Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tuần 1 (Bản 2 cột)

1. Mục tiêu cần đạt( Như tiết 1)

2. Chuẩn bị.

1-GV: SGK, SGV, tài liệu tham khảo, bảng phụ, bảng nhóm.

 2-HS: Đọc t¸c phÈm, soạn bài

3. Phương pháp:

- Phương pháp diễn dịch, vấn đáp , gợi mở, bình giảng.

4. Tiến trình bài dạy.

4.1 Ổn định tổ chức lớp

4.2. Kiểm tra bài cũ. (3')

 - GV kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, . của học sinh.

 

doc14 trang | Chia sẻ: hatranv1 | Lượt xem: 614 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tuần 1 (Bản 2 cột), để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ư vị vừa ngậm ngùi buồn thương , vừa ngọt ngào, quyến luyến. T.yêu lai láng mang mác đối với làng quê thơ mộng trong những đêm trăng sáng trên sông nước, niềm đồng cảm với những con người có tâm hồn mộc mạc mà đằm thắm đẫ làm nên sức hẫp dẫn riêng của nhiều trang văn Thanh Tịnh“Tôi đi học” là mét truyện ngắn như thế.
GV? Hãy giới thiệu khái quát về tác phẩm " Tôi đi học"?
Hoạt động 2: T×m hiÓu văn bản 
GV: Hướng dẫn H đọc bài và chú thích từ khó
 - Đây là mét bài văn bản tự sự giàu chất trữ tình -> Đọc với giọng nhẹ nhàng, sâu lắng, ngọt ngào.
 - Giọng tự truyện, CX hồi hộp, bỡ ngỡ.
GV: Đọc mẫu từ đầu -> Như mét làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
H1: Đọc tiếp -> Lòng tôi vẫn không cảm thấy xa nhà hay xa mẹ tôi chút nào hết
H2: Đọc phần còn lại của V. bản
GV: Tìm mét số từ ngữ đọc chú thích có liên quan đến KN lần dầu tiên đi học của N. vật tôi
H: GT Chú thích 2-5-6-7 SGK
?Truyện ngắn “Tôi đi học” có bố cục khác với những tr.ngắn em đã biết ở điểm nào ?
 - Đây là 1 truyện ngắn tuy không có nhiều sự kiện, nhân vật, xung đột mà toàn tác phẩm là những kỉ niệm mơn man cuẩ buổi tựu trường đầu tiên được tái hiện theo dòng hồi tưởng của kí ức mà yếu tố xuyên suốt là dòng cảm xúc thiết tha nguyên khiết tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên.
? Truyện được kể theo trình tự nào ?
H: PBYK như bảng chính.
? Qua dòng hồi tưởng ấy, tg muốn diễn tả điều gì ?
- Cảm xúc và tâm trạng của NV tôi trong buổi tựu trường đầu tiên.
G: Xuyên xuốt toàn bộ TP là những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường qua hồi tưởng của tg. Đó cũng chính là chủ đề của TP
 HS: Đọc từ đầu -> như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
 ?Kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của NV tôi được MT ở những thời điểm nào ?
.H: Quan sát toàn bộ TP chỉ ra các thời điểm: 
 - Khi cùng mẹ trên đường tới trường.
 - Lúc ở sân trường
 - Khi ngồi trong lớp học.
? Những kỉ niệm lần đầu tiên đi học được gắn với thời gian, kgian cụ thể nào ? Vì sao thời gian, kgian ấy lại trở thành KN trong trí tưởng tượng của tôi ?
 - Thời gian: Một buổi mai đầy sương....
Kg : con đường dài và hẹp......
 => Là thời điểm, nơi chốn gần gũi, quen thuộc gắn liền với tuổi thơ, gắn với t/y quª hương.
? Đọc lại những câu văn đầu của VB và NX cái đặc sắc, cái hay của những câu văn đó ?
- Ngay từ những dòng đầu của TP, những câu văn thấm đẫm chất trữ tình như mét cánh cửa dịu dàng mở ra mét thgiới đày ắp những SV, những con người, những cung bậc t/c đẹp đẽ trong sáng, đáng nhớ. 
? Tìm câu văn MT tâm trạng, cx của NV tôi ?
- Thảo luận : Dùng bút chì gạch chân từ ngữ quan trọng
 + Cảm nhận con đường làng vốn quen thuộc tự nhiên thấy lạ, cảnh vật đều thay đổi.
 + cảm thấy mình đứng đắn trang trọng trong bộ quần áo với mấy quyển vở mới trên tay
 + Thận trọng nâng niu mấy quyển vở, vừa lúng túng, vừa muốn thử sức, muốn kiểm định mình khi xin mẹ được cầm cả bút thước như các bạn khác.
?Hãy chỉ ra ý nghĩa của hai chi tiết sau:
- Con đường quen........lạ
- Cảm thấy trang trọng............
 => đó là dấu hiệu sự đổi khác trong t/c và nhận thứccủa cậu bé. Tất cả những cảm giác ấy do một sự kiện quan trọng: Hôm nay tôi đi học.
?Qua những chi tiết trên, em cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nv tôi lúc này ntn?Vì sao tôi có tâm trạng đó ?
 - Đó là cảm giác hồi hộp lạ thường, vì đối với mét em bé mới chỉ biết chơi đùa qua sông thả diều, ra đồng chạy nhảy với các bạn, hôm nay đi học quả là sự kiện lớn, một bước ngoặt của tuổi thơ. Vì thế hôm nay cậu cảm thấy mình đứng đắn chững trạc trang trọng hơn trong bộ quần áo mới, vì thế tôi muốn thử sức mình.
.Cảm giác này được tg ghi lại thật tinh tế, chân thực
A. Giíi thiÖu chung
 ( 8' )
1- Tác giả: Thanh Tịnh 
 (1911-1988) 
- Lµ nhµ v¨n cã s¸ng t¸c tõ tr­íc CMT8 ë c¸c thÓ lo¹i th¬, truyện. 
- Văn của ông to¸t lªn vÎ ®Ñp ®»m th¾m, t×nh c¶m ªm dÞu, trong trÎo. 
2, Tác phẩm
- Truyện ngắn in trong tập “ Quê mẹ”- 1941
B. §äc - hiÓu văn bản.
1- Đọc và hiểu chú thích
 ( 10’)
2. Kết cấu, bố cục .
 (5’)
 - Truyện được kể theo dòng hồi tưởng từ hiện tại nhớ về quá khứ với trình tự thời gian
3. Phân tích
a, Tâm trạng của nv tôi trong buổi tựu trường đầu tiên
* Khi T«i cïng mẹ đi trên đường tới trường
 (20’)
- Tâm trạng hồi hộp, phấn chấn, náo nức lạ thường v× h«m nay "T«i ®i häc"
4.4. Củng cố . (2’)
- Buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn sÏ m·i kh«ng thÓ nµo quªn trong kÝ øc cña nhµ v¨n Thanh TÞnh.
4.5. Hướng dẫn về nhà: ( 2’ )
* Chuẩn bị bài tiết 2
5. Rút kinh nghiệm:
 ..
 -------------------------------------------- 
Ngày soạn : 	 TUẦN 1 
Ngày giảng	 Tiết 1-2 
Văn bản : TÔI ĐI HỌC
 ( Thanh Tịnh)
1. Mục tiêu cần đạt( Như tiết 1)
2. Chuẩn bị.
1-GV: SGK, SGV, tài liệu tham khảo, bảng phụ, bảng nhóm.
 2-HS: Đọc t¸c phÈm, soạn bài
3. Phương pháp:
- Phương pháp diễn dịch, vÊn ®¸p , gợi mở, bình giảng.
4. Tiến trình bài dạy.
4.1 Ổn định tổ chức lớp
4.2. Kiểm tra bài cũ. (3')
 - GV kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, ... của học sinh.
4.3 Bài Mới
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
HS ®äc đoạn văn" Trước sân trường->cả ngày cơ mà.
? Cảnh sân trường Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tôi có gì nổi bật ? Cảnh tượng ấy p/á điều gì ?
HS: Th¶o luận - liệt kê các chi tiết
- Bỗng thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng áo quần sạch sẽ gương mặt vui tươi sáng sủa.
- Nhìn ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng hoà ấp. -> p/á không khí đặc biệt cuả ngàỳ hội khai trường.
?Ngôi trường được so sánh với cái đình làng, theo em sự so sánh ấy có ý nghĩa ntn ?
- Diễn tả CX trang nghiêm về mái trường và đề cao tri thức con người trong trường học.
? Cảm xúc, t/trạng của NV tôi cũng như các bạn nhỏ khác lúc này được MT ntn ?
- Cảm thấy mình nhỏ bé đâm ra lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay chỉ dám đi từng bước nhẹ.
 - Họ như những con chim non....... e sợ. 
 - Khi hồi trống thúc vang. học trò cũ bước vào lớp thì cái cảm giác chơ vơ ập đến khiến chú bé và các cậu trò mới đều lúng túng.
 - Khi ông đốc đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập đến quên cả mẹ đứng sau tôi. Khi nghe gọi đến tên tôi tự nhiên giật mình lúng túng.
Được mọi người ngắm nhìn nhiều hơn hết, đã lúng túng chúng tôi càng lúng túng hơn.
 - Bỗng cảm thấy sợ khi sắp rời bàn tay mẹ. Những tiếng khóc nức nở hay thút thít cứ bật ra tự nhiên như phản ứng dây chuyền. Cảm thấy chưa lần nào xa mẹ như lần này.
? Chỉ ra cái hay của h/ả s.sánh “ Họ như con chim..... e sợ” ? 
 - Sự s. sánh chính xác, sinh động, tinh tế MT đúng t.trạng của các em nhỏ lần đàu tiên tới trường.
G: Câu văn gợi sự liên tưởng về 1 thời tuổi thơ đứng dưới mái trường mến yêu. Mỗi 1 h.trò hồn nhiên ngây thơ như 1 cánh chim đầy khảt vọngvới biết bao bồi hồi lo lắng nhìn bầu trời tri thức cao rộng, chân trời học vấn mênh mang.
? Trong những từ ngữ MT tâm trạng, Từ nào được lặp đi lặp lại nhiều lần nhất? hãy phân tích tác dụng cảu việc lặp từ đó?
- Riêng từ lúng túng điệp tới 4 lần:
+ Chung quang là những cậu bé vụng về lúng túng như tôi cả.
+ Nghe gọi đến tên tôi tự nhiên giật mình và lúng túng
+ Chúng tôi được người la ngắm nhìn đã lúng túng, càng lúng túng hơn.
-> Đây là 1 từ có ý nghĩa khái quát, giúp ta hiểu sâu thêm nỗi lòng của nhân vật và tài năng của nhà văn trong việc diễn tả tinh tế cái vụng về , bỡ ngỡ, nỗi sợ sệt, lo âu của những đứa trẻ . 
? Có nhận xét cho rằng : Tiếng khóc của các cậu trò nhỏ như một phản ứng dây truyền, rất tự nhiên, rất ngây thơ, giàu ý nghĩa . Theo em nhận xét đó có đúng không? hãy giải thích?
H: Thảo luận: Trình bày
- Vừa lúc nãy, trên đường tới trường các cô còn náo nức, muốn tỏ ra mình đã lớn, cũng vừa lúc nãy, cảm thấy hãnh diện vì nhiều người chú ý, mà giờ đây lại khóc -> tiếng khóc như p/ ứng dâu chuyền rất Tn, ngây thơ và rất giàu ý nghĩa:
+ Đó là tiếng khóc của sự nuối tiếc những ngày chơi đùa thoải mái, sự lưu luyến những người thân.
+ Cũng là tiếng khóc của sự e sợ trước 1 thời kì thử thách, trước không ít khó khăn của thế giới học đường hay đây là tiếng khóc của niềm vui, niềm quan tâm để bước vào 1 thế giới khác lạ đầy hẫp dẫn
+ Báo hiệu sự ttrưởng thành. 
?Nhận xét từ ngữ và bpháp MT của tg trong ®o¹n v¨n trên? Qua đó tg đã làm nổi bật t.trạng của NV tôi ntn?
- Tg đã sử dụng một loạt động từ đặc tả tâm trạng, cảm giác như: cảm giác ngập ngừng, e sợ, bỡ ngỡ, rụt rè, lúng túng dềnh dàng, run run -MT tinh tế, chân thực, chính xác t/trạng của NV tôi => B.chính
GV Bình:
 - Một lần nữa ta lại thấy cây bút văn xuôi Thanh Tịnh truyền cảm b/bao, trữ tình biết bao, thấu tỏ lòng người biết bao.Ta thấy ông đâu phải là viết văn mà đang sống lại những kỉ niệm của chính mình, Ông giãi bày tuổi thơ của chính mình. Những KN ấy trong sáng chân thực đến vô cùng.
 HS quan sát đoạn văn cuối.
? Tìm những chi tiết h/ả MT CX, t/trạng của NV tôi khi ngồi trong lớp học ? Tại sao nv tôi có cgiác đó ?
 - Thấy mùi hương lạ xông lên trong lớp bàn ghế chỗ ngồi tự nhiên lạm nhận làm vật riêng của mình
- Nhìn người bạn không cảm thấy xa lạ chút nào
- Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm học vần
-> + Lạ bởi lần đầu tiên được vào lớp học.
 + Gần gũi bởi tôi ý thức được rằng mọi thứ sẽ gắn bó, thân thiết với mìnhbây giờ và mãi mãi.
 +T/c của tôi trong sáng, hồn nhiên, chân thực.
? Tâm trạng của NV tôi trong đoạn văn gợi trong lòng người đọc suy nghĩ gì ?
- phút cuối của buổi tựu trường CX của NV tôi càng trong sáng và chân thực hơn
? Đoạn văn kthúc bằng những h/ả đẹp và nhiều ý nghĩa. Đó là những h/ả nào ? Những h/ả ấy giúp em hiểu thêm gì về NV tôi ?
 - Chú chim hót....... bay cao.
Kỉ niệm bẫy chim
Tiếng phấn...
 -> Một chút buồn khi từ giã tuổi thơ, bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và bắt đầu vào việc học hành. Phải chăng đay là phút sang trang của1 t/hồn trẻ dại, tạm biệt thời thơ ấu để bước vào thgiới tuổi h.trò đầy khó khăn mà biết bao hấp dẫn.
 -Ngoài NV tôi còn có các NV khác: Ông đốc, phụ huynh, thầy giáo.
? H/ả những người lớn hiện ra trong kí ước tuổi thơ của Nv tôi ntn?
 - Ông đốc: Nhìn các em vơi cặp mắt hiền từ và cảm động, lời nói khẽ khàng đầy yêu thương, lại tươi cười nhẫn nại dỗ dành các em khóc vì phải xa mẹ
 - thầy giáo: Gương mặt tươi cười đón các em trước cửa lớp.
 - Phụ huynh: Dẫn các em đến trường chu đáo 
 + Mẹ ân cần dịu dàng
GV?: Em có cảm nhận ntn về t/c của những người lớn đối với những em bé lần đầu đi học ?
H: Trình bày
GV: Nếu ví các em nhỏ ngày đầu tiên đi học là những cánh chim đang chập chững rời tổ để bay vào bầu trời bao la đầy nắng và gió thì cha mẹ, thầy cô chính là những bàn tay nâng đỡ , những làn gió đưa, những tia nắng soi đường để cánh chim được cất lên mạnh dạn khoáng đạt trên bầu trời. Nhờ Những bàn tay, những làn gió mát, những tia nắng chứa chan tình thương và trách nhiệm ấy, cậu học trò trong câu chuyện này đã nhanh chóng hoà nhập vào cái thế giới kì diệu của mái trường.
 Hoạt động 3: Tổng kết
? Cảm nhận của em về tâm trạng của NV tôi trong ngày tựu trường đầu tiên ?
? Truyện kể lại buổi tựu trường đầu tiên của tác giả, ngỡ như không có gì mà lại rất xúc động, gợi cảm. Đó là nhờ những giá trị nghệ thuật đặc sắc nào?
G: Gợi ý: bố cục, PTBĐ, biện pháp tu từ, giọng điệu
H: Trình bày như bảng chính.
? Trong truyện ngắn này tác giả sử dụng rất nhiều h/ả so sánh để diễn tả t2, cảm giác. Em hãy tìm và phân tích các h/ả so sánh ấy?
 - Những h/ả so sánh:
+ Tôi quên thế nào được... như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng"
+ ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây ... núi 
+Họ như những con chim non.....
* So sánh nên thơ, tinh tế, những cái trừu tượng ( Cảm giác, ý nghĩ) đã được so sánh bằng những h/ả cụ thể ( cành hoa, làn mây) biểu hiện nét dịu dàng , trong sáng và khát vọng vươn tới của một tâm hồn trẻ thơ.
* Có những so sánh gần gũi và dễ hiểu 
+ Trường Mĩ Lí .... Như cái đình làng...
+ Họ như con chim non đứng bên...
Những so sánh ấy khiến cho ngôi trường và cậu trò mới hiện ra trước mắt thật cụ thể và gợi cảm.
Nó vừa diễn tả đúng tâm trạng nhân vật, vừa gợi cho người đọc liên tưởng về 1 thời ấu thơ đứng giữa mái trường thân yêu. Mái trường đẹp như 1 cái tổ ấm, mỗi học trò ngây thơ hồn nhiên như 1 cánh chim đầy khát vọng 
GV Chốt lại:
-Các so sánh trên xuất hiện ở những thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng cảm xúc của nhân vật tôi. Đó là những so sánh giàu h/ả, giàu sức gợi cảm được gắn với cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng, trữ tình.
Nhờ những h/ả so sánh ấy mà cảm giác ý nghĩa của nhân vật được người đọc cảm nhận cụ thể, rõ ràng hơn -> Truyện ngắn thêm man mát chất chữ tình trong trẻo.
H: PBYK- Đọc ghi nhớ / SGK
 Hoạt động 4: Luyện tập
* Khi T«i đứng giữa sân trường : ( 20' ) 
- Cảm thấy ngôi trường vừa cao, vừa sạch sẽ, vừa oai nghiêm.
- Một loạt động từ đặc tả, MT chân thực, chính xác, tinh tế, phép s.s đặc sắc ->tâm trạng lúng túng, rụt rè, lo lắng, sợ hãi -> CX hồn nhiên, trong sáng của tuổi thơ.
* Khi T«i ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên (8’)
- Xốn sang những cảm giác lạ, quen, ngỡ ngàng, gần gũi. 
-> kỉ niệm đẹp chân thực, trong sáng.
b, Hình ảnh những người lớn trong buổi học đầu tiên của các em
 (5’)
 - Tất cả đều dịu dàng, yêu thương, chăm chút, khuyến khích các em. 
4 - Tổng kết (5’)
 4.1. Nội dung: Những kỷ niệm mơn man, trong sáng của"Tôi" trong buổi tựu trường đầu tiên..
 4.2. Nghệ thuật .
- Bố cục theo dòng hồi tưởng với trình tự thời gian.
- Miªu t¶ tinh tÕ, ch©n thùc diÔn biÕn t©m trang cña ngµy ®Çu tiªn ®Õn tr­êng.
- Sö dông ng«n ng÷ giµu yÕu tè biÓu c¶m, h×nh ¶nh so s¸nh ®éc ®¸o...
- Ngòi bút giàu chất thơ, giọng điệu trữ tình trong s¸ng
4.3. Ghi nhớ : SGK/5
IV/ Luyện tập (3’)
 Bài tập 1
Phát biểu cảm nghĩ về dòng cảm xúc của nhân vật tôi
a, Dòng cảm xúc ấy diễn biến ntn trong buổi tựu trường lần đầu tiên?
b, Dòng cảm xúc bộc lộ ra sao?
- Thiết tha: Gắn bó với KN thời ấu thơ trong buổi tựu trường đầu tiên; yêu quí, nhớ sâu sắc, thấm thía
- Trong trẻo, hồn nhiên, ngây thơ, thánh thiện
4.4. Củng cố . (2’)
 - Buæi tùu tr­êng ®Çu tiªn sÏ m·i kh«ng thÓ nµo quªn trong kÝ øc cña nhµ v¨n Thanh TÞnh.
4.5. Hướng dẫn về nhà: ( 2’ )
 - §äc l¹i c¸c v¨n b¶n vÒ chñ ®Ò gia ®×nh vµ nhµ tr­êng.
