Giáo án Sinh học 7 bài 43: Cấu tạo trong của chim bồ câu

Tuần: 24-Tiết PPCT: 45
ND: 28 /1
BÀI 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức
-HĐ2: HS biết được cấu tạo các cơ quan dinh dưỡng chim bồ câu. Sự tiến hóa cơ quan dinh dưỡng của chim bồ câu so với thằn lằn.
-HĐ3: HS biết được cấu tạo thần kinh và giác quan bồ câu, so sánh với thằn lằn.
1.2. Kỹ năng
-HĐ2: HS thực hiện kỹ năng: Hợp tác, tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK
-HĐ3: HS thực hiện thành thạo kỹ năng: lắng nghe tích cực
1.3.Thái độ
-HĐ2: Thói quen: nghiêm túc học tập
-HĐ3: Tính cách: Bảo vệ động vật có ích
2. NỘI DUNG HỌC TẬP 
-Các hệ cơ quan dinh dưỡng bồ câu
-Thần kinh và giác quan
3. CHUẨN BỊ
3.1. Giáo viên:
-Tranh cấu tạo trong chim bồ câu
3.2. Học sinh:
- Ôn lại kiến thức cấu tạo trong thằn lằn 
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện
 7A1; 7A2
 7A3; 7A4
4.2.Kiểm tra miệng:
Câu hỏi
Trả lời
Trình bày hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, bài tiết của bồ câu? Hệ tiêu hóa ở bồ câu có gì khác với ĐV khác đã học? (10đ)
Hô hấp: Khí quản, phổi, túi khí..
+Tuần hoàn: Tim và hệ mạch.
+Bài tiết: Thận và xoang huyệt.
* Giống nhau về thành phần cấu tạo
 Khác: ở chim thực quản có diều, có dạ dày tuyến và dạ dày cơ
4.3.Tiến trình bài học
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
*HĐ1: (1 phút)Vào bài:
-GV: Để hiểu rõ các thành phần cấu tạo của 1 số hệ cơ quan bồ câu như thế nào? Hôm nay ta tìm hiểu
*HĐ2: (19 phút)Tìm hiểu cơ quan dinh dưỡng chim bồ câu: 
-MT: HS biết được cấu tạo các cơ quan dinh dưỡng chim bồ câu. Sự tiến hóa cơ quan dinh dưỡng của chim bồ câu so với thằn lằn.
-Tiến hành:
- GV: Cho HS QS tranh cấu tạo trong chim bồ câu
?Xác định vị trí các cơ quan của hệ tiêu hóa bồ câu?
*HS: Thực quản, diều, dạ dày tuyến, dạ dày cơ, ruột, gan, tụy, huyệt
?Hệ tiêu hóa của chim hoàn chỉnh hơn bò sát ở những điểm nào?
*HS: Bồ câu có dạ dày tuyến, dạ dày cơ nên tốc độ tiêu hóa cao hơn, thực quản có diều
?Vì sao chim có tốc độ tiêu hóa cao hơn bò sát? *HS: Do có tuyến tiêu hóa lớn, dạ dày cơ nghiền thức ăn, dạ dày tuyến tiết dịch tiêu hóa
 - GV: Hướng dẫn HS QS H43.1thảo luận nhóm
? Tim chim bồ câu có gì khác tim thằn lằn? Nêu ý nghĩa sự khác nhau đó? (HSG)
*HS:-Giống có 2 vòng tuần hoàn
 -Khác: Chim tim 4 ngăn chia làm 2 nửa, nửa trái chứa máu đỏ tươi, nửa phải chứa máu đỏ thẩm. Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi
 -Ý nghĩa: Máu nuôi cơ thể giàu oxi, sự trao đổi chất diễn ra mạnh mẽ
-GV: Yêu cầu HS dựa vào tranh mô tả đường đi vòng tuần hoàn
*HS: -Vòng THN: Máu từ tâm thất phải theo ĐM phổi diễn ra sự trao đổi khí máu đỏ thẩm chuyển thành máu đỏ tươi rồi theo TM phổi về tâm nhĩ trái
 -Vòng THL (cơ thể): Máu từ tâm thất trái theo ĐM chủ đến cơ quan diễn ra sự trao đổi khí máu đỏ tươi chuyển thành máu đỏ thẩm rồi theo TM chủ về tâm nhĩ phải
-GV: Yêu cầu HS đọc TT+QS H43.2 TLN câu hỏi:
 ? So sánh hô hấp của bồ câu với bò sát? (HSG)
*HS: Phổi chim có nhiều ống khí thong với hệ thống túi khí. Sự thông khí do sự co giãn túi khí ( khi bay) sự thay đổi thể tích lồng ngực ( khi đậu)
? Vai trò của túi khí?
