Giáo án Lịch sử 12 - Bài 15: Phong trào giải phóng dân tộc và tổng khởi nghĩa tháng Tám (1939-1945), nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời

Ngày soạn: 
Tiết: 24
Bài 16
Phong trào GPDT và tổng khởi nghĩa tháng Tám (1939 – 1945). Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời 
I / Mục tiêu:
 1. Kiến thức: Hiểu được
- Tình hìnhchính trị, KT- XH Việt Nam những năm khủng hoảng 1939 - 1945
 	- Đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng trong hội nghị 11/1939
	- Các cuộc khởi nghĩa mở đầu thời kì đ /tr mới 
 2. Kỹ năng
- Kĩ năng phân tích, đánh giá các sự kiện LS . 
 3. Thái độ
- Bồi dưỡng về tinh thần yêu nước, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.
- Bồi dưỡng tinh thần hăng hái tham gia nhiệt tình các hoạt động cách mạng của đoàn thể, Đảng tổ chức
II / Chuẩn bị:
 1. Chuẩn bị của giáo viên: 
 - Lược đồ khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam kì, Binh biến Đô Lương
 2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước trong SGK
III / Hoạt động dạy học:
 1. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số, tác phong HS.
 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Đánh giá của em về PTCM 1936 – 1939 ?
 3. Giảng bài mới:
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
5’
8’
10’
18’
- Catơru thay Đờcu làm Toàn quyền Đông Dương
- Lôi kéo, mua chuộc đội ngũ tay sai người Việt thông qua các đảng phái, tôn giáo (Đại Việt, Phục quốc…)
- Giải thích hành động của Nhật
- Huy động 7 vạn TN đi lính, phu phen.
- Giá lúa còn 5 – 6 đồng/tạ
- Cho Nhật sử dụng sân bay, p/tiện GTVT, tàu biển
- Trong 4 năm 6 tháng nộp 724tr đồng cho Nhật
- Như khai quặng mỏ: Mn, Fe, Cr, Apatít
“Cả Đông Dương như ….bão nổi ngày mai
=> đòi hỏi Đảng ta phải có đường lối đấu tranh cho phù hợp
- Họp tại Bà Điểm(Hóc môn – Gia Định) do tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì
Kết hợp ghi
- Thể hiện sự nhạy bén vềchính trị và năng lực sáng tạo của Đảng " Đưa nhân dân ta vào t/kì vận động cứu nước trực tiếp
Lược đồ khởi nghĩa Bắc Sơn
- Ném bom Hải Phòng, đổ bộ lên Đồ Sơn, nhằm gây sức ép, buộc Pháp nhượng bộ
- Bắt và trừng trị phản động, tay sai
- Tịch thu ruộng đất của đế quốc, tay sai chia cho nông dân
- N thả tù binh Pháp, cho quân Pháp đóng lại các đồn bốt ở Lạng .Sơn " 20/10 đánh úp Vũ Lăng
Lược đồ khởi nghĩa Nam Kì
- Nhiều binh lính đào ngũ llạc Đảng bộ Nam kì (t/lập sau 3/2/30)
“Biến chiến tranh Pháp – Thái…nội ..”
- Cử người ra Bắc xin chỉ thị của TW nhưng không được TW đồng ý ( Trong hội nghị 11/1940) vì chưa chín muồi
- 12 tỉnh Đông và Tây NK, lần đầu tiên lá cờ đỏ sao vàng x/hiện 
- Nhiều cơ sở đảng bị vỡ, L2 khởi nghĩa còn lại rút về Đồng Tháp và U Minh để C2 L2
Lược đồ Binh biến Đô Lương
- Gồm 50 người: Giết chết tên quan Ba và V-C tên kiểm lâm người P
- 11/2 ông bị bắt, quyết không khai, tự nhận trách nhiệm về mình => 4/1941 P đem ông và 10 đ/chí xử tử
HĐLớp: Khái quát tình hình châu Âu và C. Á trong g/đ đầu cuộcchính trịTG2
- 6/1940 Đức t/công Pháp" Pháp đầu hàng
- Nhật từ biên giới Việt – Trung vào Đông Dương " Pháp đầu hàng
K: Phân tích tình thế của Pháp ở Đông Dương và sự lựa chọn của Pháp?
- Có nguy cơ bị mất Đông Dương bởi cách mạng Đông Dương và Nhật
- Tiến hành vơ vét Đông Dương và đầu hàng Nhật, mở cửa cho Nhật vào Đông Dương
K: Tình hìnhchính trị nổi bật ở Việt Nam?
- Nhật – Pháp cấu kết nhau đàn áp , bóc lột Đông Dương, nhưng > Nhật đảo chính Pháp
HĐCN: Chứng minh KT chỉ huy
- Tăng thuế cũ, thêm thuế mới, quốc trái…
- Sa thải công nhân, tăng giờ làm, kiểm soát gắt gao SX, giá cả 
HĐCN: Chứng minh ?
- Cướp ruộng đất của nhân dân, bắt nhân dân nhổ lúa trồng đay và thầu dầu, buộc Pháp cung ứng nguyên liệu (than, Fe, cao su, xi măng…), nhu yếu phẩm
TB: Tình hình XH Việt Nam ?
- Chính sách vơ vét của P – N đẩy nhân dân ta cùng cực: 
 + 2tr người chết đói 1944 - 1945
 + CN bị sa thải, tăng giờ 
 + TS dân tộc, TTS điêu đứng
- >< XH gay gắt
HĐCN: Tìm hiểu nội dung chính của H/nghị
TB: Mục đích?
- Đoàn kết mọi giai cấp, tầng lớp, cá nhân, DT ở Đông Dương 
K: Điểm mới của h/nghị 11/39 so với h/nghị lần I?
