Giáo án môn Ngữ văn 9 - Tiết 49: Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Tiếp theo)

Tiết 49
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
( tiếp theo )
Phạm Tiến Duật
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
	Qua bài học, học sinh đạt được:
1. Kiến thức	
	- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.
	- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể: giàu chất hiện thực và tràn đầy cảm hứng lãng mạn.
	- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác phẩm; vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,của những con người đã làm nên con đường Trường Sơn huyền thoại được khắc hoạ trong bài thơ.
2. Kỹ năng:
	- Đọc - hiểu một bài thơ hiện đại.
	- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người người chiến sĩ lái xe Trường Sơn trong bài thơ.
	- Cảm nhận được giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo của bài thơ.
3. Thái độ, tình cảm: tình yêu quê hương, đất nước, con người.
4. Năng lực: 
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
	- Soạn giáo án, đọc kĩ tài liệu liên quan đến bài học.
	- Chuẩn bị đồ dùng dạy học: máy chiếu Projector, phiếu bài tập, tranh ảnh,...
2. Học sinh:
	- Soạn bài theo hướng dẫn của giáo viên.
	- Sưu tầm tư liệu về tác giả Phạm Tiến Duật và tác phẩm của ông, sưu tầm những bài thơ, bài hát về người lính lái xe.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức 
2. Kiểm tra bài cũ (1’)
- Kiểm tra phần soạn bài của học sinh
3. Bài mới (42’)
Hoạt động của Thầy và Trò
Nội dung cần đạt
Gv cho các em nghe một đoạn trong bài hát “ Tôi,người lái xe ” của nhạc sĩ An Chung.
Gv gọi một học sinh đọc lại bài thơ
Trên những chiếc xe không kính ở tuyến đường Trường Sơn khốc liệt ấy những người lính lái xe hiện ra với tư thế như thế nào?
Trước những khó khăn, gian khổ, nguy hiểm và khốc liệt của cuộc chiến các anh có tinh thần và thái độ gì?
Cấu trúc lặp “ ừ thì ....chưa cần ” thể hiện thái độ gì?
Có một hành động của người lính thể hiện sự sẻ chia, thông cảm, trao cho nhau hơi ấm đồng đội, truyền cho nhau niềm tin và sức mạnh chiến thắng mà ta đã gặp ở bài “Dồng chí” và đến đây ta lại bắt gặp. Đó là hành động gì?
Câu thơ “ Lại đi, lại đi, trời xanh thêm” tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? 
Tinh thần, thái độ bất khuất cùng với tình đồng đội đã mang đến cho các anh ý chí như thế nào? Các em hoàn thành sơ đồ sau cho cô
Gv chia lớp thành 3 nhóm hoàn thành sơ đồ
Gv chiếu kết quả của các nhóm 
Gv kết luận
Gv tổ chức cho các em thảo luận
Ngày nay các em đang được sống trong hòa bình, tự do, sống trong thời kì hội nhập 4.0 mọi điều kiện chúng ta không thua kém với các nước trên thế giới. Các em sẽ là những người lính lái chiếc xe mang tên Việt Nam. Vậy các em, những chủ nhân tương lai của đất nước, các em cần kế thừa và phát huy những phẩm chất tốt đẹp nào từ các anh bộ đội cụ Hồ để lái chiếc xe Việt Nam tiến lên sánh vai cùng các cường quốc năm châu như lời dạy của Bác Hồ?
I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
Phạm Tiến Duật (1941 – 2007), quê ở Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
b. Thể thơ: 
c. Nhan đề: 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
2. Hình ảnh người lính lái xe
Người lính trong bài thơ hiện ra sống động qua những ấn tượng, cảm giác cụ thể khi làm nhiệm vụ lái những chiếc xe không kính.
a. Tư thế hiên ngang
- Tư thế ngồi thoải mái, ung dung, đường hoàng.
- Tầm nhìn phóng khoáng, rộng mở
- Nghệ thuật: Đảo ngữ , Điệp ngữ
b. Tinh thần, Thái độ
- Lái xe không kính, người lính phải đối mặt với biết bao khó khăn, nguy hiểm
- Nhìn trực diện vào những khó khăn, không hề né tránh, họ chấp nhận khó khăn như một điều tất yếu.
- Bất chấp, thách thức với khó khăn
- Yêu thiên nhiên
- Lạc quan, yêu đời
- Nghệ thuật : Điệp ngữ, Ẩn dụ
c. Tình đồng đội chân thành, thắm thiết
- Con đường giải phóng miền Nam là con đường chính nghĩa, vì vậy, người lính càng đi càng có thêm nhiều bè bạn.
- Cái bắt tay thật giàu ý nghĩa, bởi qua nó người lính trao cho nhau hơi ấm đồng đội, truyền cho nhau niềm tin và sức mạnh chiến thắng.
- Chỉ cần chung bát đũa nữa thôi là họ đã thành một gia đình
- Tình đồng đội đã tiếp sức cho họ để tâm hồn họ phơi phới niềm lạc quan vào tương lai Lại đi, lại đi, trời xanh thêm.
- Nghệ thuật: Ẩn dụ
d. Ý chí giải phóng miền Nam
- Khổ thơ cuối tạo nên kết cấu đối lập, bất ngờ mà sâu sắc. Đối lập giữa cái không và cái có; giữa vẻ bên ngoài và bên trong chiếc xe; đối lập giữa sự thiếu thốn vật chất và sự giàu có tinh thần của người lính lái xe
- Ý nghĩa: Chiến tranh ác liệt có thể tàn phá những phương tiện kĩ thuật vật chất, nhưng không thể đè bẹp sức mạnh tinh thần của dân tộc ta. Tinh thần dân tộc, ý chí giải phóng miền Nam son sắt là cội nguồn của thắng lợi vẻ vang.
III. TỔNG KẾT