Giáo án Sinh học 10 - Bài 28: Thực hành quan sát một số vi sinh vật - Năm học 2015-2016 - Phạm Thị Hương

TIẾT..... BÀI 28: THỰC HÀNH
QUAN SÁT MỘT SỐ VI SINH VẬT
Ngày soạn: : 26/2/2016
Sinh viên: Phạm Thị Hương
Lớp K63A_ Thực hành chiều thứ 2
Mục tiêu bài học
Sau khi học xong bài này, HS phải:
Kiến thức
Nhận dạng được và vẽ được sơ đồ hình dạng một số loại vi khuẩn trong khoang miệng và nấm trong váng dưa chua để lâu ngày hay nấm men rượu.
Quan sát được một số hình ảnh về các bào tử của nấm.
Kĩ năng
Rèn luyện các thao tác, kĩ năng làm thí nghiệm: tỉ mỉ, cẩn thận, khoa học.
Rèn thao tác thực hành: nhuộm tế bào đơn giản, kĩ năng quan sát bằng kính hiển vi.
Thái độ
Giữ gìn vệ sinh răng miệng.
Bảo quản thực phẩm.
Chuẩn bị
Dụng cụ
Kính hiển vi, lam kính, lamen.
Que cấy, đèn cồn, giá ống nghiệm, chậu đựng nước rửa, pipet, giấy lọc cắt nhỏ.
Thuốc nhuộm
Thuốc nhuộm xanh metilen, thuốc đỏ, etanol 90%.
Pha dung dịch gốc với nước cất vô trùng theo tỉ lệ nhất định.
Mẫu vật
Nấm men: nấm men rượu hoặc váng dưa, váng cà muối dưa, bánh men tán nhỏ.
Nấm mốc: để quả cam hay quít ở nơi ẩm trước 1 tuần.
Vi khuẩn trong khoang miệng (bựa răng).
Một số mẫu tiêu bản làm sẵn.
Tiến hành
Trước khi làm thí nghiệm
GV nêu mục tiêu và yêu cầu của bài thực hành: 
+ Mục tiêu: phát hiện hình dạng một số loại vi khuẩn.
+ Yêu cầu: xác định và vẽ được hình dạng các loại vi khuẩn trong các mẫu vật khác nhau.
GV kiểm tra phần chuẩn bị của các nhóm.
GV chia mỗi tổ thành một nhóm lớn và tiến hành 2 thí nghiệm.
GV phát dụng cụ cho các nhóm, nhắc nhở HS tránh làm vỡ dụng cụ.
Tiến hành thí nghiệm
Hoạt động 1: Nhuộm đơn phát hiện vi sinh vật trong khoang miệng
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
- GV yêu cầu:
+ Trình bày cách nhuộm đơn để phát hiện VSV trong khoang miệng?
- GV: Sau khi HS trình bày các bước tiến hành, GV nhấn mạnh và làm mẫu ở 2 nội dung đó là:
+ Làm thành dịch huyền phù.
+ Nhỏ thuốc nhuộm.
- GV yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm.
- GV quan sát và giúp đỡ các nhóm, đặc biệt là nhóm yếu hơn.
- GV thường xuyên nhắc nhở các nhóm giữ cẩn thận tránh đổ vỡ.
- GV kiểm tra luôn mẫu của các nhóm và giữ lại mẫu để cuối giờ nhận xét.
- HS nghiên cứu nội dung SGK tr 111.
Đại diện nhóm trình bày các bước tiến hành.
- Các nhóm tiến hành thí nghiệm theo các bước và sự chỉ dẫn của GV.
- Sau khi quan sát được rõ hình ảnh => các thành viên trong nhóm sẽ thay nhau quan sát và vẽ hình.
- Lưu ý: các nhóm so sánh mẫu quan sát với hình 28 SGK tr 112.
Tiến hành
- Nhỏ 1 giọt nước cất lên lam kính.
- Dùng tăm tre lấy một ít bựa răng trong miệng.
- Đặt bựa răng gần giọt nước => làm thành dịch huyền phù, dàn mỏng.
- Hong khô rồi đặt giấy lọc lên tiêu bản nhỏ một giọt thuốc nhuộm lên trên giấy lọc khoảng 20 giây rồi lấy giấy ra.
- Rửa nhẹ tiêu bản bằng nước cất.
- Quan sát dưới kính hiển vi và vẽ hình.
Hoạt động 2: Nhuộm đơn phát hiện nấm men
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
- GV yêu cầu:
+ Trình bày cách tiến hành nhuộm đơn để phát hiện nấm men?
- GV lưu ý một số nội dung quan trọng.
- GV nhắc nhở, giúp đỡ các nhóm.
- GV kiểm tra tiêu bản của các nhóm.
- GV có thể yêu cầu HS xem thêm nấm mốc ở quả quít.
- HS nghiên cứu SGK trình bày
- Các nhóm tiến hành làm thí nghiệm.
- So sánh mẫu quan sát với hình vẽ 28 SGK.
- HS lấy mẫu quan sát trực tiếp không cần nhuộm màu.
Tiến hành:
- Lấy một giọt dung dịch đường có ngâm váng dưa hay bánh men nhỏ lên lam kính.
- Thao tác tiếp theo như thí nghiệm 1.
- Quan sát và vẽ hình.
Củng cố
GV cho HS quan sát đĩa hình về một số loại vi khuẩn, bào tử nấm....
GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK tr 113.
GV nhận xét đánh giá giờ dạy
+ Thái độ học tập.
+ Kĩ năng thực hành.
+ Kết quả các nhóm.
GV nhắc nhở HS vệ sinh lớp học và rửa dụng cụ.
Dặn dò
Viết báo cáo thực hành theo nhóm.
Sưu tầm tranh ảnh về vi sinh vật.
Đọc mục “Em có biết”.