Giáo án Lịch sử 8 - Tiết 40, Bài 26: Phong trào kháng Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX (Tiết 1) - Võ Thị Hoa

Ngày soạn: 12/02/2016
Ngày dạy: 15/02/ 2016
Tuần: 24
Tiết: 40
BÀI 26: PHONG TRÀO KHÁNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( Tiết 1)
( Tiết 1 )
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: HS nắm được:
- Sự phân hóa trong triều đình Huế từ sau Hiệp ước 1884: phe chủ chiến và phe chủ hòa.
- Cuộc phản công quân Pháp của phe chủ chiến (1885).
- Khái niệm “phong trào Cần Vương”, diễn biến phong trào.
2.Thái độ: 
- Nâng cao lòng tự hào dân tộc.
3. Kĩ năng:
- Rèn kỉ năng tường thuật diễn biến, đánh giá, phân tích sự kiện lịch sử.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: giáo án, lược đồ cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế.
2. Học sinh: học bài theo yêu cầu của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp: (1/)
8A1.....; 8A2..
2. Kiểm tra bài cũ: (15/)
 * Đề: Nhân dân Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì đã kháng chiến chống thực dân Pháp tấn công Bắc Kì lần thứ hai như thế nào? Em hãy nêu ý nghĩa trận Cầu Giấy lần hai?
 * Đáp án: 
- Nhân dân Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì quyết tâm nêu cao tinh thần bất khuất, quyết tâm kháng chiến chống Pháp bằng mọi vũ khí sẵn có (1đ)
- Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc (2đ)
- Ở các nơi khác, nhân dân tích cực cắm kè, đắp đập trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để ngăn bước tiến của giặc (2đ)
- 19/5/1883, quân ta giành thắng lợi trận Cầu Giấy lần thứ hai, giết tướng giặc Ri-vi-e tại trận (2đ)
- Ý nghĩa trận Cầu Giấy lần II: Giặc hoang mang, định rút chạy, nhân dân ta phấn khởi quyết tâm (3đ)
3. Giới thiệu bài mới: (1/)
Sau Hiệp ước năm 1884, phạm vi cai trị của triều đình Huế chỉ còn ở Trung kì. Nhưng phái chủ chiến quyết tâm giành lại chính quyền dựa vào quần chúng
4. Bài mới: (24/)
I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG”
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Tìm hiểu cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở kinh thành Huế. (10/)
GV: Sau hiệp ước 1883, 1884, triều đình chia làm hai phe: Phe chủ chiến và phe chủ hòa.
? Phe chủ chiến có thái độ như thế nào trong việc chống Pháp?
HS: Dựa vào SGK, trả lời
GV: Ngược lại, phe chủ hòa thỏa hiệp và làm tay sai cho Pháp.
? Để thực hiện hi vọng của mình, phái chủ chiến đã có chuẩn bị gì?
HS: Dựa vào SGK, trả lời.
? Nguyên nhân nào dẫn tới cuộc tấn công quân Pháp ở kinh thành Huế của phái chủ chiến?
HS: Dựa vào SGK, suy nghĩ trả lời
GV: Thực dân Pháp lo sợ trước sự chuẩn bị của phái chủ chiến nên tìm cách bắt cóc những người cầm đầu là vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết
? Trình bày cuộc tấn công quân Pháp của phái chủ chiến ở kinh thành Huế trên lược đồ SGK?
GV: Trình bày trên lược đồ
HS: Theo dõi và trình bày lại
? Nhận xét về cuộc tấn công quân Pháp của phái chủ chiến?
HS: Đưa ra nhận xét của mình.
GV: Cuộc tấn công đã thể hiện tinh thần bất khuất quyết tâm giành lại chủ quyền của một bộ phận trong triều đình mặc dù kết quả bị thất bại, do Pháp chiếm ưu thế.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về phong trào Cần Vương. (14/) 
? Sau thất bại trong cuộc phản chiến ở kinh thành, Tôn Thất Thuyết đã làm gì?
HS: Dựa vào SGK, trả lời
? Theo em phong trào Cần Vương là gì?
HS: Thảo luận nhóm đôi
GV: Gọi một nhóm lên rút ra khái niệm, các nhóm khác bổ sung, hoàn thiện, GV tổng hợp, khái quát
GV nhấn mạnh: sau khi đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở, Tôn Thất Thuyết đã nhân danh vua kêu gọi văn thân, sỹ phu và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước ( GV: treo ảnh vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết và giới thiệu.
? Em hãy tóm tắt diễn biến chính của phong trào Cần Vương? Điểm khác nhau cơ bản giữa các giai đoạn của phong trào Cần Vương là gì?
HS: Thảo luận nhóm
GV: HD học sinh hoạt động, bằng khái quát các giai đoạn và diễn biến chính của các giai đoạn.
Tổ chức cho các nhóm thảo luận, bổ sung hoàn thiện
GV: Khẳng định phong trào chia làm hai giai đoạn:
Giai đoạn I, có vua, phong trào diễn ra cả nước, sôi nổi nhất là từ Phan Thiết trở ra; giai đoạn II, không có vua, phong trào quy tụ thành các cuộc khởi nghĩa lớn, tập trung ở các tỉnh Bắc, Trung Kì. Phong trào được sự ủng hộ sôi nổi của nhân dân.
1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7- 1885
a. Nguyên nhân:
- Phái chủ chiến nuôi hi vọng giành lại chủ quyền.
- Pháp lo sợ, tìm cách bắt những người cầm đầu
b. Diễn biến:
- Đêm mồng 4, rạng sáng 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết ra lệnh tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm sứ
- Quân giặc phản công, chiếm thành
2. Phong trào Cần Vương
a. Khái niệm:
 Phong trào Cần vương là phong trào yêu nước chống Pháp của văn thân, sỹ phu và nhân dân dưới ngọn cờ phong kiến do vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết đứng đầu.
b. Nguyên nhân:
- Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở - Quảng Trị, ngày 13/7/1885, ông nhân danh vua xuống chiếu Cần vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
→ phong trào yêu nước chống Pháp dưới ngọn cờ Cần vương diễn ra sôi nỗi từ năm 1885 đến cuối thế kỉ XIX.
c. Diễn biến:
Phong trào chia làm hai giai đoạn:
- 1885- 1888, phong trào bùng nổ khắp cả nước, nhất là từ Phan Thiết trở ra.
- 1888-1896, phong trào quy tụ trong các cuộc khởi nghĩa lớn, tập trung ở các tỉnh Bắc Kì và Trung Kì.
5. Củng cố: (3/)
 	 - Hướng dẫn HS rút ra kết quả, ý nghĩa phong trào.
 	6. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1/)
 	 - Về nhà học và trả lời theo câu hỏi cuối bài.
 	 - Chuẩn bị bài mới: đọc bài và trả lời câu hỏi mực xanh SGK.
IV. Rút kinh nghiệm: