Giáo án Ngữ văn cơ bản Lớp 12 - Tuần 7 - Năm học 2015-2016

- Nội dung:
+ Ra trận: bản hùng ca về miền Nam, những hình ảnh tiêu biểu cho dũng khí kiên cường của dân tộc (anh giải phóng quân, ngươờithợ điện, em thơ hoá anh hùng, anh công nhân, cô dân quân) 
+ Máu và hoa: 
o Ghi lại chặng đường cách mạng đầy gian khổ
o Niềm tin sâu sắc vào sức mạnh của quê hương, con người Việt Nam.
- Cổ vũ, ca ngợi chiến đấu, mang đậm tính thời sự.
- Tác phẩm tiêu biểu: Bài ca Xuân 68, Kính gởi cụ Nguyễn Du, Theo chân Bác, Nước non ngàn dặm,
5. “Một tiếng đờn” (1992) và “Ta với ta” (1999):
- Giọng thơ trầm lắng, đượm chất suy tư, chiêm nghiệm về cuộc đời và con người.
- Niềm tin vào lí tưởng và con đường cách mạng, tin vào chữ nhân luôn toả sáng ở mỗi hồn người.
III. Phong cách thơ Tố Hữu:
 1. Về nội dung: Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình - chính trị: 
- Trong việc biểu hiện tâm hồn: thơ Tố Hữu hướng đến cái ta chung với những lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc.
+ Tình cảm lớn: tình yêu lí tưởng (Từ ấy), tình cảm kính yêu lãnh tụ (Sáng tháng năm), tình cảm đồng bào đồng chí, tình quân dân (Cá nước), tình cảm quốc tế vô sản (Em bé Triều Tiên).
+ Niềm vui lớn: niềm vui trước những chiến thắng của dân tộc (Huế tháng Tám, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Toàn thắng về ta)
- Trong việc miêu tả đời sống: Thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi :
+ Luôn đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân:
o Công cuộc xây dựng đất nước (Bài ca mùa xuân 1961)
o Cả nước ra trận đánh Mĩ (Chào xuân 67)
+ Cảm hứng chủ đạo là cảm hứng lịch sử dân tộc chứ không phải là cảm hứng thế sự - đời tư: nên con người trong thơ Tố Hữu là con người của sự nghiệp chung, mang phẩm chất tiêu biểu cho cả dân tôc, mang tầm vóc lịch sử và thời đại: anh vệ quốc quân (Lên Tây Bắc), anh giải phóng quân (Tiếng hát sang xuân), anh Nguyễn Văn Trỗi (Hãy nhớ lấy lời tôi), chị Trần Thị Lý (Người con gái Việt Nam)
- Giọng thơ mang chất tâm tình, rất tự nhiên, đằm thắm, chân thành:
 + Xuất phát từ tâm hồn của người xứ Huế 
 + Do quan niệm của nhà thơ: “Thơ là chuyện đồng điệu”
2. Về nghệ thuật: Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc:
- Về thể thơ: đặc biệt thành công khi vận dụng những thể thơ truyền thống của dân tộc: 
+ Lục bát ca dao và lục bát cổ điển 
(Khi con tu hú, Việc Bắc, Bầm ơi, Kính gửi cụ Nguyễn Du), 
+ Thể thất ngôn (Quê mẹ, Mẹ Tơm, Bác ơi, Theo chân Bác) dạt dào âm hưởng, nghĩa tình của hồn thơ dân tộc 
- Về ngôn ngữ: 
+ Thường sử dụng những từ ngữ, những cách nói quen thuộc với dân tộc. 
+ Phát huy cao độ tính nhạc, sử dụng tài tình các từ láy, các thanh điệu, các vần thơ,.
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan,
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn.
Thác, bao nhiêu thác cũng qua,
 Thênh thênh là chiếc thuyền ta trên đời.
V. Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài: 
 1. Hướng dẫn học bài:
 - Trình bày vài nét về tiểu sử Tố Hữu?
 - Những nhân tố nào hình thành nên tâm hồn thơ Tố Hữu?
 - Nội dung chính các tập thơ của Tố Hữu?
 - Phong cách thơ Tố Hữu? 
2. Hướng dẫn chuẩn bị bài: 
 - Chuẩn bị bài mới: Luật thơ.
 + Thế nào là luật thơ? Các thể thơ của Việt Nam?
 + Tiếng có vai trò như thế nào trong một bài thơ?
 + Chỉ ra cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh trong một số thể thơ dân tộc: lục bát, song thất lục bát và thể thơ thất ngôn bát cú?
Tuần: 07 Ngày soạn: 29. 09. 2014 
Tiết:21 VIỆT BẮC - (Trích) TỐ HỮU Ngày dạy: 10. 10. 2014 
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
- HiÓu ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng th¬ Tè H÷u.
- HiÓu c¸c chÆng ®­êng s¸ng t¸c qua c¸c tËp th¬ tiªu biÓu: thÓ hiÖn sù vËn ®éng cña t­ t­ëng vµ nghÖ thuËt trong th¬ «ng..
- HiÓu nÐt chñ yÓu trong phong c¸ch th¬ Tè H÷u.
II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN: SGK, SGV ; ThiÕt kÕ bµi häc; C¸c tµi liÖu tham kh¶o
III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
 GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: thảo luận nhóm, phát vấn, phân tích, diễn giảng, 
IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
 1. Kiểm tra bài cũ: 
- Cho biết đối tượng của bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là gì?
- Với kiểu bài đó, cách làm như thế nào?
 2. Tiến trình dạy: 
Hoaït ñoäng cuûa thaày & troø
Noäi dung caàn ñaït
* Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu Vài nét về tiểu sử tác giả.
- GV: Giới thiệu những nét chính về đường đời của Tố Hữu?
- GV: Những yếu tố nào trong phần cuộc đời ảnh hưởng đến hồn thơ Tố Hữu?
* Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu Đường cách mạng, đường thơ Tố Hữu
- GV: Giới thiệu những nét chính về đường cách mạng, đường thơ của Tố Hữu? Nhận xét?
- GV: Trình bày nội dung chính (Ba phần)của tập thơ Từ ấy ?
- GV: Trình bày nội dung chính của tập thơ Việt Bắc?
- GV: Trình bày nội dung chính của tập 
thơ Gió lộng?
- GV: Trình bày nội dung chính của 2 tập thơ “Ra trận” (1962 - 1971), “Máu và hoa” (1972 – 1977)?
- GV: Trình bày nội dung chính của hai tập thơ “Một tiếng đờn” (1992) và “Ta với ta” (1999)?
* Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu phong cách nghệ thuật thơ Tố Hữu
- Thao tác 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung thơ Tố Hữu
+ GV: Tại sao nói thơ Tố Hữu là thơ trữ tình - chính trị?
+ GV: Lí giải các luận điểm
 o Tình cảm lớn
 o Niềm vui lớn
+ GV: Thế nào là tính chất sử thi ?
+ GV: Thơ Tố Hữu mang tính sử thi như thế nào?
+ GV: Thơ Tố Hữu còn thể hiện tính trữ tình chính trị ở phương diện nào?
- Thao tác 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về nghệ thuật thơ Tố Hữu 
+ GV: Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc được biểu hiện ở những phương diện nào?
+ GV: Phân tích các ví dụ. 
PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:
I. Vài nét về tiểu sử :
- Tố Hữu (1920 - 2002), tên thật là Nguyễn Kim Thành.
- Quê ở làng Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế 
- Cuộc đời chia làm ba giai đoạn:
+ Thời thơ ấu:
o Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo.
o Cha và mẹ sớm đã truyền cho ông tình yêu với văn học
o Biết làm thơ Đường từ lúc 10 tuổi.
à Chính gia đình và quê hương đã góp phần hình thành hồn thơ Tố Hữu.
+ Thời thanh niên:
o Năm 1938, ông được kết nạp Đảng và từ đó dâng đời mình cho CM. 
o Năm 1939, bị bắt và bị giam qua nhiều nhà tù ở miền Trung và Tây Nguyên. 
o Năm 1942, Tố Hữu vượt ngục, ra Thanh Hoá, tiếp tục hoạt động
o Cách mạng tháng Tám: lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế.
+ Thời kì giữ nhưng cương vị trọng yếu:
o Trong chiến chống Pháp: đặc trách văn hoá văn nghệ ở cơ quan trung ương Đảng.
o Kháng chiến chống Pháp và Mĩ: Tố Hữu liên tục giữ những chức vụ quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
- Ông được nhà nước phong tặng giải thưởng HCM về văn
 học nghệ thuật đợt 1 năm 1996.
