Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 9: Ca dao, dân ca - Những câu hát về tình cảm gia đình - Năm học 2015-2016 - Nguyễn Diễm An

Tuần:	3	
Tiết: 9	
Soạn: 31.08.15	 CA DAO, DÂN CA
 NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
1. Kiến thức: 
- Khái niệm về ca dao, dân ca. 
- Nắm được giá trị tư tưởng, nghệ thuật của những câu ca dao, dân ca về tình cảm gia đình.
2. Kỹ năng: 
- Đọc, hiểu và phân tích ca dao, dân ca trữ tình.
- Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh, ẩn dụ, những mô típ quen thuộc trong các bài ca dao trữ tình về tình cảm gia đình. 
 3. Thái độ: 
Giáo dục HS tình yêu thương, quý trọng những thành viên trong gia đình, có ý thức làm bổn phận người con.
II. CHUẨN BỊ:	
- GV: Đọc văn bản, nghiên cứu SGK, soạn giáo án.
 	- HS: Đọc văn bản và trả lời câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
* Hoạt động 1: Khởi động (5 phút)
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới: 
- Giới thiệu bài
- Kiểm tra sĩ số lớp.
- Hãy trình bày cảnh chia tay của Thành và Thủy và cảnh Thủy chia tay với lớp học? Qua câu chuyện “Cuộc chia taybúp bê” em có suy nghĩ gì về tổ ấm gia đình?
- GV giới thiệu bài:
+ Ca dao, dân ca là một thể loại văn học dân gian.
+ Diễn tả tâm tư, tình cảm con người.
- GV ghi tựa bài lên bảng.
- Báo cáo sĩ số lớp.
- Cá nhân trả lời dựa vào tiết Văn tuần trước.
- Nghe + ghi tựa bài vào tập.
* Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu văn bảnƒ(25phút)
I/ GIỚI THIỆU :
1/ Ca dao: Là lời thơ của dân ca.
2/ Dân ca: Là những sáng tác kết hợp lời và nhạc.
II/ PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
Bài 1: 
Cách so sánh ví von giàu hình ảnh tượng trưng, bài ca dao đã diễn tả công ơn cha mẹ vô cùng to lớn, bổn phận làm con phải nhớ công ơn đó.
Bài 4: 
 Cách nói so sánh giàu hình ảnh, bài ca dao nhằm nhắc nhở mọi người phải luôn giữ quan hệ anh em hòa thuận, luôn thương yêu nhau.
- GV gọi HS đọc phần chú thích.
H: Ca dao là gì?
H: Thế nào là dân ca?
+ Chốt ý à ghi bảng.
- GV hướng dẫn HS đọc văn bản và giải thích từ khó.
- Giáo viên đọc mẫu + gọi HS đọc.
+ Nhận xét cách đọc của HS.
- GV cho HS đọc bài 1.
H: Chín chữ cù lao là gì?
H: Bài ca dao là lời của ai nói với ai?
H: Em có nhận xét gì về âm điệu và hình ảnh bài ca dao?
H: Bài ca dao sử dụng nghệ thuật gì?
H: Bằng cách nói so sánh và âm điệu hát ru, người mẹ muốn nói với con điều gì?
+ GV chốt ý à ghi bảng.
* GV giảng: Cách so sánh trong bài ca dao là cách so sánh truyền thống.
H: Hãy tìm 1 số bài ca dao tương tự?
- GV gọi HS đọc bài 4.
H: Bài ca dao đã sử dụng cách nói gì?
H: Bài ca dao nhắc nhở ta điều gì?
+ GV giảng, giáo dục HS quý trọng tình cảm anh em trong gia đình.
- Đọc.
- Cá nhân trả lời dựa vào chú thích.
- Ghi vào tập.
- Nghe hướng dẫn đọc.
- Đọc văn bản.
- Nghe nhận xét.
- Đọc.
- Cá nhân trả lời dựa vào chú thích 1.
- Cá nhân: Là lời của mẹ nói với con.
- Cá nhân: Âm điệu hát ru, giàu hình ảnh.
- Cá nhân: So sánh.
- Cá nhân trả lời (bên cột nội dung).
- Ghi vào tập.
- Nghe giảng.
- Cá nhân: “Công chacon ơi”
- Cá nhân đọc bài 4.
- Cá nhân: so sánh.
- Cá nhân trả lời.
- Nghe.
* Hoạt động 3: Tổng kết và luyện tập (10 phút)
III/ TỔNG KẾT:
- Tình cảm gia đình là chủ đề của ca dao, đó là lời của ông bà, cha mẹ nói với con cháu hay con cháu nói với ông bà và thường dùng các hình ảnh so sánh quen thuộc để bày tỏ tâm tình nhắc nhở về công ơn sinh thành, về tình mẫu tử và tình anh em ruột thịt.
H: Tình cảm diễn tả trong 2 bài ca dao là gì? Em có nhận xét gì về tình cảm đó?
H: Để diễn tả tình cảm, tác giả dân gian thường sử dụng nghệ thuật gì?
+ Nhận xét à chốt ý à ghi bảng.
+ Giảng kết thúc bài.
- Cá nhân trả lời dựa vào ghi nhớ.
- Cá nhân trả lời.
- Nghe + ghi vào tập.
* Hoạt động 4: Củng cố và dặn dò. (5phút)
1. Củng cố: 
2. Dặn dò: 
- Cho HS đọc bài tập và nêu yêu cầu của bài tập.
- GV yêu cầu HS về nhà sưu tầm những bài ca dao – dân ca, những câu hát về tình cảm gia đình.
- Học bài.
- Chuẩn bị: “ Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước, con người”.
- Sưu tầm những bài ca dao.
- HS về nhà sưu tầm.
- Học bài.
- Nghe + về nhà thực hiện.