Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 38: Danh từ (Tiếp theo) - Nguyễn Văn Hùng

Người soạn: Nguyễn Văn Hùng
- Tuần: 10
- Tiết: CT: 38 
- TIẾT 38: DANH TỪ ( Tiếp theo )
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG BÀI HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Giới thiệu bài mới
Trong bài học trước các em đã tìm hiểu về từ loại danh từ, phân loại được hai loại lớn của danh từ đó là danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật. Hôm nay, các em sẽ tìm hiểu tiếp về danh từ chỉ sự vật sẽ được chia ra thành những loại danh từ gì ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
HĐ1. Tìm hiểu về danh từ chung và danh từ riêng.
T. Cho H đọc VD1, SGK Tr. 108. Cho H lên bảng điền các danh từ có trong câu văn vào hai cột: Danh từ chung và danh từ riêng. Cả lớp điền vào bảng phân loại sgk tr. 108 ?
H. * Danh từ chung: Vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã, huyện.
* Danh từ riêng: Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội.
T. Nhìn bảng phân loại, em cho biết danh từ chỉ sự vật gồm những loại nào ? Danh từ chung là gì ? Danh từ riêng là gì ? Em có nhận xét gì về cách viết các danh từ riêng ? Vậy khi viết danh từ riêng, ta phải viết như thế nào ?
H. Danh từ chỉ sự vật gồm: danh từ. . . Sgk tr. 109. Khi viết danh từ riêng, ta phải viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.
T. Thầy cho H đọc các từ viết hoa: Tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người tên địa lý nước ngoài đã phiên âm qua âm Hán Việt trên bảng ?
Ví dụ: Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Chí Minh, Tố Hữu, Lạng Sơn, Tiền Giang, Bến Tre _ Mạnh Tử, Mao Trạch Đông, Bắc Kinh, Hàn Quốc, Thái Lan. . . 
T. Em cho nhận xét cách viết hoa các từ trên ? Vậy đối với tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người, tên địa lý nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt, ta phải viết hoa như thế nào ?
H. Ta viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
T. Cho H đọc các từ viết hoa: Tên người, tên địa lý nước ngoài phiên âm trực tiếp ( không qua âm Hán Việt ) trên bảng ?
Ví dụ: Vích- to Huy- gô, Tô- mát Ê- đi- sơn, A- Lếch- xăn- đrơ Xéc- ghê- ê- vích Pu- skin _ Mác- xcơ- va, Pa- ri. . .
T. Em cho nhận xét cách viết hoa các từ trên ? Vậy đối với tên người, tên địa lý nước ngoài phiên âm trực tiếp ( không qua âm Hán Việt ), Ta phải viết hoa như thế nào ?
H. Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó, nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
T. Cho H đọc các từ viết hoa tên của:
 Cơ quan: VD. Đảng cộng sản Việt Nam, Liên hợp quốc, Nhà xuất bản Kim Đồng, Quân đội Nhân dân Việt Nam, Đại học Quốc gia, Thành phố Hồ Chí Minh. . . 
 Tổ chức các giải thưởng. VD: giải thưởng Nô- ben, Huy chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhất. . . 
T. Em cho nhận xét cách viết hoa tên riêng của các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu, huân chương. . . thường là một cụm từ ? Vậy ta phải viết hoa như thế nào ?
H. Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ này.
C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
HĐ2. Hướng dẫn H luyện tập. SGK Tr. 109.
T. Cho H đọc BT1. Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu văn ? Cho hai em lên bảng, điền vào 2 cột DT chung và DT riêng. Lớp bổ sung, T nhận xét đúng, sai và cho H ghi vở ?
D. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG
T. Cho H đọc BT2: a, b, c ?
T. Các từ “chim, mây, nước, Hoa” có phải là danh từ riêng không ? Vì sao ?
H. “ Chim, Mây, Nước, Hoa” đều là danh từ riêng. Vì là tên riêng củacác loài vật đã được nhân hoá, đều cảm nhận được tiếng hót kì diệu của Hoạ Mi và tất cả bừng tĩnh dậy.
( Nàng ) ÚT và( làng ) Cháy là tên gọi riêng của một người, tên địa phương Việt Nam. Đều là danh từ riêng, nên viết hoa.
T. Cho H đọc BT3. Chép đoạn thơ mà quên viết hoa một số danh từ riêng. Em tìm và viết lại cho đúng ?
H. Tự tìm và ghi vở: Tiền Giang, Hậu Giang, Thành phố. . . 
E. HOẠT ĐỘNG BỔ SUNG
T.BT4. Cho H viết chính tả cả bài: “ Ếch ngồi đáy giếng” ?
HĐ3. Cho H đọc thêm “ Những điều lý thú về tên người” ( SGK Tr. 110).
I. PHÂN LOẠI:
1. Danh từ chỉ sự vật gồm 2 loại:
+ Danh từ chung: Tên gọi chung một loại sự vật.
VD: Vua, tráng sĩ, làng. . . 
+ Danh từ riêng: Tên riêng của từng người, từng vật, từng địa phương. . . 
VD: Lê Ngọc Hân, Tiền Giang. . . 
+ Cách viết:
- Đối với tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người, tên địa lý nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt: viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
VD: Hồ Chí Minh, Bến Tre, Mạnh Tử, Bắc Kinh. . . 
- Đối với tên người, tên địa lý nước ngoài phiên âm không qua âm Hán Việt, viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó; nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
VD: Vích- to Huy- gô, Mác- xcơ- va. . . 
- Tên riêng các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu, huân chương. . . thường là một cụm từ, ta viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ đó
VD: Đảng cộng sản Việt Nam, Huân chương Lao động Hạng Nhất. . .
IV. Luyện tập ( vận dụng thấp ) Tr. 109
1. Tìm:
 * DT chung: ngày xưa, miền, đất, nước, ta, vị thần, nòi, rồng, con trai, tên.
* DT riêng: Lạc Việt, Bắc Bộ, Long Nữ, Lạc Long Quân.
V. Luyện tập ( vận dụng cao ) Tr. 19
2. Xác định:
a)- Chim, Mây, Nước, Hoa, Hoạ Mi ( các sự vật được nhân hoá ) ==> D T riêng.
b)- ( nàng ) ÚT : chỉ tên riêng một người. ==> DT riêng.
c)- ( làng ) Cháy: chỉ một làng cụ thể. ==> DT riêng.
VI. Luyện tập ( Bài tập về nhà )
3. Tiền Giang, Hậu Giang, Thành phố. . . 
4. “ Ếch ngồi đáy giếng”
IV. CỦNG CỐ, DẶN DÒ:
Học bài:
Danh từ chỉ sự vật gồm những loại nào ? Danh từ chung là gì ? Danh từ riêng là gì ? Cho VD minh hoạ ?
Nêu qui tắc viết hoa tên người, tên địa lý Việt Nam và tên người, tên địa lý nước ngoài ? VD ?
Nêu qui tắc viết hoa tên người, tên địa lý nước ngoài, phiên âm không qua âm Hán Việt ? VD 
Nêu qui tắc viết hoa tên cơ quan, tổ chức, danh hiệu, giải thưởng, huân chương. . . ? VD ?
Soạn bài: Động từ ( Sgk tr 145 )
V. RÚT KINH NGHIỆM.
 =====> Học sinh tiếp thu bài tốt.
VẼ SƠ ĐỒ:
Ước chừng
Danh từ
Chính xác
Danh từ riêng
Danh từ chung
Đơn vị qui ước
Đơn vị tự nhiên
DT chỉ sự vật
DT chỉ đơn vị