II. Đường cách mạng, đường thơ: 
 1. Từ ấy (1937-1946):
 - Là chặng đường 10 năm làm thơ và hoạt động sôi nổi từ giác ngộ qua thử thách đến trưởng thành của người thanh niên CM. 
- “Từ ấy” gồm 3 phần :
a. Máu lửa (1937 - 1939):
- Sáng tác trong thời kì Mặt trận dân chủ.
- Nội dung:
+ Cảm thông với thân phận những người nghèo khổ 
+ Khơi dậy ở họ lòng căm thù, ý chí đấu tranh và niềm tin vào tương lai. 
b. Xiềng xích (1939-1942):
- Sáng tác trong các nhà lao ở Trung Bộ và Tây Nguyên.
- Nội dung:
+ Tâm tư của một người chiến sĩ trẻ tuổi tha thiết yêu đời và khát khao tự do và hành động. 
+ Ý chí kiên cường đấu tranh của người chiến sĩ CM ngay trong nhà tù thực dân. 
c. Giải phóng (1942 - 1946):
- Sáng tác từ khi vượt ngục cho đến thời kì giải phóng dân tộc
- Nội dung:
+ Ngợi ca thắng lợi của CM, và độc lập tự do của đất nước .
+ Khẳng định niềm tin vào chế độ mới
à Những bài thơ tiêu biểu: Từ ấy, Tâm tư trong tù, Bà má Hậu Giang,
2. Việt Bắc (1947 - 1954): 
- Là chặng đường thơ trong kháng chiến chống Pháp. 
- Nội dung:
+ Là bản hùng ca về cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ mà anh hùng. 
+ Ca ngợi những con người kháng chiến: Đảng và Bác Hồ, anh vệ quốc quân, bà mẹ nông dân, chị phụ nữ, em liên lạc 
+ Nhiều tình cảm sâu đậm được thể hiện: tình quân dân, miền xuôi và miền ngược, tình yêu đất nước, tình cảm quốc tế vô sản,. 
- Tập thơ Việt Bắc là một trong những thành tựu xuất sắc của VH kháng chiến chống Pháp. 
- Tác phẩm tiêu biểu: Việt Bắc, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Phá đường,.
3. Gió lộng (1955 - 1961): 
- Ra đời khi bước vào giai đoạn XDCNXH ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất Tổ quốc. 
- Nội dung:
+ Niềm tin vào cuộc sống mới XHCN
+ Tình cảm thiết tha, sâu nặng với miền Nam và quốc tế vô sản.
- Niềm vui ấy đem đến cho tập thơ cảm hứng lãng mạn và khuynh hướng sử thi đậm nét. 
- Tác phẩm tiêu biểu : Mẹ Tơm, Bài ca xuân 61, Ba mươi năm đời ta có Đảng,
4. “Ra trận” (1962 - 1971), “Máu và hoa” (1972 – 1977):
- Là chặng đường thơ Tố Hữu trong những năm k/ chiến chống Mỹ. 
- Nội dung:
+ Ra trận: bản hùng ca về miền Nam, những hình ảnh tiêu biểu cho dũng khí kiên cường của dân tộc (anh giải phóng quân, ngươờithợ điện, em thơ hoá anh hùng, anh công nhân, cô dân quân) 
+ Máu và hoa: 
o Ghi lại chặng đường cách mạng đầy gian khổ
o Niềm tin sâu sắc vào sức mạnh của quê hương, con người Việt Nam.
- Cổ vũ, ca ngợi chiến đấu, mang đậm tính thời sự.
- Tác phẩm tiêu biểu: Bài ca Xuân 68, Kính gởi cụ Nguyễn Du, Theo chân Bác, Nước non ngàn dặm,
5. “Một tiếng đờn” (1992) và “Ta với ta” (1999):
- Giọng thơ trầm lắng, đượm chất suy tư, chiêm nghiệm về cuộc đời và con người.
- Niềm tin vào lí tưởng và con đường cách mạng, tin vào chữ nhân luôn toả sáng ở mỗi hồn người.
III. Phong cách thơ Tố Hữu:
 1. Về nội dung: Thơ Tố Hữu là thơ trữ tình - chính trị: 
- Trong việc biểu hiện tâm hồn: thơ Tố Hữu hướng đến cái ta chung với những lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc.
+ Tình cảm lớn: tình yêu lí tưởng (Từ ấy), tình cảm kính yêu lãnh tụ (Sáng tháng năm), tình cảm đồng bào đồng chí, tình quân dân (Cá nước), tình cảm quốc tế vô sản (Em bé Triều Tiên).
+ Niềm vui lớn: niềm vui trước những chiến thắng của dân tộc (Huế tháng Tám, Hoan hô chiến sĩ Điện Biên, Toàn thắng về ta)
- Trong việc miêu tả đời sống: Thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi :
 + Luôn đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân:
o Công cuộc xây dựng đất nước (Bài ca mùa xuân 1961)
o Cả nước ra trận đánh Mĩ (Chào xuân 67)
+ Cảm hứng chủ đạo là cảm hứng lịch sử dân tộc chứ không phải là cảm hứng thế sự - đời tư: nên con người trong thơ Tố Hữu là con người của sự nghiệp chung, mang phẩm chất tiêu biểu cho cả dân tôc, mang tầm vóc lịch sử và thời đại: anh vệ quốc quân (Lên Tây Bắc), anh giải phóng quân (Tiếng hát sang xuân), anh Nguyễn Văn Trỗi (Hãy nhớ lấy lời tôi), chị Trần Thị Lý (Người con gái Việt Nam)
- Giọng thơ mang chất tâm tình, rất tự nhiên, đằm thắm, chân thành:
 + Xuất phát từ tâm hồn của người xứ Huế 
 + Do quan niệm của nhà thơ: “Thơ là chuyện đồng điệu”
2. Về nghệ thuật: Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc:
- Về thể thơ: đặc biệt thành công khi vận dụng những thể thơ truyền thống của dân tộc: 
+ Lục bát ca dao và lục bát cổ điển 
(Khi con tu hú, Việc Bắc, Bầm ơi, Kính gửi cụ Nguyễn Du), 
+ Thể thất ngôn (Quê mẹ, Mẹ Tơm, Bác ơi, Theo chân Bác) dạt dào âm hưởng, nghĩa tình của hồn thơ dân tộc 
- Về ngôn ngữ: 
+ Thường sử dụng những từ ngữ, những cách nói quen thuộc với dân tộc. 
+ Phát huy cao độ tính nhạc, sử dụng tài tình các từ láy, các thanh điệu, các vần thơ,.
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan,
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn.
Thác, bao nhiêu thác cũng qua,
 Thênh thênh là chiếc thuyền ta trên đời.
V. Hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài: 
 1. Hướng dẫn học bài:
 - Trình bày vài nét về tiểu sử Tố Hữu?
 - Những nhân tố nào hình thành nên tâm hồn thơ Tố Hữu?
 - Nội dung chính các tập thơ của Tố Hữu?
 - Phong cách thơ Tố Hữu? 
2. Hướng dẫn chuẩn bị bài: 
 - Chuẩn bị bài mới: Luật thơ.
 + Thế nào là luật thơ? Các thể thơ của Việt Nam?
 + Tiếng có vai trò như thế nào trong một bài thơ?
 + Chỉ ra cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh trong một số thể thơ dân tộc: lục bát, song thất lục bát và thể thơ thất ngôn bát cú?