- Xác định n/vụ trọng tâm: Chống đế quốcFX " Đông Dương ĐL
- Nâng n/vụ GPDT lên hàng đầu
- Đoàn kết rộng rãi g/c, tầng lớp, cá x, DT ở Đông Dương trong MT chung 
=> Sự chuyển hướng chỉ đạo của Đảng
HĐnhóm: Đọc và rút ra ý chính 
* Nhóm 1: khởi nghĩa Bắc Sơn
* Nhóm 2: khởi nghĩa Nam Kì
- Nhật xúi giục và giúp đỡ TLan gây xung đột P biên giới CPC => huy động TNVN sang CPC đánh TLan làm bia đỡ đạn cho quân Pháp => nhân dân NKì và binh lính phản đối
* Nhóm 3: Binh biến Đô Lương.
- Dưới tác động khởi nghĩa Bắc Sơn và NKì 
- Bất bình c/sách thâm độc của P
HĐLớp: Thảo luận rút nhận xét 3 cuộc đấu tranh trên ?
- Do Đ (cấp huyện, xứ uỷ) và L2 ngoài Đ lãnh đạo
- CN, nhân dân và binh lính tham gia (nông dân) từ B đến N=> nhân dân Việt Nam sẵn sàng nổi dậy giành ĐL
- Thất bại do thời cơ chưa chín muồi, diễn ra từng địa phương, P còn mạnh
- Báo hiệu t/kì đấu tranh mới: đấu tranh vũ trang giành c/quyền
I. Tình hình Việt Nam trong những năm 1939 – 1945 
1/ Tình hìnhchính trị
- Chính quyền TD mới thi hành các chính sách để vơ vét sức người, sức của phục vụ chiến tranh đế quốc
- Nhật nhảy vào Đông Dương 
 + Giữ nguyên bộ máy t/trị của TDP để đàn áp cách mạng và vơ vét kinh tế phục vụ nhu cầu chiến tranh. 
 + Thành lập các đảng phái thân Nhật,
chuẩn bị hất cẳng Pháp
- 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp
=> Quần chúng nhân dân sục sôi khí thế cách mạng
2. Tình hình KT – XH 
 b) Kinh tế:
- Thực dân Pháp:
 + Thi hành lệnh tổng động viên và chính sách “ kinh tế chỉ huy” nhằm dốc tiềm lực tối đa của Việt Nam cho Pháp
 + Nhượng bộ, nộp tiền cho Nhật…
- Phát xít Nhật:
 + Bòn rút TNguyên, Lthực, Tphẩm để phục vụ chiến tranh
 + Bỏ vốn đầu tư các ngành phục vụ nhu cầu quân sự
 a) Xã hội: 
- Đời sống các tầng lớp nhân dân ta sống cùng cực
- nhân dân ta sẵn sàng đứng lên lật đổ ách thống trị của thực dân, Phát xít và PK.
II. Phong trào giải phóng dân tộc từ 9/1939 đến 3/1945 
1. Hội nghị BCHTW ĐCS Đông Dương (11/939)
- Xác định mục tiêu, n/vụ trước mắt của cách mạngĐD: đánh đổ đế quốc và tay sai, GP các DT Đông Dương " Đông Dương hoàn độc lập 
- Chủ trương
 + Tạm gác k/hiệu “CM ruộng đất” và “C/quyền XV CN binh”
 + Đề ra khẩu hiệu “tịch thu ruộng đất của TD đế quốc và địa chủ phản động”, “chống tô cao lãi nặng” và “C/phủ DCCH”
 + Thành lập MTTNDT phản đế Đông Dương (MT phản đế Đông Dương)
- Mục tiêu đấu tranh: Đánh đổ c/q của đế quốc và tay sai
- Hình thức đấu tranh: Bí mật
=> Nghị quyết trên đánh dấu sự chuyển hướng quan trọng của Đảng: Đặt n/vụ GPDT lên hàng đầu
 2/ Những cuộc đấu tranh mở đầu thời kì mới.
KN Bắc Sơn (27/9/1940)
- 22/9/1940 Nhật đánh vào Lạng Sơn
" quân Pháp thua rút chạy qua châu Bắc Sơn.
- 27/9/1940 Đảng bộ Bắc Sơn l/đạo nhân dân khởi nghĩa chiếm đồn Mỏ Nhài, làm chủ châu lị và lập đội du kích Bắc Sơn 
- Nhật + Pháp khủng bố cách mạng
" khởi nghĩa thất bại.
KN Nam kì (23/11/1940)
- Trước thái độ nhân dân và binh lính NKì phản đối âm mưu của TDP đưa binh lính ra mặt trận,
 Xứ uỷ NKì chuẩn bị phát động khởi nghĩa
- Đêm 22 rạng 23/11/1940 nhân dân các tỉnh miền NK đồng loạt khởi nghĩa, lập c/quyền cách mạng
- TDP khủng bố đẫm máu, khởi nghĩa thất bại.
c) Binh biến Đô Lương (13/1/1941)
- 13/1/1941 dưới sự chỉ huy của Đội Cung, binh lính người Việt đồn chợ Rạng chiếm đồn sau đó tiến về Vinh nhưng không thành
* Đánh giá:
- Các cuộc đấu tranh diễn ra khắp cả nước với sự tham gia của toàn dân " nêu cao T2 bất khuất của toàn dân Việt Nam
- khởi nghĩa thất bại do đ/kiện chưa chín muồi.
- Báo hiệu thời kì đấu tranh mới: đấu tranh vũ trang giành c/quyền
Củng cố: Nhắc ý chính của tiết học
Bài tập về nhà: Trả lời câu hỏi SGK
Dặn dò: Đọc phần tiếp theo của bài
Rút kinh nghiệm: