Giáo án môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 1 đến 5

 học hôm nay sẽ giúp ta hiểu thêm về phong cách sống của Người.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ
PHẦN GHI BẢNG
NĂNG LỰC
Tiết 1 
HĐ1: 10P
-GV giới thiệu về văn bản trước HS theo SGK.
Hướng dẫn HS đọc, tìm hiểu các chú thích(SGK)
 Đọc đúng, diễn cảm, thể hiện sự kính trọng đối với Bác.
 - Tìm hiểu các chú thích (SGK)
- BÊt gi¸c: tù nhiªn, ngÉu nhiªn, kh«ng dù ®Þnh tr­íc.
- §¹m b¹c: s¬ sµi, gi¶n dÞ, kh«ng cÇu k×, bµy vÏ.
3. ThÓ lo¹i: ¨n b¶n nhËt dung thuéc chñ ®Ò : sù héi nhËp víi thÕ giíi vµ gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc.
 - Hướng dẫn HS tìm bố cục: 2 phần
 Phần 1: HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
 Phần 2: Nét đẹp trong lối sống của HCM
HĐ2: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản: 30P
H: Những tinh hoa văn hóa nhân loại đến với HCM trong hoàn cảnh nào? 
? Nêu cụ thể từng chặng đường ấy.(- Đi qua nhiều nơi, tiếp xúc nhiều nền VH-> có được một vốn tri thức văn hoá sâu rộng)
H: Bằng cách nào HCM có được vốn tri thức văn hóa đó?(HS Thảo luận nhóm, tìm ý đúng).
? Điều quan trọng trong sự tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại cua HCM là gì?(tiếp thu có chọn lọc)
H: Theo em điều kì diệu nhất tạo nên P/Cách HCM là gì? Câu văn nào nói lên điều đó? (một nhân cách rất VN, một lối sống rất bình dị, rất VN, rất phương đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại) 
Nhà thơ Bằng Việt tưng viết:
“Một con người kim, cổ, Tây, Đông
Giàu quốc tế, đậm VN từng nét ”
Gi¸o viªn kÕt luËn: Sù ®«c ®¸o, k× l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh lµ s kÕt hîp hµi hoµ nh÷ng phong c¸ch rÊt kh¸c nhau, thèng nhÊt trong mét con ngêi Hå ChÝ Minh ®ã lµ truyÒn thèng vµ hiªn ®¹i, Ph¬ng §«ng vµ Ph¬ng T©y , xa vµ nay, d©n téc vµ quèc tÕ , vÜ ®¹i vµ b×nh dÞ....
-> Mét sù kÕt hîp th«ng nhÊt vµ hµi hoµ bËc nhÊt trong lÞch sö, d©n téc tõ xa ®Õn nay. 
- GV chốt lại kiến thức phần 1:
 TIẾT 2
HĐ3: 25P
 Hướng dẫn HS tìm hiểu phần 2 của Văn bản:
? Phần VB vừa đọc nói về thời kì nào trong sự nghiệp cách mạng của Bác?(thời kì Bác làm chủ tịch nước)
? Ở cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước, chủ tịch HCM có lối sống ntn?
H: Lối sống rất bình dị, rất VN, rất phương đông của Bác được biểu hiện như thế nào? (nơi ở, làm việc, ăn uống)
H: Tác giả so sánh Bác với các vị hiền triết như Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, theo em ở Bác có điểm nào giống và khác các vị hiền triết đó?
(giống: giản dị, thanh cao; khác:gắn bó chia sẻ cùng nhân dân)
-GV bình cho HS hiểu thêm.(lối sống của Bác giản dị, đạm bạc nhưng lại vô cùng thanh cao, vi đại. đây không phải là lối sống khắc khổ của những con người tự vui trong cảnh nghèo khó,cũng không phải là cách tự thần thánh hoá, tự làm cho khác đời, hơn đời mà đây là lối sống có văn hoá, trở thành một quan niệm thẩm mỹ: cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên)
H: Nhắc lại những điểm chính của nghệ thuật văn bản.
HĐ4: Hướng dẫn tổng kết bài: 5P Học sinh nhắc lại những điểm cần chú ý nghệ thuật, nội dung văn bản.
* Phong cách nghĩa là gì? (Lối sống, cung cách sinh hoạt, làm việc, ứng xử tạo nên cái riêng của một người nào đó)
HĐ5: Luyện tập: 10P (thảo luận nhóm)
? Trong cs hiện đại, xét về phương diện văn hoá trong thời kì hội nhập có những thuận lợi và nguy cơ gì?
-Thuận lợi: giao lưu mở rộng, tiếp xúc với niều luồng văn hoá hiện đại
-Nguy cơ: có nhiều luồng văn hoá tiêu cuưcj, độc hại
Hướng dẫn HS thực hiện theo yêu cầu BT1 (SGK)- GV bổ sung
I. Đọc- tìm hiểu chung:
Tác giả: Lê Anh Trà
Tác phẩm:
Xuất xứ: trích trong “Phong cách HCM, cái vĩ đại gắn với cái giản dị”
Thể loại: văn bản nhật dụng
Bố cục: 2 phần
P1. HCM với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
P2. Nét đẹp trong lối sống của HCM
III. Tìm hiểu văn bản: 
Sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại của HCM:
* Hoàn cảnh: Trong cuộc đời hđ cm đầy gian lao vất vả bắt nguồn từ khát vọng tìm đường cứu nước.
- Năm 1911 rời Bến cảng Nhà Rồng
- Qua nhiều hải cảng trên thế giới
- Thăm và ở nhiều nước, tiếp xuc được với nhiều nền văn hoá từ phương đông đến phương tây.
* Cách tiếp thu :
- Nắm vững p/tiện giao tiếp là ngôn ngữ, nói viết thành thạo nhiều thứ tiếng.
+ Học hỏi qua công việc, lao động.
+ Học hỏi, tìm hiểu đến mức uyên sâu.
- Tiếp thu một cách chọn lọc.
+ Không ảnh hưởng một cách thụ động
+ Tiếp thu cái hay, cái đẹp đồng thời phê phán những hạn chế, tiêu cực.
* Hồ Chí Minh tiếp thu văn hóa nhân loại trên nền tảng văn hóa dân tộc.
2. Nét đẹp trong lối sống HCM:
- Lối sống giản dị:
 + Nơi ở, làm việc đơn sơ: nhà sàn nhỏ
 + Trang phục giản dị, tư trang ít ỏi
 + Ăn uống đạm bạc, món ăn dân dã, bình dị.
- Lối sống rất VN.(giản dị, đạm bạc)
- Không khắc khổ.
- Không tự thần thánh hóa.
- Giản dị, tự nhiên.
3. Tìm hiểu nghệ thuật:
- Kết hợp kể, bình
- Chi tiết tiêu biểu
- Đan xen thơ NBK, từ H-V
- Nghệ thuật đối lập: Vĩ nhân mà giản dị.
IV. Tổng kết(Ghi nhớ)
V. Luyện tập:
 1. Tìm đọc và kể những câu chuyện về lối sống giản dị mà cao đẹp của chủ tịch HCM?
Anh dắt em vào thăm cõi Bác xưa
 Đường xoài hoa trắng, nắng đu đưa
 Có hồ nước lặng soi tăm cá
Có bưởi cam thơm mát bóng dừa
............
 Nhà gác đơn sơ một góc vườn
 Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn
Giường mây chiếu cói đơn chăn g
Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn.
Năng lực quan sát
Năng lực đọc hiểu văn bản.
Giải quyết vấn đề
Năng lực cảm thụ thẩm mĩ
Năng lực hợp tác, sáng tạo
4. Củng cố :4P Qua bài học, em cảm nhận được gì về vẻ đẹp trong phong cách HCM?
	Từ tấm gương đạo đức HCM vềphong cách sống, em rút ra bài học gì cho mình?
 5.Dặn dò: 1P: - Tìm hiểu thêm một số bài viết, bài hát, câu chuyện kể về phong cách HCM
 	 - Chuẩn bị: Các phương châm hội thoại	.	
**************************************************************************** 
 Tiết 3: Tiếng việt
CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
Ngày soạn:........................ 
Ngày dạy.........................
Tuần 1
I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
1. KiÕn thøc: HS n¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa c¸c ph­¬ng ch©m vÒ l­îng vµ ph­¬ng ch©m vÒ chÊt.
2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i hiÖu qu¶ trong giao tiÕp.
