Giáo án Lịch sử 10 - Tiết 48, Bài 37: Mác và Ăng-ghen, sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Ngày soạn: 18-4-2009
Tiết : 48
 Bài 37 MÁC VÀ ĂNG-GHEN. SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
 (1 tiết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
Kiến thức: Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
- Công lao của Mác và Ăng-ghen những nhà sáng tạo ra CNXHKH đối với sự nghiệp cách mạng của GCCN.
- Sự ra đời tổ chức Đồng minh những người Cộng sản, những luận điểm quan trọng của Tuyên ngôn độc lập của Đảng Cộng sản và ý nghĩa của văn kiện này.
Tư tưởng, tình cảm: Giáo dục cho HS lòng tin vào chủ nghĩa Mác, tin vào sự nghiệp cách mạng XHCN 
mà chúng ta đang đi, lòng biết ơn đối với những người sáng lập CNXHKH.
Kĩ năng:
- Kĩ năng phân tích nhận định đánh giá vai trò của Mác-Ăng ghen về những đóng góp của CNXHKH.
- Phân biệt sự khác nhau giữa các khái niệm phong trào công nhân, phong trào cộng sản, CNXH không tưởng và CNXHKH.
II. CHUẨN BỊ:
Chuẩn bị của thầy: 
- Tham khảo tài liệu, SGK, SGV.
- Tranh ảnh về Các Mác và Ăng ghen.
- Sưu tầm mẫu chuyện về cuộc đời hoạt động và tình bạn giữa Mác - Ăng ghen.
- Phương án tổ chức: Cá nhân, cả lớp.
 2. Chuẩn bị của trò: SGK, đọc bài trước trong SGK. Sưu tầm những mẫu chuyện về Mác - Ăng ghen.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 6 phút
 1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số, thái độ học tập của HS.
 2. Kiểm tra bài cũ: Hãy cho biết những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng.
 3. Dẫn dắt vào bài mới: Như chúng ta đã biết, các cuộc khởi nghĩa ở Pháp, Anh, Đức vào những thập niên 30-40 của TK XIX, đánh dấu thời kì đấu tranh mang tính độc lập của giai cấp công nhân. Song nó cũng bộc lộ những nhược điểm lớn: Phong trào chưa có một đường lối đấu tranh khoa học và chính xác, chưa có một tổ chức lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt. CNXH không tưởng không khắc phục được những hạn chế đó. 
TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
TL
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Kiến thức cơ bản
12’
HĐ1: Cả lớp và cá nhân.
GV tổ chức HS đọc SGK đoạn nói về tiểu sử và sự nghiệp của Mác và Ăng ghen. Kết hợp với giới thiệu chân dung 2 ông.
HỎI: Đưa ra tiểu sử của Mác và Ăng ghen, cho biết 2 ông có điểm chung gì?
GV yêu cầu HS tìm hiểu tình bạn giữa Mác và Ăng ghen.
GV trình bày và phân tích những hoạt động của Mác và Ăng ghen.
HĐ1:
HS dựa vào SGK trả lời:
- Mác và Ăng ghen đều ở Đức là nơi CNTB và GCTS phản động nhất, bản chất xấu xa..
- Hai ông đều có học vấn uyên bác, thấu hiểu và đồng cảm với những người lao động cực khổ. Mác là tiến sĩ Luật học, Ăng ghen không có bằng như Mác nhưng học thức vẫn uyên thâm.
HS tìm hiểu và trả lời:
Ăng ghen là con một chủ xưởng có kinh tế khá giả, thường xuyên giúp đỡ Mác về kinh tế, để Mác có điều kiện nghiên cứu khoa học. Khi Mác mất Ăng ghen viết tiếp những tác phẩm của Mác, người đời sau đọc không biết đâu là đoạn Mác viết và đâu là đoạn Ăng ghen viết. Giữa họ có một đồng cảm về tâm hồn, ý chí của sự hiểu biết.
1. Buổi đầu hoạt đôïng cách mạng của C.Mác và Ph.Ăng- ghen:
- Cơ sở tình bạn Mác, Ăng ghen
 + Cùng quê ở Đức, nơi CNTB phản động nhất.
 + Đều có học vấn uyên bác, thấu hiểu và đồng cảm với người lao động.
 + Cùng chung chí hướng là giải phóng nhân dân lao động thoát khỏi áp bức bóc lột.
- Hoạt động của Mác:
+ Mác sinh 5-5-1818, tại thành phố Tơ-ri-ơ (Đức), năm 1842 làm tổng biên tập báo Sông Ranh.
+ Năm 1843, sang Pa-ri rồi Brúc-xen xuất bản tạp chí Biên niên Pháp - Đức. Mác nhận thấy vai trò sứ mệnh của giai cấp vô sản: giải phóng loài người khỏi áp bức bóc lột.
- Hoạt động của Ăng ghen:
 Ăng ghen sinh 28-11-1820, ở thành phố Bác-men (Đức), năm 1842 ông sang Anh làm thư ký hãng buôn và viết cuốn Tình cảnh giai cấp công nhân Anh, phê phán bóc lột của giai cấp tư sản, thấy được vai trò của giai cấp công nhân.
 - Năm 1844-1847, Mác và Ăng ghen cho ra đời những tác phẩm về triết học, kinh tế, chính trị học và CNXHKH đặt cơ sở hình thành chủ nghĩa Mác.
10’
 9’
 5’
HĐ2: Cá nhân.
HỎI: Hãy cho biết sự ra đời Đồng minh những người cộng sản?
GV nhấn mạnh sự khác nhau giữa Đồng minh những người chính nghĩa với Đồng minh những người cộng sản:
- Đồng minh những ngưới chính nghĩa là một tổ chức bí mật của cộng sản Tây Âu, ủng hộ khuynh hướng hoạt động có tính chất âm mưu.
- Đồng minh những người cộng sản đề ra mục đích đấu tranh rõ ràng là lật đổ giai cấp tư sản, xác lập sự thống trị của giai cấp vô sản, thủ tiêu xã hội tư bản cũ ® Đó là mục tiêu của tổ chức này.
HĐ cả lớp, cá nhân.
GV trình bày và phân tích: Đại hội lần2 của Đồng minh những người cộng sản họp ở Luân Đôn (11-12-1847) với sự tham gia của Mác và Ăng ghen đã thông qua điều lệ. Tháng 2-1848, Tuyên ngôn Đảng cộng sản được công bố.
HỎI: Hãy cho biết nội dung Tuyên ngôn Đảng cộng sản?
GV nhận xét chốt ý.
HỎI: Nêu ý nghĩa của bản
Tuyên ngôn Đảng cộng sản?
GV nhấn mạnh: Hiện nay , trong tình hình thế giới khá phức tạp, tư tưởng cơ bản của Tuyên ngôn vẫn tiếp tục soi sáng trên con đường đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động bị áp bức trên toàn thế giới đòi quyền tự do bình đẳng cho các dân tộc. 
HĐ2:
HS đọc SGK và trả lời:
- Mác và Ăng ghen liên hệ với một tổ chức bí mật là động minh những người chính nghĩa. Đây là tổ chức của của những người Đức lánh nạn chủ yếu là thợ may, về sau có thêm thợ thủ công từ Pháp sang Anh, Đức…
- Tháng 6-1847, tại Đại hội Đồng minh những người chính nghĩa theo đề nghị của Ăng ghen tổ chức này quyết định đổi thành Đồng minh những người cộng sản.
HS đọc SGK trả lời:
- Khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản lãnh đao cuộc đấu tranh chống tư sản… đoàn kết lực lượng công nhân thế giới.
- Dùng bạo lực để lật đổ TBCN, kêu gọi quần chúng đứng lên làm cách mạng “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại”.
HS dựa vào nội dung bản Tuyên ngôn đã tìm hiểu ở trên trả lời: (như nội dung cơ bản).
HS nắm đươc:
Chính vì “Cuốn sách mỏng đó đáng giá hàng tập sách. Tư tưởng của nó làm sống và làm hoạt động cho tới ngày nay toàn bộ giai cấp vô sản có tổ chức và chiến đấu của thế giơí văn minh”.
2. Tổ chưc Đồng minh những người cộng sản và Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản:
- Ngoài việc nghiên cứu lí luận C.Mác và Ăng ghen đặc biệt quan tâm xây dựng một chính đảng độc lập cho giai cấp vô sản.
- Tháng 6-1847, Đồng minh những người cộng sản ra đời.
- Mục đích: Lật đổ giai cấp tư sản, xác lập sự thống trị của giai cấp vô sản, thủ tiêu xã hội tư sản cũ.
- Tháng 2-1848, Tuyên ngôn Đảng cộng sản ra đời, do Mác và Ăng ghen soạn thảo.
- Nội dung:
+ CNTB ra đời là một bước tiến, song nó chứa đựng nhiều mâu thuẫn và cuộc đấu tranh giữa tư sản và vô sản tất yếu phải nổ ra.
+ Khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản là lãnh đạo cách mạng. Muốn cách mạng thắng lợi cần phải có chính đảng tiên phong của mình.
+ Chứng minh qui luật tất yếu diệt vong của chế độ tư bản và thắng lợi của CNCS.
- Ý nghĩa:
+ Là văn kiện có tính chất cương lĩnh đầu tiên của CNXH KH, đánh dấu bước đầu kết hợp CNXHKH với phong trào công nhân.
+ Từ đây giai cấp công nhân có lí luận cách mạng soi đường.
 4. Sơ kết bài học: 3 phút
Củng cố kiến thức: 
- Khẳng định công lao to lớn của Mác và Ăng ghen với phong trào công sản và công nhân quốc tế. CNXHKH do hai ông sáng lập là đỉnh cao của tư duy lí luận của nhân loại lúc bấy giờ và là di sản văn hoá mãi về sau.
- Yêu cầu HS nêu rõ nội dung Tuyên ngôn Đảng Cộng sản.
Dặn dò: 
- Học bài câu hỏi 1, 2 - Tr191 - SGK. 
- Đọc trước bài 38: QUỐC TẾ THỨ NHẤT VÀ CÔNG XÃ PA-RI 
Bài tập về nhà: Nêu sự tiến bộ hơn hẳn CNXHKH so với CNXH không tưởng?
IV. RÚT KINH NGHIỆM: