Giáo án Ngữ văn 11 - Tiết 63: Đọc văn Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Ngày soạn
Ngày giảng
Lớp 11A3
Lớp 11A4
	Tiết 63: Đọc văn
VĨNH BIỆT CỬU TRÙNG ĐÀI.
 ( Trích kịch: Vũ Như Tô - Nguyễn Huy Tưởng)
	I. MỤC TIÊU DẠY HỌC
	1. Kiến thức:
 	- Hiểu và phân tích được tính cách, diễn biến tâm trạng nhân vật Đan Thiềm.
 	- Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật đoạn trích.
 	2. Kĩ năng:
 	- Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
 	- Rèn kỹ năng phân tích tác phẩm kịch
 	3. Thái độ:
 	- Giáo dục cho Hs hiểu đúng về cái đẹp và biết yêu cái đẹp.
	II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
 	- Phương pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi gợi mở.
 	- Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh.
 	- Tích hợp phân môn Làm văn, Tiếng Việt, Đọc văn
	III. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
	Sgk, giáo án, đọc tài liệu tham khảo.
	IV. TỔ CHỨC DẠY HỌC
 	1. Ổn định tổ chức.
 	2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút
	a. Câu hỏi:
	- Khát vọng nghệ thuật của Vũ Như Tô được thể hiện như thế nào trong đọna trích “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”?
 	b. Đáp án:
	- Khát khao suốt đời là xây được một tòa lâu đài nguy nga tráng lệ, bền vững muôn đời, để dân ta nghìn thu hãnh diện.
	à Lí tưởng chân chính, cao đẹp nhưng cao siêu xa rời đời sống nhân dân lao động.
	à Vũ Như Tô không nhận ra một thực tế: Cửu Trùng Đài xây bằng mồ hôi, nước mắt, xương máu của nhân dân.
	- Ông nhất mực cho rằng mình không có tội mà chỉ có công. Luôn tin vào việc làm chính đại quang minh của mình, và hi vọng sẽ thuyết phục được An Hòa hầu. 
	- Khát vọng, đam mê sáng tạo nghệ thuật của ông xuất phát từ thiên chức của nghệ sĩ chân chính, nhưng chưa đúng vì đặt nhầm chỗ, vì xa rời thực tiễn, vì lợi dụng giai cấp cầm quyền tàn bạo để thực hiện mục đích chân chính của mình.
	à Vô hình chung tự đưa ông sang hàng ngũ kẻ thù của nhân dân - ông thất bại - trả giá bằng chính sinh mạng của mình.
	=> Vũ Như Tô - nhân vật bi kịch lịch sử, mang khát vọng lớn, cao cả nhưng lầm lạc trong suy nghĩ và hành động. Chỉ thực sự bừng tỉnh khi biết chính An Hòa ra lệnh đập phá, đốt Cửu Trùng Đài.
 	3. Bài mới:
Hoạt động 1 (1p) Khởi động
	Hằng ngày, khi nói về những con người yêu cái đẹp, mến cái đẹp, người ta thường gọi đó là “Bệnh Đan Thiềm”. Vậy thế nào là “Bệnh Đan Thiềm”? Đoạn trích có giá trị gì, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 2 (10p)
Hướng dẫn HS tìm hiểu nhân vật Đan Thiềm
GV: Trong con mắt Vũ Như Tô thì Đan Thiềm là người như thế nào? 
GV: Thái độ Đan Thiềm như thế nào trước bi kịch ‘‘Cửu Trùng đài’’ ?
GV: Em hiểu bệnh Đan Thiềm là gì?
(Diễn biến tâm trạng Vũ Như Tô và Đan Thiềm bổ xung cho nhau làm tăng bi kịch, góp phần làm nổi bật chủ đề: Người nghệ sĩ sáng tạo cái đẹp và kẻ tri âm đều có thể sẵn sàng chết vì cái đẹp, cái tài)
Hoạt động 3 (7p)
Tìm hiểu nghệ thuật tác phẩm
GV: Nêu đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích ?
Hoạt động 4 (5p)
Hướng dẫn HS rút ra ý nghĩa văn bản
- Rút ra ý nghĩa văn bản ?
Hoạt động 5 (3p)
Tổng kết nội dung
GV : HS đọc ghi nhớ SGK.
c. Nhân vật Đan Thiềm.
- Dưới con mắt của Vũ Như Tô thì Đan Thiềm là tri kỷ, tri âm duy nhất ở triều đình. (Vũ mê cái đẹp, Đan Thiềm mê cái tài) .
- Luôn động viên, khích lệ, giúp đỡ Vũ Như Tô xây đài, bảo vệ đài.
- Là con người luôn tỉnh táo: Biết chắc Đài không thành, tìm cách bảo vệ an toàn tính mạng cho Vũ Như Tô, khuyên Vũ bỏ trốn.
- Sẵn sàng đổi mạng sống của mình cứu Vũ. Đau đớn khi không thể cứu được người tài.
- Bệnh Đam Thiềm: Bệnh mê đắm cái đẹp, cái tài. Có tấm lòng biệt nhỡn liên tàià Thuyết phục Vũ Như Tô mượn tay Lê Tương Dực để xây Cửu Trùng Đài.
=> Sống chết hết mình vì cái, cái đẹp.
2. Nghệ thuật :
- Ngôn ngữ tập trung phát triển cao, hành động dồn dập đầy kịch tính.
- Ngôn ngữ cao đẹp có sự tổng kết cao, nhịp điệu lời thoại nhanh.
- Tính cách tâm trạng nhân vật bộc lộ rõ nét qua ngôn ngữ hành động.
- Các lớp kịch được chuyển tự nhiên, linh hoạt liền mạch.
3. Ý nghĩa văn bản.
- Đoạn trích đặt ra vấn đề có ý nghĩa muôn thuở về cái đẹp, và mối quan hệ giữa nghệ sĩ và nhân dân, đồng thời tác giả bày tỏ niềm cảm thông, trân trọng đối với nghệ sĩ tài năng, giàu khát vọng nhưng lại rơi vào bi kịch
III. Tổng kết :
 Ghi nhớ : SGK
Hoạt động 6 (4p)
Hướng dẫn HS củng cố, dặn dò
	4. Củng cố, luyện tập
	- Nắm được nhân vật Đan Thiềm – Bệnh Đan Thiềm.
	- Nắm được nghệ thuật, ý nghĩa tác phẩm.
	- Làm bài tập SGK – 193
	5. Dặn dò
	- Hoàn thiện bài tập.
	- Chuẩn bị bài mới “Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản”.