 - Viết đoạn văn ghi lại ấn tượng đẹp trong buổi tựu trường mµ em nhí nhÊt.
 Gợi ý: ( Ghi lại 1 cách chân thành, tự nhiên những chi tiết làm em xúc động nhất)
*,Bài của HSG: Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của NV "Tôi " trong truyện ngắn.
* Chuẩn bị bài " Cấp độ khái quát nghĩa của từ"
 - Ôn lại về từ loại , từ đồng nghĩa, trái nghĩa..
5. Rút kinh nghiệm:
 ..
 -------------------------------------------- 
 .
Ngày soạn : 
Ngày giảng: Tiết 3
 TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Tự học có hướng dẫn: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
1. Mục tiêu cần đạt 
1.1. Kiến thức : Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xác định được chủ đề của một văn bản cụ thể ; những thể hiện của chủ đề trong văn bản.
1.2. Kĩ năng : 
- Đọc- hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản.
- Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, lựa chọn và sắp xếp các ý sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình.
- Giáo dục cho hs các kĩ năng sống : Giao tiếp, suy nghĩ sáng tạo.
1.3. Thái độ :  Giáo dục ý thức học tập, ý thức tạo lập văn bản.
2.Chuẩn bị
 -GV: SGK, SGV, STK, soạn bài, bảng phụ, tranh ảnh (nếu có)
 - HS: Ôn lại khái niệm về văn bản.
3. Phương pháp
 - Qui nạp-thực hành
4. Tiến trình bài dạy
 4.1. ổn định tổ chức lớp
 4.2.Kiểm tra.
 4.3.Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
*Hoạt động 1: Hướng dẫn H tìm hiểu KN chủ đề của Vb
GV: Các em vừa học xong Vb" Tôi đi học " của Thanh Tịnh. Nhà văn đã kể lại kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình?
- Kể lại buổi tựu trường đầu tiên
GV: Nhà văn đã nhớ lại những gì trong buổi tựu trường đầu tiên ấy?
 - Nhờ những cảm giác, tâm trạng khi cùng mẹ đi trên đường tới trường, đứng giữa sân trường, chờ xếp hàng vào lớp, rời bàn tay mẹ, khi nào trong lớp học.
GV: Những kỉ niệm đó gợi lên cảm giác ntn trong lòng tác giả?
 - Có cảm giác thấy mình dường như đã lớn, bâng khuâng, đến trường thấy lạ, bỡ ngỡ, rụt rè, sợ hãi, lung tung ngập ngừng, run run, khi xếp hàng vào lớp cảm thấy xa mẹ nhưng dần dần lại thấy quen thân với lớp mới, bạn mới, thầy mới.
-> tất cả đều là cảm giác trong trẻo, tha thiết, dịu dàng , sâu lắng về khoảnh khắc đáng nhớ của buổi tựu trường đầu tiên.
GV: nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của vb " Tôi đi học" hãy phát biểu chủ đề của Vb đó?
H: Trình bày
- GV uốn nắn
GV: Từ các nhận xét HS cho biết, chủ đề của văn bản là gì?
H: Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
* Hoạt động 2: Hướng dẫn H tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề cuẩ VB
GV: Căn cứ vào đâu em biết được văn " Tôi đi học" nói lên những Kn của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên?
- Căn cứ vào nhan đề : Tôi đi học cho phép dự đoán VB nói về chuyện tôi đi học
- Được thể hiện ở các Tn và các câu trong Vb viết về những Kn buổi tựu trường đầu tiên cuẩ nv tôi
+ Đó là Kn về buổi đi học cảu "Tôi" nên đại từ "Tôi" và các TN biểu thị ý nghĩa đi học được lặp lại nhiều lần 
+ Các câu đều nhắc đến KN của buổi tựu trường đầu tiên trong đời
. Hôm nay tôi đi học
. Hằng năm cứ vào cuối thu lòng tôi lại náo nức những Kn mơn man của buổi tựu trường
. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy
. hai quyển vở mới trên tay tôi....
. Tôi bặm ghì thật chặt...
Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm
. Khi ông đốc đọc tên từng người, tôi cảm thấy quả tim tôi ngừng đập quên cả mẹ tôi đứng sau tôi
. Khi rời bàn tay mẹ xếp hàng trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ như lần này.
. Khi ngồi trong lớp học: Tôi vòng tay lên chăm chỉ nhìn thấy viết và lẩm nhẩm học vần: Tôi đi học...
GV: Văn bản tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. hãy tìm các Tn chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng tôi suốt cuộc đời?
 - Hằng năm cứ vào cuối thu... lòng tôi lại náo nức những KN mơn man của buổi tựu trường
- Tôi quên thế nào được cái cảm giác trong sáng ấy nẩy nở...
GV: Tìm các từ ngữ, chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngõ của nhân vật tôi khi cùng mẹ đến trường, khi cùng các bạn vào lớp?
 - Trên đường đến trường:
+ Cảm nhận: Con đường bỗng thấy lạ, cảnh vật chung quang 
+ thay đổi về hành vi: Không còn lội qua sông thả diều mà đi học, cố làm như 1 cậu học trò thực sự...
- Trên sân trường:
+ Cảm nhận về ngôi trường vừa cao ráo, vừa oai nghiêm như cái đình làng, đâm ra lo sợ vẩn vơ.
+ Bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn 1 nửa, muốn bay nhưng còn ngập ngừng e sợ, khóc nức nở, cảm thấy xa mẹ
- Trong lớp học:
 Từ lớp học, người bạn, cùng bàn không hề cảm thấy xa lạ chút nào. -> Vậy là các chi tiết, các phương tiện ngôn từ trong văn bản đều tập trung khắc hoạ cảm giác trong trẻo, thiết tha dịu dàng về những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường đầu tiên ở nhân vật tôi.
GV: Từ việc phân tích trên hãy cho biết: Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của VB?
 - Chỉ biểu đạt chủ đề xác định không xa rời hay lạc sang chủ đề khác.
GV: Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó?
 - Chủ đề của Vb được thể hiện ở nhan đề, đề mục, quan hệ giữa các phần của Vb và TN then chốt lặp lại 
- Đọc ghi nhớ SGK
* Hoạt động 3: Hướng dẫn H làm bài tập 
 A. Tính thống nhất chủ đề của văn bản
I, Chủ đề của văn bản (10’)
 1, Kh¶o s¸t ng÷ liÖu.
 Văn bản: " Tôi đi học"
- Đối tượng: Kể và nhớ lại KN về buổi tựu trường đầu tiên
- Vấn đề chính cảm giác trong trẻo, thiết tha dịu dàng, sâu lắng về buổi tựu trường đầu tiên
-> Chủ đề: Nhà văn đã làm sống dậy KN mơn man và cảm giác trong sáng về buổi tựu trường đầu tiên
2, Ghi nhớ 1: SGK ( 12)
II, Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. (10’)
 1, Kh¶o s¸t ng÷ liÖu: SGK/ 2
- Các chi tiét, các phương tiện ngôn ngữ trong vb đều tập trung khắc học tô đậm cảm giác về những khái niệm của buổi tựu trường đầu tiên.
2, Ghi nhớ: 2,3 SGK 12
III, Luyện t

File đính kèm:

  • docTuan 1.doc
Giáo án liên quan