*HS: Giảm khối lượng riêng, giảm ma sát giữa các nội quan khi bay. 
?Bề mặt trao đổi khí rộng có ý nghĩa như thế nào?
*HS: Đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng khí cho chim khi bay 
-GV: Hướng dẫn HS QS H43.3 SGK hỏi:
? So sánh hệ bài tiết của chim so với bò sát?
*HS: Chim có thận sau giống bò sát nhưng cim bồ câu không có bóng đái, nước tiểu đặc thải ra ngoài cùng phân
? Hệ sinh dục chim như thế nào?
*HS: Chim mái chỉ có 1 buồng trứng và ống dẫn trứng trái phát triển. Chim trống có 1đôi tinh hoàn và ống dẫn tinh
? Những đặc điểm nào của chim thể hiện được sự thích nghi với đời sống bay lượn?
*HS: Không có bóng đái, nước tiểu đặc, tiêu giảm buồng trứng
*HĐ3: (10 phút)Tìm hiểu cơ quan dinh dưỡng chim bồ câu: 
-MT: HS biết được cấu tạo thần kinh và giác quan bồ câu, so sánh với thằn lằn.
Tiến hành:
- GV: Yêu cầu HS quan sát mô hình não chim đối chiếu hình 43. 4 SGK
 ?Nhận biết các bộ phận của não trên mô hình? So sánh bộ não chim với bò sát? 
*HS: Quan sát mô hình xác định: Não trước, não giữa, tiểu não, hành tủy, tủy sống 
 Não chim phát triển hoạt động phức tạp hơn
? Giác quan bồ câu như thế nào?
*HS: Mắt tinh, tai có ống tai ngoài
I. Các cơ quan dinh dưỡng
1. Hệ tiêu hóa
- Ống tiêu hóa có cấu tạo hoàn chỉnh hơn nên tốc độ tiêu hóa cao hơn.
2.Tuần hoàn
- Tim 4 ngăn, 2 vòng tuần hoàn.
- Máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi (giàu oxi)
3.Hệ hô hấp:
- Phổi có mạng lưới ống khí
- Một số ống khí thông với túi khí , bề mặt trao đổi khí rộng 
4.Hệ bài tiết 
- Thận sau, không có bóng đái
- Nước tiểu thải ra ngoài cùng phân
5.Hệ sinh dục:
-Con đực: 1 đôi tinh hoàn
- Con cái: Buồng trứng trái phát triển
- Thụ tinh trong 
II.Thần kinh và giác quan:
* Thần kinh: Bộ não phát triển, não trước lớn, tiểu não có nhiều nếp nhăn, não giữa có 2 thùy thị giác
* Giác quan:
- Mắt tinh có mí thứ 3 mỏng 
- Tai: Có ống tai ngoài
4.4. Tổng kết
Trình bày cấu tạo trong của chim bồ câu bằng sơ đồ tư duy
4.5. Hướng dẫn học tập
- Đối với bài học này: Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK/142
 - Đối với bài học tiếp theo: + Xem bài “ Đa dạng đặc điểm chung của lớp chim”
 + Dự đoán câu hỏi trả lời trong SGK
5. PHỤ LỤC