ph¶i lµ ph¶n x¹ kh«ng?
- ThÕ nµo lµ 1 cung ph¶n x¹?
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 6.2 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo tham gia vµo cung ph¶n x¹?
- C¸c thµnh phÇn cña cung ph¶n x¹?
- GV nªu vai trß tõng thµnh phÇn.
- GV cho HS quan s¸t H 6.2
- Xung thÇn kinh ®­îc dÉn truyÒn nh­ thÕ nµo?
- H·y gi¶i thÝch ph¶n x¹ kim ch©m vµo tay, tay rôt l¹i?
- B»ng c¸ch nµo trung ­¬ng thÇn kinh cã thÓ biÕt ®­îc ph¶n øng cña c¬ thÓ ®· ®¸p øng kÝch thÝch ch­a? GV dÉn s¾t tíi : Cung ph¶n x¹ cã ®­êng liªn hÖ ng­îc t¹o thµnh vßng ph¶n x¹.
- GV ®­a VD vÒ vßng ph¶n x¹ vµ gi¶i thÝch trªn s¬ ®å H 6.3
- Yªu cÇu HS ®äc £ môc 3
- Kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹?
- LÊy tõ 3-5 VD
- Trao ®æi nhãm vµ rót ra kh¸i niÖm ph¶n x¹.
- Kh«ng v× thùc vËt kh«ng cã hÖ thÇn kinh, ®ã chØ lµ sù thay ®æi vÒ sù tr­¬ng n­íc cña c¸c tÕ bµo gèc l¸)
- £ SGK.
- Tù rót ra kÕt luËn.
- Dùa vµo H 6.2, l­u ý ®­êng dÉn truyÒn ®Ó tr¶ lêi.
- Quan s¸t H 6.3
- §äc £ nªu kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹.
- 1 HS ®äc kÕt luËn cuèi bµi.
2. Cung phản xạ
a. Ph¶n x¹
- lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ ®Ó tr¶ lêi kÝch thÝch cña m«i tr­êng (trong vµ ngoµi) d­íi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh.
b. Cung ph¶n x¹
- Kh¸i niÖm: Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng.
- Cung phản xạ để thực hiện phản xạ.
- Cung ph¶n x¹ gåm 5 thµnh phÇn: c¬ quan thô c¶m, n¬ron h­íng t©m, n¬ron trung gian, n¬ron li t©m, c¬ quan ph¶n øng.
c. Vßng ph¶n x¹
Thực chất là để điều chỉnh phản xạ nhờ có luồng thông tin ngược báo về trung ương thần kinh.
4. Củng cố:
- Cho HS d¸n chó thÝch vµo s¬ ®å c©m H 6.2 vµ nªu chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong ph¶n x¹.
- Tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK.
5. Dặn dò:
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK.
- VÏ s¬ ®å cung ph¶n x¹ H 6.2 vµ chó thÝch.
- §äc môc “Em cã biÕt”.
IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG:
DUYỆT CỦA BGH	DUYỆT CỦA TCM
 HIỆU TRƯỞNG	TỔ TRƯỞNG
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI
Tuần 4	 Ngày soạn: 02/9/2014
Tiết 7	
CHƯƠNG II: SỰ VẬN ĐỘNG CỦA CƠ THỂ
Bài 7: Bé x­¬ng
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
	- Ý nghĩa của hệ vận động trong đời sống
	- Kể tên các thành phần chính của bộ xương người.
	- Các loại khớp xương
	- Phân biệt được các loại xương dài, xương ngắn, xương dẹt về hình thái, cấu tạo.
2. Kỹ năng:
	- Rèn kỹ năng quan sát kênh hình, thông tin nắm bắt kiến thức.
	- Kỹ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
	- Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể. 
II. CHUẨN BỊ:
Giáo viên: Tranh hình 7.1 – 7.4 SGK.
Học sinh: Nghiên cứu trước bài.
III. TIẾN TRÌNH:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Ph¶n x¹ lµ g×? Cho 1 Vd vÒ ph¶n x¹ vµ ph©n tÝch ®­êng ®i cña xung thÇn kinh trong ph¶n x¹ ®ã.
2. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 7.1 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Bé x­¬ng gåm mÊy thµnh phÇn ?
? Nªu ®Æc ®iÓm cña mçi thµnh phÇn?
- Yªu cÇu HS trao ®æi nhãm
- T×m hiÓu ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a x­¬ng tay vµ x­¬ng ch©n?
- V× sao cã sù kh¸c nhau ®ã?
- Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña bé x­¬ng h·y cho biÕt bé x­¬ng cã chøc n¨ng g×?
- Quan s¸t kÜ H 7.1 vµ tr¶ lêi.
- HS nghiªn cøu H 7.2; 7.3 kÕt hîp víi th«ng tin trong SGK ®Ó tr¶ lêi.
- HS th¶o luËn nhãm ®Ó nªu ®­îc:
+ Gièng: cã c¸c thµnh phÇn t­¬ng øng víi nhau.
