Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 4, Bài 1: Liên kết trong văn bản

Tuần 1	Ngày soạn:10/8/2010
Tiết 4	Bài 1	Ngày dạy:13/8/2010
 LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hiêủ rõ liên kết là một trong những đặc tính quan trọng nhất của văn bản
-Biết vận dụng những hiểu biết về liên kết voà việc đọc-hiểu và tạo lập văn bản.
 B.TRỌNG TÂM ,KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
 1.Kiến thức:
 -Khái niệm liên kết trong vẳn bản
 -Yêu cầu về liên kết trong văn bản.
 . 2.Kĩ năng
 - Nhận biết và phân tích tính liên kết của các văn bản .
 - Viết các đoạn văn ,bài văn có tính liên kết 
 3. Thái độ:
 C.PHƯƠNG PHÁP:Tích hợp với phần văn bản đã hoc.
 D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định 
2. Kiểm tra:
- Ở chương trình lớp 6 ,em đã học các kiểu văn bản nào ? Thử nêu khái niệm các kiểu văn bản ấy ? 
3. Bài mới 
Giới thiệu bài : Ở lớp 6 chúng ta đã được tìm hiểu về “ Văn bản và phương thức biểu đạt” . Qua đó ta hiểu văn bản phải có chủ đề thống nhất ,,có liên kết và có mạch lạc nhằm đạt mục đích giao tiếp . Vậy như thế nào là một văn bản có tính liên kết ?
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
NỘI DUNG BÀI DẠY
HS đọc VD được ghi ở sgk/17 vào bảng phụ
? Theo em,đọc mấy dòng ấy En-ri-cô có thể hiểu được điều gì bố muốn nói chưa?(chưa)
Chúng ta đều biết lời nói không thể hiểu được rõ khi các câu văn diễn đạt sai ngữ pháp
? Trường hợp này có phải như thế không?(không)
? Vậy En-ri-cô chưa thật hiểu rõ vì lí do gì?Hãy tìm lí do xác đáng trong các lí do nêu dưới đây:
 1. Vì các câu văn viết còn khó hiểu
 2. Vì các câu văn mục đích chưa thật rõ ràng
 3. Vì giữa các câu còn chưa có sự liên kết
 * Chỉ có câu văn chính xác rõ ràng,đúng ngữ pháp thì vẫn chưa đảm bảo sẽ làm nên văn bản.Không thể có văn bản nếu các câu,các đoạn trong đó không nối liền
? Vậy muốn cho đoạan văn có thể hiểu được thì phải có tính chất gì?
? Liên kết có vai trò ntn?
HS đọc VD được ghi ở mục 2 sgk/18 vào bảng phụ
? So sánh những câu trên với nguyên văn bài viết Cổng trường mở ra và cho biết người viết đã chép thiếu hay sai ở chỗ nào? 
thiếu còn bây giờ(giấc ngủ đến với con).Chép sai gương mặt thanh thoát của con lại viết của đứa trẻ
? Vậy em thấy bên nào có sự liên kết,bên nào không có sự liên kết?( HSTLN) 
? Tại sao chỉ do để sót mấy chữ còn bây giờ và chép lầm chữ đứa con bằng chữ đứa trẻ mà những câu văn đang liên kết bỗng trở nên rời rạc?
thiếu còn bây giờ người ta sẽ hiểu giấc ngủ đến với con là giấc ngủ tương lai.Câu trên dùng từ con câu dưới chuyển đứa trẻ,ngôi I sang ngôi III.Từ lời mẹ thành lời tác giả.Nên các câu không gắn bó chặt chẽ với nhau trở nên khó hiểu
GV chốt:Những VD cho thấy các bộ phận của văn bản thường phải được gắn bó,nối buộc với nhau nhờ những phương tiện ngôn ngữ(từ,câu)có tính liên kết
 GV chuyển ý
HS đọc đoạn văn bài 2 sgk/19
? Đoạn văn trên giữa các câu có những từ ngữ liên kết hay không?(có).Hãy chỉ ra và ghạch dưới các từ ngữ đó trong đoạn văn?
? Đã có từ ngữ liên kết,vậy những câu ấy có thật sự liên kết với nhau không?Vì sao?
không,vì nội dung giữa các câu không liên quan,gắn bó chặt chẽ với nhau một cách tự nhiên,hợp lý
? Điều đó chứng tỏ:Ngoài hình thức ngôn ngữ,văn bảan còn rất cần sự liên kết ở mặt nào nữa?
? Tóm lại: Văn bản rất cần sự liên kết ở những mặt nào?
* GV khái quát lại bài,gọi hs đọc ghi nhớ
Bài 3: Điền từ vào chỗ tróng để các câu có tính liên kết với nhau 
 HD : Học sinh thảo luận thống nhất ý kiến 
Bài 4: Nhận xét ,giải thích sự liên kết giữa hai câu văn 
Hai câu văn trong đề bài ,nếu tách khỏi trong văn bản thì nó có vẻ rời rạc ( câu trứơc chỉ nói về mẹ và câu sau chỉ nói về con ) Nhưng đoạn văn không chỉ có hai câu đó mà còn có câu thứ 3 đứng tiếp sau kết nối với hai câu trên thành một thể thống nhất ,làm cho toàn đoạn văn trở nên liên kết chặt chẽ với nhau “ Mẹ sẽ đưa con đến trường ,cần tay con dăt qua cánh cổng ,rổi buông ra mà nói …” Do đó 2 câu văn vẫn liên kết với nhau và không cần sửa chữa 
I.TÌM HIỂU CHÚNG
 1. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản
A. Tính liên kết của văn bản
 * Ví dụ: Bảng phụ
® Các câu chưa nối liền với nhau một cách tự nhiên,hợp lý
Þ Chưa liên kết
 * Ghi nhớ mục 1 sgk/18
B. Phương tiện liên kết
B.1 Liên kết về hình thức
-Một ngày kia……còn bây giờ
® Phép nghịch đối
-Giấc ngủ đến với con,gương mặt thanh thoát của con
® Phép lặp
Þ Cần có sự liên kết về mặt hình thức(sử dụng những phương tiện liên kết)
B2. Liên kết về nội dung
VD: Bài tập 2 sgk/19
Tôi nhớ đến mẹ tôi…………mẹ tôi ……sáng nay…………chiều nay…..
® Có sự liên kết về mặt hình thức nhưng chưa có sự liên kết về mặt nội dung
Þ Cần có sự liên kết về mặt nội dung
 * Ghi nhớ sgk/18
II. Luyện tập: 
Bài 1: Sắp xếp câu để tạo thành đoạn văn có tính liên kết 
 HD: HS thử tìm ra ý liên kết giữa các câu để từ đó sắp xếp hợp lí 
 Giải : Cách sắp xếp như sau : (1)-( 4) –( 2) – ( 5 ) – ( 3) 
Bài 2: Nhận xét đoạn văn :
Xét về hình thức ngôn ngữ ,các câu trong đoạn có vẻ rát “ liên kết” với nhau . Thế nhưng xét về nội dung thì chúng khong có liên kết ,bởi mỗi câu văn thể hiện một ý riêng ,không cùng hướng tới một nội dung chung 
III.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
 Tìm hiểu,phân tích tính liên kết trong một văn bản đã học.
E.RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..