Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 44, Bài 21: Ôn tập Chương IV - Đặng Thị Hường

Tuần: 23 Ngày soạn: 25/01/2016
Tiết: 44 Ngày dạy: 27/01/2016
Bài 21: ÔN TẬP CHƯƠNG IV
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Sau bài học HS cần:
- Thông qua trả lời các câu hỏi để khắc sâu kiến thức lịch sử Việt Nam thế kỉ XV- XVI.
- Nắm được các thành tựu trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Nắm được những nét chính tình hình xã hội và đời sống nhân dân thời Lê Sơ.
2. Thái độ:
 - Củng cố cho học sinh lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, biết ơn các anh hùng dân tộc, các danh nhân, tổ tiên đã bảo vệ và xây dựng đất nước. 
- Giáo dục cho HS có ý thức trách nhiệm vươn lên trong học tập.
3. Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng sử dụng bản đồ, so sánh, đối chiếu các sự kiện lịch sử, biết rút ra nhận xét, thể hiện cảm nghĩ, liên hệ thực tiễn.
II . CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: - Giáo án, các lược đồ về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. 
 - Tranh ảnh về các công trình nghệ thuật , nhân vật lịch sử tiêu biểu thời Lê Sơ .
 2. Học sinh: - Bút, thước kẻ, vở ghi lịch sử, SGK Lịch sử.
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: (1 phút)
Kiểm tra sĩ số lớp học:
Lớp 7A1.. Lớp 7A2. 2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
- Những cống hiến của Nguyễn Trãi đối với sự nghiệp đất nước? 
- Hiểu biết của em về Lê Thánh Tông .
3. Giới thiệu bài mới: (1 phút) Chúng ta đã tìm hiểu nội dung của lịch sử nước ta thế kỉ XV, đầu thế kỉ XVI - thời Lê Sơ trong chương IV. Để củng cố kiến thức toàn bộ chương này, chúng ta cùng tiến hành ôn tập chương ở bài học hôm nay.
4. Bài mới: (34 phút)
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Khái quát tình hình chính trị (9 phút)
GV: Xét về mặt chính trị chúng ta chủ yếu tập trung vào tổ chức bộ máy nhà nước.
=> Dùng sơ đồ nhà nước thời Lý –Trần và thời Lê Sơ .
HS thảo luận nhóm 7 phút: Em hãy nhận xét sự giống nhau và khác nhau của hai tổ chức bộ máy nhà nước đó về triều đình và các đơn vị hành chính? 
? Cách đào tạo tuyển chọn và bổ dụng quan lại? 
HS: Nhà nước thời Lê Thánh Tông lấy phương thức học tập, thi cử làm phương thức chủ yếu đồng thời là nguyên tắc tuyển lựa, bổ nhiệm quan lại . Các cơ quan và chức vụ giúp việc nhà Vua ngày càng được sắp xếp qui cũ và bổ sung đầy đủ (6 bộ: Hàn lâm viện, Quốc sử viện, Ngự sử đài ) 
? Nhà nước thời Lê sơ khác nhà nước thời Lý Trần ở điểm gì? 
HS: Thời Lý – Trần: Nhà nước quân chủ quí tộc. Thời Lê sơ: nhà nước quân chủ quan liêu chuyên chế.
Hoạt động 2: Khái quát về tình hình luật pháp. (7 phút)
? Ở nước ta pháp luật có từ bao giờ? 
GV khái quát: Thời Đinh Tiền lê mặc dù nhà nước tồn tại hơn 30 năm nhưng chưa có điều kiện xây dựng pháp luật đến năm 1042 sau khi nhà Lý thành lập 32 năm bộ luật thành văn đầu tiên ra đời đó là luật Hình thư. Đến thời Lê sơ pháp luật được xây dựng tương đối hoàn chỉnh (Luật Hồng Đức) 
? Pháp luật ra đời có ý nghĩa gì? 
HS: (Đảm bảo trật tự an ninh và kỉ cương trong xã hội)
HS thảo luận 3 phút: Pháp luật thời Lê Sơ có điểm giống và khác pháp luật thời Lý Trần như thế nào? 
Hoạt động 3: Khái quát tình hình kinh tế (6 phút)
? Tình hình kinh tế thời Lê sơ có điểm gì giống và khác thời Lý- Trần? 
? Thủ công nghiệp có điểm gì nổi bật? 
? Thương nghiệp? 
GV chốt ý: Như vậy đến thời Lê sơ kinh tế phát triển mạnh mẽ hơn.
Hoạt động 4: Khái quát tình hình xã hội. (6 phút)
HS: lên bảng vẽ sơ đồ các giai cấp, tầng lớp trong xã hội thời Lý - Trần và thời Lê sơ.
? Em hãy so sánh? 
GV: Như vậy thời Lý – Trần quan hệ sản xuất phong kiến đã xuất hiện nhưng còn yếu ớt, đến hời Lê sơ, quan hệ đó được xác lập vững chắc.
Hoạt động 5: Khái quát tình hình giáo dục và văn hóa. (6 phút)
? Giáo dục thi cử thời Lê sơ đạt được những thành tựu nào? có gì khác với thời Lý –Trần 
HS: Khác với thời Lý- Trần, thời Lê sơ tôn sùng đạo nho. Nhà nước quan tâm phát triển giáo dục (nhiều người đỗ tiến sĩ: thời Lê Thánh Tông có tới 501 tiến sĩ.
? Văn học thời Lê sơ tập trung phản ánh nội dung gì? 
? Nhận xét về những thành tựu khoa học, nghệ thuật thời Lê sơ? 
I/ CHÍNH TRỊ
1/ Khác nhau
* Thời Lí – Trần
- Vua nắm quyền hành, các quan đại thần có nhiệm vụ giúp vua – Thời nhà Trần, chính quyền trung ương là người họ Trần
- Địa phương: 24 lộ phủ -huyện – xã - làng xã còn nhiều luật lệ
* Thời Lê Sơ
- Vua nắm tuyệt đối mọi quyền hành, bãi bỏ các chức quan cao cấp và các khâu trung gian. Thay vào giúp vua có 6 bộ và các quan giám sát. Tăng cường thanh tra
-> 5 đạo - 13 đạo – phủ – châu huyện - xã
=> Bộ máy nhà nước thời Lê Sơ chặt chẽ hơn
 2/ Giống nhau
Tuyển chọn quan lại qua thi cử
II/ PHÁP LUẬT
* Khác nhau:
- Luật pháp thời Lê Sơ hoàn chỉnh hơn, đầy đủ hơn, có nhiều tiến bộ hơn
* Giống nhau: 
- Cùng bảo về quyền lợi của vua, triều đình và giai cấp thống trị, khuyến khích SXNN
III/ KINH TẾ
- Nông nghiệp:
Diện tích đất được mở rộng
XD hệ thống đê điều
Sự phân hóa chiếm hữu ruộng đất ngày càng nhiều
- TCN : Nghề thủ công cổ truyền phát triển
- TN : Chợ phát triển
IV/ XÃ HỘI
* Giống nhau: 
- Đều có các giai cấp và tầng lớp cơ bản
* Khác nhau: 
 + Thời Lê Sơ tầng lớp vương hầu quý tộc không còn.
 + Nô tì giảm, địa chủ ngày càng nhiều hơn
=> Sự phân chia gia cấp càng sâu sắc hơn
V/ GIÁO DỤC – VĂN HOÁ
- Quan tâm phát triển giáo dục.
- Văn học yêu nước.
- Nhiều công trình khoa học, nghệ thuật có giá trị
 5. Củng cố: (4 phút)
- Lập bảng thống kê các tác phẩm văn học, sử học nổi tiếng.
 6. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1 phút) 
- Học bài theo vở ghi, làm bài tập ở nhà theo SGK, trang 104.
- Chuẩn bị tiết sau làm bài tập lịch sử phần chương IV.
IV. RÚT KINH NGHIỆM