Giáo án Ngữ văn 8 - Trần Huy Thao - Tuần 9

TUẦN 9
Tiết 33,34 
 Ngày soạn: …………………..
 Ngày dạy: ……………………
 Văn bản: 
 HAI CÂY PHONG
Trích NGƯỜI THẦY ĐẦU TIÊN
	--- Ai ma tốp ---
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp hs 
1. Kiến thức:
- Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích.
- Sự gắn bó của người họa sĩ với quê hương, với thiên nhiên và lòng biết ơn người thầy Đuy-Xen.
- Cách xây dựng mạch kể; cách miêu tả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc.
2. Kĩ năng:
- Đọc- hiểu một văn bản có giá trị văn chương, phát hiện những đặc sắc về nghệ thuật miêu tả và biểu cảm trong một đoạn trích tự sụ;
- Cảm thụ về vẻ đẹp sinh động, giàu sức biểu cảm của các hình ảnh trong đoạn trích 
3. Thái độ:
 - Giúp học sinh cảm nhận được tấm lòng gắn bó tha thiết với cảnh vật và con người nơi quê hương yêu dấu.
 - Giáo dục lòng yêu quê hương đất nước,yêu quý ,kính trọng thầy cô giáo
4. Tích hợp: 
 Phần tập làm văn dàn ý bài văn tự sự, hiệu quả kết hợp miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự kể chuyện; với thực tế cuộc sống ở việc liên tưởng đến vai trò, vị trí của những cây đa, cây bàng đối với làng quê và tuổi thơ của con người Việt Nam
 + Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài.
- Kĩ năng giao tiếp: Trao đổi, trình bày suy nghĩ , ý tưởng về tình yêu quê hương và lòng biết ơn với thầy giáo Đuy-sen của người trò nhỏ, nhân vật xưng “tôi” trong văn bản.
- Suy nghĩ sáng tạo: phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng Hai cây phong.
- Xác định giá trị bản thân: Biết ơn những người đã dưỡng dục mình, có trách nhiệm với quê hương.
B. CHUẨN BỊ: 
GV: Tìm hiểu thêm về tác giả và truyện ngắn Người thầy đầu tiên. 
 Dự kiến khả năng tích hợp ngang : phần tiếng Việt bài Chương trình địa phương, phần tập làm văn dàn ý bài văn tự sự, hiệu quả kết hợp miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự kể chuyện; với thực tế cuộc sống ở việc liên tưởng đến vai trò, vị trí của những cây đa, cây bàng đối với làng quê và tuổi thơ của con người Việt Nam 
 * Phương pháp:
 - Thảo luận nhóm phân tích, trao đổi về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản, ý nghĩa của hình tượng hai cây phong.
 - Động não: Suy nghĩ về bài học tình yêu quê hương rút ra từ câu chuyện.
HS: Đọc và soạn bài.
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 
 1. Ổn định tổ chức 
 2. Kiểm tra bài cũ :
 - Vì sao Giôn – xi khỏi bệnh? Em hiểu ntn về tình huống đảo ngược hai lần ? Phân tích, chứng minh. Gỉa sử tác giả chỉ sử dụng một lần đảo ngược tình huống thì sẽ có kết cục ra sao, theo dự đoán của em ?
 3. Bài mới:
 Hoạt động 1: Giới thiệu bài
 Hoạt động 2: HD tìm hiểu nội dung bài mới
Hoạt động của GV&HS
Nội dung
 HD tìm hiểu chung
 (?) Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm? 
 GV đọc sau đó gọi hs đọc tiếp ( chú ý giọng đọc chậm rãi , hơi buồn ..)
- gv nhận xét giọng đọc và cách đọc của hs
 Giải thích từ khó 
(?)Có các phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong vb này ? 
(?) Trongvb này xuất hiện 2 loại hình ảnh : loại hình ảnh thiên nhiên và hình ảnh con người. Hãy gọi tên các hình ảnh đó ?
 (?) Trong 2 hình ảnh đó nổi bật lên hình ảnh nào ? 
- nhân vật tôi và 2 cây phong 
(?)Quan hệ giữa 2 hình ảnh này có gì đặc biệt ?(gắn bó )
(?) Nhân vật người kể chuyện trong vb này xuất hiện ở 2 vai : “tôi” và “chúng tôi” . Khi nào người kể chuyện nhân danh “tôi” .Khi nào nhân danh “ chúng tôi”?
 (?) Tác dụng của cách kể chuyện kết hợp cả 2 vai này như thế nào?
HD phân tích VB
(?) Quan sát giới thiệu 2 cây phong ở đầu vb, cho biết : Hai cây phong được giới thiệu qua những chi tiết nào ?
(?) Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ? sử dụng nghệ thuật có ý nghĩa ntn? 
(?) Theo dõi đoạn tiếp theo cho biết: có gì đặc sắc trong cách tả hai cây phong ở đoạn văn này?
(?) Điều đó cho ta thấy những tài nghệ nào của tác giả?
 (?) Đoạn văn tả cảnh bọn trẻ làng trèo lên hai cây phong để từ đó say mê khám phá thảo nguyên mênh mông phía sau làng có ý nghĩa gì ? 
 (?) Ở cuối vb, hai cây phong đuợc nhắc tới như một điều bí ẩn: Người vô danh nào đã trồng nó với những ước mơ, hi vọng gì. Chi tiết này cho ta hiểu thêm điều gì về 2 cây phong?
 (?) Liên kết các biểu hiện đó, ta sẽ hình dung ntn về hai cây phong trong vb này?
(?) Hình ảnh 2 cây phong trong vb này gợi cho em nhớ gì về tuổi thơ nơi làng quê? (HS tụ bộc lộ) 
 Theo dõi mạch truyện kể từ nhân vật “tôi” hãy cho biết:
(?) Ấn tượng nổi bật của “tôi” trong những lần về quê là gì ? Mỗi lần về quê nhân vật “tôi” đều có cử chỉ, hành động ntn?
(?) Theo em trong những cử chỉ và hành động đó, nhân vật tôi đã bộc lộ tình cảm nào của mình đối với 2 cây phong ?
 HD tổng kết
- Nhận xét về nghệ thuật tự sự của nhà văn trong đoạn trích?
- Em hãy nêu khái quát nội dung ý nghĩa và những đặc sắc nghệ thuật của VB.HSTL
GV tổng kết, chốt ý 
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả, tác phẩm: Sgk /99
2. Đọc, Chú giải từ
3. Thể loại: truyện ngắn ( tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm)
4. Ngôi kể:
- Hình ảnh con người: nhân vật “tôi” và “chúng tôi”
- Hình ảnh thiên nhiên:hai cây phong và thảo nguyên 
- Khi kể về xúc cảm tâm hồn riêng về 2 cây phong – xưng tôi - Khi thể hiện cảm xúc tập thể (trong đó có tôi) về 2 cây phong và thảo nguyên-xưng chúng tôi
à mở rộng cảm xúc vừa riêng vừa chung: tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình yêu sâu sắc và rộng lớn của cả 1 thế hệ
II. PHÂN TÍCH: 
1. Hình ảnh hai cây phong: 
-Giữa ngọn đồi, có 2 cây phong lớn, hiện ra trước mắt hệt như ngọn hải đăng đặt trên núi. 
à So sánh, chỉ ra tín hiệu dẫn đường về làng, khẳng định vai trò không thể thiếu của chúng đối với những người đi xa về quê.
- Tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình, tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào, reo vù vù như 1 ngọn lửa bốc cháy rừng rực.
à So sánh, nhân hoá à hai cây phong trở nên sinh động có hồn, có cảm xúc như hai con người.
=> Tín hiệu của làng, gắn bó, thân thuộc, gần gũi với con người, có sức sống riêng, nơi hội tụ niềm vui của tuổi thơ, nơi mở rộng chân trời hiểu biết, nơi ghi khắc biến cố của làng.
2. Hình ảnh con người: 
- Đều coi bổn phận đầu tiên là từ xa đưa mắt tìm hai cây phong thân thuộc, và dù khó lòng trông thấy ngay được nhưng tôi thì bao giờ cũng biết được, lúc nào cũng nhìn rõ.
 à Tình cảm gần gũi, yêu thương, cảm nhận 2 cây phong như người thân. 