Tiết 23 TRẢ BÀI SỐ 2 
 NS: 02. 10. 2014 ND: 14. 10. 2014
I. Mục tiêu cần đạt :Giúp HS:
-Hiểu rõ những ưu khuyết điểm của bài làm để củng cố kiến thức và kỹ năng về văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
II. Chuẩn bị :
1.Thầy:-Chấm bài,sửa lỗi
2.Trò:Ôn lại lý thuyết
III. Tổ chức các hoạt động dạy học:
1.Ổn định tổ chức: KT sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ :Không 
3.Bài học:
Hoaït ñoäng cuûa thaày & troø
Noäi dung caàn ñaït
GV nhận xét những ưu điểm và những hạn chế trong bài làm
-GV hướng dẫn học sinh phân tích đề
GV hướng dẫn HS hình thành dàn ý
-GV nêu ra các loại lỗi và hướng dẫn học sinh sửa chữa
- HS tự nhận xét về bài làm của mình
- GV chọn bài tiêu biểu,HS đọc
BIỂU ĐIỂM
- Điểm giỏi: + Xác định rõ vấn đề nghị luận
+ Xác định các luận cứ, luận điểm đầy đủ 
+ Sắp xếp triển khai các ý một cách khoa học 
+ Biết liên hệ mở rộng , lật đi lật lại vấn đề ở nhiều phương diện 
+ Hành văn trong sáng, diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi từ, câu
- Điểm khá : Như điều kiện của điểm giỏi, nhưng còn mắc một số lỗi về hành văn
- Điểm trung bình :+ Xác định đúng luận đề
+ Luận điểm luận cứ chưa thực sự đầy đủ 
+ Biểt trình bày các luận điểm luận cứ một cách khoa học 
- Điểm kém :+ Hoặc chưa xác định được luận đề + Hoặc chưa biết triển khai các luận điểm luận cứ để làm sáng rõ yêu cầu của đề bài +Hành văn yếu, mắc nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp
Đề:Về hiện tượng ăn chơi, đua đòi của một số bạn trẻ hiện nay
I.Nhận xét chung:
1. Ưu điểm:
- Một số bài người viết tỏ ra nắm chắc vấn đề cần nghị luận. Diễn đạt sáng rõ, ít sai lỗi dùng từ, đặt câu
- Nắm vững được thể loại đã học 
- Thể hiện được một sự hiểu biết sâu rộng về kiến thức XH
2. Hạn chế:
- Hạn chế lớn nhất là người viết thiếu kỹ năng làm văn, chưa nắm vững thể loại bình luận
- Diễn đạt thiếu sáng rõ. Mắc nhiều lỗi dùng tù, đặt câu,
sai nhiều lỗi chính tả
-Thiếu kiến thức XH
II. Hướng dẫn làm bài:
1. Phân tích đề:
2. Dàn ý:
a. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận:Hiện tượng ô nhiễm môi trường 
Trong đời sống hiện nay.
b. Thân bài:
* Nhận diện hiện tượng:
- Tình trạng ô nhiễm môi trường sống hiện nay ( thực trạng ):chất thải công nghiệp, động cơ xe xe ô tô , xe máy các loại làm vẩn đục bầu không khí. Các ngành nghề thủ công, dùng túi ni lông, lượng rác thải nhiều,..
- Nguyên nhân của Tình trạng ô nhiễm môi trường : 
+ Khách quan : CNH, HĐH phát triển, dân số tăng, điều kiện tự nhiên, tài nguyên cạn kiệt
+ Chủ quan : con người thiếu ý thức, khai thác rừng bừa bãi , nhà nước quản lí chưa nghiêm,..
- Những hậu quả : làm ảnh hưởng sức khoẻ , tuổi thọ người dân giảm sút, góp phần lớn trì trệ sự phát triển hoà nhập của đất nước.
- Giải pháp khắc phục : 
+ Phê phán những việc làm ảnh hưởng tới môi trường
+ Thường xuyên tuyên truyền việc giữ gìn môi trường
+ Thông điệp đến với tất cả mọi người : “ Bảo vệ môi trường là bảo vệ chính bạn”,
+ xử lí triệt để những hành vi làm ảnh hưởng môi trường sống.
c. Kết luận:
- Đánh giá chung; rút ra bài học về nhận thức và hành động để bảo vệ môi trường sống của chúng ta.
3. Sửa lỗi:
a. Lỗi dùng từ:
b. Lỗi câu
c. Lỗi chính tả
d. Lỗi về kiến thức
đ. Lỗi về bố cục
4. Học sinh tự nhận xét về bài làm của bản thân
5. Đọc bài tiêu biểu:
4.Củng cố ,dặn dò:
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống
- Chuẩn bị các bài đọc thêm: Đất nước; Dọn về làng và những ngày đầu tiên của nước VN mới.
Đọc thêm: ĐẤT NƯỚC – NGUYỄN ĐÌNH THI
A/ Môc tiªu bµi häc
Gióp häc sinh:
ThÊy ®­îc vÎ ®Ñp cña mïa thu ®Êt n­íc, rung c¶m víi c¸i ®Ñp cña c©u th¬ vµ suy nghÜ s©u l¾ng vÒ ®Êt n­íc trong bµi th¬.
N¾m ®­îc nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c: VÒ kÕt cÊu, sù s¸ng t¹o cña h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu, ng«n ng÷, qua ®ã cã ý niÖm riªng vÒ th¬ cña NguyÔn §×nh Thi.
