Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 90: Cách làm bài văn lập luận chứng minh

TUẦN 23 Ngày soạn:10/ 2/2011
Tiết 90	 Ngày dạy: 10/2/2011
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN
CHỨNG MINH
A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hệ thống hóa những kiến thức cần thiết ( về tạo lập năn bản, về văn bản lập luận chứng minh) để việc học cách làm bài văn chứng minh có cơ sở chắc chắn hơn.
 - Bước đầu hiểu được cách thức cụ thể trong việc làm một bài văn lập luận chứng minh, những điều cần lưu ý và những lối cần tránh trong lúc làm bài.
B.TRỌNG TÂM ,KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức:
 Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
 2.Kĩ năng
 Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và các phần, đoạn trong bài văn chứng minh.
3. Thái độ: 
 C.PHƯƠNG PHÁP: : Vấn đáp, nêu vấn đề ,thuyết trình	
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
1.ỔN định 
2 Kiểm tra: 
- Thế nào là chứng minh ? Phép lập luận chứng minh là gì ? 
3. Bài mới :
Giới thiệu bài : Quy trình cùa một bài bài văn chứng minh cũng nằm trong quy trình làm một bài văn nghị luận , một bài văn nói chung . Nghĩa là nhất thiết cần phải tuân thủ lần lượt các bước : Tìm hiểu đề , tìm ý và lập dàn ý , viết bài , đọc vàsửa bài Nhưng với kiểu bài nghị luận chứng minh vẫn có những cách thức cụ thể riêng phù hợp với đặc điểm của kiểu bài này 
 Hs đọc đề bài trong sgk 
? Luận điểm chính mà đề bài yêu cầu chứng minh là gì ? 
Ý chí quyết tâm học tập , rèn luyện
? Khi tìm hiểu đề và tìm ý điều đầu tiên chúng ta phải làm gì ?
Xác định yêu cầu chung của đề 
? Vậy với đề này yêu cầu chung là gì ? 
Chứng minh tư tưởng đúng đắn của câu tục ngữ 
?Tư tưởng ở đây là gì ? 
khẳng định vai trò ý nghĩa to lớn chí trong c/s…
? Để chứng minh câu tục ngữ chúng ta có mấy cách lập luận ? 
Nêu một dẫn chứng xác thực . nêu lí lẽ 
? Khi tìm ý song công việc tiềp theo là gì ? 
Lập dàn bài 
? Lập dàn bài gồm mấy phần ? em hãy nêu nội dung từng bài ?
Mở bài : Nêu vai trò quan trong của lí tưởng , ý chí và nghị lựctrong c/s mà câu tục ngữ đã đúc kết 
Thân bài : - xét về lí 
 Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại 
 Không có chí thì không làm được gì ?
Xét về thực tế 
 Những người có chí đều thành công ( dẫn chứng )
 Chí giúp người ta vượt qua những khó khăntưởng chừng không thể vượt qua ( nêu dẫn chứng 
Kết bài : Mọi người nên tu dưỡng,ý chí 
?Lập dàn bài song bước tiếp theo là gì ? 
Viết bài 
? Khi viết bài phần mở bài có mấy cách mở bài ? đó là những cách nào ? 
Có 3 cách mở bài
 - Đi thẳng vào vấn đề , suy từ cái chung đến cái riêng , suy từ tâm lí con người 
? Muốn chuyển từ phần mở bài xuống phần thân bài các em phải dùng những từ ngữ nào 
? Viết phần kết bài chúng ta phải viết như thế nào ? 
Phải hô ứng với phần mở bài 
? Viết bài song công việc tiếp theo làm ø gì ?
Đọc bài và sửa bài 
? Muốn làm 1 bài văn lập luận chứng minh thì phải theo mấy bước ? 
? Một bài văn lập luận chứng minh có mấy phần ? nêu nội dung từng phần ?
I/.Tìm hiểu chung 
 1.Các bước làm bài văn lập luận chứng minh 
* .Đề bài : Nhân dân ta thường noi “ Có chí thì nên” . Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó 
a/Tìm hiểu đề và tìm ý 
b/.Lập dàn bài 
- Mở bài : 
 Nêu vai trò quan trong của lí tưởng , ý chí và nghị lựctrong c/s mà câu tục ngữ đã đúc kết 
-Thân bài : 
 - Xét về lí 
+ Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại 
+ Không có chí thì không làm được gì ?
Xét về thực tế 
+ Những người có chí đều thành công ( dẫn chứng )
+ Chí giúp người ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua ( nêu dẫn chứng 
- Kết bài :
 Mọi người nên tu dưỡng,ý chí
c. Viết bài 
d.Đọc bài và sửa bài 
2/.Ghi nhớ : Sgk / 50
II. Luyện tập 
- Hai đề văn về cơ bản giống nhau vì đều manh ý nghĩa khuyên nhủ con người phải bền lòng , không nản chí 
+ Đề 1 : Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ “ Có công mài sắt , có ngày nên kim “
 Tìm hiểu đề và tìm ý 
 a, Xác định yêu cầu chung của đề 
 Cần chứng minh tư tưởng mà câu tục ngữ đã nêu là đúng đắn 
b, Từ đó cho biết câu tục ngữ thể hiện điều gì ?
- Câu tục ngữ đã dùng 2 hình ảnh “ Mài sắt” và “ nên kim” để khẳng định : tính kiên trì nhẫn nại , sự bền lòng quyết chí là các yếu tố cực kì quan trọng giúp cho con người ta có thể thành công trong c/s
 C, Muốn chứng minh có 2 cách lập luận : một là nêu lí lẽ rối nêu dẫn chứng xác thực để minh hoạ ; hai là nêu các dẫn chứng xác thực trước rồi từ đó rút ra lí lẽ để khẳng định vấn đề 
 Lập dàn bài :
+ MB: Giới thiệu câu tục ngữ và nói rõ tư tưởng mà nó muốn thể hiện 
+ TB: Nêu dẫn chứng cụ thể
 Dùng lí lẽ để phân tích đúc kết
+ KB: rút ra kết luận khẳng định tính đúng đắn của câu tục ngữ và nêu bài học trong Cuộc sống
III/. Hương dẫn tự học
 - Sưu tầm một số văn bản chứng minh để tài liệu học tập.
 - Xác định luận điểm, luận cứ trong một bài văn nghị luận chứng minh
 E /.RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..