Giáo án Ngữ văn 9 - Học kỳ I - Năm học 2012-2013

 tả nội tâm của Kiều?
Ghi lại tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi đối với bạn?
Đọc cho HS nghe một vụ cãi lộn (Tư liệu ngữ văn 9)
I/ TÌM HIỂU YẾU TỐ MIÊU TẢ NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
* VD1 : Đoạn trích: Kiều ở lầu Ngưng Bích
® Miêu tả cảnh: 6 câu thơ đầu
 Trước lầu … 
 … bụi hồng dặm kia
Hoặc 8 câu cuối:
Buồn trông cửa bể chiều hôm
.................
ầm ầm tiếng sóng … quanh ghế ngồi
® Miêu tả tâm trạng:
 Bên trời góc bể....
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
® Đoạn đầu đơn thuần là tả cảnh vật thiên nhiên với các dấu hiệu: non xa, trăng, cát, biển, hoa , sóng... 
® Đoạn sau tập chung miêu tả những suy nghĩ của Kiều 
* Ví dụ 2 (bảng phụb)
a) Tả Thúy Vân
b) Tả cảnh ngày xuân
® tả ngoại hình của Thúy Vân như tả khuôn mặt, giọng nói, tóc, nụ cười, đôi mày, nước da… và tả cảnh ngày xuân…
- Là miêu tả cảnh vật và con người với hình dáng, chân dung, hành động, ngôn ngữ…
* Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự là tái hiện ý nghĩ, cảm xúc, diễn biến tâm trạng của nhân vật.
® Khác nhau ở đối tượng:
 Bên ngoài
 Nội tâm
- cảnh vật
- con người:
+ chân dung 
+ hình dáng
+ hành động
+ ngôn ngữ…
Quan sát trực tiếp
- Suy nghĩ
- Tình cảm
- Diễn biến tâm trạng nhân vật
Không quan sát trực tiếp 
® Có mối quan hệ với nhau vì ® 
Từ việc miêu tả hoàn cảnh ngoại hình, cảnh vật mà ta thấy được tâm trạng bên trong của Kiều là cô đơn, buồn tủi, tuyệt vọng, bàng hoàng, lo sợ .
® Có tác dụng tái hiện những suy nghĩ, dằn vặt, những tình cảm trong tư tưởng của Kiều, khắc họa được tính cách của Kiều là người có tấm lòng thủy chung, hiếu thảo.
*Đó là một biện pháp quan trọng để xây dựng nhân vật, làm cho nhân vật sinh động
* Ví dụ 3: Đoạn văn (sgk)
® Miêu tả nét mặt Lão Hạc
® Phải bán cậu Vàng.
® Miêu ta nét mặt đau khổ đến tột cùng qua chi tiết: Cười như mếu...co rúm lại, vết nhăn xô lại... nước mắt chảy ra ... cái miệng mếu ….
® Không ® miêu tả sự đau đớn, đau khổ qua nét mặt, cử chỉ của nhân vật.
® Hoàn toàn khác nhau ở ví dụ 1 miêu tả trực tiếp ý nghĩ, tình cảm của Kiều, ở ví dụ 3 miêu tả nội tâm Lão Hạc qua biểu hiện của nét mặt
® Ví dụ: Văn bản tôi đi học miêu tả trực tiếp tâm trạng của nhân vật “tôi”
* Có thể miêu tả nội tâm trực tiếp bằng cách diễn tả những ý nghĩ cảm xúc tình cảm của nhân vật 
+ Miêu tả nội tâm gián tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục .... của nhân vật.
® 6 câu đầu, 8 câu cuối: gián tiếp
® 8 câu giữa: trực tiếp
® đồng ý vì những tác phẩm văn học dân gian nhìn chung không có miêu tả nội tâm vì các nhân vật đều là nhân vật chức năng.
* Ghi nhớ: sgk
II/ LUYỆN TẬP
* Bài tập 1:
® miêu tả ngoại hình: 10 câu thơ đầu
® Miêu tả nội tâm Kiều: 4 câu tiếp theo
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất hoặc ngôi thứ 3
® hs kể ® nhân xét.
* Bài tập 2:
- Ngôi kể: Ngôi 1, xưng tôi
- Sự việc chính: gây ra 1 chuyện có lỗi ® Bộc lộ tâm trạng của mình.
- Kết hợp miêu tả yếu tố nội tâm.
- Tham khảo văn bản: Bài học đường đời đầu tiên (sgk ngữ văn 6)
 c) Củng cố, luyện tập: (2’)
? Đối tượng của miêu tả nội tâm là gì ? 
-Những ý nghĩ, những cảm xúc của nhân vật,
-Những diễn biến tâm trạng của nhân vật 
 d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (1’)
- Học phần ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập 3
- Phân tích một đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả nội tâm nhân vật đã học 
- Chuẩn bị bài " Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng"
Rút kinh nghiêm bài dạy
Thời gian dạy cho toàn bài:
Thời gian dạy cho từng phần, từng hoạt động: 
Nội dung kiến thức:
Phương pháp giảng dạy : 
Ngày soạn: 13/10 /2012 Ngày dạy: 16 /10 /2012 Dạy lớp 9A 
Tiết 41: Ch¹y ch­¬ng tr×nh chiÒu thø 3 ngµy 16/10/2012
 Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng phÇn v¨n
1. MôC TI£U
 a) VÒ kiÕn thøc: 
 - Sù hiÓu biÕt vÒ c¸c nhµ v¨n, nhµ th¬ ë ®Þa ph­¬ng 
 - Sù hiÓu biÕt vÒ t¸c phÈm v¨n th¬ viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng
 - Nh÷ng chuyÓn biÕn cña v¨n häc ®Þa ph­¬ng sau n¨m 1975
 b) VÒ kü n¨ng: 
 - S­u tÇm, tuyÓn chän tµi liÖu v¨n th¬ viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng.
 - §äc, hiÓu vµ thÈm b×nh th¬ v¨n viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng
 - So s¸nh ®Æc ®iÓm v¨n häc ®Þa ph­¬ng gi÷a c¸c giai ®o¹n
 c) VÒ th¸i ®é: H×nh thµnh sù quan t©m vµ yªu mÕn ®èi víi v¨n häc cña ®Þa ph­¬ng.
2. CHUÈN BÞ CñA GV Vµ HS:
 a) ChuÈn bÞ cña GV: Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n, t­ liÖu
 b) ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò so¹n bµi míi
3. TIÕN TR×NH BµI D¹ Y
 a) KiÓm tra bµi cò: (4’) 
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
 	 ( kiÓm tra vë bµi tËp)
 * §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi: (1’) §Ó bæ sung vèn hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n häc ®Þa ph­¬ng, gióp c¸c em t×m hiÓu mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu ë ®Þa ph­¬ng m×nh.Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ c¸c t¸c gi¶ ,t¸c phÈm viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng
 b) D¹y néi dung bµi míi 
 (10') 1)C¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng :
- Em h·y kÓ tªn c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng ( TØnh S¬n La hoÆc cã thÓ ë khu vùc T©y B¾c) ?
- GV : Yªu cÇu C¸c em dùa vµo phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ ® th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn ® c¸c nhãm cö ®¹i diÖn lªn b¶ng lËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm ? theo mÉu sau :
STT
Hä vµ tªn
Bót danh
N¨m sinh
 T¸c phÈm chÝnh
1
§inh V¨n ¢n
1931
TiÕng khÌn tiÔn ®­a
2
CÇm Biªn
1920
H¹n khuèng, ¸nh hång §iÖn Biªn 
3
Sa ViÕt Säi
Sa Phong Ba
1948
Trong lÆng lÏ phiªng c«n
4
Lß V¨n CËy
1928
NghÞa ¶i s¸ng, Õm soi g­¬ng 
5
Lß V¨n E
1933
Luèng t¶ luèng, Hai l­ìi liÒm
6
Hång Lan
Quª t«i H¸t Lãt x­a nay
7
§ç Xu©n §µi
Chïm th¬ th¶o nguyªn
8
Lß Xu©n Th­¬ng
C©y ban trªn n­¬ng
9
Hoµng Nã
Xanh H­¬ng - Khau c¶
10
PhÝ V¨n Kh©m
ChÊt ®éc mµu da cam
11
Lß V¨n S«m
NghÜ vÒ §¶ng
12
Hµ Thu
Phè nói t×nh yªu
13
Vò Hoµng Linh
TiÓu ®oµn qu©n S¬n La
14
CÇm Hïng 
Huúnh Th¸i CÇm
1945
Con thuyÒn l¸, Cöa hµng d­îc trong nghÜa trang,Nh÷ng ng­êi con cña b¶n
15
V­¬ng Trung
1938
Sãng NÆm Rèm, Mèi t×nh
 M­êng Sinh,Nhµ sµn ng­êi th¸i
 cæ VN
( 13') 2) ViÕt bµi giíi thiÖu hoÆc c¶m nghÜ vÒ mét t¸c phÈm viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng
- Yªu cÇu :C¸c nhãm chän c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ ®Þa ph­¬ng ®· t×m hoÆc mét s¸ng t¸c cña m×nh ® sau ®ã viÕt 1 ®o¹n v¨n giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm ®ã ? ® cö ®¹i diÖn ®äc tr­íc líp.Sau khi häc sinh tr×nh bµy GV nhËn xÐt.
 - V¨n b¶n : TiÕng roi ( V­¬ng Trung)
Em vung roi tu«n ®µn bß
Roi em quÊt trêi mai kªu vót !
Bß µo ¹t hóc n¸t mµn s­¬ng
BiÓn ngËp th¶o nguyªn ®éng sãng
Tung bæng bay ®i
N¾ng vµng trµn tíi./
Em quay quay chiÕc roi
Trong n¾ng vµng loang lo¸ng
Bß to¶ kh¾p b·i cá non t­íi s­¬ng xanh bãngEm tung tung chiÕc roi
NhÞp nhµng ®æi tay ®ì
§i l¹i gi÷a ®µn bß
Nh­ d¹o trong v­ên hoa nhiÒu s¾c.
Riªng bª ®ùc tung t¨ng
L¸ch ®¸m ®«ng say gËm
Chñ ®Õn, nã dõng ch©n
NghÕch mâm lªn hÝt hÝt
N¾ng ïa vµo lµm hång c¶ mòi bª.
Em vç vç l­ng m­ît
- Th«i ! ¨n ®i «ng t­íng
Cho lín nh­ bß rõng !/
Em vung roi
Nh­ thiªn nga vç c¸nh
V­ît giã c¶n mµ bay
Nghe tiÕng roi bß bªn nhau n¸o ®éng
N­êm n­îp chËt ®­êng
KÐo n¾ng chiÒu vÒ tr¹i.
 ( Th¶o nguyªn, 1978)
 ? C¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm ?
Bµi th¬ cã thÓ chia lµm 3 ®o¹n
§o¹n 1 : ( Tõ ®Çu ®Õn trµn tíi)tiÕng roi cña c« g¸i ch¨n bß trong buæi ban mai
§o¹n 2 :( TiÕp ®Õn bß rõng)tiÕng roi cña c« g¸i ch¨n bß trong ¸nh n¾ng cao nguyªn
§o¹n 3 : 9 Cßn l¹i) tiÕng roi cña c« g¸i ch¨n bß khi chiÒu xuèng
C¸c khæ th¬ ®Òu lµ tiÕng roi c« g¸i ch¨n bß, ®µn bß. H×nh ¶nh tiÕng roi qua ba khæ th¬ cã sù ph¸t triÓn, t¨ng tiÕn, ®»m s©u ë khæ th¬ cuèi
 ?  ThÓ th¬ vµ ND nghÖ thuËt cña bµi th¬ ?
ThÓ th¬ tù do biÕn ho¸ linh ho¹t, nhiÒu tõ l¸ycã gi¸ trÞ gîi h×nh,giµu ©m ®iÖu gãp phÇn t¹o nªn thµnh c«ng cña bµi th¬
Qua c¸ch miªu t¶, bµi th¬ ®· kh¾c ho¹ h×ng ¶nh tiÕng roi c« g¸i ch¨n bß t­¬i vui, tµi hoa. TÊm lßng ng­ìng mé, ngîi ca nh÷ng con ng­êi lao ®éng míi trªn cao nguyªn Méc Ch©u
(14') 3) ViÕt mét bµi v¨n hoÆc th¬ giíi thiÖu vÒ ®Þa ph­¬ng ?
- Yªu cÇu häc sinh viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n hoÆc 1 bµi th¬ (Cã thÓ viÕt vÒ S¬n la, H¸t lãt hoÆc vÒ M­êng Bon , b¶n m×nh)
Yªu cÇu hs tr×nh bµy tr­íc líp.
Thµnh phè b×nh minh
Thµnh phè cña t«i
Gi÷a b¹t ngµn m©y nói
Ngót ngµn xanh xa
Nh÷ng dßng s«ng cuén ch¶y
S«ng §µ s«ng M· b¨ng b¨ng
Nh÷ng dßng s«ng ngîi niÒm th­¬ng nhí
V¹n xãm lµng trï phó ven s«ng
N¬i héi tô cña nh÷ng ng­êi con ®i më ®Êt
Thµnh phè b×nh minh
Cao nguyªn léng giã
Tr¨n trë cao nguyªn
 c)Cñng cè, luyÖn tËp: (2’)
?§Ó viÕt ®­îc mét bµi th¬, mét bµi v¨n hay ca ngîi quª h­¬ng m×nh th× em thÊy m×nh cÇn ph¶i cã t×nh c¶m g× ?
-Ph¶i thùc sù yªu quª h­¬ng m×nh, cã t×nh c¶m s©u ®Ëm víi quª h­¬ng
-HiÓu biÕt vÒ quª h­¬ng, cã ý thøc b¶o vÖ vµ gi÷ g×n vÎ ®Ñp cña quª h­¬ng m×nh.
 d)H­íng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ: (1’)
- S­u tÇm tranh ¶nh ,t¸c phÈm cña nhµ th¬, nhµ v¨n ®Þa ph­¬ng
- Tham kh¶o t¹p chÝ v¨n nghÖ S¬n La
- ChuÈn bÞ bµi " tæng kÕt vÒ tõ vùng"
Rút kinh nghiêm bài dạy
Thời gian dạy cho toàn bài:
Thời gian dạy cho từng phần, từng hoạt động: 
Nội dung kiến thức:
Phương pháp giảng dạy : 
Ngày soạn 13 /10 /2012 Ngày dạy : 16 /10 /2012 Dạy lớp 9A 
 Ch¹y ch­¬ng tr×nh chiÒu thø 3 ngµy 16/10/2012
TiÕt 42: 
 Tæng kÕt tõ vùng
( Tõ ®¬n, tõ phøc, thµnh ng÷ ,tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ)
1. MôC TI£U
 a) VÒ kiÕn thøc: 
 - Mét sè kh¸i niÖm liªn quan ®Õn tõ vùng ®· häc tõ líp 6 ®Õn líp 9 (tõ ®¬n,tõ phøc, thµnh ng÷, nghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ.)
 b) VÒ kü n¨ng:
 - C¸ch sö dông tõ hiÖu qu¶ trong nãi, viÕt, ®äc – hiÓu v¨n b¶n vµ t¹o lËp v¨n b¶n
 GDKNS: Giao tiÕp trao ®æi sù ph¸t triÓn cña tõ vùng, tÇm quan träng cña viÖc trau dåi vèn tõ vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tõ vùng tiÕng ViÖt. Lựa chon sử dụng từ phù hợp với mục đích giao tiếp
 c) VÒ th¸i ®é: BiÕt dïng tõ chÝnh x¸c, linh ho¹t, hiÖu qu¶
2. CHUÈN BÞ CñA GV Vµ HS
 a) ChuÈn bÞ cña GV: Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n, t­ liÖu
 b) ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò so¹n bµi míi
3. TIÕN TR×NH BµI D¹ Y
 a) KiÓm tra bµi cò: (5’)
* C©u hái : Tr×nh bµy c¸c c¸ch trau dåi vèn tõ 
* Tr¶ lêi : Muèn sö dông tèt tiÕng viÖt, cÇn trau dåi vèn tõ, rÌn luyÖn ®Ó n¾m ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng. RÌn luyÖn ®Ó biÕt thªm nh÷ng tõ ch­a biÕt lµm t¨ng vèn tõ.
 * §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi: (1’) Trong tiÕt häc h«m nay c« trß ta sÏ tiÕn hµnh tæng kÕt tõ vùng ®Ó gióp c¸c em hÖ thèng nhí l¹i kiÕn thøc ®· häc. §ång thêi biÕt sö dông kiÕn thøc ®ã trong giao tiÕp. §Æc biÖt trong tiÕp nhËn vµ ph©n tÝch v¨n b¶n.
 b) D¹y néi dung bµi míi 
10'
?