B/ Ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn 
C/ C¸ch thøc tiÕn hµnh
“§Êt n­íc” hai tiÕng thiªng liªng Êy ®· l¾ng s©u vµo t©m hån ng­êi ViÖt. §Êt n­íc chÝnh lµ ngän nguån cña mäi c¶m høng thi ca, nhµ th¬ Tè H÷u tõng thèt lªn:
ViÖt Nam tæ quèc ta ¬i!
Mªnh m«ng biÓn lóa ®©u trêi ®Ñp h¬n
C¸nh cß bay l¶ dËp dên
M©y mï che ®Ønh Tr ­êng S¬n sím chiÒu”
vµ chóng ta sÏ g¨p h×nh ¶nh ®Êt n­íc “ Rò bïn ®øng dËy s¸ng loµ” trong bµi th¬ “ §Êt n­íc” cña NguyÔn §×nh Thi. 
TT
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Năng lực được hình thành
? Qua phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ, mét em h·y cho biÕt phÇn tiÓu dÉn SGK tr×nh bµy mÊy néi dung?
Tr×nh bµy 03 néi dung:
+ VÒ t¸c gi¶
+ VÒ t¸c phÈm
+ (XuÊt xø bµi th¬)
I. TiÓu dÉn:
GV:
-1958-1989 lµm Tæng th­ ký Héi nhµ v¨n ViÖt Nam.
- Tõ 1995 lµ Chñ tÞch Uû ban toµn quèc Liªn hiÖp c¸c Héi v¨n häc nghÖ thuËt.
1. T¸c gi¶
- NguyÔn §×nh Thi (1924 - 2003) 
- Sinh ra ë Lu«ng Phab¨ng – Lµo , quª ë Hµ Néi.
- ¤ng tham gia kh¸ng chiÕn vµ gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng cña §¶ng.
- ¤ng viÕt v¨n, lµm th¬ so¹n nh¹c, so¹n kÞch, viÕt lÝ luËn phª b×nhë lÜnh vùc nµo t©m hån còng g¾n bã thiÕt tha víi quª h­¬ng ®Êt n­íc.
- ¤ng ®­îc nhµ n­íc phong tÆng gi¶ th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt ( ®ît I/ 1996 )
? Em h·y kÓ tªn mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu cña NguyÔn §×nh Thi?
2. T¸c phÈm
- TruyÖn
- TiÓu luËn
- Th¬: 
- KÞch
?Em h·y cho biÕt xuÊt xø bµi th¬?
Bµi th¬ ®­îc h×nh thµnh trªn ba m¶ng th¬ kh¸c nhau:
+ “ s¸ng m¸t trong nh­ s¸ng n¨m x­a” (1948).
+ “§ªm mÝt tinh” (1949).
+ vµ phÇn sau ®­¬c hoµn thµnh vµo n¨m 1955.
GV: Cuèi bµi th¬ cã ghi thêi gian s¸ng t¸c 1948-1955. Nh­ vËy lµ c¶m xóc kh«ng ®Õn víi t¸c gi¶ trong mét lóc, mµ ®­îc t¸c gi¶ Êp ñ suèt trong thêi gian kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Bµi th¬ lµ kÕt qu¶ cña c¶ mét qu¸ tr×nh c¶m xóc vµ suy nghÜ. V× thÕ nh÷ng h×nh ¶nh trong th¬ cã bÒ réng vµ chiÒu s©u rÊt ®¸ng kÓ.
3. XuÊt xø
Bµi th¬ “§Êt n­íc” ®­îc t¸c gi¶ viÕt tõ n¨m 1948, sau nhiÒu lÇn söa ch÷a nghiÒn ngÉm, ®Õn n¨m 1955 míi hoµn thµnh. Tuy vËy bµi th¬ vÉn liÒn m¹ch vµ nhÊt qu¸n.
Gäi mét häc sinh ®äc bµi th¬
II. §äc – hiÓu v¨n b¶n
?Theo em nªn ph©n tÝch bµi th¬ nh­ thÕ nµo?
- Bµi th¬ chia lµm hai phÇn:
+ PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn “Nh÷ng buæi ngµy x­a väng nãi vÒ”: Mïa thu ®Êt n­íc trong hoµi niÖm cña nhµ th¬.
+ PhÇn 2: Cßn l¹i: H×nh ¶nh ®Êt n­íc kh¸ng chiÕn ®au th­¬ng mµ anh hïng t×nh nghÜa.
