Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tiết 55 đến 63 (Bản 2 cột)

 1.Môc tiªu: gióp hs

 1.1/ Kiến thức :

- Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỷ XX .

- Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh .

- Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ .

- GD đạo đức: tôn vinh, biết ơn những người đã xả thân vì nước; lên án kẻ thù cướp nước, đàn áp người yêu nước; có khát vọng độc lập, hòa bình.

 => giáo dục các giá trị: HÒA BÌNH, TÔN TRỌNG, TỰ DO, ĐOÀN KẾT.

- GD tư tưởng Hồ Chí Minh: Liên hệ với bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của Tưởng Giới Thạch.

1.2/ Kĩ năng :

- Đọc – hiểu văn bản thơ yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật

- Phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ .

- Cảm nhận được giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ .

- GD KNS:

+ Kĩ năng giao tiếp: trình bày, trao đổi về tiếng lòng yêu nước của Phan Châu Trinh khi bị bắt, từ đầy ở Côn Đảo;

 + KN tư duy sáng tạo: nêu vấn đề, phân tích, bình luận về vẻ đẹp anh hùng, tư thế hiên ngang bất khất kiên cường của người chí sĩ yêu nước, về quan niệm sống của trang nam nhi vượt qua mọi khó khăn để trị nước cứu đời;

+ KN tự nhận thức bài học về tình yêu quê hương đất nước và sự xả thân vì nghĩa lớn qua tác phẩm. (Sử dụng PP thảo luận nhóm, diễn đạt sáng tạo.)

1.3/ Th¸i ®é:

- Gd lßng yªu n­íc, tr©n träng ®Êu tranh v× cuéc sèng tù do. BiÕt yªu quý c¶m phôc ng­êi chiÕn sÜ yªu n­íc Phan Béi Ch©u ®ång thêi tù rÌn luyÖn cho m×nh ý chÝ v­ît khã, lu«n lµm chñ hoµn c¶nh, l¹c quan.

1.4. Phát triển năng lực: năng lực đọc-hiểu,hợp tác và tư duy sáng tạo

2. ChuÈn bÞ:

 GV:Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. Tµi liÖu liªn quan ®Õn nhµ th¬, vµ bµi th¬.

 HS: Häc bµi cò, so¹n bµi theo c©u hái SGK

3. Ph­¬ng ph¸p: Ph©n tÝch vµ c¶m thô, b×nh. Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i

4. TiÕn tr×nh

4.1.æn ®Þnh:

4.2. KiÓm tra: (3’)

 

doc23 trang | Chia sẻ: hatranv1 | Lượt xem: 451 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tiết 55 đến 63 (Bản 2 cột), để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 ®Ó suy ngÉm sù ®êi.
? §äc hai c©u th¬ 3 - 4, em hiÓu 2 c©u th¬ Êy ntn? Giäng ®iÖu2 c©u th¬ cã g× thay ®æi so víi hai c©u th¬ ®Çu ? V× sao cã sù thay ®æi ®ã?
H: Kh«ng cßn giäng ®ïa vui c­êi cît nh­ hai c©u më ®Çu, hai c©u th¬ nµy mang giäng ®iÖu trÇm thèng, diÔn t¶ nçi ®au cè nÐn, 1 t©m sù. ¤ng ®· t©m sù vÒ cuéc ®êi b«n ba chiÕn ®Êu cña m×nh, mét cuéc ®êi ®Çy sãng giã, bÊt tr¾c.
G: + Tõ n¨m 1905 cho ®Õn khi bÞ ®Þch b¾t lµ gÇn 10 n¨m l­u l¹c khi NhËt B¶n, TQ, khi Th¸i Lan10 n¨m kh«ng mét m¸i Êm gia ®×nh, cùc khæ vÒ vËt chÊt cay ®¾ng vÒ tinh thÇn, thªm vµo ®ã «ng cßn bÞ kÎ thï s¨n ®uæi, nhÊt lµ tõ khi ®éi trªn ®Çu c¸i ¸n tö h×nh. 
? Em h·y chØ râ nghÖ thuËt ®èi trong hai c©u th¬ ? Tdông?
H: ChØ ra phÐp ®èi 
-> M­êi bèn ch÷ th«i mµ c« ®óc ®­îc mét cuéc ®êi c¸ch m¹ng ®Çy sãng giã, bÊt tr¾c nÐn l¹i trong ®ã mét nçi ®au.
? Tõ giäng ®iÖu trÇm thèng kÕt hîp víi phÐp ®èi, em c¶m nhËn ®­îc ý nghÜa lêi t©m sù cña t¸c gi¶ nh­ thÕ nµo?
 LiÖu ®©y cã ph¶i lµ lêi than th©n kh«ng? V× sao?
H: tù do pbyk.. 
- Mét ng­êi ®· cã thÓ coi th­êng nguy hiÓm, mét ng­êi ®· tù g¾n cuéc ®êi m×nh víi sù tån vong cña ®Êt n­íc nh­ «ng “Non s«ng ®· chÕt sèng thªm nhôc”, con ng­êi Êy ®©u cÇn cho sù sèng c¸ nh©n m×nh. C©u th¬ gióp ta c¶m nhËn ®Çy ®ñ h¬n tÇm vãc lín lao phi th­êng cña ng­êi tï yªu n­íc. §ã còng lµ næi ®au lín lao trong t©m hån bËc anh hïng 
G :
 VËy lµ t¸c gi¶ ®· g¾n cuéc ®êi m×nh víi t×nh c¶nh chung cña ®Êt n­íc. §»ng sau bi kÞch c¸ nh©n lµ bi kÞch cña ®Êt n­íc, cña DT:
 “ Còng nhµ cöa, còng giang san
 ThÕ mµ n­íc mÊt nhµ tan hìi trêi”
 -> 2 c©u th¬ gióp ta c¶m nhËn tÇm vãc lín lao
 vi th­êng cña ng­êi tï c¸ch m¹ng, ®ã còng lµ nçi 
®au lín trong t©m hån bËc anh hïng.
? §äc hai c©u 5 - 6: Em hiÓu thÕ nµo vÒ ý nghÜa cña cÆp c©u th¬ ®ã?
H: §ã lµ khÈu khÝ bËc anh hïng hµo kiÖt cho dï ë t×nh tr¹ng bi kÞch tï ®µy th× vÉn «m Êp hoµi b·o trÞ n­íc cøu ®êi: “ Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ” vÉn cã thÓ ng¹o nghÔ c­êi tr­íc thñ ®o¹n khñng bè tµn b¹o cña kÎ thï: “ Më miÖng c­êi tan cuéc o¸n thï”
? Ph©n tÝch hai c©u luËn (biÖn ph¸p nghÖ thuËt phÐp tu tõ ®­îc sdông.T¸c dông cña nã trong viÖc biÓu hiÖn h×nh ¶nh ng­êi anh hïng hµo kiÖt)?
H: NghÖ thuËt ®èi + bót ph¸p khoa tr­¬ng, l·ng m¹n, c¸c §T gîi t¶ m¹nh mÏ, h×nh t­îng nh©n vËt trë nªn k× vÜ, lín lao, g©y Ên t­îng m¹nh, cã søc truyÒn c¶m lín.
G: Con ng­êi d­êng nh­ kh«ng cßn lµ con ng­êi thËt vèn nhá bÐ, b×nh th­êng trong vò trô mµ tõ tÇm vãc ®Õn n¨ng lùc tù nhiªn vµ c¶ khÈu khÝ ®Òu hÕt søc lín lao ®Õn møc thÇn th¸nh -> 2 c©u th¬ ®· dùng lªn h/ ¶nh 1 ®Êng nam nhi, 1 trang anh hïng, 1 bËc tr­îng phu, hµo kiÖt, h×nh ¶nh anh hïng mang chÝ lín, kh¸t väng cøu n­íc, cøu ®êi, dï trong c¶nh tï ®Çy mµ vÉn l¹c quan, ng¹o nghÔ.
-> C©u th¬ ®· kÕt tinh cao ®é c¶m xóc l·ng m¹n hµo hïng cña t¸c gi¶.à t¹o nªn søc truyÒn c¶m nghÖ thuËt lín
H; §äc hai c©u cuèi
? C¸ch dïng tõ “cßn” vµ dÊu c©u ë hai c©u th¬ cuèi cã g× ®Æc s¾c? Ph©n tÝch t¸c dông?
H: §iÖp tõ cßn ë gi÷a c©u th¬ buéc ng­êi ®äc ph¶i ng¾t nhÞp mét c¸ch m¹nh mÏ, lµm cho lêi th¬ trë nªn dâng d¹c døt kho¸t, trµn ®Çy niÒm tin.
? Hai c©u th¬ lµ sù kÕt tinh t­ t­ëng cña toµn bµi th¬. Em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× tõ hai c©u th¬ Êy?
H: T¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh t­ thÕ hiªn ngang cña con ng­êi v­ît lªn trªn hiÖn thùc kh¾c nghiÖt cña nhµ tï, v­ît lªn c¸i chÕt; kiªn ®Þnh ý chÝ gang thÐp, víi mét niÒm tin m·nh liÖt mµ kÎ thï kh«ng thÓ nµo bÎ g·y .Con ng­êi Êy cßn sèng lµ cßn chiÕn ®Êu ®Õn h¬i thë cuèi cïng, cßn tin t­ëng vµo sù nghiÖp chÝnh nghÜa cña m×nh.
G: 2 c©u th¬ kÕt ®¨ng ®èi, hµi hoµ víi 2 c©u th¬ ®Çu, gãp phÇn nhÊn m¹nh vµ n©ng cao chñ ®Ò cña bµi th¬, lµm næi bËt vµ s¸ng râ bøc ch©n dung tinh thÇn mµ PBC tù ho¹. §ã lµ dòng khÝ hiªn ngang cña 1 ng­êi chiÕn sÜ CM vÜ ®¹i: “ Uy vò bÊt n¨ng khuÊt” 
Ho¹t ®éng 3: 
? C¶m høng bao trïm toµn bµi th¬ nµy lµ g×? C¶m høng Êy ®­îc t¹o nªn bëi nh÷ng yÕu tè nµo?
H: C¶m høng l·ng m¹n hµo hïng, v­ît h¼n lªn trªn thùc t¹i kh¾c nghiÖt cña cuéc sèng tï ngôc.( cã søc l«i cuèn m¹nh mÏ; khÈu khÝ ngang tµng, bót ph¸p khoa tr­¬ng, ®iÖp tõ, phÐp ®èi ®Æc s¾c)
? VÎ ®Ñp cña ng­êi chiÕn sÜ cm qua bµi th¬?
néi dung cña t¸c phÈm lµ g×?
nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña v¨n b¶n?
H: §äc ghi nhí SGK
A/ Giíi thiÖu chung (3')
1. Tác giả (1867-1940)
- Nhµ yªu n­íc, nhµ c¸ch m¹ng lín nhÊt cña d©n téc ta ®Çu thÕ kØ XX . - Nhµ văn, nhµ thơ lớn víi sù nghiÖp s¸ng t¸c ®å sé. 
2. Tác phẩm:
 - Bài thơ Nôm, trích“ ‘Ngục trung thư­” sáng tác 1914 khi Phan Bội Châu bị bọn quân phiệt tỉnh Quảng Đông bắt giam.
B/ §äc - hiÓu v¨n b¶n 
1. Đọc và chú thích (3’)
 2 . Kết cấu, bố cục (3’)
 - Thể thơ: TNBCĐL
- phương thức biểu cảm 
 3. Phân tích
 a. Hai câu đề
- Giọng điệu: đùa vui, hóm hỉnh; khẩu khí ngang tàng.
-> khí phách ngang tàng; bản lĩnh cứng cỏi; phong thái ung dung, đường hoàng.
 b. Hai câu thực
Giäng th¬ suy ngÉm, trÇm ng©m thÓ hiÖn t©m tr¹ng ®au ®¬n, cuéc ®êi chiÕn ®Êu ®Çy sèng giã, bÊt tr¾c cña anh hïng cøu n­íc.
c. Hai câu luận:
-> Giäng th¬ hµo s¶ng khÝ kh¸i, c¸ch nãi phãng ®¹i-> ThÓ hiÖn hoµi b¶o to lín, lo cøu n­íc cøu ®êi, t­ thÕ ng¹o nghÔ c­êi tr­íc mäi thñ ®o¹n cña kÎ thï
d. Hai câu kết
 - Điệp từ còn -> Lời thơ dõng dạc dứt khoát.
Kh¼ng ®Þnh khÝ chÝ hiªn ngang, bÊt khuÊt, coi th­êng, tï ngôc, c¸i chÕt, niÒm tin vµo t­¬ng lai, vµo sù nghiÖp c¸ch m¹ng chÝnh nhÜa.
4. Tæng kÕt
 4.1. Nội dung 
- Bøc ch©n dung tù ho¹ - ng­êi l·nh tô yªu n­íc c¸ch mn¹g trong nhµ tï : Kiªn c­êng, hiªn ngang, bÊt khuÊt, trµn ®Çy t­ t­ëng l¹c quan, tin t­ëng vµo t­¬ng lai, vµo b¶n th©n, vµo sù nghiÖp ®Êu tranh cøu n­íc, cøu d©n
4.2, NghÖ thuËt
- Lêi th¬ biÓu c¶m trùc tiÕp, mang giäng ®iÖu hµo hïng trong thÓ thÊt ngf«n b¸t có ®­êng luËt, kh¬i gîi c¶m xóc cao c¶ ë ng­êi ®äc 
 4.3. Ghi nhớ: sgk
4.4. Cñng cè:(2')
§äc diÔn c¶m toµn bé bµi th¬ vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh÷ng nh©n vËt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm?
4.5. H­íng dÉn vÒ nhµ:(3')
- Bµi cò: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m kÜ néi dung nghÖ thuËt
- Bµi míi: §äc v¨n b¶n: “ §Ëp ®¸ ë C«n L«n”
 So¹n bµi theo c©u hái SGK
5. Rót kinh nghiÖm.
...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngµy so¹n: TiÕt: 58
Ngµy gi¶ng: 
Văn bản: §Ëp ®¸ ë c«n l«n
(Phan Ch©u Trinh) 
 1.Môc tiªu: gióp hs
 1.1/ Kiến thức :
Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạng đầu thế kỷ XX .
Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh .
Cảm hứng hào hùng, lãng mạn được thể hiện trong bài thơ .
GD đạo đức: tôn vinh, biết ơn những người đã xả thân vì nước; lên án kẻ thù cướp nước, đàn áp người yêu nước; có khát vọng độc lập, hòa bình.. 
 => giáo dục các giá trị: HÒA BÌNH, TÔN TRỌNG, TỰ DO, ĐOÀN KẾT...
- GD tư tưởng Hồ Chí Minh: Liên hệ với bản lĩnh người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh trong thời gian bị tù đày trong nhà ngục của Tưởng Giới Thạch. 
1.2/ Kĩ năng :
- Đọc – hiểu văn bản thơ yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật 
- Phân tích vẻ đẹp hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ .
- Cảm nhận được giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ .
GD KNS: 
+ Kĩ năng giao tiếp: trình bày, trao đổi về tiếng lòng yêu nước của Phan Châu Trinh khi bị bắt, từ đầy ở Côn Đảo; 
 + KN tư duy sáng tạo: nêu vấn đề, phân tích, bình luận về vẻ đẹp anh hùng, tư thế hiên ngang bất khất kiên cường của người chí sĩ yêu nước, về quan niệm sống của trang nam nhi vượt qua mọi khó khăn để trị nước cứu đời; 
+ KN tự nhận thức bài học về tình yêu quê hương đất nước và sự xả thân vì nghĩa lớn qua tác phẩm. (Sử dụng PP thảo luận nhóm, diễn đạt sáng tạo...) 
1.3/ Th¸i ®é:
- Gd lßng yªu n­íc, tr©n träng ®Êu tranh v× cuéc sèng tù do. BiÕt yªu quý c¶m phôc ng­êi chiÕn sÜ yªu n­íc Phan Béi Ch©u ®ång thêi tù rÌn luyÖn cho m×nh ý chÝ v­ît khã, lu«n lµm chñ hoµn c¶nh, l¹c quan.
1.4. Phát triển năng lực: năng lực đọc-hiểu,hợp tác và tư duy sáng tạo 
2. ChuÈn bÞ: 
 GV:Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. Tµi liÖu liªn quan ®Õn nhµ th¬, vµ bµi th¬.
 HS: Häc bµi cò, so¹n bµi theo c©u hái SGK 
3. Ph­¬ng ph¸p: Ph©n tÝch vµ c¶m thô, b×nh. Nªu vÊn ®Ò, ®µm tho¹i
4. TiÕn tr×nh 
4.1.æn ®Þnh: 
4.2. KiÓm tra: (3’)
 §äc thuéc lßng vµ nªu gi¸ trÞ cña bµi th¬: Vµo nhµ ngôc Qu¶ng ®«ng c¶m t¸c ?
 - §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬.
- Gi¸ trÞ: C¶m nhËn mét h×nh t­îng ®Ñp lÉm liÖt ngang tµng cña ng­êi anh hïng cøu n­íc dï gÆp b­íc nguy nan vÉn kh«ng sên lßng ®æi chÝ. 
III/ Bµi míi: 
Nªu vÊn ®Ò: TiÕt tr­íc, c¸c em ®· ®­îc lµm quen víi mét giäng th¬ hµo hïng, ®anh thÐp, thÊy ®­îc mét t­ thÕ bÊt khuÊt, hiªn ngang, coi th­êng tï ngôc, coi th­êng c¸i chÕt cña ng­êi tï c¸ch m¹ng Phan Béi Ch©u. Trong bµi häc h«m nay, c¸c em l¹i ®­îc cÈm nhËn mét h×nh ¶nh tuyÖt ®Ñp vÒ t­ thÕ cña ng­êi c¸ch m¹ng lóc sa c¬, r¬i vµo vßng tï ngôc, ph¶i lao ®éng khæ sai nh­ng l¹i to¸t lªn ý chÝ chiÕn ®Êu vµ niÒm tin kh«ng dêi ®æi vµo sù nghiÖp cña m×nh.
G: Treo ¶nh Phan Ch©u Trinh.
? H·y giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶?
H: tr×nh bµy nh­ sgk
G: cïng víi PBC , PCT lµ 1 chÝ sÜ tiªu biÓu cã nh÷ng ®ãng gãp kh«ng nhá cho ptrµo CM :
- Cã nh÷ng chñ tr­¬ng m¹nh b¹o lµ cÇn ph¶i lËt ®æ chÕ ®é qu©n chñ pk, kh«ng thÓ dùa vµo nã.
- cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é nhd vÒ mäi mÆt: d©n quyÒn, d©n trÝ, d©n sinh.
- CÇn ph¶i lµm cuéc vËn ®éng” Tù lùc khai ho¸”réng lín, b¸c bá chñ tr­¬ng cÇu ngo¹i.
- ¤ng ®· cã 1 sè nh÷ng c¸ch t©n ®¸ng chó ý t¹o lªn 1 ph/trµo duy t©n réng lín, gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thøc tØnh sÜ phu, d©n chóng, n©ng d©n trÝ lªn 1 bËc trong nh÷ng n¨m ®Çu tkØ XX.
- Lµ ng­êi yªu n­íc nång nhiÖt, dòng c¶m, bÊt khuÊt, cã ãc tæ chøc, s¸ng t¹o, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng
S¸ng t¸c cña «ng rÊt phong phó: ch÷ H¸n, ch÷ N«m, ch÷ Quèc ng÷, v¨n chÝnh luËn, 
- Nh÷ng bµi v¨n chÝnh luËn cña «ng næi tiÕng ®anh thÐp hïng hån; th¬ v¨n tr÷ t×nh th× thÊm ®Ém tinh thÇn yªu n­íc, d©n chñ
- T¸c phÈm chÝnh: T©y Hå thi tËp, TØnh Quèc hån ca, giai nh©n kú ngé
=> C¸c t¸c phÈm cña «ng ®· gãp phÇn vµo b­íc tiÕn cña v¨n häc yªu n­íc nhÊt lµ v¨n xu«i nghÞ luËn b»ng TiÕng ViÖt
. - ¤ng lµ ng­êi giái biÖn luËn vµ cã tµi v¨n ch­¬ng, v¨n chÝnh luËn, hïng biÖn ®anh thÐp, th¬ v¨n tr÷ t×nh, them ®­îm t­ t­ëng yªu n­íc vµ d©n chñ 
? Hoµn c¶nh ra ®êi cña bµi th¬?
H: nªu nh­ sgk.
G: N¨m 1908 nhd trung k× næi dËy chèng s­u thuÕ m¹nh mÏ.
Thd Ph¸p ®µn ¸p d· man, nhiÒu sÜ phu yªu n­íc bÞ b¾t , bÞ giÕt, bÞ tï ®µy. PCT bÞ khÐp téi xói giôc nhd næi lo¹n, «ng bÞ b¾t, bÞ kÕt ¸n chÐm vµ bÞ ®µy ra C«n §¶o . Ngµy ®Çu tiªn PCT ®· nÐm 1 m¶nh giÊy vµo kh¸m cña nh÷ng th©n sÜ yªu n­íc an ñi vµ ®éng viªn hä r»ng C«n §¶o lµ 1 tr­ênghäc thiªn nhiªn, ®· lµm trai gi÷a thÕ kØ XX cÇn nÕm mïi cay ®¾ng cho biÕt. ë ®©y «ng vµ nh÷ng ng­êi tï ph¶i l® khæ sai hÕt søc nÆng nhäc. Bµi th¬ ®­îc viÕt trong hoµn c¶nh Êy. 
? Bµi th¬ cã g× gièng víi bµi “ Vµo nhµ ngôc” vÒ thÓ lo¹i?
H: thÓ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt.
G: Nªu y/ c ®äc:
4 c©u ®Çu: giäng hµo hïng, m¹nh mÏ; khÈu khÝ ngang tµng, r¾n rái.
4 c©u cuèi: giäng trÇm l¾ng
Ng¾t nhÞp 2/ 2/ 3.
NhÊn m¹nh nh÷ng tõ ng÷ MT ë c©u 2, 3, 4.
G: ®äc mÉu.
H: 2- 3 em ®äc-> HS kh¸c NX.
? Em biÕt g× vÒ ®Þa danh C«n L«n?
H: gthÝch theo chó thÝch sgk.
G: C«n L«n lµ 1 hßn ®¶o n»m gi÷a ®¹i d­¬ng mªnh m«ng, tr¬ träi gi÷a n¾ng giã vµ biÓn kh¬i .