-Tuổi thơ cùng với các bạn, gắn bó với hai cây phong.
à Trí tưởng tượng mãnh liệt, tâm hồn nhạy cảm ; nhất là tình yêu tha thiết, sâu nặng đối với vẻ đẹp làng quê mình.
=> Vẻ đẹp thân thuộc và cao quí của 2 cây phong ; tấm lòng gắn bó tha thiết của con người với cảnh vật nơi quê hương yêu dấu.
 III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Vẻ đẹp thân thuộc và cao quý của hai cây phong
- Tấm lòng gắn bó thiết tha của con người với cảnh vật nơi quê hương yêu dấu
- Tác giả là người có tâm hồn nhạy cảm với cái đẹp đẽ cao quý
- Tấm lòng yêu quê sâu nặng biểu hiện ở tình cảm thắm thiết gắn bó với cảnh và người nơi quê hương 
- Có tài miêu tả và biểu cảm trong kháng chiến 
2. Nghệ thuật: 
- Đan xen lồng ghép hai ngôi kể làm cho câu trở nên sống động, thân mật, gần gủi
- Sự kết hợp khéo léo giữa phương thức tự sự, miêu tả, biểu cảm giúp người đọc cảm nhận được bức tranh hai cây phong được miêu tả đậm chất hội hoạ, truyền cho ta tình yêu quê hương da diết 
- Biện pháp nhân hoá, so sánh, ẩn dụ… 
4. Củng cố: Văn bản Hai cây phong ,với vẻ đẹp của thiên nhiên và tình người đã thức dậy tình cảm nào trong em ?
5. Dặn dò: Học thuộc ghi nhớ; Biết tóm tắt vb này 
 Soạn bài mới “Thông tin về ngày trái đất năm 2000”; ôn tập
**********************************************************
Tiết 35,36 
 Ngày soạn: …………………..
 Ngày KT: ……………………
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2
VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp hs 
1. Yêu cầu về kĩ năng, kiến thức: HS có thể trình bày theo nhều cách khác nhau nhưng cần đảm bào các nội dung:
- Biết cách làm một bài văn tính thống nhất về chủ đề văn bản.
- Viết đoạn văn mạch lạc có chủ đề, có tính liên kết.
- Biết kể một cách rõ ràng văn bản .
- Biết sử dụng các phương pháp kể và tả trong bài làm.
 - Biết trình bày ngắn gọn một vấn đề đã được họa tập, tìm hiểu 
 - Bài văn phải có đủ bố cục ba phần : MB, TB, KB.
 - Biết phân chia đoạn văn(kết hợp các phương pháp kể, tả và biều cảm; đoạn văn phải có chủ đề)
2. Yêu cầu về hình thức:
	 Sạch, đẹp; thể hiện được đức tính kiên trì, cẩn thận
3. Thái độ.
- Học sinh cảm nhận được tấm lòng gắn bó tha thiết với cảnh vật và con người nơi quê hương yêu dấu, giáo dục ý thức độc lập tự giác khi làm bài..
- Thể hiện được sự trung thực, nghiêm túc trong học tập
B. CHUẨN BỊ: 
GV : Tham khảo các đề trong sách ''Các dạng bài tập làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 8''; ''Nâng cao ngữ văn 8''; Chuẩn bị đề bài và biểu điểm. 
 HS: Ôn lại những kiến thúc đã học về kiểu bài Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
 (Chủ đề, bố cục, cách làm bài văn Tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm )
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 
 1. Ổn định tổ chức 
 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
 3. Bài mới:
- GV phát đề đã được duyệt cho HS
- H/s chép đề và làm bài.
 (Đề thống nhất trong tổ)
 4. Nhận xét: 
 GV thu bài và nhận xét giờ làm bài của HS (Về tinh thần chuẩn bị, ý thức kỉ luật, ý thức học tập- Nhắc nhở đối với những em vi phạm)
5. Dặn dò:
	- Ôn lại kiến thức về văn tự sự, miêu tả, biểu cảm.
	- Luyện tập kể sáng tạo “Nếu là người được chứng kiến cảnh chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ thì em sẽ kể lại chuyện ấy với các bạn như thế nào?”
	- Soạn bài “Nói quá”