Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Bài 1: Văn bản Công trường mở ra (Lí Lan) - Năm học 2019-2020

Tiết 1 Ngày soạn : 04/11/2019
 Dạy lớp:. Ngày dạy:.
 Dạy lớp:.....Ngày dạy:..
 BÀI 1 
 VĂN BẢN: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
 -Lí Lan-
I-Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức:
-Tình cảm sâu nặng của cha mẹ gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là tuổi thiếu niên nhi đồng.
- Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với người con trong văn bản.
2.Kĩ năng :
- Đọc-hiểu một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.
- Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.
Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biếu cảm 
3.Thái độ:
-Yêu thương, kính trọng cha mẹ.
-Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi người.
II. Phương pháp dạy học/ kĩ thuật dạy học / định hướng phát triển năng lực học sinh.
1.Phương pháp dạy học:
- Động não, suy nghĩ phân tích ví dụ để rút ra bài học.
2.Kỹ thuật dạy học:
- Viết sáng tạo.
- Phân tích tình huống giao tiếp
- Học theo nhóm
3.Định hướng phát triển năng lực:
 Giúp học sinh phát triển một số năng lực:
-Năng lực xã hội: Năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
-Năng lực công cụ: Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
III- Chuẩn bị
1.Giáo viên:
- Phương pháp: Nêu vấn đề gợi mở, thảo luận nhóm, phát vấn .
- Phương tiện : Chuẩn kiến thức – kĩ năng, giáo án, SGK, SGV, STK, tranh minh họa.
2. Học sinh: SGK, học bài, soạn bài.
IV. Các hoạt động dạy học:
1.Ổn định lớp:1P Kiểm diện sĩ số: 7. 7... 
2. Kiểm tra bài : Không
3.Bài mới: Giới thiệu bài mới:4p
 Em đã học nhiếu bài hát về trường lớp, hãy hát một bài nói về ngày đầu tiên đi học. HS hát ‘Ngày đầu tiên đi học’. Tâm trạng của em bé trong ngày đầu tiên đi học là vậy đó.Thế còn em bé và người mẹ trong văn bản này có những suy nghĩ và tình cảm gì trong ngày khai giảng đầu tiên? Ta cùng tìm hiểu.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
 Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1(10P): Tìm hiểu chung :
GV hướng dẫn đọc giọng trầm lắng, tập trung.
→ Học sinh đọc.
? Văn bản này thuộc thể loại văn bản gì?
Nội dung của văn bản đề cập đến vấn đề như thế nào với xã hội?
? So với các văn bản cùng đề tài, văn bản này có gì đặc sắc?
Tình cảm sâu nặng của cha mẹ gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là tuổi thiếu niên nhi đồng.
 Tóm tắt đại ý văn bản?
GV uốn nắn, sửa chữa.
Hoạt động 2:(20P) Đọc –hiểu văn bản ? Tìm những chi tiết thể hiện tình cảm của người mẹ dành cho con?
? Tại sao bà mẹ lại phải kiểm tra lại mọi thứ?
? Qua những hành động của bà mẹ em có cảm nhận gì về tình cảm người mẹ dành cho con?
? Khi con đã ngủ bà mẹ có tâm trạng ntn? 
-Diễn biến tâm trạng mẹ: không tập trung được vào việc gì; trằn trọc, không ngủ được; nhớ về buổi khai trường đầu tiên; nôn nao, hồi hộp, chơi vơi, hốt hoảng.-Con: hăng hái thu dọn đồ đạc, ngủ ngoan. 
GV hỏi: Em nhận thấy tâm trạng của mẹ và con có khác gì nhau?
→Mẹ: thao thức, suy nghĩ triền miên.
→Con: thanh thản, vô tư.
Thảo luận: 
Giáo viên hỏi: Vì sao mẹ không ngủ được? 
GV gợi : lo lắng, nghĩ về ngày khai trường của mình, hay nhiều lí do khác.
->Lo lắng cho ngày khai trường của con, nghĩ về ngày khai trường năm xưa.
GV: Ngày khai trương đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ, chi tiết nào nói lên điều đó?
Cứ nhắm mắt lại.; Cho nên ấn tượng .bước vào.
GV: Với những trăn trở, suy nghĩ, mong muốn của mẹ, em cảm nhận đây là người mẹ như thế nào?
GV:Trong văn bản có phải mẹ đang nói với con không? Theo em, mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì?-> Không nói với ai cả. Nhìn con gái đang ngủ mẹ tâm sự với con nhưng thật ra là đang nói với chính mình.
GV: Câu văn nào trong bài nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trường đối vứi thế hệ trẻ? Hãy đọc?
GV: Kết thúc bài văn người mẹ nói: “Bước quamở ra”, em hiểu cái thế giới kì diệu đó là gì? Suy nghĩ (câu nói) của người mẹ một lần nữa nói lên điều gì?
HS tùy ý trả lời ( có thể: tri thức, tình cảm bạn bè thầy cô)
GV: Với tất cả suy nghĩ và tâm trạng của người mẹ, em hiểu tác giả muốn nói về vấn đề gì qua tác phẩm này?
->Tình cảm yêu thương của mẹ đối với con và vai trò của nhà trường đối với cuộc sống.
Y/ cầu HS khái quát giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của văn bản 
GV chốt ý.
Y/ cầu HS đọc ghi nhớ.
Hoạt động 3(5P): Luyện tập
Hãy nói về kỉ niệm của em trong ngày khai trường đầu tiên bằng một đoạn văn.
I.Đọc và tìm hiểu chung:
1. Đọc, chú thích.
2. Thể loại: văn bản nhật dụng.
-Nội dung của văn bản nhật dụng đề cập đến những vấn đề có tính chất bức thiết của đời sống xã hội.
* Đại ý: Tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày con khai trường
II. Đọc - hiểu văn bản:
1.Những tình cảm của người mẹ dành cho con.
-Quan sát những việc làm của con một cách trìu mến.
-Vỗ về để con ngủ, chuẩn bị và kiểm tra lại mọi thứ cho con ngày mai đi học.
->Tình cảm dịu ngọt.
2.Diễn biến tâm trạng của mẹ:
Thao thức, suy nghĩ triền miên.
-Tấm lòng yêu thương con, tình cảm đẹp sâu nặng đối với con.
3.Ý nghĩa nhan đề:
“Đi đi conbước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ được mở ra”
Vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống con người.
III- Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
-Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật kí của người mẹ nói với con.
-Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm.
2. Ý nghĩa văn bản:
Văn bản thể hiện tấm lòng, tình cảm của người mẹ đối với con, đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người.
IV- Luyện tập.
V.Củng cố và dặn dò:5p
1.Củng cố:
- Viết đoạn văn kể về những kỉ niệm trong ngày khai trường đầu tiên.
- Nắm chắc suy nghĩ, tâm trạng của người mẹ và vấn đề mà văn bản muốn nói đến.
2.Dặn dò:
- Chuẩn bị cho bài: “Mẹ tôi”
 + Đọc văn bản; Trả lời các câu hỏi.
 + Tìm hiểu về thái độ và tâm trạng của bố.
VI.Rút kinh nghiệm: