Giáo án môn Đại số 9 - Tiết 41 đến tiết 48

au . 
b) Trõ tõng vÕ hai ph­¬ng tr×nh cña hÖ 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt ( x; y) = . 
2) Tr­êng hîp 2 : C¸c hÖ sè cña cïng mét Èn trong hai ph­¬ng tr×nh kh«ng b»ng nhau vµ kh«ng ®èi nhau 
VÝ dô 4 XÐt hÖ ph­¬ng tr×nh :
(IV) Û 
?4 Trõ tõng vÕ hai ph­¬ng tr×nh cña hÖ ta ®­îc 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhất (3 ; - 1)
?5 
Tãm t¾t c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè ( sgk ) 
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Yêu cầu HS làm bµi 20 :
Yªu cÇu häc sinh ho¹t ®éng nhãm : làm phần a,b,c
Gv kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c nhãm
Gọi đ¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶
Gv nhËn xÐt bæ xung
Bµi 20: (sgk/ 19)
a/
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt (2; -3)
b/ 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt (3; -2)
c/ 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm duy nhÊt (3; 5)
5. Hướng dẫn về nhà:
- N¾m v÷ng c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè
- Häc bµi vµ lµm bµi tËp: 20(d); 21; 22 sgk/19 ;16, 17 sgk /16
- Chuẩn bị Tiết 43: Luyện tập
Ngày 09 tháng 01năm 2012
 Ký duyệt:
 	 	 TTCM: Nguyễn Tiến Hưng
-------------------------------------------------------------------------------
Ngày soạn: 13/01/2012
Ngày giảng: 
TUẦN 21
TIẾT 43: LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Cñng cè c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè . 
- Kĩ năng: RÌn kĩ n¨ng nh©n hîp lý ®Ó biÕn ®æi hÖ ph­¬ng tr×nh vµ gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè.Gi¶i thµnh th¹o c¸c hÖ ph­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè 
- Thái độ: Chó ý, tÝch cùc luyÖn tËp, cÈn thËn trong tÝnh to¸n 
- Tư duy: Rèn tư duy độc lập, lô gic
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: SGK, SBT
- Học sinh: SGK, SBT
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chú
9A1
9A2
2. Kiểm tra :
Nªu quy t¾c céng ®¹i sè? Tãm t¾t c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè?
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV ra bµi tËp 22 ( sgk -19 ) 
gäi HS ®äc ®Ò bµi 
yªu cÇu HS suy nghÜ nªu c¸ch lµm . 
- §Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè ta biÕn ®æi nh­ thÕ nµo ? Nªu c¸ch nh©n mçi ph­¬ng tr×nh víi mét sè thÝch hîp ? 
- T­¬ng tù h·y nªu c¸ch nh©n víi mét sè thÝch hîp ë phÇn (b) sau ®ã gi¶i hÖ .
- NhËn xÐt g× vÒ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh (3) tõ ®ã suy ra hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm nh­ thÕ nµo ? 
- GV chó ý hÖ cã VSN suy ra ®­îc tõ ph­¬ng tr×nh (3)
- Nªu ph­¬ng h­íng g¶i bµi tËp 24 . 
- §Ó gi¶i ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh trªn ta ph¶i biÕn ®æi nh­ thÕ nµo ? 
®­a vÒ d¹ng nµo ? 
- Gîi ý : nh©n bỏ dấu ngoÆc ®­a vÒ d¹ng tæng qu¸t . 
- VËy sau khi ®· ®­a vÒ d¹ng tæng qu¸t ta cã thÓ gi¶i hÖ trªn nh­ thÕ nµo ? h·y gi¶i b»ng ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè .
- GV cho HS lµm sau ®ã tr×nh bµy lêi gi¶i lªn b¶ng 
- GV nhËn xÐt vµ ch÷a bµi lµm cña HS sau ®ã chèt l¹i vÊn ®Ò cña bµi to¸n:
NÕu hÖ ph­¬ng tr×nh ch­a ë d¹ng tæng qu¸t ph¶i biÕn ®æi ®­a vÒ d¹ng tæng qu¸t míi tiÕp tôc gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh .
GV h­íng dÉn Hs gi¶i bµi tËp 26
 Gv yªu cÇu HS gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh t×m a, b vµ tr¶ lêi
Yêu cầu HS đọc bµi 27 ( sgk - 20 ) råi lµm theo hướng dẫn cña bµi . 
- NÕu ®Æt u = ta cã hÖ nµo ? 
- H·y gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh víi Èn lµ u, v sau ®ã thay vµo ®Æt ®Ó t×m x ; y 
- GV cho HS lµm, theo dâi vµ gîi ý HS lµm bµi . 
- GV ®­a ®¸p ¸n ®Ó HS ®èi chiÕu kÕt qu¶ vµ c¸ch lµm 
Bµi tËp 22
- HS lªn b¶ng lµm bµi . 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm lµ ( )
Û 
Ph­¬ng tr×nh (3) cã v« sè nghiÖm 
® hÖ ph­¬ng tr×nh cã v« sè nghiÖm . 
Bµi tËp 24
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm ()
b) 
Û 
VËy hÖ ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm lµ (-1; -4 )
Bµi tËp 26
 A(2:-2) thuéc ®å thÞ hµm sè y= a x+b 
nªn ta cã -2 = a.2+b (1)
B(-1:3) thuéc ®å thÞ hµm sè y= a x+b 
nªn ta cã 3 = a.(-1) +b (2)
 Tõ (1) (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh:
Bµi tËp 27
 ®Æt u = hÖ trë thµnh : 
Thay vµo ®Æt ta cã : 
4. Củng cố:
Tæng kÕt c¸c néi dung ®· luyÖn tËp
Nh¾c l¹i quy t¾c thÕ, tãm t¾t c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p cộng đại số
5. Hướng dẫn về nhà:
- N¾m v÷ng c¸ch gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng ph­¬ng ph¸p cộng đại số 
- Bài tập 25,26 SGK
- Chuẩn bị Tiết 44: Giải bài toán bàng cách lập hệ phương trình
Ngày soạn: 14/01/2012
Ngày giảng: 
TIẾT 44: GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Häc sinh n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn 
- Kĩ năng: BiÕt c¸ch chuyÓn bµi to¸n cã lêi v¨n sang bµi to¸n gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn. VËn dông ®­îc c¸c b­íc gi¶i to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ hai ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn 
- Thái độ: Chó ý, tÝch cùc, hîp t¸c tham gia ho¹t ®éng häc.
- Tư duy: Rèn tư duy lô gic, hợp lý
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: SGK, SBT
- Học sinh: SGK, SBT
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chú
9A1
9A2
2. Kiểm tra:
Kết hợp trong giờ
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- Nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh ?
- Nh¾c l¹i vµ chèt c¸c b­íc lµm 
- Gv ra vÝ dô gäi HS ®äc ®Ò bµi vµ ghi tãm t¾t bµi to¸n . 
- H·y nªu c¸ch chän Èn cña em vµ ®iÒu kiÖn cña Èn ®ã ?
- NÕu gäi ch÷ sè hµng chôc lµ x , ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ y, ta cã ®iÒu kiÖn nh­ thÕ nµo ? 
- Ch÷ sè cÇn t×m viÕt thÕ nµo? viÕt ng­îc l¹i thÕ nµo? 
NÕu viÕt c¸c sè ®ã d­íi d¹ng tæng cña hai ch÷ sè th× viÕt nh­ thÕ nµo ? 
- GV h­íng dÉn HS viÕt d­íi d¹ng tæng c¸c ch÷ sè . 
- Theo bµi ra ta lËp ®­îc c¸c ph­¬ng tr×nh nµo ? 
tõ ®ã ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh nµo ? 
- Thùc hiÖn ? 2 ®Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn t×m x , y vµ tr¶ lêi . 
- GV cho HS gi¶i sau ®ã ®­a ra ®¸p ¸n ®Ó HS ®èi chiÕu .
- GV ra tiÕp vÝ dô 2 ( sgk ) 
gäi HS ®äc ®Ò bµi vµ tãm t¾t bµi to¸n . 
- H·y vÏ s¬ ®å bµi to¸n ra giÊy nh¸p vµ biÓu thÞ c¸c sè liÖu trªn ®ã . 
- H·y ®æi 1h 48 phót ra giê . 
- Thêi gian mçi xe ®i lµ bao nhiªu ? h·y tÝnh thêi gian mçi xe ? 
- H·y chọn Èn , ®Æt ®iÒu kiÖn cho Èn . 
- Thùc hiÖn ? 3 ; ? 4 ? 5 ®Ó gi¶i bµi to¸n trªn . 
- GV cho HS th¶o luËn lµm bµi sau ®ã gäi 1 HS ®¹i diÖn lªn b¶ng lµm . 
- GV ch÷a bµi sau ®ã ®­a ra ®¸p ¸n ®óng ®Ó HS ®èi chiÕu . 
- GV cho HS gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng 2 c¸ch ( thÕ vµ céng ) 
- §èi chiÕu §k vµ tr¶ lêi bµi to¸n trªn . 
- Nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh 
VÝ dô 1 
Tãm t¾t : 
Hµng chôc > hµng ®¬n vÞ : 1 
ViÕt hai ch÷ sè theo thø tù ng­îc l¹i ® Sè míi > sè cò : 27 
T×m sè cã hai ch÷ sè ®ã . 
 Gi¶i : 
 Gäi ch÷ sè hµng chôc cña sè cÇn t×m lµ x , ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ y . 
§K : x , y Î Z ; 0 < x £ 9 vµ 0 < y £ 9 
Sè cÇn t×m lµ : = 10x + y 
Khi viÕt hai ch÷ sè theo thø tù ng­îc l¹i:
= 10y + x 
ta cã : 2y - x = 1 ® - x + 2y = 1 (1) 
Theo ®iÒu kiÖn sau ta cã : 
( 10x + y ) - (10y + x ) = 27 
® 9x - 9y = 27 ® x - y = 3 (2) 
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : (I) 
? 2 
 (I) Û 
ta cã x , y tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cña bµi . VËy sè cÇn t×m lµ : 74
 VÝ dô 2
Tãm t¾t : 
Qu·ng ®­êng ( TP . HCM - CÇn Th¬ ) : 189 km .
Xe t¶i : TP. HCM ® CÇn th¬ . 
Xe kh¸ch : CÇn Th¬ ® TP HCM 
(Xe t¶i ®i tr­íc xe kh¸ch 1 h ) 
Sau 1 h 48’ hai xe gÆp nhau .
TÝnh vËn tèc mçi xe . BiÕt Vkh¸ch > Vt¶i : 13 km 
 Gi¶i : §æi : 1h 48’ = giê 
- Thêi gian xe t¶i ®i : 1 h + h = 
Gäi vËn tèc cña xe t¶i lµ x ( km/h) vµ vËn tèc cña xe kh¸ch lµ y ( km/h) . 
§K x , y > 0 
? 3 ( sgk ) 
Mçi giê xe kh¸ch ®i nhanh h¬n xe t¶i 13 km, ta cã: y - x = 13 ® - x + y = 13 (1) 
?4 Qu·ng ®­êng xe t¶i ®i ®­îc: ( km) 
Qu·ng ®­êng xe kh¸ch ®i ®­îc: ( km ) 
- ta cã ph­¬ng tr×nh : (2) 
?5 
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : 
ta cã x , y tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cña bµi .
VËy vËn tèc cña xe t¶i lµ 36 ( km/h) 
VËn téc cña xe kh¸ch lµ : 49 ( km/h) 
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Nªu l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh ?
GV gäi Cho HS th¶o luËn lµm bµi 28. Gọi HS lªn b¶ng lµm bµi . 
GV ®­a ®¸p ¸n ®Ó HS ®èi chiÕu . 
Nªu l¹i c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh 
Gäi Èn , chän Èn , ®Æt ®iÒu kiÖn cho Èn vµ lËp được hệ ph­¬ng tr×nh 
5. Hướng dẫn về nhà:
N¾m v÷ng c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh .
Gi¶i bµi tËp 28 , 29 , 30 ( sgk ) 
Bµi ( 29 ) - Lµm nh­ vÝ dô 1 . Bµi 30 ( nh­ vÝ dô 2)
- Chuẩn bị Tiết 45: Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình
Ngày 15 tháng 01năm 2012
 Ký duyệt:
 	 	 TTCM: Nguyễn Tiến Hưng
Ngày soạn: 27/01/2012
Ngày giảng: 
TUẦN 22
TIẾT 45: GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PHƯƠNG TRÌNH
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Gióp HS n¾m v÷ng c¸ch gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn víi c¸c d¹ng to¸n n¨ng suÊt 
- Kỹ năng: Tr×nh bµy lêi gi¶i râ rµng, hîp lý, gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh nhanh, chÝnh x¸c
- Thái độ: Chó ý, tÝch cùc tham gia x©y dùng bµi, kiªn tr× trong gi¶i to¸n 
- Tư duy: Rèn tư duy độc lập, lô gic
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: SGK, SBT, B¶ng phô , m¸y tÝnh bá tói
- Học sinh: SGK, SBT, ôn tập c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh 
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chú
9A1
9A2
2. Kiểm tra : 
1.Nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh .
2.Gi¶i bµi tËp 30 ( sgk - 22 ) 
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV ra vÝ dô 3
gäi HS ®äc ®Ò bµi, tãm t¾t bµi to¸n . 
- Bµi to¸n cã c¸c ®¹i l­îng nµo tham gia ? 
Yªu cÇu t×m ®¹i l­îng nµo ? 
- Nnªn gäi Èn nh­ thÕ nµo ? 
- GV gîi ý HS chän Èn 
- Hai ®éi lµm bao nhiªu ngµy th× xong 1 c«ng viÖc ? VËy hai ®éi lµm 1 ngµy ®­îc bao nhiªu phÇn c«ng viÖc ? 
- Sè phÇn c«ng viÖc mµ mçi ®éi lµm trong mét ngµy vµ sè ngµy mçi ®éi ph¶i lµm lµ hai ®¹i l­îng nh­ thÕ nµo ? 
- VËy nÕu gäi sè ngµy ®éi A lµm mét m×nh lµ x , ®éi B lµm lµ y th× ta cã ®iÒu kiÖn g× ? tõ ®ã suy ra sè phÇn c«ng viÖc mçi ®éi lµm mét m×nh lµ bao nhiªu ? 
- sè phÇn c«ng viÖc cña mçi ®éi lµm trong mét ngµy theo x vµ y ? 
- Mçi ngµy ®éi A lµm gÊp r­ìi ®éi B ® ta cã ph­¬ng tr×nh nµo ? 
- TÝnh tæng sè phÇn cña hai ®éi lµm trong mét ngµy theo x vµ y tõ ®ã suy ra ta cã ph­¬ng tr×nh nµo ?
- H·y lËp hÖ ph­¬ng tr×nh råi gi¶i hÖ t×m nghiÖm x , y ? 
§Ó gi¶i ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh trªn ta ¸p dông c¸ch gi¶i nµo ?
 - Gi¶i hÖ t×m u, v sau ®ã thay vµo ®Æt t×m x , y . 
- GV gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh,c¸c häc sinh kh¸c gi¶i vµ ®èi chiÕu kÕt qu¶ . 
GV ®­a ra kÕt qu¶ ®óng . 
- VËy ®èi chiÕu ®iÒu kiÖn ta cã thÓ kÕt luËn g× ?
- H·y thùc hiÖn ? 7 ®Ó lËp hÖ ph­¬ng tr×nh cña bµi to¸n theo c¸ch thø 2 . 
- GV cho HS ho¹t ®éng theo nhãm sau ®ã cho kiÓn tra chÐo kÕt qu¶ . 
- GV kiểm tra kết quả c¸c nhãm vµ nhËn xÐt . 
- GV ®­a lêi gi¶i mÉu cho HS ®èi chiÕu c¸ch lµm . 
 - NhËn xÐt g× vÒ hai c¸ch lµm trªn ? c¸ch nµo thuËn lîi h¬n ?
VÝ dô 3 ( sgk ) 
§éi A + §éi B : 24 ngµy xong c«ng viÖc 
Mçi ngµy ®éi A lµm gÊp r­ìi ®éi B . 
Hái mçi ®éi lµm mét m×nh mÊt bao nhiªu ngµy ? 
Gi¶i : 
Gäi x lµ sè ngµy ®Ó ®éi A lµm mét m×nh hoµn thµnh to¸n bé c«ng viÖc ; y lµ sè ngµy ®Ó ®éi B lµm mét m×nh hoµn thµnh toµn bé c«ng viÖc . 
§K : x , y > 0 
- Mçi ngµy ®éi A lµm ®­îc: (c«ng viÖc ) mçi ngµy ®éi B lµm ®­îc ( c«ng viÖc ) . 
- mçi ngµy phÇn viÖc cña ®éi A lµm nhiÒu gÊp r­ìi phÇn viÖc cña ®éi B lµm 
 ta cã ph­¬ng tr×nh 
- Hai ®éi lµ chung trong 24 ngµy th× xong c«ng viÖc nªn mçi ngµy hai ®éi cïng lµm th× ®­îc ( c«ng viÖc ) ta cã ph­¬ng tr×nh 
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : 
§Æt u = 
? 6 
x = 40 ( ngµy )
y = 60 ( ngµy ) 
VËy ®éi A lµm mét m×nh th× sau 40 ngµy xong c«ng viÖc . §éi B lµm mét m×nh th× sau 60 ngµy xong c«ng viÖc .
? 7 
- Gäi x lµ sè phÇn c«ng viÖc lµm trong mét ngµy cña ®éi A, y lµ sè phÇn c«ng viÖc lµm trong mét ngµy cña ®éi B 
§K x , y > 0 
- Mçi ngµy ®éi A lµm ®­îc nhiÒu gÊp r­ìi ®éi B 
ta cã ph­¬ng tr×nh : x = (1) 
- Hai ®éi lµm chung trong 24 ngµy xong c«ng viÖc ® mçi ngµy c¶ hai ®éi lµm ®­îc ( c«ng viÖc )
ta cã ph­¬ng tr×nh : x + y = (2) 
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ : 
VËy ®éi A lµm mét m×nh xong c«ng viÖc trong 40 ngµy , ®éi B lµm mét m×nh xong c«ng viÖc trong 60 ngµy 
Nhận xét
4. Củng cố:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- Yêu cầu HS làm Bài 32
- GV cho HS lµm sau ®ã ®­a ra hÖ ph­¬ng tr×nh cña bµi cÇn lËp ®­îc lµ : 	
- chän Èn , gäi Èn vµ ®Æt ®iÒu kiÖn cho Èn sau ®ã lËp hÖ ph­¬ng tr×nh cña bµi tËp 32 
5. Hướng dẫn về nhà: 
Xem l¹i vÝ dô vµ bµi tËp ®· ch÷a , c¶ hai c¸ch gi¶i d¹ng to¸n n¨ng suÊt ®· ch÷a . 
- Gi¶i bµi tËp 31 , 32 , 33 ( sgk ) 
- Chuẩn bị Tiết 46 : Luyện tập
Ngày soạn: 28/01/2012
Ngày giảng: 
TIẾT 46: LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Cñng cè c¸ch gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh , c¸ch ph©n tÝch bµi to¸n vµ biÕt nhËn d¹ng bµi to¸n tõ ®ã vËn dông thµnh th¹o c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh ®èi víi tõng d¹ng .
- Kĩ năng: RÌn kü n¨ng ph©n tÝch c¸c mèi quan hÖ ®Ó lËp hÖ ph­¬ng tr×nh vµ gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh 
- Thái độ: TÝch cùc, cÈn thËn khi gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh.