3. Gi¸o dôc : Gi¸o dôc ý thøc sö dông ng«n ng÷ trong s¸ng, cã hiÖu qu¶.
4. Định hướng năng lực
 - Năng lực hợp tác: Thảo luận nhóm để thể hiện cảm nhận của cá nhân và lắng nghe ý kiến của bạn để tự điều chỉnh bản thân.
- Năng lực giao tiếp : Sử dụng PCHT một cách phù hợp và hiệu quả trong tình huống giao tiếp
- Năng lực sáng tạo: Học sinh trình bày suy nghĩ, cảm xúc bản thân về những vấn đề được tìm hiểu.
 - Năng lực giải quyết vấn đề : Phát hiện và giải quyết các vấn đề nảy sinh trong bài học
II. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, thảo luận, giải quyết vấn đề, nhóm
III. ChuÈn bÞ : 
1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô: B¶ng phô
2. Trß : §äc, bµi.
IV. TiÕn tr×nh lªn líp .
1. æn ®Þnh tæ chøc ( 1p).
2. KiÓm tra: ( 3p ). Sự chuẩn bị của hs
3. Bµi míi 1P: GV giíi thiÖu:
- Héi tho¹i nghÜa lµ nãi chuyÖn víi nhau. nãi ®Õn héi tho¹i lµ nãi ®Õn giao tiÕp. Tôc ng÷ cã c©u "¡n kh«ng .......nªn lêi " nh»m chª nh÷ng kÎ kh«ng biÕt ¨n nãi trong giao tiÕp . V¨n minh øng xö lµ mét nÐt ®Ñp cña nh©n c¸ch v¨n ho¸ . "Häc ¨n .....häc më" lµ nh­ng c¸ch häc mµ ai còng cÇn häc , cÇn biÕt.
-Trong giao tiÕp cã nh÷ng quy ®Þnh tuy kh«ng nãi ra thµnh lêi nh­ng nh÷ng ng­êi tham gia giao tiÕp cÇn tu©n thñ nÕu kh«ng giao tiÕp sÏ kh«ng thµnh . Nh÷ng quy ®Þnh ®ã thÓ hiÖn qua c¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i (vÒ l­îng, vÒ chÊt, quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù....)
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ
PHẦN GHI BẢNG
NĂNG LỰC
HĐ1: 10P
 Hướng dẫn tìm hiểu phương châm về lượng:
 - Gọi HS đọc đoạn đối thoại (1)
H: Câu trả lời của Ba đã đáp ứng đầy đủ nội dung mà An cần biết không? Ba cần trả lời như thế nào? (bơi ở bể, sông, hồ...)
H: Từ đó có thể rút ra điều gì trong giao tiếp
 -HS kể lại truyện cười “ lợn cưới áo mới 
H: Vì sao truyện gây cười? (Vì các nhân vật nói nhiều hơn những điều cần nói ).
H: Anh “lợn cưới” và anh “áo mới” phải hỏi và trả lời như thế nào để người nghe đủ biết? (Bỏ đi từ “cưới”, “áo mới” 
H: Như vậy khi giao tiếp cần phải tuân thủ điều gì? ( Khi giao tiếp không nên nói nhiều hơn những gì cần nói ).
GV hệ thống lại kiến thức, HS đọc ghi nhớ
 HĐ2: 10P.Hướng dẫn HS tìm hiểu phương châm về chất.
- HS kể lại truyện “Quả bí khổng lồ” 
H: Truyện cười này phê phán điều gì? (Phê phán tính nói khoác).
H: Như vậy trong giao tiếp, điều gì cần tránh? (Không nên nói những điều mà mình cho là không đúng sự thật).
GV chốt lại kiến thức, cho HS đọc ghi nhớ (SGK).
I. Phương châm về lượng:
1. Tìm hiểu đoạn thoại:
- C©u tr¶ lêi cña Ba kh«ng mang néi dung mµ An cÇn biÕt.
- §iÒu mµ an cÇn biÕt lµ mét ®Þa ®iÓm cô thÓ nµo ®ã nh­ ë bÓ b¬i thµnh phè , s«ng , hå ,biÓn.
-> Khi nãi , c©u nãi ph¶i cã néi dung ®óng víi yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng nªn nãi Ýt h¬n nh÷ng g× mµ giao tiÕp ®ßi hái.
2. Đọc truyện cười “ Lợn cưới áo mới”
- TruyÖn nµy g©y c­êi v× c¸c nh©n vËt nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi.
->Trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi.
* Bµi häc.
 Khi giao tiÕp cÇn chó ý :
+ Nãi cho cã néi dung.
+ Néi dung lêi nãi ph¶i ®¸p øng ®óng yªu cÇu cña cuéc giao tiÕp ( kh«ng thõa , kh«ng thiÕu)
=> §ã lµ ph­¬ng ch©m vÒ l­îng.
Ghi nhớ( SGK)
II. Phương châm về chất:
1. VÝ dô: "Qu¶ bÝ khæng lå"
- Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c.
-> Trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng sù thËt.
2. Bµi häc : SGK : Häc sinh ®äc to ghi nhí
Năng lực giải quyết vấn đề
Năng lực sáng tạo, giao tiếp
 HĐ3: H­íng dÉn luyÖn tËp .13(thảo luận nhóm) -> Năng lực hợp tác
Bµi tËp 1: Gi¸o viªn cho HS ®äc bµi tËp 1. Häc sinh lªn ch÷a.
a, "Tr©u....ë nhµ " -> thõa côm tõ : "nu«i ë nhµ". V× tõ "gia sóc" ®· hµm chøa nghÜa lµ thó nu«i trong nhµ.
b , " Ðn .......... cã hai c¸nh " -> thõa "hai c¸nh " v× tÊt c¶ c¸c loµi chim ®Òu cã hai c¸nh .
Bµi tËp 2: Häc sinh lµm theo ba nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ trªn m¸y chiÕu
Nhãm 1:
a, Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n lµ nãi cã s¸ch , m¸ch cã chøng.
b, Nãi sai sù thËt mét c¸ch cè ý, nh»m che dÊu ®iÒu g× ®ã lµ nãi dèi.
Nhãm 2:
c, Nãi mét c¸ch hó ho¹ , kh«ng cã c¨n cø lµ nãi mß.
d, Nãi nh¶m nhÝ , vu v¬ lµ nãi nh¨ng nãi cuéi.
Nhãm 3: Nãi kho¸c l¸c........ lµ nãi tr¹ng .
C¸c tõ ng÷ nµy ®Òu chØ c¸ch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m ph­¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt.
Bµi tËp 3: Häc sinh ®äc vµ lµm bµi tËp
Víi c©u “Råi cã nu«i ®­îc kh«ng" , ng­êi nãi ®· kh«ng tu©n thñ ph­¬ng ch©m vÒ l­îng .
Bµi tËp 4:
a, C¸c tõ ng÷: nh­ t«i ®­îc biÕt, t«i tin r»ng, nÕu kh«ng lÇm th×, t«i nghe nãi, theo t«i nghÜ , h×nh nh­ lµ....-> sö dông trong tr­êng hîp ng­êi nãi cã ý thøc t«n träng ph­¬ng ch©m vÒ chÊt .....ng­êi nãi tin r»ng nh÷ng ®iÒu m×nh nãi lµ ®óng, muèn ®­a ra b»ng chøng thuyÕt phôc ng­êi nghe.
b, C¸c tõ ng÷ : nh­ t«i ®· tr×nh bµy , nh­ mäi ng­êi ®Òu biÕt .....-> Sö dông trong tr­êng hîp ng­êi nãi cã ý thøc t«n träng ph­¬ng cg©m vÒ l­îng, nghÜa lµ kh«ng nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu ®· ®­îc tr×nh bµy.
4. Củng cố : 4P.HS nhắc lại 2 PC hội thoại vừa học
5. Dặn dò:1P - Nắm vững 2 phương châm hội thoại, hoàn thành BT SGK
- Chuẩn bị: Sử dụng một số BPNT trong VBTM.
*********************************************************************** 
Tiết 4: Tập làm văn
SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
Ngày soạn:........................ 
Ngày dạy.........................
Tuần 1
I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
1. Kiến thức:
- Hiểu vai trò của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Tạo lập được văn bản thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật.
- Văn bản thuyết minh và các phương pháp thuyết minh thường dùng.
- Vai trò của các biện pháp nghệ thuật trong bài văn thuyết minh.
2. Kĩ năng: 
- Nhận ra các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các văn bản thuyết minh.
- Vận dụng các biện pháp nghệ thuật khi viết văn thuyết minh.
3. Thái độ: 
- Nhận biết đúng các biện pháp nghệ thuật để kết hợp sử dụng trong văn bản thuyết minh.
4. Định hướng năng lực:
- Năng lực tái hiện lại những kiến thức về văn bản thuyết minh đã học ở lớp 8
- Có năng lực giải quyết vấn đề đối với đề bài được đặt ra
- Năng lực sáng tạo: Biết vận dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật trong bài văn thuyết minh.
- Năng lực hợp tác: Thảo luận nhóm để thể hiện cảm nhận của cá nhân và lắng nghe ý kiến của bạn để tự điều chỉnh bản thân.
II. PHƯƠNG PHÁP: thuyết trình, vấn đáp, động não,
III. ChuÈn bÞ:
	- Gi¸o viªn: c©u hái , gi©ýAo
- Häc sinh: tr¶ lêi c©u hái, xem lại kiến thức về văn bản thuyết minh đã học ở lớp 8.
IV. TiÕn tr×nh LÊN LỚP:
	1.Ổn định lớp 1p
2-KiÓm tra: 3p	
- KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: 1p
	ë líp 8, c¸c em ®· ®­îc häc vµ vËn dông v¨n b¶n thuyÕt minh, giê häc nµy chóng ta tiÕp tôc
 t×m hiÓu vµ vËn dông kiÓu v¨n b¶n nµy ë mét yªu cÇu cao h¬n, ®ã lµ: §Ó v¨n b¶n thuyÕt minh sinh 
®éng, hÊp dÉn vµ bít kh« khan th× cÇn sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ
PHẦN GHI BẢNG
NĂNG LỰC
HĐ1:5p. Hướng dẫn h/s ôn lại VBTM đã học ở lớp8
? V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×?
? §Æc ®iÓm chñ yÕu cña v¶n b¶n thuyÕt minh lµ g× ?
? C¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh th­êng dïng ®· häc lµ g×?
HĐ2:15p Hướng dẫn HS tìm hiểu VB thuyết minh có sử dụng một số BPNT:
- H/s đọc VBTM “ Hạ Long- đá và nước.” và trả lời câu hỏi SGK.
H: Văn bản thuyết minh đặc điểm của đối tượng nào? 
VB có cung cấp được tri thức khách quan về đối tượng không? (đối tượng là thắng cảnh Hạ Long, VB cung cấp tri thức khách quan về đối tượng).
H: Các PP thuyết minh được sử dụng chủ yếu? (giải thích, liệt kê).
H: Để cho VB sinh động tác giả còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? (tưởng tượng, nhân hóa)
H: Đ2 đó có dễ dàng TM bằng cách đo đếm, liệt kê không? ở đây t/giả TM bằng cách nào?
GV:TM bằng phương pháp tưởng tượng, liên tưởng. §èi t­îng thuyÕt minh rÊt trõu t­îng, ng­êi viÕt ngoµi viÖc thuyÕt minh vÒ ®èi t­îng cßn ph¶i truyÒn ®­îc c¶m xóc vµ sù thÝch thó tíi ng­êi ®äc.
? Theo em nÕu nh­ chØ dïng ph­¬ng ph¸p liÖt kª ( H¹ Long cã nhiÒu n­íc , nhiÒu ®¶o , hang ®éng l¹ lïng) th× ®· nªu ®­îc sù k× l¹ cña H¹ Long ch­a?
? VËy t¸c gi¶ hiÓu sù "k× l¹" nµy lµ g×?
- Sù k× l¹ : §¸ - N­íc H¹ Long ®em ®Õn cho du kh¸ch c¶m gi¸c thó vÞ : du kh¸ch cã thÓ th¶ cho thuyÒn næi tr«i, hoÆc bu«ng theo dßng, hoÆc trÌo nhÑ, hoÆc l­ít nhanh, lóc nhanh , lóc dõng.
Trong lóc d¹o ch¬i, du kh¸ch cã c¶m gi¸c h×nh thï c¸c ®¶o ®ang biÕn ®æi ,kÕt hîp víi ¸nh s¸ng, gãc nh×n,...c¸c ®¶o ®¸ H¹ Long biÕn thµnh mét thÕ giíi cã hån, mét thËp lo¹i chóng sinh ®éng.
- T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p t­ëng t­îng vµ liªn t­ëng:
+ T­ëng t­îng nh÷ng cuéc d¹o ch¬i : "N­íc t¹o....s¾c".
