Giáo án Sinh học 8 - Tiết 48, Bài 47: Đại não - Năm học 2015-2016

Ngày soạn
21/02/2016
Ngày dạy
23/02/2016
23/02/2016
Lớp
8B Tiết 4
8A Tiết 5
Dự kiến dị bài
Tuần26 	 	 
Tiết 48 BÀI 47 : ĐẠI NÃO 
I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:
- Nêu rõ được đặc điểm cấu tạo của đại não người , đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật thuộc lớp thú. 
- Xác định được các vùng chức năng của vỏ đại não ở người .2/ Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình 
- Kỹ năng hoạt động nhóm .
/ Thái độ : 
Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não .
II/ CHUẨN BỊ:
 Giáo viên: Tranh phóng to hình 47.1 ; 47.2 ; 47.3 ; 47 .4 	 Mô hình bộ não tháo lắp .
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp:1 phút
2 / Kiểm tra bài cũ : 5 phút
Nêu cấu tạo và chức năng trụ não, não trung gian, tiểu não ?
3 / Các hoạt động dạy và học:
Mở bài : SGK 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Cấu tạo của đại não .
Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của đại não .
GV yêu cầu học sinh quan sát hình 47.1à 47.3/
Xác định vị trí của đại não ?
Thảo luận nhóm hoàn thành bài tập điền từ .
GV điều khiển các nhóm hoạt động à chốt lại kiến thức đúng .
GV yêu cầu học sinh quan sát lại hình 47.1 và 47.2 à Trình bày cấu tạo ngoài của đại não ?
GV yêu cầu học sinh tự rút ra kết luận .
GV hướng dẫn học sinh quan sát hình 47.3 , mô tả cấu tạo trong của đại não ?
GV hoàn thiện lại kiến thức .
GV cho học sinh giải thích hiện tượng liệt nửa người . 
Hoạt động 2: Sự phân vùng chức năng của đại não . 
GV yêu cầu học sinh đọc thông tin và quan sát hình 47.4 à hoàn thành bài tập mục q 
tr. 149
GV ghi kết quả của các nhóm lên bảng à trao đổi toàn lớp à chốt lại đáp án đúng (a3, b4 , c6 , d7, e 5. G8, h2, i 1)
So sánh sự phân vùng chức năng giưã người và động vật ?
Kết luận chung : Học sinh đọc khung ghi nhớ SGK 
Học sinh quan sát kỹ hình với chú thích kèm theo à tự thu nhận thông tin .
Các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến :
Vị trí : Phiá trên não trung gian , đại não rất phát triển 
Lưạ chọn các thuật ngữ cần điền à đại diện nhóm trình bày .
1 – khe ; 2 – rãnh ; 3 – trán ; 4 – đỉnh ; 5 – Thùy thái dương ; 6 – chất trắng.
 Học sinh quan sát hình kết hợp bài tập vưà hoàn thành à trình bày hình dạng cấu tạo ngoài của đại não trên mô hình 
Học sinh quan sát hình à mô tả được : Vị trí và độ dày của chất xám và chất trắng 
Một vài học sinh phát biểu à lớp bổ sung .
Cá nhân tự thu nhận thông tin à trao đổi nhóm à trả lời 
- Các nhĩm đọc kết quả.
- Học sinh rút ra kết luận 
I . Cấu tạo của đại não :
1. Hình dạng cấu tạo ngoài :
 Rãnh liên bán cầu chia đại não làm 2 nửa.
Rãnh sâu chia bán cầu não là, 4 thùy ( trán , đỉnh , chẩm , thái dương )
Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não à tăng diện tích bề mặt não.
2. Cấu tạo trong :
Chất xám ( ngoài ) : làm thành vỏ não dày 2- 3mm gồm 6 lớp 
Chất trắng ( trong) : là các đường thần kinh . Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tủy hoặc tủy sống 
II . Sự phân vùng chức năng của đại não :
Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện .
Vỏ não có nhiều vùng , mỗi vùng có tên gọi và chức năng riêng 
Các vùng có ở người và động vật :
Vùng cảm giác
Vùng vận động 
Vùng thị giác
Vùng thính giác ..
Vùng chức năng chỉ có ở người : 
Vùng vận động ngôn ngữ 
Vùng hiểu tiếng noí 
Vùng hiểu chữ viết 
Ho¹t ®éng cđa GV
Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cho HS quan s¸t m« h×nh bé n·o ngêi vµ tr¶ lêi c©u hái:
? X¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa ®¹i n·o?
- Yªu cÇu HS t×m hiĨu thªm th«ng tin mơc “Em cã biÕt” thÊy ®ỵc khèi lỵng n·o.
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 47.1 vµ 47.2 ®Ĩ thÊy cÊu t¹o ngoµi vµ trong cđa ®¹i n·o. 
Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh bµi tËp ®iỊn tõ (SGK).
- GV cho HS tr×nh bµy kÕt qu¶ cđa bµi tËp.
- Yªu cÇu HS ®äc l¹i th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái:
? Tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cđa ®¹i n·o?
- GV cho HS quan s¸t m« h×nh bé n·o vµ nhËn xÐt.
? Khe, r·nh cđa ®¹i n·o cã ý nghÜa g×?
? So s¸nh ®¹i n·o cđa ngêi vµ thĩ? NhËn xÐt nÕp gÊp ë ®¹i n·o ngêi vµ thĩ?
- Cho HS quan s¸t mÉu n·o c¾t ngang, ®äc th«ng tin vµ tr¶ lêi:
? Tr×nh cÇy cÊu t¹o trong cđa ®¹i n·o (chØ vÞ trÝ chÊt x¸m, chÊt tr¾ng)?
- GV nhËn xÐt, cho HS quan s¸t H 47.3 ®Ĩ thÊy c¸c ®êng dÉn truyỊn trong chÊt tr¾ng cđa ®¹i n·o.
- HS quan s¸t m« h×nh, tr¶ lêi ®ỵc:
+ VÞ trÝ: phÝa trªn n·o trung gian.
- HS so s¸nh vµ rĩt ra kÕt luËn.
- HS quan s¸t kÜ H 47.1 vµ 47.2 SGK ghi nhí chĩ thÝch.
- C¸c nhãm th¶o luËn, thèng nhÊt ý kiÕn, hoµn thµnh bµi tËp ®iỊn tõ.
- HS tr×nh bµy, nhËn xÐt vµ nªu ®ỵc kÕt qu¶:
1 – Khe; 2 – R·nh; 3 – Tr¸n; 4 - §Ønh; 5 – Thuú th¸i d¬ng; 6 – ChÊt tr¾ng.
- HS nghiªn cøu th«ng tin vµ tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cđa d¹i n·o
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV cho HS quan sát mơ hình bộ não người và trả lời câu hỏi:
- Xác định vị trí của đại não?
- Yêu cầu HS quan sát H 47.1 và 47.2 Thảo luận nhĩm hồn thành bài tập điền từ (SGK).
- Trình bày cấu tạo ngồi của đại não?
- Khe, rãnh của đại não cĩ ý nghĩa gì?
- Cho HS so sánh đại não của người và thú? Nhận xét nếp gấp ở đại não người và thú?
- Trình cầy cấu tạo trong của đại não (chỉ vị trí chất xám, chất trắng)?
- HS quan sát mơ hình, trả lời được:
+ Vị trí: phía trên não trung gian.
1 – Khe; 2 – Rãnh; 3 – Trán; 4 - Đỉnh; 5 – Thuỳ thái dương; 6 – Chất trắng.
- Ở người, đại não là phần phát triển nhất.
	a. Cấu tạo ngồi:
- Rãnh liên bán cầu chia đại não thành 2 nửa bán cầu não.
- Các rãnh sâu chia bán cầu não làm 4 thuỳ (thuỳ trán, đỉnh, chẩm và thái dương)
- Các khe và rãnh (nếp gấp) nhiều tạo khúc cuộn, làm tăng diện tích bề mặt não.
	b. Cấu tạo trong:
- Chất xám (ở ngồi) làm thành vỏ não, dày 2 -3 mm gồm 6 lớp.
- Chất trắng (ở trong) là các đường thần kinh nối các phần của vỏ não với các phần khác của hệ thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tuỷ hoặc tủy sống.
	Trong chất trắng cịn cĩ các nhân nền.
IV/ CỦNG CỐ:
1 . GV treo tranh H 47.2 , gọi học sinh lên chú thích 
2 . Nêu rõ đặc điểm cấu tạo và chức năg của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật khác thuộc lớp thú ?
V/ DẶN DÒ:
Học bài và trả lời câu hỏi SGK 
Đọc mục : “em có biết “
Chuẩn bị bài : Hệ thần kinh sinh dưỡng 
Kẻ phiếu học tập 
Đặc điểm 
Cung phản xạ vận động 
Cung phản xạ sinh dưỡng 
Cấu tạo 
Trung ương 
Hạch thần kinh 
Đường hướng tâm 
Đường li tâm 
Chức năng