Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 18 - Năm học 2015-2016

Tuần: 18
Tiết: 69,70
 Ngày soạn: 16/12/2015
 Ngày dạy : 21/12/2015
Kiểm Tra
Tổng hợp cuối học kì I
a. mục tiêu: 
1. Kiến thức: Giúp HS đánh giá việc tiếp thu kiến thức, vận dụng các kĩ năng vào bài kiểm tra theo hướng tích hợp cả 3 phần môn Văn - Tiếng Việt - Tập làm văn.
2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng vận dụng PTTS ( nói riêng) và kỹ năng TLV ( nói chung ) để tạo lập văn bản.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác làm bài.
4. Phỏt triển năng lực: Ở bài học này, ngoài những năng lực chung, giỏo viờn cần hỡnh thành cho HS những năng lực như: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp Tiếng Việt.
b. chuẩn bị:
1. Giáo viên: chuẩn bị đề, giấy thi .
2. Học sinh: ôn tập kiểm tra theo hướng dẫn.
C. các hoạt động dạy- học:
1. ổn định trật tự:
2. Kiểm tra bài cũ: Miễn.
3. Bài mới 
I. Đề bài: Theo đề chung của phũng giỏo dục ( kèm theo)
II. Đáp án- biểu điểm: ( kèm theo)
4. Củng cố: 
- Thu bài, nhận xét giờ kiểm tra.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Ôn tập lại kiến thức Tiếng Việt chuẩn bị cho tiết trả bài.
Kớ duyệt ngày thỏng 12 năm 2015 T.T 
 Nguyễn Thị Thúy
Tuần: 18
Tiết: 71
 Ngày soạn: 18/12/2015
 Ngày dạy : 25/12/2015
hoạt động ngữ văn: 
làm thơ bảy chữ
a. mục tiêu: 
1. Kiến thức: HS nắm được những yêu cầu tối thiểu khi làm thơ bảy chữ.
2. Kĩ năng: HS biết nhận biết thơ bẩy chữ, đặt câu thơ bẩy chữ với các yêu cầu đối, nhịp, vần.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức chăm chỉ, tình yêu thơ văn, nghệ thuật.
4. Phỏt triển năng lực: Ở bài học này, ngoài những năng lực chung, giỏo viờn cần hỡnh thành cho HS những năng lực như: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp Tiếng Việt, năng lực hợp tỏc.
b. chuẩn bị:
1. Giỏo viờn: Chuẩn bị một số bài mẫu .
2. Học sinh : ôn tập kiến thức về thơ bẩy chữ, soạn bài theo hướng dẫn.
C. các hoạt động dạy- học:
1. ổn định trật tự ( 1 phút ):
2. Kiểm tra bài cũ ( 5 phút ): ? Trình bày đặc điểm thể thơ bẩy chữ?
3. Bài mới : Hoạt động 1: Giới thiệu bài:
- Thời gian: 1 phỳt
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tỡm hiểu nội dung bài học
- Thời gian: 20 phỳt	 
Hoạt động của gv- hs
Kiến thức cần đạt
- Gọi học sinh đọc bài thơ
? Hãy đọc, gạch nhịp và chỉ ra các tiếng gieo vần cũng như mối quan hệ bằng trắc của 2 câu thơ kề nhau trong 2 bài thơ sau.
- Giáo viên gọi học sinh trình bày và nhận xét lẫn nhau.
- Giáo viên bật máy chiếu đưa ra đáp án
- Gọi học sinh đọc và phát hiện chỗ sai
? Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng bài thơ ''Tối''
HS thảo luận, xác định chỗ sai và nêu cách sửa.
GV nhận xét uốn nắn, hướng dẫn, củng cố kiến thức.
I. Nhận diện luật thơ
1. Đọc, gạch nhịp, chỉ ra cách gieo vần và mối quan hệ bằng trắc
- Câu thơ bảy chữ (có thể xen câu 6 chữ, 5 chữ)
- Ngắt nhịp 4/3 hoặc 3/4 nhưng phần nhiều là 4/3.
-Vần có thể trắc, bằng nhưng phần nhiều là bằng, vị trí gieo vần là tiếng cuối câu 2 và 4 có khi cả tiếng cuối câu 1
- Luật bằng trắc theo 2 mô hình sau:
a) B B T T T B B
 T T B B T T B 
 T T B B B T T 
 B B T T T B B
b) T T B B T T B 
 B B T T T B B 
 B B T T B T T 
 T T B B T B B 
2. Chỉ ra chỗ sai luật 
- Bài thơ ''Tối'' của Đoàn Văn Cừ chép sai hai chỗ: Sau ''Ngọn đền mờ'' không có dấu phẩy, dấu phẩy gây đọc sai nhịp. Vốn là ''ánh xanh lè'' chép thành ''ánh xanh xanh'', chữ ''xanh'' sai vần.