- Tư duy: Rèn tư duy lô gic, hợp lý
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: SGK, SBT
- Học sinh: SGK, SBT
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chú
9A1
9A2
2. Kiểm tra:
HS1: Nªu c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh 
HS 2: Giải bài 30 SGK:
Gäi qu·ng ®­êng AB lµ x km ; thêi gian dù ®Þnh ®i tõ A ® B lµ y giê ( x , y > 0 ) 
- Thêi gian ®i tõ A ® B víi vËn tèc 35 km/h lµ : (h) 
V× chËm h¬n so víi dù ®Þnh lµ 2 (h) nªn ta cã ph­¬ng tr×nh : (1) 
- Thêi gian ®i tõ A ® B víi vËn tèc 50 km/h lµ : ( h) 
V× sím h¬n so víi dù ®Þnh lµ 1(h)nªn ta cã ph­¬ng tr×nh : (2)
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : 
Û 
VËy qu·ng ®­êng AB dµi 230 km vµ thêi ®iÓm xuÊt ph¸t cña « t« t¹i A lµ 4 giê
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
- GV ra bµi tËp 34 ( sgk ) 
gäi HS ®äc ®Ò bµi vµ tãm t¾t bµi to¸n . 
- bµi to¸n cho g× , yªu cÇu g× ? 
- Nªn chọn Èn nh­ thÕ nµo ? 
- h·y chän sè luèng lµ x , sè c©y trång trong mét luèng lµ y, ®Æt ®iÒu kÞªn cho Èn nh­ thÕ nµo ? 
- Gîi ý : 
 + Sè luèng : x 
 + Sè c©y trªn 1 luèng : y c©y 
® Sè c©y ®· trång lµ ? 
+ NÕu t¨ng 8 luèng vµ gi¶m 3 c©y trªn 1 luèng 
® sè c©y lµ ? 
® ta cã ph­¬ng tr×nh nµo ? 
+ NÕu gi¶m 4 luèng vµ t¨ng mçi luèng 2 c©y 
® sè c©y lµ ? 
® ta cã ph­¬ng tr×nh nµo ? 
- VËy tõ ®ã ta suy ra hÖ ph­¬ng tr×nh nµo ? 
H·y gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn vµ rót ra kÕt luËn . 
- §Ó t×m sè c©y ®· trång ta lµm nh­ thÕ nµo ? 
- GV cho HS lµm sau dã ®­a ra ®¸p ¸n cho HS ®èi chiÕu .
Bµi tËp 34
Tãm t¾t : 
T¨ng 8 luèng , mçi luèng gi¶m 3 c©y 
® C¶ v­ên bít 54 c©y 
Gi¶m 4 luèng , mçi luèng t¨ng 2 c©y 
® C¶ v­ên t¨ng 32 c©y 
Hái v­ên trång bao nhiªu c©y ? 
Gi¶i : 
 Gäi sè luèng ban ®Çu lµ x luèng ; 
sè c©y trong mçi luèng ban ®Çu lµ y c©y 
( x ; y nguyªn d­¬ng ) 
- Sè c©y ban ®Çu trång: xy (c©y ) 
- NÕu t¨ng 8 luèng 
® sè luèng: ( x + 8 ) luèng 
nÕu gi¶m mçi luèng 3 c©y 
® sè c©y trong mét luèng: ( y - 3) c©y 
® sè c©y ph¶i trång:( x + 8)( y - 3) c©y
ta cã ph­¬ng tr×nh : 
xy - ( x + 8)( y - 3) = 54 
Û 3x - 8y = 30 (1)
- NÕu gi¶m ®i 4 luèng 
® sè luèng: ( x - 4 ) luèng ; 
nÕu t¨ng mçi luèng 2 c©y 
® sè c©y trong mçi luèng: ( y + 2) c©y
® sè c©y ph¶i trång: ( x - 4)( y + 2) c©y 
ta cã ph­¬ng tr×nh : 
 ( x - 4)( y + 2) - xy = 32 ( 2) 
Û 2x - 4y = 40 (2)
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : 
 VËy sè luèng c¶i b¾p cÇn trång lµ 50 luèng vµ mçi luèng cã 15 c©y 
® Sè c©y b¾p c¶i trång trong v­ên lµ :
 50 x 15 = 750 ( c©y ) 
- GV ra bµi tËp 32
 gäi HS ®äc ®Ò bµi , tãm t¾t bµi to¸n . 
- Bµi to¸n cho g× ? yªu cÇu g× ? 
- Bµi to¸n trªn lµ d¹ng to¸n nµo ? 
c¸ch gi¶i nh­ thÕ nµo ? 
- chän Èn nh­ thÕ nµo ? 
Yêu cầu HS làm bài
- gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn t×m x , y ? 
- Gîiý : ThÕ ph­¬ng tr×nh (1) vµo (2)
Bµi tËp 32: 
Tãm t¾t : (Vßi I + Vßi II ) 4 h ®Çy bÓ
Vßi I 9 h+ (Vßi I + vßiII)h th× ®Çy bÓ
Hái Mét m×nh vßi II th× sau ? h ®Çy bÓ
Gi¶i : 
Gäi vßi I ch¶y mét m×nh th× trong x giê ®Çy bÓ , vßi II ch¶y mét m×nh th× trong y giê ®Çy bÓ (x, y > 0 ) 
1 giê vßi I ch¶y ®­îc : ( bÓ ) 
1 giê vßi II ch¶y ®­îc : ( bÓ ) 
Hai vßi cïng ch¶y th× trong giê ®Çy bÓ ta cã ph­¬ng tr×nh : (1) 
Vßi I ch¶y 9h ; c¶ 2vßi ch¶y h th× ®Çy bÓ ta cã ph­¬ng tr×nh : ( 2) 
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh : 
 VËy ngay tõ ®Çu chØ më vßi thø 2 th× sau 8h míi ®Çy bÓ
Gäi häc sinh ®äc bµi to¸n
? Tãm t¾t bµi to¸n?
Hai vßi ch¶y h ®Çy bÓ
Vßi I (h) + vßi II (h) ®­îc bÓ
Hái nÕu chØ më riªng mçi vßi sau bao l©u ®Çy bÓ?
LËp b¶ng ph©n tÝch ®¹i l­îng 
Thêi gian ch¶y ®Çy bÓ
N¨ng suÊt
Hai vßi
4/3
3/4
Vßi I
x
1/x
Vßi II
y
1/y
Gäi HS lªn b¶ng lËp hÖ ph­¬ng tr×nh
nhËn xÐt, bæ sung
yªu cÇu häc sinh gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh
§¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶
Häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm b¹n
Bµi 38 
§æi 10 phót = giê; 12 phót = giê
Gäi thêi gian vßi I ch¶y mét m×nh ®Çy bÓ lµ x giê vµ thêi gian vßi II ch¶y mét m×nh ®Çy bÓ lµ y giê ( x, y >)
 Trong mét giê vßi I ch¶y ®­îc (bÓ), vßi II ch¶y ®­îc (bÓ), c¶ hai vßi ch¶y ®­îc (bÓ) nªn ta cã:+ = (1)
Vßi I ch¶y giê vµ vßi II ch¶y giê ®­îc bÓ 
VËy ta cã ph­¬ng tr×nh: += (2)
Tõ (1) vµ (2) ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh
VËy thêi gian vßi I ch¶y mét m×nh ®Çy bÓ lµ 2 giê vµ thêi gian vßi II ch¶y mét m×nh ®Çy bÓ lµ 4 giê 
4. Củng cố:
- Nªu l¹i c¸ch gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp hÖ ph­¬ng tr×nh 
Bài 35 SGK: hÖ ph­¬ng tr×nh : 
5. Hướng dẫn về nhà:
- N¾m v÷ng c¸ch gi¶i bài toán bằng cách lập hÖ ph­¬ng tr×nh 
- Xem lại các bài tập đã chữa
- Chuẩn bị Tiết 47: Ôn tập chương III
Ngày 30 tháng 01năm 2012
 Ký duyệt:
 	 	 TTCM: Nguyễn Tiến Hưng
Ngày soạn: 03/02/2012
Ngày giảng: 
TUẦN 23
TIẾT 47: ÔN TẬP CHƯƠNG III
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Cñng cè toµn bé kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng , ®Æc biÖt chó ý : 
 Kh¸i niÖm nghiÖm vµ tËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh vµ hÖ hai ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn sè cïng víi minh ho¹ h×nh häc cña chóng . 
