Giáo án Ngữ văn 9: Ôn tập văn bản: những ngôi sao xa xôi

Ngày soạn: 22/3/2015
BUỔI 23
Ôn tập văn bản: những ngôi sao xa xôi
A. Mục Tiêu cần đạt
- Giúp HS củng cố kiến thức về tác phẩm truyện hiện đại Những ngôi sao xa xôi.
- Rèn kỹ năng cảm thô tác phẩm thơ và kỹ năng viết đoạn qua một số bài tập vận dông.
B. TiÕn tr×nh lªn líp.
1. æn ®Þnh tæ chøc
2. Kiểm tra bµi cò: 
3. Bµi míi:
Nội dung ôn luyện
Câu 1: í nghĩa nhan đề truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy.
- “Những ngôi sao xa xôi” là hình ảnh ẩn dô về ba cô thanh niờn xung phong (Nho, chị Thao, Phương Định) trong tổ Trinh sát mặt đường, trên một cao điểm ác liệt thuộc tuyến đường Trường Sơn, 
- Họ là những hình ảnh tiờu biểu cho thế hệ nữ thanh niờn xung phong thời chống Mĩ. Ở họ cú những phẩm chất tốt đẹp và sức tỏa sáng kì diệu. Đú là thứ ỏnh sỏng lấp lỏnh, thoắt ẩn thoắt hiện xa xôi, mà lại cú sức mờ hoặc lũng người. Các chị quả thật xứng đáng là những ngôi sao sáng lấp lánh trên đỉnh Trường Sơn. Tuy xa xôi mà gần gũi trong lũng yờu thương cảm phôc của mọi người, mọi thời đại. 
- "Những ngôi sao xa xôi" là một nhan đề lãng mạn, gãp phần thể hiện tư tưởng, chủ đề của truyện: đã là chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là vẻ đẹp trong tâm hồn, tư tưởng và những phẩm chất cao cả của con người Việt Nam trong cuộc chiến tranh chống Mĩ.
Cách 2: "Những ngôi sao xa xôi " lấy từ những hình ảnh thực: cô gái tên Phương Định- nhân vật chính của truyện(1) cã đôi mắt nhìn mà theo các anh lái xe bảo " cô cã cái nhìn sao mà xa xăm".(2) Cô yêu nhất và cho rằng "những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phôc, cớ ngôi sao trên mũ". Ngôi sao ấy là biểu tượng cho dân tộc .(3) Giữa chiến trường khắc nghiệt, gọi về trong nỗi nhớ của cô cã mẹ cô và cã" những ngôi sao to trên bầu trời thành phố" - diễn tả sâu sắc nỗi nhớ và khát vọng trở về của những người lính thanh niên xung phong. (0.5đ)
(4) Những ngôi sao xa xôi là hình ảnh tượng trưng cho những nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường trường sơn gan dạ, dũng cảm,với tâm hồn trong sáng, thơ mộng, hồn nhiên và lạc quan của họ. 
Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm: năm 1971-khi cuộc chiến đấu chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.
Câu 2:
Cho đoạn trích :
" Bây giờ là buổi trưa. Im ắng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đã rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình.
Tôi là con gái Hà Nội. Nãi một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tãc dàym tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: "Cô cã cái nhì sao mà xa xăm!".
1. Xác định câu có lời dẫn trực tiếp và câu đặc biệt trong đoạn văn trên.
2. Giới thiệu ngắn gọn(không quá nửa trang giấy thi) về nhân vật tôi trong tác phẩm đã.
3. Kể tên một tác phẩm khác viết về người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ mà em đã học trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả.
Gợi ý:
Câu 3: Đọc đoạn văn:
 (1) Chúng tôi cã ba người, (2)Ba cô gái,(3)Chúng tôi ở trong một hang dưới chân cao điểm.(4) Con đường qua trước hang kéo lên đồi, đi đến đâu đã, xa!(5)Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn.(6)Hai bên đường không cã lá xanh.(7) Chỉ cã những thân cây khô bị tước cháy.(8) Những cây nhiều rễ nằm lăn lãc.(9) Những tảng đá to.(10) Một vài cái thùng xoong hoặc thành ô tô méo mã, han gỉ nằm trong đất."
 1. Ba cô gái"được nhắc đến trong đoạn trích là ai? Công việc của họ là gì? Đoạn văn cho em hiểu thêm gì về công việc của họ.
 2. Chỉ ra ít nhất hai câu đặc biệt trong đoạn văn trên. Việc sử dông hàng loạt câu đặc biệt trong đoạn văn trên cã tác dông gì?
Gợi ý:
1: Ba cô gái được nhắc đến là Phương Định ( nhân vật trung tâm) Thao và Nho .
Công việc của họ: Họ là những nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường trường sơn với nhiệm vô là "đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần là phá bom". 
- Đoạn văn cho ta hiểu thêm về công việc của họ : vô cùng khã khăn, nguy hiểm, luôn cận kề cái chết nhưng họ rất dũng cảm. 
2: Học sinh chỉ đúng hai câu đặc biệt trong số các câu : (2);(6);(7); (9). 
Việc sử dông hàng loạt câu đặc biệt trong đoạn văn như muốn khắc sâu thêm quang cảnh đặc biệt của tuyến đường Trường Sơn, nơi bị bom Mỹ tàn phá ác liệt nhằm chặn tuyến huyết mạch chi viện cho chiến trường của quân ta, cũng là nơi ba cô gái thanh niên xung phong sống, chiến đấu gan dạ, quả cảm. 
Câu 4:Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê. 
Gợi ý: Ôn tập Ngữ văn 9/128.
4. Củng cố:
Khái quát nội dung và ý nghĩa văn bản: Những ngôi sao xa xôi
5. Hướng dẫn học bài:
Học và hoàn thiện các BT đã được hướng dẫn.
-------------------------------