- Tr­íc kia, n¬i ®©y thd©n Ph¸p ®· XD nh÷ng nhµ tï kiªn cè cßn gäi lµ “chuång cäp” ®Ó giam cÇm ®µy ®o¹ nh÷ng chiÕn sÜ CM. N¬i ®©y cßn gäi lµ “®Þa ngôc trÇn gian” bëi chÕ ®é nhµ tï cùc k× kh¾c nghiÖt vµ tµn b¹o.
- Ngµy nay, C«n L«n gäi lµ C«n §¶o- 1 di tÝch lÞch sö næi tiÕng, 1 ®Þa danh cã tiÒm n¨ng ktÕ biÓn vµ du lÞch thuéc tØnh Bµ RÞa- Vòng Tµu.
? Em hiÓu ntn vÒ nhan ®Ò bµi th¬?
H: Nãi vÒ c«ng viÖc L§ khæ sai nÆng nhäc cña nh÷ng ng­êi tï CM ë C«n L«n- c«ng viÖc ®Ëp ®¸.
G: Nªu kÕt cÊu cña bµi th¬?
H: ë bµi th¬ nµy chóng ta tËp trung vµo t×m hiÓu theo 2 m¶ng c¶m xóc suy t­ lín trong con ng­êi Phan Ch©u Trinh nªn ta chia thµnh 2 phÇn:
 4 c©u th¬ ®Çu 
 4 c©u th¬ cuèi.
G: Bµi th¬ cã bè côc 4 phÇn nh­ng xÐt vÒ nd 4 c©u th¬ ®Çu liÒn m¹ch, 4 c©u th¬ cuèi còng liÒn m¹ch.
? §äc vµ nªu nd cña 4 c©u th¬ ®Çu?
H: T­ thÕ ng­êi tï vµ c«ng viÖc ®Ëp ®¸.
? C¶m xóc cña tg ®­îc kh¬i nguån tõ c«ng viÖc nµo?
H: Cx ®­îc kh¬i nguån tõ c«ng viÖc ®Ëp ®¸-> ptb® MT vµ biÓu c¶m.
? Ngay ë c©u th¬ ®Çu, tg ®· ®­a ra q.niÖm “ lµm trai”. §­a ra q.niÖm nµy trong h/ c¶nh tï ®µy, tg muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×?
H: ý chÝ tù kh®Þnh m×nh, kh¸t väng h®éng m·nh liÖt cña ng­êi cã lÝ t­ëng, cã chÝ lín.
G: “ Lµm trai” lµ 1 q.niÖm nh©n sinh truyÒn thèng cña c¸c ®Êng tr­îng phu mµ rÊt nhiÒu c¸c nhµ v¨n, nhµ th¬ ®· nh¾c tíi:
 Ca dao: Lµm trai cho ®¸ng lªn trai§oµi yªn”
NguyÔn C«ng Trø: “ChÝ lµm trai...vÉy vïng trong 4 bÓ”
PBC: “ Lµm trai ph¶i l¹ ë trªn ®êi ...tù chuyÓn dêi”
N§ChiÓu: “ Lµm trai trong câi thÕ gian, phß ®êi gióp n­íc ph¬i gan anh hµo”
? Tõ ng÷ nµo trong c©u th¬ ®Çu MT bèi c¶nh kh«ng gian vµ t­ thÕ ng­êi tï? PB c¶m nhËn cña em vÒ h/ ¶ ng­êi tï cm qua côm tõ “®øng gi÷a ®¸t C«n L«n”?
H: Tù do pbyk
G: §øng gi÷a ®Êt C«n L«n, ®øng gi÷a non cao biÓn réng, ®Çu ®«Þ trêi, ch©n ®¹p ®Êt, con ng­êi trong t­ thÕ ®­êng hoµng, sõng s÷ng, hiªn ngang, lín lao ngang tÇm vò trô. Mét vÎ ®Ñp hïng tr¸ng.Mét kh¸t väng h®éng m·nh liÖt cña con ng­êi cã chÝ lín.
? 3 c©u th¬ tiÕp theo cã 2 líp nghÜa . Hai líp nghÜa Êy lµ g×?
H : 2 líp nghÜa :
- T¶ thùc c«ng viÖc ®Ëp ®¸ cña ng­êi tï khæ sai.
 - Kh¾c ho¹ næi bËt tÇm vãc, søc m¹nh, ý chÝ cña ng­êi tï CM.
? Ph©n tÝch gi¸ trÞ NT cña nh÷ng c©u th¬ trªn?
H: h®éng nhãm: 2 nhãm – thêi gian: 3phót
? Nhãm 1( ph©n tÝch nghÜa thùc) Em h×nh dung c«ng viÖc ®Ëp ®¸ cña ng­êi tï ë C«n §¶o lµ c«ng viÖc ntn? ( Chó ý kh«ng gian, ®k lµm viÖc, tÝnh chÊt c«ng viÖc)
? Nhãm 2: ( ph©n tÝch líp nghÜa bãng)
? Gi¶i nghÜa tõ “ lõng lÉy”?
? Tõ ng÷,c¸c biÖn ph¸p NT, giäng ®iÖu ®­îc sdông trong 3 c©u th¬ lµ g×?
? Nx vÒ tÇm vãc, hµnh ®éng, søc m¹nh, ý chÝ cña ng­êi tï ë ®©y?
Sau khi th¶o luËn nhãm, H cö ®¹i diÖn tr×nh bµy.
G: chèt kthøc:
* Nhãm 1: Ba c©u th¬ ®· MT ch©n thùc c«ng viÖc L§ nÆng nhäc, vÊt v¶ vµ ®Çy nguy hiÓm trong 1 kh«ng gian kh¾c nghiÖt, ®kiÖn lµm viÖc thñ c«ng cña nh÷ng ng­êi tï khæ sai. Ng­êi tï chØ cã thÓ dïng bóa ®Ó khai th¸c ®¸ ë nh÷ng hßn nói ngoµi C«n §¶o trong sù qu¶n thóc nghiªm ngÆt cña bän cai ngôc, lÝnh ngôc ®éc ¸c, d· man. Kh«ng Ýt ng­êi ®· kiÖt søc , gôc ng·.
* Nhãm 2: 
- Tõ lõng lÉy: ng¹o nghÔ, lÉm liÖt.
- Trong 3 c©u th¬ , tg ®· sdông nh÷ng bph¸p NT®Æc s¾c: 
 + 1 lo¹t nh÷ng tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m( c¸c §T, TT gîi t¶): lõng lÉy, lë, x¸ch , ®¸nh tan, ra tay, ®Ëp bÓ,
 + H×nh ¶nh võa t¶ thùc võa cã ý nghÜa Èn dô, t­îng tr­ng.
 + PhÐp ®èi ( X¸ch bóa ®¸nh tan..mÊy tr¨m hßn), nÐt bót khoa tr­¬ng.
 + KhÈu khÝ ngang tµng, ng¹o nghÔ.
=> Kh¾c ho¹ næi bËt tÇm vãc khæng lå, oai phong lÉm liÖt cña ng­êi anh hïng. VÞ thÇn Êy ®ang xÎ nói, ®µo s«ng, v¹t ®åi, chuyÓn ®¸ ®Ó t¹o dùng ®æi thay vò trô. Ng­êi anh hïng Êy hµnh ®éng m¹nh mÏ, qu¶ quyÕt, phi th­êng “ x¸ch bóa, ra tay”; søc m¹nh ghª gím gÇn nh­ thÇn k× “lµm cho lë nói non, ®¸nh tan, ®Ëp bÓ mÊy.”; ý chÝ kiªn ®Þnh vµ lßng c¨m thï ®ang bèc lªn ngïn ngôt.
? 4 c©u th¬ ®Çu cña bµi th¬ ®· kh¾c ho¹ h/¶ ng­ßi tï CM ntn?
? Em hiÓu 2 c©u th¬ “ Th¸ng ngµy bao qu¶n..d¹s¾t son” ?
H: Th¸ng ngµy, m­a n¾ng t­îng tr­ng cho nh÷ng thö th¸ch gian khæ, nh÷ng sãng giã trong c®êi cã thÓ kÐo dµi d»ng dÆc nh­ng tinh thÇn ng­êi chiÕn sÜ CM vÉn trung kiªn, kh«ng sên lßng ®æi chÝ, s½n sµng chÊp nhËn mäi gian khæ “ th©n sµnh sái, d¹ s¾t son”
? H×nh ¶nh “ nh÷ng kÎ v¸ trêi” khiÕn em liªn t­ëng ®Õn ai? Tù cho m×nh lµ “nh÷ng kÎ v¸ trêi”, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn th¸I ®é ntn cña tg?
H: - Liªn t­ëng ®Õn h/¶ bµ N÷ Oa ®éi ®¸ v¸ trêi®Ó cøu loµi ng­êi-> 1 c«ng viÖc v« cïng to lín vµ cã ý nghÜa
Tù cho m×nh lµ kÎ “v¸ trêi” , tg ®· thhiÖn th®é tù hµo kiªu h·nh, d¸m kh®Þnh c«ng viÖc m×nh lµm lµ 1 sù nghiÖp to lín, cã ý nghÜa. §ã lµ snghiÖp cøu n­íc. Chøng tá «ng lµ 1 ng­êi cã chÝ lín.
? Th¸i ®é ®ã cßn thÓ hiÖn qua tõ l¸y “con con” ntn?
H: coi th­êng mäi gian nan, thö th¸ch, biÓu thÞ th¸i ®ç
s¨n sµng chÊp nhËn, quyÕt t©m th¸ch thøc víi b¹o lùc qu©n thï. TÊt c¶ nh÷ng gian nan, thö th¸ch Êy chØ lµ nhá bÐ, kh«ng ®¸ng kÓ.
? ChØ ra nh÷ng biÖn ph¸p NT ®Æc s¾c ®­îc sdông trong 4 c©u th¬ cuèi? Qua ®ã em c¶m nhËn thªm ®­îc ®iÒu g× vÒ PCT? ( L­u ý: giäng ®iÖu, khÈu khÝ, h/¶ th¬,biÖn ph¸p tu tõ )
H: - Giäng ®iÖu trÇm l¾ng nh­ 1 lêi tù b¹ch, khÈu khÝ ngang tµng
 - H/¶: Èn dô, t­îng tr­ng ( th¸n ngµy, m­a n¾ng, th©n sµnh sái, d¹ s¾t son, nh÷ng kÎ v¸ trêi)
 - PhÐp ®èi lËp: 
 + C©u 5-6: ®èi lËp gi÷a thö th¸ch gian nan víi ý chÝ ch®Êu son s¾t.
 + C©u 7-8: §èi lËp gi÷a chÝ lín( v¸ trêi) víi nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch ( chØ lµ “ viÖc con con”).
4 c©u th¬ kh¼ng ®Þnh ý chÝ ch®Êu son s¾t, bÒn gan v÷ng chÝ,coi th­êng hiÓm nguy, m­u ®å viÖc lín=> phong th¸i ung dung, ng¹o nghÔ cña ng­êi chiÕn sÜ CM.
G: Tõ c«ng viÖc ®Ëp ®¸ cô thÓ, tg ®· bµn luËn ®Õn p/chÊt, khÝ ph¸ch ng­êi chiÕn sÜ: gian nan kh«ng sên lßng, uy vò kh«ng khuÊt phôc, tï ®µy, giam h·m khæ ®au kh«ng lµm mÊt niÒm tin vµo sù nghiÖp cøu n­íc,cøu d©n. Tinh thÇn Êy ta ®· gÆp trong “ NhËt kÝ trong tï” cña HCM – ng­êi chiÕn sÜ CM vÜ ®¹i: 
 “ Kiªn tr× vµ nhÉn n¹i.
 Kh«ng nao nóng tinh thÇn”
? ND bµi th¬?
H: pbyk nh­ ghi nhí
? Bµi th¬ thµnh c«ng bëi nh÷ng yÕu tè NT nµo? H·y chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt trong nh÷ng ®¸p ¸n sau:
G: §­a b¶ng phô:
H: chän ®¸p ¸n D
G: TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè NT trªn t¹o lªn bót ph¸p l·ng m¹n cho bµi th¬.
§äc ghi nhí / sgk
Ho¹t ®éng 3: luyÖn tËp
? §äc diÔn c¶m bµi th¬ ?
? C©u hái 2 SGK? 
* §Æc ®iÓm chung :
- T¸c gi¶ : §Òu lµ nh÷ng nhµ nho yªu n­íc, l·nh tô c¸ch m¹ng næi tiÕng ë n­íc ta ®Çu thÕ kû XX
- T­ thÕ hµo hïng, phong th¸i ung dung, l¹c quan tin t­ëng cña ng­êi v­ît lªn hoµn ch¶nh khã kh¨n, hiÓm nghuy trong chèn tï ®µy, kh«ng nh÷ng gi÷ v÷ng t­ t­ëng vµ phÈm chÊt mµ cßn s½n sµng chÊp nhËn vµ v­ît lªn hoµn c¶nh, quyÕt trÝ thùc hiÖn hoµi b·o, lý t­ëng cøu n­íc cøu d©n
- Lo¹i th¬ tá chÝ tá lßng Ýt thiªn vÒ t¶ thùc. Giäng th¬ hµo s¶ng, lèi nãi khoa tr­¬ng, vËn dông nhuÇn nhuyÔn thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt víi phÐp ®èi ë 2 cÆp c©u thùc, luËn rÊt chÆt, rÊt chØnh
* VÎ ®Ñp hµo hïng l·ng m¹n cña h×nh t­îng nhµ nho yªu n­íc vµ c¸ch m¹ng ®Çu thÕ kû XX biÓu hiÖn tr­íc hÕt ë khÝ ph¸ch ngang tµng, lÉm liÖt ngay c¶ trong thö th¸ch gian lao, cã thÓ ®e do¹ ®Õn tÝnh m¹ng (xem ë tï nh­ mét b­íc dõng ch©n t¹m nghÜ, xem viÖc lao ®éng khæ sai nh­ mét viÖc con con, kh«ng ®¸ng kÓ ®Õn). VÎ ®Ñp Êy cßn thÓ hiÖn ë ý chÝ chiÕn ®Êu vµ niÒm tin ë dêi ®æi vµo sù nghiÖp cña m×nh (Th©n Êy  sù nghiÖp, th¸ng ngµy con con) 
A. Giíi thiÖu chung 7'
 1. T¸c gi¶:
- Phan Chu Trinh (1872 – 1926)
- HiÖu : T©y Hå 
- Quª : T©y Léc – Hµ §«ng – tØnh Qu¶ng Nam
- Lµ nhµ nho yªu n­íc, nhµ c¸ch m¹ng lín ë n­íc ta ®Çu thÕ ký XX. 
2, T¸c phÈm:
- 4 – 1908, Phan Béi Ch©u bÞ thùc d©n Ph¸p b¾t trong phong trµo chèng thuÕ ë thêi kú vµ bÞ ®µy ra C«n §¶o 
B. §äc hiÓu v¨n b¶n 
1. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch:
2. KÕt cÊu - Bè côc
 2 phÇn
3. Ph©n tÝch
a). Bèn c©u ®Çu:
 - Tõ ng÷ gîi t¶, h/¶ t¶ thùc cã ý nghÜa t­îng tr­ng , phÐp ®èi, khÈu khÝ ngang tµng 
=> Giäng khÈu khÝ ngang tµng, sõng s÷ng cña chÝ lµm trai víi lßng kiªu h·nh vµ kh¸t väng hµnh ®éng m·nh liÖt
b. 4 c©u th¬ cuèi:
- Giäng ®iÖu trÇm l¾ng, khÈu khÝ ngang tµng; h/¶ Èn dô t­îng tr­ng, phÐp ®èi
=> ý chÝ chiÕn ®Êu son s¾t, coi th­êng hiÓm nguy, m­u ®å viÖc lín.=> phong th¸i ung dung ng¹o nghÔ cña ng­êi chiÕn sÜ CM.
4. Tæng kÕt:
4.1 Néi dung:
 H×nh ¶nh ng­êi anh hïng trong t­ thÕ hiªn ngang lÉm liÖt vµ tinh thÇn ý chÝ s¾t ®¸ kh«ng sî gian nan, nguy hiÓm.
4.2.NghÖ thuËt:
 _ Giäng ®iÖu hµo hïng
 _ Bót ph¸p l·ng m¹n mang tÝnh chÊt sö thi.
 _ NT: ®èi lËp.
 4.3. Ghi nhí: sgk/ 150
C. LuyÖn tËp : bµi 2
- C

File đính kèm:

  • doctuan 15.doc
Giáo án liên quan