 ?
GV
 ?
 ?
GV
GV
 ?
 ?
15'
 ?
GV
 ?
 ?
GV
 ?
 ?
 ?
GV
 7'
 ?
 ?
 ?
GV
 6'
 ?
GV
 ?
 ?
GV
ThÕ nµo lµ tõ ®¬n, tõ phøc ? Cho vÝ dô ?
vÝ dô : nhµ, c©y, s¸ch, vë…QuÇn ¸o, c©u l¹c bé… 
Ph©n biÖt c¸c lo¹i tõ phøc? (Cã mÊy lo¹i? mçi lo¹i cho vÝ dô)
 + Tõ l¸y: nho nhá , xµo x¹c… 
 + Tõ ghÐp : t­¬i tèt, bÌo bät… 
VÏ s¬ ®å vÒ c¸c tõ lo¹i ®· häc ?
( Yªu cÇu hs lªn b¶ng vÏ)
T×m tõ l¸y, tõ ghÐp trong c¸c tõ ®· cho?
Yªu cÇu chia cét , sau ®ã liÖt kª c¸c tõ t×m ®­îc vµo.
Nh÷ng tõ ghÐp nµy cã c¸c yÕu tè cÊu t¹o gièng nhau 1 phÇn vÒ vá ng÷ ©m nh­ng chóng ®­îc coi lµ tõ ghÐp v× gi÷a c¸c yÕu tè cã mèi quan hÖ ng÷ nghÜa víi nhau. Sù gièng nhau vÒ ng÷ ©m ë ®©y cã tÝnh chÊt ngÉu nhiªn.
Tõ l¸y nµo cã sù gi¶m nghÜa ?
Tõ l¸y nµo cã sù t¨ng nghÜa ?
ThÕ nµo lµ thµnh ng÷?
NghÜa cña thµnh ng÷ cã thÓ b¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn nã th­êng th«ng qua mét sè phÐp chuyÓn nghÜa nh­ Èn dô so s¸nh
Trong nh÷ng tæ hîp tõ sau ®©y tæ hîp tõ nµo lµ thµnh ng÷ ? 
Tæ hîp tõ nµo lµ tôc ng÷? Vµ gi¶i thÝch nghÜa cña mçi thµnh ng÷ , tôc ng÷ ®ã ?
Chia nhãm ® yªu cÇu c¸c nhãm cö ®¹i diÖn lªn b¶ng tr×nh bµy ?
T×m hai thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ ®éng vËt vµ hai thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ thùc vËt?
Gi¶i thÝch nghÜa cña c¸c thµnh ng÷ ®ã ? vµ ®Æt c©u víi c¸c thµnh ng÷ ®· t×m ®­îc ?
T×m hai dÉn chøng vÒ viÖc sö dông thµnh ng÷ trong v¨n ch­¬ng?
HoÆc : - C¸ chËu chim lång
 ( NguyÔn Du)
- Mµn trêi chiÕu ®Êt
 ( NguyÔn §×nh ChiÓu)
ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ?
Chän c¸ch hiÓu ®óng vÒ nghÜa cña tõ "mÑ" trong c¸c c¸ch ®· cho ?
C¸ch gi¶i thÝch nµo trong hai c¸ch gi¶i thÝch sau lµ ®óng? V× sao?
§Ó gi¶i thÝch cho mét tõ chØ ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt. §é l­îng- tÝnh tõ.
§øc tÝnh réng l­îng dÔ th«ng c¶m víi ng­êi cã sai lÇm vµ ®· tha thø - côm danh tõ
Tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ?
Cßn nghÜa chuyÓn lµ nghÜa ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña nghÜa gèc
ThÕ nµo lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ ?
Trong hai c©u th¬ tõ “hoa” trong "thÒm hoa", "lÖ hoa”®­îc dïng theo nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn?
Kh«ng t¹o ra mét nghÜa míi.
I/ Tõ ®¬n vµ tõ phøc.
1) Kh¸i niÖm : 
- Tõ ®¬n: Lµ tõ chØ gåm mét tiÕng 
- Tõ phøc: Lµ tõ cã hai hoÆc nhiÒu tiÕng
+Tõ l¸y: Gåm nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng 
+Tõ ghÐp: Gåm nhiÒu tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa.
 Tõ
 Tõ ®¬n tõ phøc
 Tõ ghÐp tõ l¸y
2) Bµi tËp 1 : 
Tõ ghÐp 
Tõ l¸y
NgÆt nghÌo 
Giam gi÷
Bã buéc, 
t­¬i tèt 
 bät bÌo ,
 c©y cá 
®­a ®ãn, nh­êng 
nhÞn , r¬i rông
Mong muèn
nho nhá
gËt gï
gËt gï
xa x«i
lÊp l¸nh
3) Bµi tËp 2 :
- Tr¨ng tr¾ng, ®Ìm ®Ñp, nho nhá,
lµnh l¹nh, x«m xèp
- S¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t, nhÊp nh«
II/ Thµnh ng÷
1) Kh¸i niÖm : Lµ côm tõ cã cÊu t¹o cè ®Þnh biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnh (kh¸i niÖm)
VD: MÑ trßn con vu«ng
 Giµ kÐn kÑn hom
 MÌo m¶ gµ ®ång
2) Bµi tËp 1 : 
a) Tôc ng÷: Hoµn c¶nh m«i tr­êng x· héi cã ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh c¸ch ®¹o ®øc con ng­êi.
b) Thµnh ng÷ : Lµm viÖc kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn, bá dë, thiÕu tr¸ch nhiÖm.
c) Tôc ng÷ : Muèn gi÷ g×n thøc ¨n víi chã th× ph¶i treo lªn víi mÌo th× ph¶i ®Ëy l¹i.
d) Thµnh ng÷ : Tham lam ®­îc c¸i nµy, l¹i muèn c¸i kh¸c 
e) Thµnh ng÷ : Sù th«ng c¶m, th­¬ng xãt gi¶ dèi nh»m ®¸nh lõa ng­êi kh¸c.
3) Bµi tËp 2 :
+ Chã c¾n ¸o r¸ch: §· khèn khæ l¹i cßn gÆp thªm tai ho¹.
® Anh Êy võa bÞ mÊt trém nay l¹i bÞ ch¸y nhµ ®óng lµ chã c¾n ¸o r¸ch.
+ MÌo mï ví c¸ r¸n: mét sù may m¾n t×nh cê do hoµn c¶nh ®em l¹i.
+ ¨n èc nãi mß
+ C©y nhµ l¸ v­ên
4) Bµi tËp 3 :
 Ng­êi n¸ch th­íc kÎ tay dao
 §Çu tr©u mÆt ngùa µo µo nh­ s«i
 (NguyÔn Du)
 Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn
 B¶y næi ba ch×m víi n­íc non
 (Hå Xu©n H­¬ng)
III/ NghÜa cña tõ.
1) Kh¸i niÖm : NghÜa cña tõ lµ néi dung sù vËt, tÝnh chÊt, ho¹t ®éng quan hÖ mµ tõ biÓu thÞ.
2) Bµi tËp 1 : 
 - Chän c¸ch a v× b ch­a hîp lý. C cã sù nhÇm lÉn gi÷a nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn d sai v× nghÜa cña tõ mÑ vµ nghÜa cña tõ bµ cã phÇn nghÜa chung lµ ng­êi phô n÷.
3) Bµi tËp 2 : 
 - C¸ch giíi thiÖu b lµ ®óng. C¸ch giíi thiÖu a vi ph¹m 1 nguyªn t¾c quan träng ph¶i tu©n thñ khi giíi thiÖu nghÜa cña tõ v× ®· dïng côm tõ cã nghÜa thùc thÓ
IV/ Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ.
1) Kh¸i niÖm : 
- Tõ cã thÓ cã mét nghÜa hay nhiÒu nghÜa.
+ Tõ 1 nghÜa: xe ®¹p, « t«, c¸ r«.
+ Tõ nhiÒu nghÜa: ch©n, mïa xu©n.
-NghÜa chuyÓn: lµ h×nh thøc thay ®æi nghÜa cña tõ t¹o ra nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa trong ®ã tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc: nghÜa xuÊt hiÖn tõ ®Çu lµm c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c.
2) Bµi tËp :
- Theo nghÜa chuyÓn 
® kh«ng thÓ coi ®©y lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa v× nghÜa chuyÓn nµy cña tõ hoa chØ lµ nghÜa chuyÓn l©m thêi nã ch­a lµm thay ®æi nghÜa cña tõ ch­a ®­a vµo tõ ®iÓn.
 c)Cñng cè, luyÖn tËp: ( 2’)
? Thµnh ng÷ nµo cã néi dung ®­îc gi¶i thÝch nh­ sau : Dung tóng, che chë cho ng­êi xÊu, kÎ ph¶n tr¾c ?
A.Ch¸y nhµ ra mÆt chuét 	B.Õch ngåi ®¸y giÕng
C.Mì ®Ó miÖng mÌo 	D.Nu«i ong tay ¸o
 d)H­íng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ: (1’)
- ¤n tËp l¹i tÊt c¶ néi dung c¸c kiÕn thøc vÒ tõ vùng
- Ph©n tÝch c¸ch lùa chän tõ ghÐp, tõ l¸y, tõ ®ång ©m,tõ ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa,tr­êng tõ vùng, thµnh ng÷,tôc ng÷ trong mét sè v¨n b¶n cô thÓ
- §äc tr­íc bµi tæng kÕt tõ vùng (tiÕp theo)
Rút kinh nghiêm bài dạy
Thời gian dạy cho toàn bài:
Thời gian dạy cho từng phần, từng hoạt động: 
Nội dung kiến thức:
Phương pháp giảng dạy : 
 ...............................................................................................
 Ngữ văn - B ài 9
Kết quả cần đạt
Hệ thống hoá kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9.Biết vận dụng kiến thức đã học khi giao tiếp,đọc - hiểu và tạo lập văn bản
Học sinh nắm được ưu, nhược điểm trong bài viết tập làm văn số hai 
Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng anh bộ đội được khắc hoạ trong bài thơ - những người đã viết lên những trang sử Việt Namthời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Thấy được những đặc điểm nghệ thuật nổi bật được thể hiện qua bài thơ này
Thấy được vẻ đẹp của hình tượng người chiến sỹ lái xe Trường Sơn Nnhững năm tháng đánh Mỹ ác liệt và chất giọng hóm hỉnh, trẻ trung trong một bài thơ của Phạm Tiến Duật
Ngày soạn: 15/10 /2012 Ngày dạy : 18 /10 /2012 Dạy lớp 9A 
TiÕt 43 : 
Tæng kÕt vÒ tõ vùng
( Tõ ®ång ©m … Tr­êng tõ vùng)
1. MôC TI£U
 a) VÒ kiÕn thøc:
- Mét sè kh¸i niÖm liªn quan ®Õn tõ vùng ®· häc tõ líp 6 ®Õn líp 9 (Tõ ®ång ©m, tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa, cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷, tr­êng tõ vùng)
 b) VÒ kü n¨ng:
- C¸ch sö dông tõ hiÖu qu¶ trong nãi, viÕt, ®äc- hiÓu v¨n b¶n vµ t¹o lËp v¨n b¶n.
 c) VÒ th¸i ®é: BiÕt dïng tõ chÝnh x¸c, linh ho¹t, hiÖu qu¶
2. CHUÈN BÞ CñA GV Vµ HS
 a) ChuÈn bÞ cña GV: Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n, t­ liÖu
 b) ChuÈn bÞ cña HS: Häc bµi cò so¹n bµi míi
3. TIÕN TR×NH BµI D¹ Y
 a) KiÓm tra bµi cò: (5’) 
* C©u hái : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
 * §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi:(1’) Trong tiÕt häc tr­íc c¸c em ®· ®­îc hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc nh­ tõ ®¬n, tõ phøc, thµnh ng÷…tiÕt h«m nay chóng ta sÏ tiÕp tôc «n phÇn cßn l¹i cña tõ vùng.
 b) D¹y néi dung bµi míi 
 7'
 ?
 ?
 ?
 ?
 ?
 7'
 ?
GV
 ? 
GV
 ?
GV
 ?
 7'
 ?
GV
 ?
 GV
GV
9'
 ?
GV
Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ ®ång ©m ?
Ph©n biÖt hiÖn t­îng tõ nhiÒu nghÜa vµ tõ ®ång ©m ?
