Giáo án Sinh học 8 - Bài 51: Cơ quan phân tích thị giác - Năm học 2015-2016 - Hoàng Ly Ly

Giáo án sinh học 8
Giáo sinh: Hoàng Ly Ly
Gvhd: Thạch Thị Chinh
Ngày soạn: 5/3/2016, ngày dạy.../3/2016
BÀI 51: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này, học sinh cần:
1. Kiến thức:
- Biết được thành phần của cơ quan phân tích thính giác.
- Mô tả  được các bộ phận của tai  vầ cấu tạo của cơ quan Coocti trên tranh hoặc mô hình. 
-Trình bày được quá trình thu nhận cảm giác âm thanh.
2. Kĩ năng:
- Có kĩ năng phân tích cấu tạo của 1 loại cơ quan qua phân tích tranh.
3.Thái độ:
- Có ý thức giữ gìn vệ sinh tai.
- Có thái độ nghiêm túc với môn học.
II. CHUẨN BỊ:
1. GV: -Sử dụng tranh H 51.1 SGK.
- Mô hình cấu tạo tai.
2. HS:
 -Đọc trước nội dung bài mới.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
1. Kiểm tra bài cũ:(3p)
*Câu hỏi:+  Phân biệt tật cận thị và tật viễn thị?
*Trả lời: Hs trả lời theo ghi nhớ sgk.
3. Bài mới:
  *Vào bài: (1p) Ở môn học Vật lý các em đã học về âm thanh và phân biệt được  các âm trầm bổng, to nhỏ        
       *Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của tai(20p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV hướng dẫn HS quan sát H 51.1
+ Qua H 51.1 em hãy nhận xét sơ bộ về cấu tạo của tai?
-> GV nhận xét và chỉ cụ thể trên hình vẽ cho hs quan sát.
+ HS hoàn thành bài tập điền khuyết SGK – Tr 162.
- Gọi 1- 2 HS nêu kết quả.
- GV nhận xét kết quả, gọi 1 HS đọc lại thông tin, hoàn chỉnh.
? Tai được cấu tạo bởi những bộ phận c hính nào?
 ?Tai ngoài gồm những bộ phận nào? Chức năng của từng bộ phận đó.
? Cấu tạo tai giữa?
?Tai trong gồm những bộ phận nào? Chức năng từng bộ phận?
 - GV cho HS minh hoạ trên H 51.1
? Vì sao bác sĩ chữa được cả tai, mũi họng?
? Vì sao khi máy bay lên cao hoặc xuống thấp, hành khách cảm thấy đau trong tai?
GV bổ sung: Để đỡ ù tai khi đi máy bay lúc lên cao hoặc xuống thấp có thể:
+ Ngậm miệng, nín thở.
+ Nuốt nước bọt nhiều lần hoặc bịt mũi, há miệng để thở.
+ Đọc sách báo cho quên đi.
- HS quan sát kĩ sơ đồ cấu tạo tai.
( Kể tên các bộ phận trong hình)
(1. Vành tai ; 2. ống tai ; 3. Màng nhĩ ; 4. Chuỗi xương tai)
Cấu tạo tai gồm: Tai ngoài, tai giữa và tai trong.
+ Tai ngoài gồm:
-Vành tai: hứng sóng âm
- Ống tai: hướng sóng âm.
-Màng nhĩ: truyền và khuếch đại âm
+ Tai giữa gồm 2 phần:
-Chuỗi xương tai: xương búa, xương đe, xương bàn đạp -> truyền sóng âm
- Vòi nhĩ: cân bằng áp suất 2 bên màng nhĩ.
+ Tai trong gồm 2 bộ phận:
-Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên có tác dụng thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian.
- Ốc tai gồm: Ốc tai xương (ở ngoài)
và ốc tai màng (ở trong) có tác dụng thu nhận kích thích sóng âm.
+ Ốc tai màng gồm:  màng tiền đình, màng cơ sở, màng bên. Trên màng cơ sở có cơ quan Coocti chứa tế bào đệm và tế bào thụ cảm thính giác -> thu nhận kích thích tiếng động.
( Vì tai, mũi, họng thông với nhau)
 -HS tiếp thu thông tin.
*Kết luận: Cấu tạo tai gồm: Tai ngoài, tai giữa và tai trong.
+ Tai ngoài gồm:
- Vành tai: hứng sóng âm
- Ống tai: hướng sóng âm.
-Màng nhĩ: truyền và khuếch đại âm
+ Tai giữa gồm 2 phần:
- Chuỗi xương tai: xương búa, xương đe, xương bàn đạp -> truyền sóng âm
-Vòi nhĩ: cân bằng áp suất 2 bên màng nhĩ.
+ Tai trong gồm 2 bộ phận:
- Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên có tác dụng thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động của cơ thể trong không gian.
- Ốc tai gồm: Ốc tai xương (ở ngoài)
và ốc tai màng (ở trong) có tác dụng thu nhận kích thích sóng âm.
+ Ốc tai màng gồm:  màng tiền đình, màng cơ sở, màng bên. Trên màng cơ sở có cơ quan Coocti chứa tế bào đệm và tế bào thụ cảm thính giác -> thu nhận kích thích tiếng động
*Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng thu nhận sóng âm(10p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
-GV cho HS đọc thông tin mục II.
- GV hướng dẫn HS quan sát H 51.1 tìm hiểu đường truyền sóng ấm từ tai ngoài vào trong diễn ra như thế nào?
-HS đọc thông tin mục II
- quan sát hình 51.1 và trả lời câu hỏi.
*Kết luận:
Sóng âm từ nguồn âm phát ra được vành tai hứng lấy, truyền qua ống tai  vào làm rung màng nhĩ, tới chuỗi xương tai vào tai trong ( làm rung màng “cửa bầu”) -> làm chuyển động ngoại dịch rồi nội dịch trong ốc tai màng, tác động  lên cơ quan Coocti kích thích tế bào thụ cảm thính giác. Nằm trên màng cơ sở ở vùng tương ứng với tần số và cường độ của sóng âm làm các tế bào này hưng phấn chuyển thành xung thần kinh truyền về vùng thính giác ở thùy thái  dương cho ta nhận biết về âm thanh đã phát ra
*Hoạt động 3: Nghiên cứu về vệ sinh tai(7p)
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
+ Để tai hoạt động tốt cần lưu ý những vấn đề gì?
+  Bản thân em cần có các biện pháp giữ gìn và bảo vệ tai ntn?
- HS nghiên cứu thông tin và trả lời.
-> tự đề ra các biện pháp vệ sinh tai.
* Thường xuyên vệ sinh tai, giữ gìn tai sạch
+ Không dùng vật nhọn để ngoáy tai.
+ Giữ vệ sinh mũi, họng để phòng bệnh cho tai.
+ Tránh làm việc ở những nơi quá ồn hoặc tiếng động mạnh.
+ Hạn chế dùng thuốc kháng sinh dễ gây ù tai, điếc tai.
4. Củng cố:(2p)
-Đọc ghi nhớ sgk-164
-Đọc phần em có biết.
5. HDVN:(2p)
– Học bài và trả lời các câu hỏi 2,3 SGK.
– Làm bài tập 3 vào vở.
– Đọc và chuẩn bị bài mới.
V.Rút kinh nghiệm
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................