Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh - Năm học 2014-2015

Ngày soạn: 23/8/2014
Ngày giảng: 9A
 9B
 Ngữ văn . Tiết 9. Bài 2
Sử dụng yếu tố miêu tả 
trong văn bản thuyết minh
	I. Mục tiêu. 
	* Mức độ cần đạt.
	- Củng cố kiến thức đã học về văn thuyết minh. Hiểu vai trò của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh. 
	- Biết vận dụng và có ý thức sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong làm văn thuyết minh.
	* Trọng tâm kiến thức – kĩ năng .
	1. Kiến thức.
	- Tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh: Làm cho đối tợng thuyết minh hiện lên cụ thể, gần gũi, dễ cảm nhận hoặc nổi bất gây ấn tợng.
	- Vai trò của miêu tả trong văn bản thuyết minh: Phụ trợ cho việc giới thiệu nhằm gợi lên hình ảnh cụ thể của đối tợng cần thuyết minh.
	2. Kĩ năng.
	- Quan sát các sự vật hiện tợng.
	- Sử dụng ngôn ngữ miêu tả phù hợp trong việc tạo lập văn bản thuyết minh 
 II. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài ..
 III. Chuẩn bị 
	1. Giáo viên. 
	2. Học sinh. 
	IV. Phơng pháp, kĩ thuật dạy học:
	- Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, kích thích t duy
	V. Cỏc bước lên lớp
	1. ổn định tổ chức (1p) 
	2. Kiểm tra đầu giờ( 1p) 
	GV kiểm tra hs về việc chuẩn bị bài ở nhà .
	3. Bài mới 
Hoạt động của thầy và trò
Tg
Nội dung
Hoạt động 1 : Khởi động:
 Trong văn bản thuyết minh, khi phải trình bày các đối tợng cụ thể trong đời sống nh các loài cây, các di tích, thắng cảnhBên cạnh việc thuyết minh rõ ràng, rành mạch về các đặc điểm, giá trị, quá trình hình thành của đối tợng thuyết minhcũng cần vận dụng biện pháp miêu tả. Để hiểu rõ... 
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới.
* Mục tiêu: HS hiểu đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
- HS đọc văn bản “Cây chuối trong đời sống Việt Nam”
H: Em hãy giải thích nhan đề của văn bản ?
- Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất và tinh thần của ngời Việt Nam từ xa đến nay.
- Thái độ đúng đắn của con ngời trong việc nuôi trồng, chăm sóc và sử dụng có hiệu quả các giá trị của cây chuối.
H: Tìm các câu thuyết minh về đặc điểm của cây chuối ?
- HS hoạt động cá nhân trả lời
- HS chia sẻ 
- GV chia sẻ 
H: Tìm các câu chứa yếu tố miêu tả. ?
- HS tìm và trả lời
- GV nhận xét-> kết luận
H: Tác dụng của yếu tố miêu tả đó là gì ?
(Làm cho đối tợng thuyết minh nổi bật, gây ấn tợng.)
H*: Văn bản trên đã thuyết minh đầy đủ đặc điểm của đối tợng về tác dụng của cây chuối cha ? Vì sao ?Em có thể bổ sung những gì ?
(+ Phân loại chuối: Chuối tây (thân cao, màu trắng, quả ngắn) ; chuối tiêu
+ thân gồm nhiều bẹ, dễ bóc 
+ lá(tàu) gồm có cuống lá(cọng)và lá 
+ Nõn chuối(bắp chuối): Màu hồng, có nhiều lớp bẹ
+ Gốc có củ và rễ
- Miêu tả: 
+ Thân: Tròn, mát, mọng nớc.
+ Tàu lá xanh rờn, bay xào xạc trong gió, vẫy óng ả dới ánh trăng
+ Củ chuối có thể gọt vỏ để thấy một màu trắng mỡ màng nh màu củ đậu đã bóc vỏ.
 H: Em có nhận xét gì về vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ?
- HS hoạt động cá nhân nhận xét
- GV kl
- GV yêu cầu học sinh đọc nội dung phần ghi nhớ SGK-T25
- GV khắc sâu kiến thức
Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập
* Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức lí thuyết để làm bài tập 1,2 bổ sung yếu tố miêu tả và chỉ ra yếu tố miêu tả.
- GV gọi 1 em đọc và nêu yêu cầu bài tập 1
- GV hớng dẫn học sinh làm bài tập
- HS làm bài tập-> trình bày
- HS khác nhận xét
- GV nhận xét, uốn nắn.
- HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 2 
- GV hớng dẫn học sinh làm bài tập
- HS làm bài tập-> trình bày
- HS khác nhận xét
- GV nhận xét .
1p
23p
14p
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
1. Bài tập: Văn bản “ Cây chuối trong đời sống Việt Nam”
- Các câu thuyết minh về đặc điểm tiêu biểu của cây chuối ;
+ Hầu nh ở nông thôn, nhà nào cũng trồng chuối.
+ Cây chuối rất a nớc  vô tận .
+ Ngời phụ nữ nào  hoa, quả 
+ Quả chuối là một món ăn ngon.
+ Nào chuối hơnghấp dẫn 
+ Mỗi cây chuối đều có một buồng chuối.
+ Có buồng chuối trăm quảnghìn quả 
+ Quả chuối chín ăn vào mịn màng 
+ Nếu chuối chín là một món quà hằng ngày .
+ Chuối xanhcó thể thay thế đợc.
+ Ngời tamâm ngũ quả.
+ Ngày lễ tết chuối chín.
- Các câu chứa yếu tố miêu tả:
+ Đi khắp Việt Nam núi rừng.
+ Chuối xanh món gỏi.
-> Yếu tố miêu tả làm cho đối tợng thuyết minh đợc nổi bật, gây ấn tợng.
2. Ghi nhớ (sgk-t25).
II. Luyện tập
1. Bài tâp 1: Bổ sung yếu tố miêu tả 
- Thân cây chuối có hình dáng thẳng, tròn nh một cái cột trụ mọng nớc gợi ra cảm giác mát mẻ, dễ chịu.
- Lá chuối tơi xanh rờn ỡn cong dới ánh trăng, thỉnh thoảng lại vẫy lên phần phật nh mời gọi ai đó trong đêm khuya thanh vắng.
- Lá chuối khô lót ổ nằm vừa mềm mại, vừa thoang thoảng mùi thơm dân dã cứ ám ảnh tâm trí những kẻ tha hơng.
- Quả chuối chín vàng vừa bắt mắt, vừa dậy lên một mùi thơm ngọt ngào quyến rũ
- Bắp chuối màu phơn phớt hồng đung đa trong gió chiều nom giống nh một bức th còn phong kín đang đợi gió mở ra.
2. Bài tập 2 :
Chỉ ra yếu tố miêu tả.
- Tách, nó có tai
- Chén của ta không có tai 
- Khi mời ai bng 2 tay mà mời
	 4. Củng cố: (3p)
 H: Yếu tố miêu tả có vai trò gì trong văn bản thuyết minh ?
 - GV nhấn mạnh những đơn vị kiến thức cơ bản của tiết học.
	 5. Hớng dẫn học bài (2p)
- Học bài nắm đợc vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
 - Chuẩn bị bài luyện tập: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh .
 + Lập dàn ý đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam
 + Viết một đoạn văn thuyết minh hoàn chỉnh có sử dụng yếu tố miêu tả,