+ Kh¸c: vÒ kÝch th­íc, cÊu t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng, x­¬ng cæ tay, bµn tay, bµn ch©n.
+ Sù kh¸c nhau lµ do tay thÝch nghi víi qu¸ tr×nh lao ®éng, ch©n thÝch nghi víi d¸ng ®øng th¼ng.
- HS dùa vµo kiÕn thøc ë th«ng tin kÕt hîp víi tranh H 7.1; 7.2 ®Ó tr¶ lêi. 
- Tù rót ra kÕt luËn.
I. Các thành phần chính của bộ xương
1. Thµnh phÇn cña bé x­¬ng
- Bé x­¬ng chia 3 phÇn:
+ X­¬ng ®Çu gåm x­¬ng sä vµ x­¬ng mÆt.
+ X­¬ng th©n gåm cét sèng vµ lång ngùc.
+ X­¬ng chi gåm x­¬ng chi trªn vµ x­¬ng chi d­íi.
- §Æc ®iÓm mçi phÇn: SGK.
+ X­¬ng chi trªn nhá bÐ, linh ho¹t.
+ X­¬ng chi d­íi to, khoÎ, dµi, ch¾c ch¾n, Ýt cö ®éng.
=> Bé x­¬ng ng­êi thÝch nghi víi qu¸ tr×nh lao ®éng vµ ®øng th¼ng.
2. Vai trß cña bé x­¬ng
- N©ng ®ì c¬ thÓ, t¹o h×nh d¸ng c¬ thÓ.
- T¹o khoang chøa, b¶o vÖ c¸c c¬ quan.
- Cïng víi hÖ c¬ gióp c¬ thÓ vËn ®éng.
II. Phân biệt các loại xương (đọc thêm)
- Yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng tin môc III vµ tr¶ lêi c©u hái:
- ThÕ nµo gäi lµ khíp x­¬ng?
- Cã mÊy lo¹i khíp?
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 7.4 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Dùa vµo khíp ®Çu gèi, h·y m« t¶ 1 khíp ®éng?
- Kh¶ n¨ng cö ®éng cña khíp ®éng vµ khíp b¸n ®éng kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? V× sao cã sù kh¸c nhau ®ã?
- Nªu ®Æc ®iÓm cña khíp bÊt ®éng?
- GV løu ý HS: trong bé x­¬ng ng­êi chñ yÕu lµ khíp ®éng gióp con ng­êi vËn ®éng vµ lao ®éng.
- Cho HS ®äc kÕt luËn SGK.
- HS nghiªn cøu th«ng tin SGK.
- Rót ra kÕt luËn.
- Quan s¸t kÜ H 7.4, trao ®æi nhãm vµ rót ra kÕt luËn.
- HS ®äc kÕt luËn.
III. Các khớp xương
- Khíp x­¬ng lµ n¬i hai hay nhiÒu ®Çu x­¬ng tiÕp gi¸p víi nhau.
- Cã 3 lo¹i khíp x­¬ng:
+ Khíp ®éng: 2 ®Çu x­¬ng cã sôn, gi÷a lµ dÞch khíp (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y ch»ng gióp c¬ thÓ cã kh¶ n¨ng cö ®éng linh ho¹t.
+ Khíp b¸n ®éng: gi÷a 2 ®Çu x­¬ng cã ®Öm sôn gióp cö ®éng h¹n chÕ.
+ Khíp bÊt ®éng: 2 ®Çu x­¬ng khíp víi nhau bëi mÐp r¨ng c­a hoÆc xÕp lîp lªn nhau, kh«ng cö ®éng ®­îc. 
3. Củng cố - Luyện tập:
? Chøc n¨ng cña bé x­¬ng lµ g×?
? X¸c ®Þnh trªn tranh vÏ bé x­¬ng vµ c¸c thµnh phÇn cña bé x­¬ng ng­êi? C¸c khíp x­¬ng b»ng d¸n chó thÝch(x¸c ®Þnh trªn c¬ thÓ m×nh).
4. Dặn dò:
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK.
- LËp b¶ng so s¸nh c¸c lo¹i khíp vÒ cÊu t¹o, tÝnh chÊt cö ®éng vµ ý nghÜa.
- §äc môc “Em cã biÕt”.
IV. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG:
TRƯỜNG TH TIÊN HẢI
Tuần 4	 Ngày soạn: 05/9/2014
Tiết 8 	
Bµi 8: cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña x­¬ng
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
	- HS nắm được cấu tạo chung 1 xương dài. Từ đó giải thích được sự lớn lên của xương
	- Xác định được thành phần hoá học của xương chứng minh được tính đàn hồi và cứng rắn của xương.
	- Rèn kĩ năng lắp đặt thí nghiệm đơn giản.
2. Kỹ năng:
	- Kỹ năng giải thích các vấn đề thực tế: vì sao cho trẻ em tắm nắng....
	- Kỹ năng lắng nghe tích cực, hợp tác ứng xử, giao tiếp khi thảo luận.
	- Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin trên SGK, internet để tìm hiểu đặc điểm cấu tạo thành phần hóa học, tính chất của xương.
3. Thái độ:
	- Thái độ vệ sinh, bảo vệ xương, bảo vệ cơ thể.
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: Tranh các hình 8.1 -8.4 SGK.
+ Vật mẫu: Xương đùi ếch hoặc xương ngón chân gà.
	Đoạn dây đồng 1 đầu quấn chặt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xương.
	Một panh để gắp xương, 1 đèn cồn, 1 cốc nước lã để rửa xương, 1 cốc đựng 	HCl 10% , đầu giờ thả 1 xương đùi ếch vào axit.
- Học sinh: Mẫu xương ếch hoặc đùi gà.
III. TIẾN TRÌNH:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Bé x­¬ng ng­êi ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Mçi phÇn gåm nh÷ng x­¬ng nµo?
- Sù kh¸c nhau gi÷a x­¬ng tay vµ x­¬ng ch©n nh­ thÕ nµo? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g× ®èi víi ho¹t ®éng cña con ng­êi?
- Nªu cÊu t¹o vµ vai trß cña tõng lo¹i khíp?
2. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
- Yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng tin môc I SGK kÕt hîp quan s¸t H 8.1; 8.2 ghi nhí chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái:
- X­¬ng dµi cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo?
- GV treo H 8.1(tranh c©m), gäi 1 HS lªn d¸n chó thÝch vµ tr×nh bµy.
- Cho c¸c HS kh¸c nhËn xÐt sau ®ã cïng HS rót ra kÕt luËn.
- CÊu t¹o h×nh èng cña th©n x­¬ng, nan x­¬ng ë ®Çu x­¬ng xÕp vßng cung cã ý nghÜa g× víi chøc n¨ng cña x­¬ng?
- GV: Ng­êi ta øng dông cÊu t¹o x­¬ng h×nh èng vµ cÊu tróc h×nh vßm vµo kiÕn tróc x©y dùng ®¶m b¶o ®é bÒn v÷ng vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu (trô cÇu, cét, vßm cöa)
- Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x­¬ng dµi?
- Yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin môc I.3 vµ quan s¸t H 8.3 ®Ó tr¶ lêi:
- Nªu cÊu t¹o cña x­¬ng ng¾n vµ x­¬ng dÑt?
- HS nghiªn cøu th«ng tin vµ quan s¸t h×nh vÏ, ghi nhí kiÕn thøc.
- 1 HS lªn b¶ng d¸n chó thÝch vµ tr×nh bµy.
- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn.
- CÊu t¹o h×nh èng lµm cho x­¬ng nhÑ vµ v÷ng ch¾c.
- Nan x­¬ng xÕp thµnh vßng cung cã t¸c dông ph©n t¸n lùc lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu lùc.
- Nghiªn cøu b¶ng 8.1, ghi nhí th«ng tin vµ tr×nh bµy.
- Nghiªn cøu th«ng tin , quan s¸t h×nh 8.3 ®Ó tr¶ lêi.
- Rót ra kÕt luËn.
I. Cấu tạo của xương
1. CÊu t¹o x­¬ng dµi b¶ng 8.1 SGK.
2. Chøc n¨ng cña x­¬ng dµi b¶ng 8.1 SGK.
3. CÊu t¹o x­¬ng ng¾n vµ x­¬ng dÑt
- Ngoµi lµ m« x­¬ng cøng (máng).
- Trong toµn lµ m« x­¬ng xèp, chøa tuû ®á.
- Yªu cÇu HS ®äc £ môc II vµ tr¶ lêi c©u hái:
- X­¬ng to ra lµ nhê ®©u?
- GV dïng H 8.5 SGK m« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña sôn t¨ng tr­ëng: dïng ®inh platin ®ãng vµo vÞ trÝ A, B, C, D ë x­¬ng 1 con bª. B vµ C ë phÝa trong sôn t¨ng tr­ëng. A vµ D ë phÝa ngoµi sôn cña 2 ®Çu x­¬ng. Sau vµi th¸ng thÊy x­¬ng dµi ra nh­ng kho¶ng c¸ch BC kh«ng ®æi cßn AB vµ CD dµi h¬n tr­íc.
Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.5 cho biÕt vai trß cña sôn t¨ng tr­ëng.
- GV l­u ý HS: Sù ph¸t triÓn cña x­¬ng nhanh nhÊt ë tuæi dËy th×, sau ®ã chËm l¹i tõ 18-25 tuæi.
- TrÎ em tËp TDTT qu¸ ®é, mang v¸c nÆng dÉn tíi sôn t¨ng tr­ëng ho¸ x­¬ng nhanh, ng­êi kh«ng cao ®­îc n÷a. Tuy nhiªn mµng x­¬ng vÉn sinh ra tÕ bµo x­¬ng.
- HS nghiªn cøu £ môc II vµ tr¶ lêi c©u hái.
- Trao ®æi nhãm.
- §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.
- Chèt l¹i kiÕn thøc.
II. Sự to ra và dài ra của xương
- X­¬ng to ra vÒ bÒ ngang