Giáo án Ngữ văn 12 - Tuần 10

Bài đọc thêm: ĐẤT NƯỚC
 ----Nguyễn Đình Thi---
Tuần : 10
Tiết : 30
Ngày soạn : 16. 10. 2014
Ngày dạy : 20. 10. 2014
A. MÖÙC ÑOÄ CAÀN ÑAÏT :
-Thấy được mạch cảm xúc thơ : từ mùa thu của đất trời suy nghĩ về mùa thu cách mạng, niềm vui làm chủ, lòng tự hào về đất nước.
- Nắm được đặc điểm nghệ thuật của thơ Nguyễn Khoa Điềm : dạt dào cảm xúc, có nhiều tìm tòi sáng tạo trong hình thức thể hiện theo hướng hiện đại và giàu nhạc điệu.
B. TROÏNG TAÂM KIEÁN THÖÙC, KÓ NAÊNG, THAÙI ÑOÄ :
 1. Kieán thöùc :
- Từ mùa thu hiện tại nhớ về mùa thu trong quá khứ.
- Niềm vui sướng, tự hào được làm chủ đất nước và sức mạnh vùng lên của dân tộc.
- Thơ giàu nhạc điệu, nhiều tìm tòi, sáng tạo trong cách lựa chọn từ ngữ, hình ảnh.
2. Kó naêng :
- Đọc - hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
 3. Thaùi ñoä :
- Tự hào về chủ quyền của đất nước.
C. PHÖÔNG PHAÙP : Phân tích, thảo luận nhóm, hướng dẫn tự học.
D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC :
 1. Oån ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ : Đọc thuộc một đoạn thơ trong đoạn trích Đất nước? Tư tưởng Đất nước của nhân dân được Nguyễn Khoa Điềm thể hiện như thế nào trong đoạn trích Đất nước?
3. Baøi môùi :
 Mùa thu là đề tài khá quen thuộc trong thơ ca. Mùa thu trong thơ Nguyễn Khuyến bình dị, quen thuộc với làng cảnh Việt Nam, trong thơ Xuân Diệu lại buồn hiu hắt. Đến với Nguyễn Đình Thi,ta lại bắt gặp một mùa thu thật trong sáng. Qua bức tranh mùa thu, đất nước lại mang một vẻ đẹp riêng, độc đáo qua cảm nhận của nhà thơ.
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS
NOÄI DUNG BAØI DAÏY
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ SGK/124.
- GV hướng dẫn HS đọc bài thơ giọng thiết tha, sôi nổi.
- Gv chia lớp thành 3 nhóm thảo luận trong 5 phút :
Nhóm 1 :
- Mùa thu Hà Nội qua hoài niệm của nhà thơ? Cảm nhận của em về hình ảnh “ Người ra đi”?
Nhóm 2 : 
Tìm những chi tiết, những hình ảnh nói về mùa thu Việt Bắc và tâm trạng tác giả trong phần này? Tìm biện pháp nghệ thuật biểu hiện? Cảm nhận của em về mùa thu Việt bắc?
Nhóm 3 :
Những suy tư, cảm nhận của nhà thơ về đất nước trong phần cuối bài thơ( từ: Ôi, những cánh đồng quê…đết hết bài)?
* Từ bài thơ Đất nước, anh ( chị ) hãy trình bày ý kiến về trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước trong thời đại ngày nay?
- Từ nội dung phân tích, nêu những thành công về nghệ thuật và ý nghĩa của văn bản?
- GV höôùng daãn HS nội dung hoïc baøi vaø soaïn baøi môùi.
.
I. TÌM HIỂU CHUNG : SGK/124
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN :
1. Đọc
2. Tìm hiểu văn bản :
 a. Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của nhà thơ:
- Mùa thu hiện tại hiện ra với những hình ảnh : gió thổi, hương cốm mới, mát trongà mùa thu hiện ra trong trẻo với không gian và thời gian , với màu sắc và hương vị đặc trưng của mùa thu.
- Mùa thu trong hoài niệm: sáng chớm lạnh, những phố dài xao xác hoi may, thềm nắng lá rơi đầyà Đẹp một cách hiu hắt, vắng lặng, phảng phất buồn.
- Hình ảnh người ra đi: đầu không ngoảnh lạià chất chứa những nỗi niềm, tâm trạng.
 b. Mùa thu ở chiến khu Việt Bắc:
- Chi tiết, hình ảnh : núi đồi, rừng tre phấp phới, trời xanh, những cách đồng thơm mát, những ngả đường bát ngát, dòng sông đỏ nặng phù saà Mùa thu hiện ra bình dị dân dã, khỏe khoắn và tươi sáng. Không gian không còn hiu hắt mà rộn ràng, nhộn nhịp hoạt động.
-Tâm trạng nhà thơ : vui nghe, nói cười thiết thaà tâm trạng vui tươi.
- Nghệ thuật : Điệp từ” đây là”, phép lặp cú pháp à bộc lộ rõ niềm vui làm chủ đất nước.
c. Những suy tư và cảm nhận về đất nước :
- Đất nước trong chiến tranh : cánh đồng quê chảy máu, dây thép gai đấm nát trời chiềuà đau thương và mất mát.
- Nhận thức được đau thương nên: những đêm dài…nhớ mắt người yêuà Tình yêu lứa đôi gắn liền với tình yêu quê hương đất nước.
- Đất nước trong chiến đấu : Phép tương phản( súng đạn/lòng dân, bát cơm/ nước mắt…)à khắc họa một đất nước đau thương nhưng kiên cường, anh dũng.
- Bức tượng đài về đất nước : Súng nổ rung trời, người lên như nước vỡ bờ, nước Việt nam từ máu lửa, rũ bùn đứng dậy sáng lòa à Đất nước hiện ra sừng sững chói ngời trên cái nền máu lửa, bùn lầy trong không gian dồn dập, ầm vang tiếng súng.
3. Tổng kết :
 a. Nghệ thuật :
Thơ giàu nhạc điệu, hình ảnh, cảm xúc.
 b. Ý nghĩa văn bản :
Từ mùa thu của thiên nhiên, nhà thơ thể hiện niềm vui sướng, tự hào của con người được làm chủ đất nước và khẳng định sức sống của dân tộc.
IV. HÖÔÙNG DAÃN TÖÏ HOÏC :
 1. Hoïc baøi :
- Thuộc một vài đoạn thơ mà em thích.
- Niềm vui sướng, tự hào được làm chủ đất nước và sức mạnh vùng lên của dân tộc.
2 Soaïn baøi : Thực hành một số phép tu từ ngữ âm.
Làm các bài tập SGK/129,130 để củng cố kiến thức về các phép tu từ ngữ âm.
 E. RUÙT KINH NGHIEÄM :
* Ưu điểm :
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
* Tồn tại :
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………