Trong 2 tr­êng hîp tr­êng hîp nµo cã hiÖn t­îng tõ nhiÒu nghÜa?
Tr­êng hîp nµo cã hiÖn t­îng ®ång ©m 
Em h·y gi¶i thÝch v× sao ?
ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa?
Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc vµo nhiÒu nhãm tõ kh¸c nhau
§­êng (1) : con ®­êng ®i
§­êng (2) : thùc phÈm ®­êng ®Ó ¨n
Chän c¸ch ®óng trong c¸ch biÓu hiÖn sau ?
VD: Tõ chÕt - tõ trÇn - hi sinh kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau trong nh÷ng tr­êng hîp sö dông
§ång nghÜa cã thÓ lµ quan hÖ gi÷a hai ba hoÆc nhiÒu h¬n 3 tõ.
 Kh«ng ph¶i c¸c tõ ®ång nghÜa bao giê còng cã nghÜa hoµn toµn gièng nhau
H·y cho biÕt dùa trªn c¬ së nµo tõ “Xu©n” cã thÓ thay cho tõ “Tuæi”?
Mét hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa theo ph­¬ng thøc ho¸n dô
ViÖc thay tõ cho c©u trªn cã t¸c dông diÔn ®¹t nh­ thÕ nµo?
Nªu kh¸i niÖm tõ tr¸i nghÜa ?
Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau
Cho biÕt trong c¸c cÆp tõ sau cÆp tõ nµo cã quan hÖ tr¸i nghÜa?
XÕp nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa thµnh 2 nhãmTh­êng kh«ng cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi rÊt, h¬i, kh¸, l¾m
- Tr¸i nghÜa thang ®é, hai tõ tr¸i nghÜa nµy biÓu thÞ 2 kh¸i niÖm, kh¼ng ®Þnh c¸i nµy nghÜa lµ phñ ®Þnh c¸i kia.
tr¸i nghÜa l­ìng ph©n biÓu thÞ 2 kh¸i niÖm ®èi lËp nhau vµ lo¹i trõ nhau cã kh¶ n¨ng kÕt hîp ®­îc víi tõ chØ møc ®é…
ThÕ nµo lµ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷?
Mét tõ cã nghÜa réng víi tõ ng÷ nµy ®ång thêi cã nghÜa hÑp víi mét sè tõ ng÷ kh¸c
§­îc coi lµ nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa cña tõ ng÷ ®ã ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña 1 sè tõ ng÷ kh¸c.
V/ Tõ ®ång ©m
1) Kh¸i niÖm : Tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ gièng nhau vÒ ©m thanh nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau kh«ng liªn quan g× ®Õn nhau.
® Kh¸c h×nh thøc tõ nhiÒu nghÜa ë chç: Mét tõ cã chøa nhiÒu nÐt nghÜa kh¸c nhau.
2) Bµi tËp :
a) HiÖn t­îng nhiÒu nghÜa. 
- NghÜa cña “l¸” trong l¸ phæi cã thÓ coi lµ kÕt qu¶ chuyÓn nghÜa cña tõ “l¸” trong “l¸ xa xµnh”
b) Cã hiÖn t­îng tõ ®ång ©m v× hai tõ cã vá ng÷ ©m gièng nhau, nh­ng nghÜa kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo c¶.
VI/ Tõ ®ång nghÜa.
1) Kh¸i niÖm : Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau
- VD: M¸y bay, tµu bay, phi c¬
 ¡n, chÐn, nhËu…
2) Bµi tËp :
- Chän c¸ch d v× a ®ång nghÜa lµ hiÖn t­îng phæ qu¸t cña ng«n ng÷ nh©n lo¹i, nãi c¸ch kh¸c kh«ng cã ng«n ng÷ nµo trªn thÕ giíi kh«ng cã hiÖn t­îng ®ång ©m.
3) Bµi tËp : 
- Xu©n lµ tõ chØ mét mïa trong n¨m kho¶ng thêi gian t­¬ng øng víi 1 tuæi cã thÓ coi ®©y lµ tr­êng hîp lÊy bé phËn ®Ó thay thÕ cho toµn thÓ.. 
® Tõ xu©n thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña t¸c gi¶. Ngoµi ra dïng tõ nµy cßn lµ ®Ó tr¸nh lÆp tõ tuæi t¸c.
VII/ Tõ t