?Mïa thu ®Êt n­íc ®­îc t¸c gi¶ c¶m nhËn qua nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo?
GV: 
Bµi th¬ më ra b¾t ®Çu tõ mét s¸ng mïa thu hiÖn t¹i ë chiÕn khu ViÕt B¾c. Êy lµ mét s¸ng thu tiÕt trêi m¸t lµnh trong trÎo vµ tho¶ng h­¬ng cèm míi
“Ra ®i nhí cèm lµng Vßng
Nhí cau Nam Phæ , nhí trÇu chî Dinh”
GV:
 VËy lµ tÝn hiÖu vµo thu kh«ng cßn lµ nh÷ng h×nh ¶nh ­íc lÖ t­îng tr­ng nh­ ng« ®ång rông, sen tµn, giÕng ngäcmµ lµ mét h­¬ng vÞ d©n d· quen thuéc tõ ngµn ®êi.
1. Mïa thu ®Êt n­íc
- Mïa thu hiÖn lªn trong c¶m nh©n cña nhµ th¬:
+ S¸ng m¸t trong
+ Giã thæi
+ H­¬ng cèm míi
-> §ã lµ h­¬ng vÞ quen thuéc kh¬i nguån cho c¶m høng vÒ mïa thu vµ suy ngÉm vÒ ®Êt n­íc. §ã chÝnh lµ nÐt ®Æc tr­ng cña mïa thu Hµ Néi.
?Kh«ng khÝ mïa thu Hµ Néi trë vÒ trong t©m t­ëng nhµ th¬ nh­ thÕ nµo?
GV: Mïa thu lµ mïa nh¹y c¶m víi t©m hån thi nh©n, cã kh«ng Ýt nhµ th¬ viÕt vÒ mïa thu:
“Ao thu l¹nh lÏo n­íc trong veo
Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo” ( NguyÔn KhuyÕn)
“Thu ®ªn n¬i n¬i ®éng tiÕng huyÒn” ( th¬ duyªn – Xu©n DiÖu)
?§o¹n th¬ sö dông biªn ph¸p nghÖ thuËt g×?
?H×nh ¶nh ng­êi ra ®i ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?
GV:
 §o¹n th¬ lµ bøc tranh thu ®­îm buån, næi lªn trªn c¸i nÒ Êy lµ h×nh ¶nh ng­êi ra ®i lÆng lÏ, trÜu nÆng t©m t­, nh­ng ®Çy c­¬ng quyÕt døt kho¸t.
GV: 
NÐt t©m tr¹ng nµy còng ®· ®­îc ng©n lªn trong ca khóc rÊt næi tiÕng cña NguyÔn §×nh Thi viÕt vÒ Hµ Néi.
a. Mïa thu Hµ Néi
+ S¸ng chím l¹nh – c¸i se l¹nh ®Çu mïa
+ Nh÷ng phè dµi – con phè dai thªm ra
+ xao x¸c h¬i may- ©m thanh nhÑ
+ N¾ng, l¸ r¬i ®Çy
Bøc tranh thu Hµ Néi hiÖn lªn ®Ñp, ®­îm buån, §©y lµ mïa thu b­íc vµo cuéc kh¸ng chiÕn nªn mïa thu ®Ñp d­íi c¸i nh×n cña t¸c gi¶ cã chót xao xuyÕn, b©ng khu©ng.
- NghÖ thuËt:+ §¶o ng÷ ( xao x¸c h¬i may).
 + C¸ch ng¾t nhÞp 4/3
- H×nh ¶nh ng­êi ra ®i lÆng lÏ, trÜu n»ng t©m t­, nh­ng ®Çy c­¬ng quyÕt døt kho¸t.
“Ng­êi Hµ Néi h«m nay ra ®i
Mang trong m×nh bao nhiªu nçi nhí
Nh÷ng ¸nh ®Ìn qua « cöa sæ
BÇu trêi ®ªm ch¸y báng t×nh yªu”
(Hµ Néi – Tr¸i tim hång)
?Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c©u th¬ “ Mïa thu nay kh¸c råi”?
+ ®øng vui gi÷a nói ®åi
+ giã thæi 
+ tre phÊp phíi
+ trêi thu thay ¸o míi
 + trong biÕc Nãi c­êi thiÕt tha
GV:
Mïa thu víi tÊm ¸o míi t­¬