Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 50: Trình bày một vấn đề

p daøn yù nhö theá naøo? Caùch trieån khai caùc yù ra sao? ( Gôïi yù : Neân choïn vaán ñeà “Trang phuïc vôùi veû ñeïp duyeân daùng cuûa ngöôøi phuï nöõ” ñeå laäp daøn yù).
Gv: Töông töï nhö yù 1, caùc yù 2,3 caàn trieån khai nhö theá naøo?
Hs: Choïn ñeà taøi, laäp daøn yù, vieát thaønh vaên baûn…
Hs: Traû lôøi theo quan nieäm caù nhaân nhöng ñaûm baûo hai yù.
- Moái quan heä giöõa thôøi trang vaø cuoäc soáng.
-Moái quan heä giöõa thôøi trang, tuoåi treû vaø baûn saéc daân toäc.
Hs: ÖÙng vôùi hai khía caïnh ñaõ ñöôïc löïa choïn töø ñeà taøi, tieáp tuïc laäp daøn yù cho baøi vieát.
II. Coâng vieäc chuaån bò.
1) Choïn vaán ñeà trình baøy.
-Vaán ñeà ñöôïc choïn phaûi phuø hôïp vôùi trình ñoä, löùa tuoåi, taâm lyù cuûa ngöôøi nghe.
- Phaûi ñöôïc baûn thaân ngöôøi trình baøy am hieåu, thích thuù töôøng taän.
2) Laäp daøn yù cho baøi trình baøy.
- Trình baøy nhöõng yù gì?
- Caùc yù ñoù ñöôïc saép xeáp, trieån khai ra sao?
- Töø heä thoáng yù laäp ñeà cöông.
- Hình dung tröôùc caùc tình huoáng coù theå xaûy ra khi trình baøy vaø caùch giaûi quyeát; chuaån bò tröôùc moät soá caâu chaøo hoûi, chuyeån yù, chuyeån ñoaïn, ñieàu khieån gioïng ñieäu, cöû chæ cho phuø hôïp .
- Toùm taét caùc coâng vieäc caàn phaûi chuaån bò.
VD: 1) Trang phuïc laø ngöôøi baïn ñoàng haønh thuûy chung vôùi con ngöôøi, ñaëc bieät laø ngöôøi phuï nöõ töø xöa ñeán nay:
- Côm aên vaø aùo maëc laø nhu caàu quan troïng cuûa con ngöôøi .
-Trang phuïc laøm ñeïp con ngöôøi, nhaát laø ngöôøi phuï nöõ.
-Veû ñeïp cuûa moãi ngöôøi laøm taêng veû ñeïp cuûa coäng ñoàng.
2) Trang phuïc chæ laø veû ñeïp beà ngoaøi, tính neát taâm hoàn môùi laø veû ñeïp thöïc söï .
3) Caùi ñeïp cuûa caù nhaân phaûi thoáng nhatá, haøi hoøa vôùi caùi ñeïp cuûa coäng ñoàng.
15
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh tieán haønh trình baøy vaán ñeà.
 Gv: Vôùi ñeà cöông ñaõ laäp ôû treân, em haõy trình baøy tröôùc lôùp sô löôïc töøng phaàn: Baét ñaàu, giôùi thieäu noäi dung chính, trình baøy töøng yù chính, keát thuùc vaø caûm ôn ngöôøi nghe?
Gv: Theo em, ngöõ ñieäu coù vai troø nhö theá naøo ñoái vôùi ngöôøi trình baøy?
Hs: Laäp daøn yù cuûa ñeà taøi vaø trình baøy tröôùc lôùp.
Hs: Thaûo luaän, traû lôøi: Truyeàn caûm loâi cuoán, thuyeát phuïc ngöôøi nghe.
III. Trình baøy.
1) Baét ñaàu tình baøy.
- Chaøo hoûi, giôùi thieäu baûn thaân
 - Giôùi thieäu vaán ñeà caàn trình baøy, noäi dung chính cuûa vaán ñeà.
 2) Tieán haønh trình baøy.
- Trình baøy theo töøng noäi dung : Thöù nhaát, thöù nhì, thöù ba...
- Chuyeån yù khi heát moät noäi dung.
- Chuù yù quan saùt thaùi ñoä, phaûn öùng cuûa ngöôøi nghe, ñieàu chænh ngöõ ñieäu, cöû chæ cho phuø hôïp .
3) Keát thuùc vaø caûm ôn .
- Toùm taét nhaán maïnh moät soá yù chính vöøa trình baøy.
- Caûm ôn ngöôøi nghe.
5
Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp.
Baøi taäp 3 : Choïn ñeà taøi “An toaøn giao thoâng laø haïnh phuùc cuûa mỗi ngöôøi”.
Hs: Laøm caùc baøi taäp saùch giaùo khoa.
IV. Thöïc haønh.
- Thöïc traïng maát an toaøn giao thoâng ôû nöôùc ta hieän nay.
- Nguyeân nhaân vaø haäu quaû.
- Bieän phaùp vaø giaûi phaùp khaéc phuïc.
- Cuûng coá, daën doø(1 phuùt): Hoïc sinh nhaéc laïi caùc böôùc trình baøy moät vaán ñeà.
- Baøi taäp veà nhaø: Laøm caùc baøi taäp trong saùch giaùo khoa, Soaïn baøi Laäp keá hoaïch caù nhaân: Moãi em haõy laäp tröôùc moät baûn keá hoaïch caù nhaân veà noäi dung oân taäp moân Ngöõ vaên chuaån bò thi hoïc kì moät. 
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ngày soạn: 2/12/2012
Tiết : 51
Bài dạy: Làm văn 	LẬP KẾ HOẠCH CÁ NHÂN	
I .MỤC TIÊU
	Sau bài học này, học sinh cần: 
- Kiến thức: Nắm được cách lập kế hoạch cá nhân; hình thành thói quen và kĩ năng lập kế hoạch cá nhân.
- Kỹ năng: Biết cách lập kế hoạch các nhân.
- Thái độ: Hình thành được thói quen xây dựng kế hoạch học tập, sinh hoạt cho bản thân.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
- Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Em hãy nêu các bước cơ bản khi trình bày một vấn đề?
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoaït ñoäng cuûa thaày
Hoaït ñoäng cuûa troø
Muïc tieâu caàn ñaït
10
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu söï caàn thieát cuûa vieäc laäp keá hoaïch caù nhaân.
Gv: Theo em hieåu keá hoaïch caù nhaân laø gì?
Gv: Khi tieán haønh coâng vieäc theo keá hoaïch caù nhaân, em thaáy coù nhöõng thuaän lôïi gì?
Hs: Döïa vaøo saùch giaùo khoa traû lôøi.
Hs: Hình dung tröôùc coâng vieäc caàn laøm, phaân boá thôøi gian hôïp lyù, baûo ñaûm cho coâng vieäc tieán haønh thuaän lôïi vaø ñaït keát quaû cao.
1) Söï caàn thieát cuûa vieäc laäp keá hoaïch caù nhaân .
* Keá hoaïch caù nhaân laø baûn döï kieán noäi dung, caùch thöùc haønh ñoäng vaø phaân boá thôøi gian ñeå hoaøn thaønh moät coâng vieäc nhaát ñònh.
 Laäp ñöôïc keá hoaïch caù nhaân ta seõ hình dung tröôùc caùc coâng vieäc caàn laøm, phaân boá thôøi gian hôïp lyù ñeå traùnh bò ñoäng hoaëc boû queân, boû soùt coâng vieäc.
20
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu caùch laäp keá hoaïch caù nhaân.
Gv: Em haõy trình baøy baûn keá hoaïch oân taäp moân Ngöõ vaên ñeå chuaån bò thi hoïc kì moät?
Gv: Chænh söûa, boå sung vaø hoaøn thieän baûn keá hoaïch.
Gv: Töø baûn keá hoaïch vöøa laäp, em haõy cho bieát caùc böôùc cô baûn ñeå tieán haønh laäp moät keá hoaïch caù nhaân?
Gv: Baûn keá hoaïch caù nhaân goàm maáy phaàn? Moãi phaàn coù nhöõng noäi dung gì vaø ñöôïc trình baøy nhö theá naøo?
Hs: Ñaõ laøm ôû nhaø, ñeán lôùp chæ trình baøy leân baûng.
Hs: Phaùt bieåu yù kieán.
Hs: Thöôøng goàm coù hai phaàn: 
-Phaàn 1: Tieâu ñeà, hoï teân, nôi laøm vieäc cuûa ngöôøi vieát keá hoaïch.
-Phaàn 2: Noäi dung coâng vieäc, thôøi gian, ñòa ñieåm, döï kieán keát quaû.
2)Caùch laäp keá hoaïch caù nhaân.
 Caùch laäp moät keá hoaïch caù nhaân coù theå ñöôïc tieán haønh theo caùc böôùc sau:
Böôùc 1: Xaùc ñònh tieâu ñeà cuûa keá hoaïch.
Böôùc 2: Neâu hoï teân, nôi laøm vieäc cuûa ngöôøi vieát keá hoaïch. ( Neáu laø keá hoaïch cho rieâng mình thì khoâng coù phaàn naøy).
Böôùc 3: Neâu noäi dung coâng vieäc caàn laøm, thôøi gian, ñòa ñieåm, vaø döï kieán keát quaû ñaït ñöôïc.
* Coù theå keû baûng theo maãu sau:
Noäi dung
coâng vieäc
Caùch thöùc tieán haønh
Thôøi gian ñòa ñieåm
………
……
……
* Löu yù: Ñoái vôùi nhöõng baûn keá hoaïch coù tính chaát chæ ñaïo thì phaàn hoï teân cuûa ngöôøi laäp keá hoaïch thöôøng ñi keøm vôùi chöõ kí ôû cuoái baûn keá hoaïch.
10
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh thöïc haønh.
Hs: Laøm caùc baøi taäp trong saùch giaùo khoa.
 3) Thöïc haønh.
- Cuûng coá, daën doø (1 phuùt): Nhaéc laïi caùc böôùc tieán haønh laäp moät baûn keá hoaïch caù nhaân.
- Baøi taäp veà nhaø: Laøm caùc baøi taäp coøn laïi trong saùch giaùo khoa.
Ñoïc tröôùc baøi : Thô Hai – kö cuûa Ba –soâ.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... 
Ngày soạn: 22/12/2012
Tiết : 57
Bài dạy: Đọc văn PHÚ SÔNG BẠCH ĐẰNG
 (Bạch Đằng giang phú – Trương Hán Siêu)
I. MỤC TIÊU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Cảm nhận được nội dung yêu nước và tư tưởng nhân văn của bài Phú sông Bạch Đằng qua hoài niệm về quá khứ và lòng tự hào về truyền thống dân tộc của tác giả; nắm được đặc điểm cơ bản của thể phú, đặc biệt là những nét đặc sắc của bài Phú sông Bạch Đằng.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Thái độ: Bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào về truyền thống dân tộc.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
 - Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoaït ñoäng cuûa thaày
Hoaït ñoäng cuûa troø
Muïc tieâu caàn ñaït
10
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu chung veà taùc giaû, taùc phaåm.
Gv: Goïi moät hoïc sinh ñoïc saùch giao khoa .
Gv: Em ruùt ra vaøi neùt chính veà taùc giaû Tröông Haùn Sieâu?
Gv: Döïa vaøo saùch giaùo khoa em haõy cho bieát nhöõng taùc giaû ñaõ vieát veà ñeà taøi soâng Baïch Ñaèng?
Gv: Em haõy cho bieát vaøi ñaëc ñieåm cuûa theå phuù? Moät baøi phuù thöôøng coù keát caáu maáy phaàn?
Gv: Goïi hoïc sinh ñoïc vaên baûn vaø nhaän xeùt gioïng ñoïc cuûa hoïc sinh.
Hs: ” Baïch Ñaèng giang”- Traàn Minh Toâng; “ Baïch Ñaèng haûi khaåu” – Nguyeãn Traõi”; “Haäu Baïch Ñaèng giang phuù”- Nguyeãn Moäng Tuaân
Hs: Phuù laø moät theå vaên coù vaàn hoaëc xen laãn vaên vaàn vaø vaên xuoâi, duøng ñeå taû caûnh vaät, phong tuïc, keå söï vieäc, baøn chuyeän ñôøi…
 Moät baøi phuù thöôøng goàm 4 phaàn: Ñeà - thöïc –luaän - keát.
I/ Tìm hieåu chung.
1) Taùc giaû.
-Tröông Haùn Sieâu(? – 1354) ngöôøi laøng Phuùc Thaønh, huyeän Yeân Ninh (Nay laø thò xaõ Ninh Bình), là người có học vấn uyên thâm, từng tham gia các cuộc chiến đấu của quân dân nhà Trần chống Mông –Nguyên.
- Có tính tình cương trực, được các vua Trần tin cậy và nhân dân kính trọng.
2) Taùc phaåm.
- Theå loaïi : Theå phuù.
- Hoàn cảnh ra đời: Khi vương triều nhà Trần đang có biểu hiện suy thoái, cần phải nhìn lại quá khứ anh hùng để củng cố niềm tin trong hiện tại.
- Boá cuïc: 4 phaàn.
+ 21 caâu ñaàu: Caûm xuùc lòch söû cuûa nhaân vaät “khaùch” tröôùc caûnh saéc soâng Baïch Ñaèng.
+ 23 caâu tieáp: Lôøi caùc boâ laõo keå vôùi “khaùch “ veà nhöõng chieán coâng lòch söû treân soâng Baïch Ñaèng.
+ 10 caâu tieáp: Suy ngaãm vaø bình luaän cuûa caùc boâ laõo veà nhöõng chieán coâng xöa.
+ Coøn laïi: Lôøi ca khaúng ñònh vai troø vaø ñöùc ñoäï cuûa con ngöôøi.
25
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu cuï theå.
GV:Nhaân vaät “khaùch” laø söï phaân thaân cuûa chính taùc giaû. Vaäy nhaân vaät “khaùch” daïo chôi phong caûnh vôùi muïc ñích, traùng chí nhö theá naøo?ø 
Gv: Traùng chí cuûa “khaùch” ñöôïc gôïi leân qua hai loaïi ñòa danh naøo? Loaïi ñòa danh naøo laø coù thaät vaø loaïi ñòa danh naøo laáy töø saùch vôû?
Gv: Em chæ ra nhöõng hình aûnh möôïn töø ñieån coá?
Gv: Em coù nhaän xeùt gì veà caûnh saéc thieân nhieân tröôùc maét cuûa “khaùch”? Bieän phaùp ngheä thuaät theå hieän?
Gv: Tröôùc caûnh töôïng ñoù caûm xuùc cuûa “khaùch” ra sao? Nhöõng caâu thô naøo theå hieän caûm xuùc taâm traïng cuûa “khaùch”?
Gv: Caùc boâ laõo coù theå laø coù thaät nhöng cuõng coù theå laø do taùc giaû hö caáu ñeå ñoái thoaïi vôùi mình.
Gv: Caùc boâ laõo ñeán vôùi “khaùch” baèng thaùi ñoä nhö theá naøo?
Gv: Em coù nhaän xeùt gì veà lôøi keå cuûa caùc boâ laõo? Lôøi keå coù taùc duïng gì?
GV: Caùc boâ laõo ñaõ suy ngaãm vaø bình luaän veà ñieàu gì?
GV: Cho hoïc sinh thaûo luaän veàø moái quan heä giöõa “ñòa linh” vaø “nhaân kieät”.
Gv: Nhaán maïnh : Con ngöôøi laø yeáu toá quyeát ñònh moïi thaønh coâng.
Gv: Tieáp noái lôøi bình luaän vaø lôøi ca cuûa caùc boâ laõo, “khaùch” ñaõ ca ngôïi ñieàu gì?
Hs: “Khaùch”xuaát hieän vôùi muïc ñích vui thuù caûnh ñeïp.
 Traùng chí ngao du boán phöông.
Hs: Trung Quoác vaø Vieät Nam. Loaïi ñòa danh thöù nhaát laáy töø ñieån coá Trung Quoác.
 Loaïi ñòa danh thöù hai laø khoâng gian cuï theå cuûa ñaát Vieät.
Hs: Caûnh thaät huøng vó, hoaønh traùng.
 Ngheä thuaät: Lieät keâ, töø ngöõ maïnh meõ, döùt khoaùt.
Hs: Vöøa töï haøo vöøa buoàn ñau nuoái tieác.
“ Bôø lau san saùt , beán laùch ñìu hiu/ Soâng chìm giaùo gaõy, goø ñaày xöông khoâ/Buoàn vì caûnh thaûm, ñöùng laëng giôø laâu/ Thöông nỗi anh huøng ñaâu vaéng taù / Tieác thay daáu veát luoáng coøn löu”.
Hs: Thaùi ñoä nhieät tình, toân kính.
Hs: Keå theo trình töï thôøi gian.
 Lôøi keå taùi hieän lòch söû moät thôøi baèng moät gioïng vaên huøng hoàn, haøo höùng.
Hs: Nguyeân nhaân ta thaéng ñòch thua, vai troø cuûa con ngöôøi ñoái vôùi lòch söû.
Hs: Thaûo luaän theo nhoùm, sau ñoù cöû ñaïi dieäân trình baøy yù kieán.
Hs: Ca ngôïi söï anh minh cuûa “hai vò thaùnh quaân”.
( Traàn Thaùnh Toâng vaø Traàn Nhaân Toâng), ñoàng thôøi ca ngôïi chieán tích treân soâng Baïch Ñaèng.
II/ Tìm hieåu cuï theå.
1) Hình töôïng nhaân vaät “khaùch”.
- “Khaùch” daïo chôi phong caûnh khoâng chæ ñeå thöôûng thöùc veû ñeïp maø coøn nghieân cöùu ñaát nöôùc, boài boå tri thöùc vôí moät tö theá cuûa con ngöôøi coù taâm hoàn khoaùng ñaït, coù hoaøi baõo lôùn lao.
 “ Nôi coù ngöôøi ñi, ñaâu maø chaúng bieát / Ñaàm Vaân moäng chöùa vaøi traêm trong daï cuõng nhieàu/ Maø traùng chí boán phöông vÉn coøn tha thieát”
-Traùng chí cuûa “khaùch” ñöôïc gôïi leân qua hai loaïi ñòa danh vôùi nhöõng hình aûnh khoâng gian roäng lôùn möôïn töø ñieån coá:
+ Bieån lôùn: “Löôùt beå chôi traêng”
+ Soâng hoà: “Cửu Giang, Ngũ Hồ”
+ Nhöõng vuøng ñaát noåi tieáng: “Tam Ngoâ , Baùch Vieät.”
 Vaø nhöõng ñòa danh cuï theå cuûa ñaát Vieät:”Cöûa Ñaïi Than, beán Ñoâng Trieàu, soâng Baïch Ñaèng”.
=>Caûnh thieân nhieân hieän leân thaät huøng vó, hoaønh traùng vôùi nhöõng ñòa danh vöøa öôùc leä vöøa cuï theå, vöøa suy töôûng vöøa hieän thöïc song cuõng aûm ñaïm, hiu haét, buoàn thöông.
- Caûm xuùc: Vöøa vui sướng töï haøo trước caûnh soâng nuùi huøng vó, thô moäng, töï haøo tröôùc doøng soâng töøng ghi bao chieán tích; vöøa buoàn ñau tieác nuoái vì chieán tröôøng xöa moät thôøi nay hoang vu, trô truïi, hiu haéùt bôûi thôøi gian.
2) Hình töôïng caùc boâ laõo.
- Caùc boâ laõo ñeán vôùi “khaùch”baèng thaùi ñoä nhieät tình, hieáu khaùch, toân kính.
- Caùc boâ laõo keå vôùi “khaùch” veà chieán tích cuûa caùc vua Traàn.
 “Truøng Höng nhò thaùnh baét OÂ Maõ”.
=> Lôøi keå cuûa caùc boâ laõo ñaõ laøm soáng laïi khoâng khí haøo huøng cuûa lòch söû moät thôøi, baèng caùch söû duïng nhöõng hình töôïng kì vó ñaët trong theá ñoái laäp:
“ Nhaät nguyeät – môø”
“ Trôøi ñaát - ñoåi”.
Taùc duïng: Gôïi leân söï caêng thaúng quyeát lieät cuûa traän chieán naêm xöa.
- Sau lôøi keå laø lôøi suy ngaãm, bình luaän cuûa caùc boâ laõo veà chieán thaéng treân soâng Baïch Ñaèng.
 + Chæ ra nguyeân nhaân ta thaéng ñòch thua.
“ Kìa traän Baïch Ñaèng maø ñaïi thaéng/ Bôûi ñaïi vöông coi theá giaëc nhaøn”.
 + Khaúng ñònh vò trí, vai troø cuûa con ngöôøi trong lòch söû - ñoù laø caûm höùng mang giaù trò nhaân vaên cao caû.
-Sau lôøi suy ngaãm bình luaän laø lôøi ca mang yù nghóa toång keát.
“ Nhöõng ngöôøi baát nghóa tieâu vong / Nghìn thu chæ coù anh huøng löu danh”.
3) Lôøi bình luaän cuûa “khaùch”.
- Ca ngôïi söï anh minh cuûa hai vò vua.
- Khaúng ñònh vai troø, vò trí con ngöôøi, lôøi ca keát thuùc baøi phuù vöøa mang nieàm töï haøo daân toäc vöøa theå hieän tö töôûng nhaân vaên cao ñeïp.
5
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh töï toång keát.
Gv: Yeâu caàu hoïc sinh döïa vaøo phaàn ghi nhôù SGK toång keát.
Hs: Hoïc phaàn ghi nhôù saùch giaùo khoa.
III/ Toång keát.
- Noäi dung: Baøi phuù theå hieän loøng yeâu nöôùc, nieàm töï haøo daân toäc
 - Ngheä thuaät: Baøi phuù laø ñænh cao veà ngheä thuaät cuûa theå phuù trong vaên hoïc Vieät Nam thôøi trung ñaïi.
- Cuûng coá, daën doø(1 phuùt): Naém ñöôïc giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi phuù.
- Baøi taäp veà nhaø: Hoïc thuoäc moät soá caâu trong baøi phuù. Ñoïc tröôùc baøi “Ñaïi caùo bình Ngoâ”.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 
Ngày soạn: 28/12/2012
Tiết : 58
Bài dạy: Đọc văn ĐẠI CÁO BÌNH NGÔ
 (Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)
I. MỤC TIÊU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Nắm được những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Trãi- một nhân vật lịch sử, một danh nhân văn hóa thế giới; thấy được vị trí to lớn của Nguyễn Trãi trong lịch sử văn học dân tộc: nhà văn chính luận kiệt xuất, nhà thơ khai sáng văn học tiếng Việt.
- Kĩ năng: Tìm hiểu, phân tích, đánh giá, tổng hợp một tác gia văn học.
- Thái độ: Bồi đắp tình cảm yêu mến, trân trọng con người và thơ văn Nguyễn Trãi.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
 - Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm “Phú sông Bạch Đằng”. Phân tích tư tưởng nhân văn được thể hiện ở đoạn cuối của tác phẩm?
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoaït ñoäng cuûa thaày
Hoaït ñoäng cuûa troø
Muïc tieâu caàn ñaït
20
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu veà cuoäc ñôøi cuûa Nguyeãn Traõi.
Gv: Daãn daét: ÔÛ caáp hai em ñaõ hoïc caùc taùc phaåm naøo cuûa Nguyeãn Traõi? Vaäy em ñaõ bieát gì veà Nguyeãn Traõi?
Gv: Töø lôøi daën cuûa cha : “Con trôû veà laäp chí, röûa nhuïc cho nöôùc, traû thuø cho cha, nhö theá môùi laø ñaïi hieáu” ñaõ coù taùc ñoäng nhö theá naøo ñeán tö töôûng Nguyeãn Traõi?.
Gv: Vì sao noùi Nguyeãn Traõi laø moät nhaân vaät lòch söû vó ñaïi? 
Hs: “Baøi ca Coân Sôn”(lôùp 7); “ Nöôùc Ñaïi Vieâït ta” ( trích Ñaïi caùo bình Ngoâ- lôùp 8).
Hs: OÂng nhaän thöùc ñöôïc lòch söû vaø choïn con ñöôøng cöùu nöôùc : Theo Leâ Lôïi.
Hs: OÂng goùp coâng to lôùn vaøo chieán thaéng veû vang cuûa daân toäc.
 Ñeå laïi moät söï nghieäp vaên hoïc ñoà soä cho daân toäc.
A/ Taùc giaû.
I/ Cuoäc ñôøi.
- Nguyeãn Traõi (1380- 1442) hieäu laø ÖÙc Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại (Chí Linh, Hải Dương) sau dời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây). Cha laø Nguyeãn ÖÙng Long( sau ñoåi thaønh Nguyeãn Phi Khanh), moät nho sinh ngheøo, hieáu hoïc, ñoã tieán só thôøi Traàn. Meï laø con gaùi quan Tö ñoà Traàn Nguyeân Ñaùn.
 - Nguyeãn Traõi sinh ra trong moät gia ñình maø beân noäi cuõng nhö beân ngoaïi ñeàu coù hai truyeàn thoáng lôùn: Yeâu nöôùc vaø vaên hoaù vaên hoïc.
* Nguyeãn Traõi laø moät baäc anh huøng daân toäc, moät nhaân vaät toaøn taøi hieám coù nhöng ñoàng thôøi cuõng laø ngöôøi chòu noãi oan thaûm khoác nhaát trong lòch söû phong kieán Vieät Nam. 
20
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu thô vaên Nguyeãn Traõi.
Gv: Nöôùc ta coù maáy danh nhaân vaên hoaù theá giôùi?
Gv: Em haõy cho bieát nhöõng theå loaïi vaên hoïc cuûa Nguyeãn Traõi maø em ñaõ hoïc?
GV: Veà vaên chính luaän, Nguyeãn Traõi coù nhöõng taùc phaåm ñoà soä naøo ñaùng chuù yù? Noäi dung chuû ñaïo vaø xuyeân suoát caùc taùc phaåm ñoù laø gì?
Gv:Trong “ Quaân trung töø meänh taäp “ Nguyeãn Traõi ñaõ döïa treân tö töôûng laäp tröôøng naøo ñeå luaän chieán vôùi giaëc?
Gv: Moät baøi chính luaän muoán trôû thaønh moät aùng vaên hay ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng yeáu toá naøo?
GV: Trong Ñaïi caùo bình Ngoâ, quan nieäm laáy daân laøm goác ñöôïc Nguyeãn Traõi theå hieän nhö theá naøo?
Gv:Em haõy neâu sô löôïc nhöõng noäi dung trong thô Nguyeãn Traõi?
Gv: Taâm söï lôùn cuûa Nguyeãn Traõi laø gì?
Gv: Nhöõng phaåm chaát naøo cuûa Nguyeãn Traõi thaät ñaùng quyù?
Gv: Phaân tích vaø chöùng minh baèng nhöõng caâu thô:
 - Laøm ngöôøi maø caäy chi quyeàn theá,
 Coù thuôû baøn côø toát ñuoåi xe...
 - Côm aên chaúng quaûn döa muoái,
 AÙo maëc naøi chi gaám theâu.
Gv: Cho hoïc sinh phaân tích hai caâu thô:
 Kình ngaïc baêm vaèm non maáy khuùc,
 Giaùo göôm chìm gaõy baõi bao taàng.
Hs: Nguyeãn Traõi, Nguyeãn Du, Hoà Chí Minh.
Hs: Thô tröõ tình : Baøi ca Coân Sôn; vaên chính luaän: Nöôùc Ñaïi Vieät ta.
Hs: Quaân trung töø meänh taäp vaø Bình Ngoâ ñaïi caùo.
Noäi dung chuû ñaïo laø loøng yeâu nöôùc, nhaân nghóa vaø thöông daân.
 Hs: Tö töôûng laäp tröôøng nhaân nghóa.
Hs: Thaûo luaän vaø traû lôøi:
- Tính laäp luaän chaët cheõ.
- Ngoân ngöõ giaøu tính hình töôïng.
Hs: Khi ñaát nöôùc coù ngoaïi xaâm thì yeâu nöôùc, nhaân nghóa, anh huøng laø choáng xaâm löôïc.
 Vieäc nhaân nghóa coát ôû yeân daân,
 Quaân ñieáu phaït tröôùc lo tröø baïo.
Hs: Döïa vaøo saùch giaùo khoa traû lôøi.
Hs: Taâm söï yeâu nöôùc suïc soâi.
Hs: YÙ chí moät ngöôøi anh huøng, lyù töôûng chieán ñaáu vì nhaân daân.
II/ Söï nghieäp thô vaên.
 Nguyeãn Traõi laø taùc giaû xuaát saéc ôû nhieàu theå loaïi vaên hoïc, trong saùng taùc chöõ Haùn hay chöõ Noâm, vaên chính luaän hay thô tröõ tình ñeàu coù nhöõng thaønh töïu ngheä thuaät lôùn. OÂng laø ngöôøi khai saùng thô ca tieáng Vieät.
1) Vaên chính luaän cuûa Nguyeãn Tra