- Sửa: bỏ dấu phẩy, sửa chữ xanh thành một chữ hiệp vần với ''che'' ở trên. ở đây có chữ lè (xanh lè) là thích hợp, nhưng có thể nghĩ đến các tiếng vàng khè hoặc ''bóng đèn mờ tỏ, bóng đêm nhoè'', hay ''bóng trăng nhoè'', hay ''ánh trăng loe''.
4. Củng cố: Hoạt động 4: Hệ thống, khắc sõu kiến thức
- Thời gian: 3 phỳt 
Gv nhấn mạnh đặc điểm luật thơ bẩy chữ và những lưu ý khi làm thơ 7 chữ.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Nắm chắc luật thơ 7 chữ, rút kinh nghiệm về cách làm thơ 7 chữ.
- Sưu tầm các bài thơ, đoạn thơ 7 chữ hay, nhận diện thể thơ.
- Tập sáng tác các bài thơ 7 chữ theo các đề tài tự chọn.
Tuần: 18
Tiết: 72
 Ngày soạn: 20/12/2015
 Ngày dạy : 26/12/2015
hoạt động ngữ văn: 
làm thơ bảy chữ ( tiếp )
C. các hoạt động dạy- học 
1. ổn định trật tự ( 1 phút ):
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh
3. Bài mới 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài:
- Thời gian: 1 phỳt
Hoạt động 2: Luyện tập
- Thời gian: 35 phỳt
Hoạt động của gv- hs
Kiến thức cần đạt
- Người biên soạn đã dấu đi 2 câu cuối bài thơ của Tú Xương.
? Hãy làm tiếp 2 câu còn lại.
- Gợi ý: Xác định bài thơ viết theo luật nào của bảng mẫu (bảng b) vậy 2 câu tiếp theo phải theo luật của bảng này. Thơ Đường có luật: nhất, tam , ngũ bất luận; nhị, tứ, lục phân minh.
 Bài thơ mở đầu kể chuyện thằng Cuội ở cung trăng. Như thế là đề tài bài thơ xoay chuyện thằng Cuội ở cung trăng. Hai câu tiếp theo phải phát triển về đề tài đó theo một hướng nào đó. Muồn thế người làm phải biết các truyện về chú Cuội như Cuội nói dối, Cung trăng có chị Hằng, có cây đa, có con thỏ ngọc ...
? Hãy làm tiếp bài thơ cho trọn vẹn theo ý của mình.
- Gợi ý: Xét luật bằng trắc của 2 câu đã cho, thuộc bảng mẫu a. Vậy 2 câu tiếp theo phải theo luật của bảng này
Về nội dung 2 câu đầu đã vẽ ra cảnh mùa hè, thì 2 câu tiếp phải nói tới chuyện mùa hè, truyện nghỉ hè, chia tay bạn, dặn dò bạn, hẹn hò nhau năm sau ...
- Gọi học sinh trình bày bài thơ bảy chữ tự làm ở nhà, các học sinh khác nhận xét về luật bằng trắc, cách ngắt nhịp, nội dung bài thơ của bạn.
- Học sinh đọc bài làm của mình.
- Các học sinh khác nhận xét.
- Giáo viên nêu ưu nhược điểm và cách sửa, động viên cho điểm những bài làm tốt.
II. Tập làm thơ
1. Làm tiếp hai câu cuối theo ý mình Ví dụ: 
- Nguyên văn 2 câu thơ cuối của Tú Xương là:
Chứa ai chẳng chứa, chứa thằng Cuội
Tôi gớm gan cho cái chị Hằng.
- Nếu nhấn mạnh tới việc nói dối khiến thằng Cuội lên cung trăng, bị người chê cười có thể viết:
Đáng cho cái tội quân lừa dối
Già khấc nhân gian vẫn gọi thằng.
- Hoặc giễu chú Cuội cô đơn nơi mặt trăng chỉ có đá với bụi:
Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá
Hít bụi suốt ngày đã sướng chăng.
- Hoặc lo cho chị Hằng:
Coi trần ai cùng chường mặt nó
Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng
( Chữ mặt không đúng luật bằng, trắc)
2. Làm tiếp bài thơ dở dang cho trọn vẹn
Ví dụ:
- Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi,
Thoản hương lúa chín gió đồng quê.
- Cảnh ấy lòng ai không phấn chấn
... 
3. Trình bày bài thơ tự làm:
4. Củng cố: Hoạt động 3: Hệ thống, khắc sõu kiến thức
- Thời gian: 4 phỳt
- Học sinh nhắc lại cách làm bài thơ bảy chữ, GV củng cố, yờu cầu học sinh hoàn thiện bài thơ, đoạn thơ. 
5. Hướng dẫn về nhà ( 4 phút ):
- Ôn tập kiến thức tổng hợp chuẩn bị cho tiết trả bài kiểm tra tổng hợp.
- Hoàn thiện bài thơ, đoạn thơ, nộp vào ngày 31/12/2014
Kớ duyệt ngày thỏng 12 năm 2015 T.T 
 Nguyễn Thị Thúy