+ Kh¬i gîi c¶m gi¸c cã thÓ cã :®ét nhiªn, bçng, bçng nhiªn, ho¸ th©n -> Dïng phÐp nh©n ho¸ ®Ó t¶ c¸c ®¶o ®¸ (gäi chóng lµ thËp lo¹i chóng sinh, lµ thÕ giíi ng­êi, bän ng­êi b»ng ®¸ hèi h¶ trë vÒ.....). Tuú theo gãc ®é di chuyÓn cña kh¸ch, theo h­¬ng ¸nh s¸ng räi vµo ®¸, mµ thiªn nhiªn t¹o nªn thÕ giíi sèng ®éng, biÕn ho¸ ®Õn l¹ lïng.
-> T¸c dông: Giíi thiÖu vÞnh H¹ Long kh«ng chØ ®¸ vµ n­íc mµ lµ mét thÕ giíi sèng cã hån->lµ mét bµi th¬ v¨n xu«i mêi gäi du kh¸ch ®Õn víi H¹ Long.
GV: chốt lại kiến thức, HS đọc ghi nhớ.
I. Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp NT trong VB thuyết minh: 
 1. Ôn tập VB thuyết minh.
- Lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cñng cè tri thøc kh¸ch quan vÒ ®Æc ®iÓm , tÝnh chÊt , nguyªn nh©n,.... cña c¸c hiÖn t­îng vµ sù vËt trong tù nhiªn , x· héi.
- §Æc ®iÓm : Cñng cè tri thøc kh¸ch quan vÒ nh÷ng sù vËt , hiÖn t­îng.
- Ph­¬ng ph¸p : §Þnh nghÜa , ph©n lo¹i , nªu vÝ dô , liÖt kª, sè liÖu . so s¸nh.
 2. Viết VB thuyết minh có sử dụng một số biện pháp nghệ thuật.
* Văn bản: Hạ Long – đá và nước.
- Đối tượng: Thắng cảnh Hạ Long.
- Đặc điểm: Sự kì lạ đến vô tận do đá và nước tạo nên.
- Sù k× l¹ cña H¹ Long thÓ hiÖn :
+ Miªu t¶ sinh ®éng : " ChÝnh n­íc.... cã t©m hån ".
+ Gi¶i thÝch vai trß cña n­íc : N­íc t¹o nªn sù di chuyÓn , di chuyÓn theo mäi c¸ch.
+ Nªu lªn triÕt lý : Trªn thÕ gian nµy ch¼ng cã g× lµ v« tri c¶ cho ®Õn c¶ §¸.
=> Thuyết minh kết hợp với liên tưởng, tưởng tượng và nghệ thuật nhân hóa.
* Ghi nhớ: ( SGK )
II. Luyện tập: 
 1.Văn bản: Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh.
 2. Nhận xét các BPNT:
=> Lấy sự ngộ nhận tuổi thơ làm đầu mối cho câu chuyện. 
Năng lực tái hiện
Năng lực giải quyết vấn đề
Năng lực giải quyết vấn đề, sáng tạo
HĐ3: Luyện tập: 18p (thảo luận nhóm)-> Năng lực hợp tác
Bµi tËp1: Gi¸o viªn cho häc sinh ®äc kÜ v¨n b¶n , sau ®ã th¶o luËn nhãm theo c©u hái ë SGK . KÕt qu¶ th¶o luËn ®­îc c¸c nhãm tr×nh bµy vµo giÊy khæ to 
 ( trong 7 phót) . Sau ®ã c¸c nhãm d¸n lªn b¶ng.
 C¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau, Gi¸o viªn ®Þnh h­íng, tr×nh bµy kÕt qu¶ trªn m¸y chiÕu.
a, Bµi v¨n cã tÝnh chÊt thuyÕt minh v× ®· cñng cè cho ng­êi ®äc nh÷ng tri thøc kh¸ch quan vÒ loµi Ruåi.
- TÝnh chÊt Êy thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm : tÝnh chÊt chung vÒ hä, gièng, loµi, vÒ c¸c tËp tÝnh sinh sèng, sinh ®Î, ®Æc ®iÓm c¬ thÓ, cñng cè c¸c kiÕn thøc chung ®¸ng tin cËy vÒ loµi Ruåi, thøc tØnh ý thøc gi÷ vÖ sinh, phßng bÖnh, ý thøc diÖt Ruåi.
- Nh÷ng ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh ®­îc sö dông:
+ §Þnh nghÜa: thuéc hä c«n trïng...
+ Ph©n lo¹i: c¸c lo¹i Ruåi .
+ Sè liÖu : Sè vi khuÈn, sè l­îng sinh s¶n cña mét cÆp Ruåi ...
+ LiÖt kª : m¾t l­íi, ch©n tiÕt ra chÊt dÝnh....
b, Bµi thuyÕt minh nµy cã mét sè nÐt ®Æc biÖt sau :
- VÒ h×nh thøc : gièng nh­ v¨n b¶n t­êng thuËt mét phiªn toµ.
- VÒ néi dung : gièng nh­ mét c©u chuyÖn kÓ vÒ loµi Ruåi. 
- T¸c gi¶ ®· sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt : kÓ chuyÖn, miªu t¶, nh©n ho¸.....
c, T¸c dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm cho v¨n b¶n trë nªn sinh ®éng , hÊp dÉn, thó vÞ , g©y høng thó cho ng­êi ®äc , lµm næi bËt néi dung
Bµi tËp 2: (cã thÓ lµm ë nhµ)
- §o¹n v¨n nµy nh»m nãi vÒ tËp tÝnh cña chim có d­íi d¹ng ngé nhËn (®Þnh kiÕn) thêi th¬ Êu, sau lín lªn ®i häc cã dÞp nhËn thøc l¹i.
- BiÖn ph¸p nghÖ thuËt : lÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn
4. Củng cố:3p HS đọc ghi nhớ.
5. Dặn dò:1p Hiểu được việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong VBTM.
- Chuẩn bị: Luyện tập sử dụng một số biện pháp NT trong VB thuyết minh. 
******************************************************************** 
 Tiết 5: Tập làm văn LUYỆN TẬP
SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT
 TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
Ngày soạn:........................ 
Ngày dạy.........................
Tuần 1
 	 I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 
1. Kiến thức:
- Nắm được cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
- Cách làm bài thuyết minh về một thứ đồ dùng( cái quạt, cái bút, cái kéo...)
- Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
2. Kĩ năng:
- Xác định yêu cầu của đề bài văn thuyết minh về một đồ dùng cụ thể.
- lập dàn ý chi tiết và viết phần mở bài cho bài văn thuyết minh về một đồ dùng.
3. Thái độ:
- Có ý thức sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh để bài thêm hấp dẫn, sinh động.
4. Định hướng năng lực:
- Có năng lực giải quyết vấn đề đối với đề bài được đặt ra, biết cách xây dựng trình trình tự lập luận cho một đề văn thuyết minh.
- Năng lực sáng tạo: Biết vận dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật trong bài văn thuyết minh.
- Năng lực hợp tác:Thảo luận nhóm để thể hiện cảm nhận của cá nhân và lắng nghe ý kiến của bạn để tự điều chỉnh bản thân.
- Năng lực tự quản bản thân.
II. PHƯƠNG PHÁP: vấn đáp, gợi mở, động não, nhóm.
III. ChuÈn bÞ : 
1. Thµy : §äc tµi liÖu, nghiªn cøu so¹n bµi, gi¸o cô: B¶ng phô, gi¸ ®ì.
2. Trß : §äc, bµi, lµm bµi tËp theo h­íng dÉn.
IV. TiÕn tr×nh lªn líp .
1. Ổn định 1P
2. kiểm tra: 4P
- Các biện pháp nghệ thuật có thể sử dụng trong VBTM? Tác dụng?
- Yêu cầu: HS nêu các BPNT: Kể chuyện, tự thuật, đối thoại, ẩn dụ,nhân hóa...Công dụng làm nổi bật đặc điểm, đối tượng và gây hứng thú người đọc.
- GV: Văn bản “ Ngọc hoàng....” gây hứng thú cho người đọc vì sao?
- HS: Vì VB sử dụng BPNT nhân hóa , TM làm nổi bật đối tượng
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY - TRÒ
PHẦN GHI BẢNG
NĂNG LỰC
HĐ1: 15P Hướng dẫn HS luyện tập việc sử dụng các BPNT trong VB thuyết minh.
- Chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm chuẩn bị dàn ý 1 đề thuyết minh.
GV: Nhắc lại yêu cầu: Lập dàn ý chi tiết bài TM,