- Kĩ năng: Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn sè:ph­¬ng ph¸p thÕ vµ ph­¬ng ph¸p céng ®¹i sè
- Thái độ: CÈn thËn, khi biÕn ®æi gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh, tÝch cùc tham gia luyÖn tËp 
- Tư duy: Rèn tư duy độc lập, lô gic
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: SGK, SBT, B¶ng phô , m¸y tÝnh bá tói, thước thẳng
- Học sinh: SGK, SBT, m¸y tÝnh bá tói, thước thẳng
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Tổ chức:
Lớp
Tiết TKB
Sĩ số
Ghi chú
9A1
9A2
2. Kiểm tra :
Kết hợp trong giờ
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
ThÕ nµo lµ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn? Cho vÝ dô?
Mét ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn cã bao nhiªu nghiÖm?
Mçi nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ mét cÆp sè (x; y) tho¶ m·n ph­¬ng tr×nh. Trong mÆt ph¼ng to¹ ®é, tËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®­îc biÓu diÔn bëi ®­êng th¼ng ax + by = c
- cho hÖ ph­¬ng tr×nh
Mét hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn sè cã thÓ cã bao nhiªu nghiÖm?
- Gäi hs ®äc c©u hái 2 
L­u ý ®k: a, b, c, a’, b’, c’, kh¸c 0 nªn h·y biÕn ®æi ph­¬ng tr×nh trªn vÒ d¹ng hµm sè bËc nhÊt råi c¨n cø vµo vÞ trÝ t­¬ng ®èi cña hai ®­êng th¼ng (d) vµ (d’) ®Ó gi¶i thÝch
1- Ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn
- Mét ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn lu«n cã v« sè nghiÖm
2- HÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn 
HÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn cã thÓ cã:
- Mét nghiÖm duy nhÊt nÕu (d) c¾t (d’)
- V« nghiÖm nÕu (d) // (d’)
- V« sè nghiÖm nÕu (d) trïng (d’)
* NÕu th× HPT v« sè nghiÖm
* NÕu th× HPT v« nghiÖm
* NÕu th× HPT cã nghiÖm duy nhÊt
- GV ra bµi tËp 40 ( sgk - 27 ) 
gäi HS ®äc ®Ò bµi sau ®ã nªu c¸ch lµm 
- §Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn tr­íc hÕt ta lµm thÕ nµo ? 
- Cã thÓ gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh b»ng nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo ? 
Gäi HS ®¹i diÖn lªn b¶ng gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh 
NghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh ®­îc minh ho¹ b»ng h×nh häc nh­ thÕ nµo ? h·y vÏ h×nh minh ho¹ . 
- Gîi ý : vÏ hai ®­êng th¼ng (1) vµ (2) trªn cïng mét hÖ trôc to¹ ®é . 
- Gäi HS nªu l¹i c¸ch vÏ ®å thÞ cña hµm sè bËc nhÊt sau ®ã vÏ c¸c ®­êng th¼ng trªn ®Ó minh ho¹ h×nh häc nghiÖm cña hÖ ph­¬ng tr×nh ( a ,c ) . 
- GV ra tiÕp bµi tËp 41 ( sgk - 27 ) sau ®ã gäi HS nªu c¸ch lµm . 
- §Ó gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn ta biÕn ®æi nh­ thÕ nµo ? gi¶i hÖ trªn b»ng ph­¬ng ph¸p nµo ? 
- H·y gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh trªn b»ng ph­¬ng ph¸p thÕ . 
- Gîi ý : Rót x tõ ph­¬ng tr×nh (1) råi thÕ vµo ph­¬ng tr×nh (2) : 
 (3)
- BiÕn ®æi ph­¬ng tr×nh (2) vµ gi¶i ®Ó t×m nghiÖm y cña hÖ . 
 ® 
Thay y võa t×m ®­îc vµo (3) ta cã x = ? 
- GV h­íng dÉn häc sin