Giáo án Lịch sử 8 bài 16: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội ( 1921-1941 )

Tuần: 13 - Tiết 25 
ND : 13/11/14
Bài 16
LIÊN XÔ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
( 1921-1941 )
1. MỤC TIÊU
 1.1. Kiến thức
	-HĐ1: Học sinh biết được nội dung chính sách kinh tế mới và cơng cuộc khơi phục kinh tế của Liên Xơ ( 1921 – 1941 ). Hiểu được tác dụng của chính sách kinh tế mới
	-HĐ2: Học sinh hiểu và trình bày được những thành tựu trong cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xơ.
 1.2. Kĩ năng
	- HĐ1: Quan sát tranh ảnh và phân tích sự kiện. 
 - HĐ2: Giúp học sinh tập hợp tư liệu, sự kiện lịch sử để nhìn nhận và đánh giá bản chất của sự vật, hiện tượng.
 1.3. Thái độ
	- HĐ1: Tình yêu lao động và tinh thần hợp tác 
 - HĐ2: Học sinh nhận thức được sức mạnh, tính ưu việt của chế độ XHCN, đồng thời có cách nhìn chính xác, đúng đắn về những sai lầm, thiếu sót của các nhà lãnh đạo Liên Xơ đây trong công cuộc xây dựng CNXH.
2.NỘI DUNG HỌC TẬP
- Chính sách kinh tế mới .
- Cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xơ (1921-1925)
3.CHUẨN BỊ
 3.1. Giáo viên: Tranh ảnh sgk 58,59,60 phóng to
 3.2. Học sinh: Tham khảo h 58,59,60, nội dung và trả lời câu hỏi sgk
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
 8A1:..
 8A2:..
 8A3:.. 
 8A4:..
 4. 2. Kiểm tra miệng 
 ?. BT1. Nội dung của chính sách “ Cộng sản thời chiến”? Em cĩ nhận xét gì(10đ)
 -.Quốc hữu hóa toàn bộ các xí nghiệp 
 -.Trưng thu lương thực thừ, nhà nước nắm độc quyền quản lý và phân phối lương thực, thực phẩm
 -Thi hành chế độ lao động bắt buộc
 => Là cơng việc cần thiết và cĩ ý nhĩa chuẩn bị cho cuộc kháng chiến.
 ?.BT2. Nêu ý nghĩa của cách mạng tháng Mười Nga 1917? Bài học hơm nay gồm những nội dung quan trọng nào?(10đ)
 - Trong nước: Làm thay đổi hoàn thành vận mệnh và m6 nay số phận hàng triệu con người ở nước Nga
 - Thế giới: có ảnh hưởng to lớn đến toàn thế giới → biến cố lịch sử trọng đại nhất trong thế kỷ XX
 - Ngày 25.10.1917 chính quyền Xô Viết được thành lập do Lê Nin đứng đầu
 - HS trả lời theo chuẩn bị bài ở nhà.
 4.3. Tiến trình bài học
	* Giới thiệu bài: Sau khi ổn định được tình hình, bảo vệ được thành quả cách mạng, nước Nga bắt tay vào công cuộc xây dựng CNXH. Vậy công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô đã diễn ra như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu qua nội dung bài học hôm nay.
 Hoạt động của giáo viên và học sinh
 Nội dung bài học
 * Hoạt động 1 ( 15p )
 Gv gọi Hs đọc phần đầu mục I SGK/ 82,83, hướng dẫn các em xem H58
?.Vì sao nước Nga phải thực hiện chính sách kinh tế mới ?
 Hs: Trả lời theo SGK
 ?. Bức áp phích nói lên điều gì?
 Hs: Hình ảnh đói rét, lạc hậu của nước Nga sau chiến tranh và quyết tâm xây dựng lại đất nước của nhân dân.
 Gv mở rộng: Đây là bức tranh của một họa sĩ vô danh được phổ biến rộng rãi ở Nga năm 1921, ghi lại hình ảnh kiệt quệ của nước Nga sau chiến tranh: đói rét, bệnh tật, nhà máy, công xưởng bị tàn phá, bạo loạn ở nhiều nơi. Phía bên trái là hình ảnh người công nhân, nông dân, chiến sĩ tay búa, tay rìu quyết tâm tuyên chiến với những hậu quả của chiến tranh, xây dựng lại đất nước.
 Gv: Với quyết tâm xây dựng lại đất nước sau chiến tranh, Đảng Bôn-sê-vích Nga đã thay chính sách “Cộng sản thời chiến” bằng “chính sách kinh tế mới”
 Gv chuyển ý
 ?. Để khắc phục hậu quả chiến tranh Chính quyền Xơ viết đã làm gì? 
 Hs trả lời theo SGK
 ?. Trình bày nội dung của chính sách kinh tế mới?
 Hs trình bày theo SGK
 Gv nhận xét
*Câu hỏi nâng cao:
 ?. Với những chính sách đó đã có tác dụng gì đối với nền kinh tế và đời sống của nhân dân Nga?
 Hs trả lời
 Gv: Có thể xem “ chính sách kinh tế mới là một bước lùi nhưng là một bước lùi cần thiết để tạo đà cho Liên Xô vững bước tiến vào thời kì xây dựng CNXH. Đây là sự lựa chọn sáng suốt của Lênin và Đảng Bônsêvich.
* Gv hướng dẫn Hs liên hệ thực tế tới Việt Nam: Đảng Cộng sản Việt Nam đã chú ý vận dụng kinh nghiệm này trong quá trình đổi mới đất nước.
 Kinh tế phục hồi và thật nhanh chóng sản xuất công – nông nghiệp (1925) đạt được mức xấp xỉ trước chiến tranh đời sống cải thiện → tạo điều kiện cho sự thành lập liên bang cộng hòa XHCN Xô Viết ( Liên Xô) 12-1992 đánh dấu kết quả to lớn của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước (4 nước công hòa đầu tiên là Nga, Bê-lô-rut-xi-a, U-Crai – na và Ngoại Cáp ca-dơ) 
 Gv chuyển ý
 * Hoạt động 2 ( 20p )
 ?. Hãy nêu rõ thực trạng nền kinh tế nước Nga khi bắt tay vào xây dựng CNXH?
 Hs: trả lời theo SGK
 ?. Để xây dựng CNXH, nhân dân Liên Xô đã thực hiện những nhiệm vụ gì?
 Hs trả lời
 * Thảo luận 4p
?.Vì sao nhân dân Liên Xô phải thực hiện nhiệm vụ công nghiệp hóa XHCN? 
- ( Là nhiệm vụ trung tâm trong thời kì xây dựng CNXH) → ưu tiên trên công nghiệp nặng)
?. Trong những nhiệm vụ đó, nhiệm vụ nào là cơ bản trọng tâm? Nhiệm vụ đó được tiến hành như thế nào?
 Hs trả lời theo SGK
?. Công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô được tiến hành như thế nào?
 Hs: Thông qua việc thực hiện các kế hoách 5 năm ( lần 1 và lần 2 )
 Gv mở rộng: Phong trào thi đua Xta- kha- nốp ( người thợ mỏ than Đôn-nhet-xcơ khai thác 102 tấn than trong 1 ca vượt 14 suất khai thác than, từ đó phát động phong trào thi đua ) sản suất điện ở Đơ nhi ép, máy kéo.
 Hướng dẫn Hs quan sát H59,60. 
*Câu hỏi nâng cao:
?. Em cĩ nhận xét gì về công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô?
 Hs: Công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô được nhân dân ủng hộ. Máy móc, khoa học, kĩ thuật tiến bộ được áp dụng rộng rãi tạo ra biến đổi to lớn cho nền kinh tế đất nước.
 ?. Quá trình xây dựng CNXH ở Liên Xô đã đạt được những thành tựu gì?
 Hs trả lởi theo SGK
 Giáo dục môi trường:Công cuộc xây dựng CNXH vào những năm 1925-1941
tác động ảnh hưởng đối với môi trường sống, sự phát triển sản xuất
 * Gv nêu hạn chế, tư tưởng nóng vội trong việc xây dựng CNXH thiếu dân chủ.
 Gv phân tích, nhận xét
 Gv hướng dẫn Hs liên hệ tới việc giáo dục – phổ cập THCS ở nước ta hiện nay.
 * Quá trình xây dựng CNXH ở Liên Xô đã đem lại những thành tựu lớn. 6.1941, công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô tạm thời dừng lại, Liên Xô bắt tay vào công cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại.
I. CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI VÀ CÔNG CUỘC KHÔI PHỤC KINH TẾ ( 1921-1925 )
1. Tình hình nước Nga sau cách mạng
 - Kinh tế bị tàn phá
 - Dịch bệnh và đói rét
 - Bọn phản cách mạng nổi dậy
2. Chính sách kinh tế mới
- Tháng 3-1921 , thực hiện chính sách kinh tế mới.
- Nội dung: 
+ Bãibỏ trưng thu lương thực thừa, thay bằng thuế lương thực
+ Tự do buôn bán
+ Tư nhân đuợc mở xí nghiệp nhỏ, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga
 - Tác dụng: 
+ Phục hồi và phát triển kinh tế, cải thiện đời sống của nhân dân.
+ Tạo cơ sở kinh tế, chính trị cho Liên Xô bước vào công cuộc xây dựng CNXH.
 - Tháng 12.1922, Liên bang Cộng hòa XHCN Xô Viết thành lập.
II. Cộng cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô ( 1921-1925 )
- Liên Xô tiến hành thực hiện công nghiệp hóa XHCN.
 -Các kế hoách 5 năm lần I ( 1928-1932 ) , lần II ( 1933-1937 ) được hoàn thành trước thời hạn.
* Thành tựu
 - Kinh tế công nông nghiệp phát triển mạnh, Liên Xô trở thành nước công nghiệp đứng đầu Châu Aâu và đứng thứ hai thế giới.
- Văn hóa- giáo dục: Thánh toán nạn mù chữ, phát triển hệ thống giáo dục. Khoa học, văn học, nghệ thuật đạt nhiều thành tựu.
- Xã hội: Xóa bỏ chế độ bóc lột.
 4.4. Tổng kết: 
BT1. Nội dung chính sách kinh tế mới?
 + Bãi bỏ trưng thu lương thực thừa bằng thúc lương thực
 + Tự do buôn bán
 + tư nhân được mở xí nghiệp nhỏ khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga
BT2: Trình bày những thành tựu của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô?
 - Kinh tế công nông nghiệp phát triển mạnh, Liên Xô trở thành nước công nghiệp đứng đầu châu Aâu và thứ hai thế giới.
 - Văn hóa- giáo dục: Thanh toán xong nạn mù chữ, phát triển hệ thống giáo dục. Khoa học, văn học, nghệ thuật đạt nhiều thành tựu.
 - Xã hội: Xóa bỏ chế độ bóc lột.
 4.5. Hướng dẫn học tập 
	* Đối với bài học ở tiết này :
- Học thuộc bài, trả lời các câu hỏi của bài trong SGK .
- Chú ý: Công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô và những thành tựu.
	* Đối với bài học ở tiết tiếp theo :
- Chuẩn bị bài 17: CHÂU ÂU GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI. 
 - Tham khảo 61,62,63,64, nội dung và trả lời câu hỏi sgk
5. PHỤ LỤC