Giáo án Lịch sử 10 - Tiết 12, Bài 8: Sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở Đông Nam Á

Ngày soạn: 3/11/2012
Tiết : 12	 Chương V ĐÔNG NAM Á THỜI PHONG KIẾN.
 Bài 8 SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC VƯƠNG QUỐC CHÍNH Ơ ÛĐÔNG NAM Á .
 (1 tiết)
I. MỤC TIÊU: 
Kiến thức: HS nắm được: Những nét chung về điều kiện hình thành và sự ra đời của các vương quốc
cổ Đông Nam Á. Sự ra đời và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á.
Kĩ năng: Rèn luyện HS kĩ năng khái quát hoá sự hình thành và phát triển các quốc gia Đông Nam Á,
kĩ năng lập bảng thống kê về sự phát triển qua các thời kì lịch sử Đông Nam Á.
Thái độ: Giúp HS phân biệt quá trình hình thành và phát triển không ngừng của các dân 
tộc trong khu vực, qua đó giáo dục các em tinh thần đoàn kết và trân trọng những giá trị lịch sử.
II. CHUẨN BỊ:
Chuẩn bị của giáo viên: 
- Tham khảo Cuốn lịch sử Đông Nam Á, SGK, SGV.
- Lược đồ Châu Á, lược đồ về các quốc gia Đông Nam Á.
- Tranh ảnh về đất nước và con người Đông Nam Á thời cổ và phong kiến.
- Phương án tổ chức: Hoạt động cả lớp, làm việc cá nhân, hoạt động nhóm.
Chuẩn bị của học sinhø: SGK, đọc trước bài trong SGK. Tìm tranh ảnh GV giới thiệu.
III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 3 phút
1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số, thái độ học tập của HS.
2. Kiểm tra bài cũ: Trả bài kiểm tra, nhận xét bài kiểm tra. 
3. Giảng bài mới: Đông Nam Á từ lâu đã được coi là khu vực lịch sử, địa lí-văn hoá riêng biệt trên cơ sở phát triển đồ sắt và kinh tế nông nghiệp trồng lúa nước, từ những thế kỉ đầu công nguyên, các vương quốc cổ đầu tiên đã được hình thành ở Đông Nam Á. Để hiểu điều kiện nào dẫn đến sự ra đời của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á? Sự hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á được biểu hiện như thế nào? Bài học hôm nay sẽ trả lời các câu hỏi nêu trên.
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
 12’
 5’
HĐ1: Cả lớp và cá nhân.
Trước hết GV treo lược đồ các quốc gia Đông Nam Á lên bảng và yêu cầu HS chỉ trên lược đồ.
GV nhận xét và giới thiệu tên và 11 quốc gia hiện nay.
HỎI: Nêu những nét chung, những điểm tương đồng của các nước trong khu vực?
GV phân tích thế nào là gió mùa.
GV trình bày: Đầu công nguyên cư dân ĐNÁ đã biết sử dụng đồ sắt. Nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính, nhưng ở mỗi nước có nghề thủ công truyền thống phát triển: dệt, đồ gốm, đúc đồng và rèn sắt. Mặc khác do nhu cầu trao đổi sản phẩm, việc buôn bán đường biển phát đạt, một số thành thị hải cảng đã ra đời và hoạt động nhộn nhịp: Óc Eo (An Giang-Việt Nam), Ta-kô-la (Mã Lai).
HỎI: Về văn hoá khu vực ĐNÁ còn bị ảnh hưởng bỡi nền văn hoá nào? Ý nghĩa sự hưởng đó?
GV gợi ý về ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ đến khu vực.
GV kết luận: Điều kiện ra đời:
- Do việc sản xuất và buôn bán, sự xuất hiện trung tâm buôn bán.
- Do ảnh hưởng văn hoá Ấn Độ -> phát triển văn hoácủa mình.
HĐ: Cả lớp.
GV trình bày trên lược đồ về tên gọi, vị trí và khoảng thời gian ra đời của các vương quốc cổ ĐNÁ.
Chuyển ý: Các vương quốc cổ ĐNÁ lúc đó còn nhỏ bé, phân tán, sống riêng rẽ, nhiều khi còn tranh chấp nhau. Đó là nguyên nhân sụp đổ ® hình thành các quốc gia phong kiến dân tộc.
HĐ1:
HS lên bảng chỉ lược đồ.
HS trả lời câu hỏi: ĐNÁ có địa hình rộng, địa hình phân tán bị chia cắt bỡi những dãy núi, rừng nhiệt đới và biển, nhưng thiên nhiên đã ưu đãi cho vùng này điều kiện thuận lợi - gió mùa, tạo nên hai mùa rõ rệt: mùa mưa lạnh mát, mùa khô tương đối nóng. Gió mùa kèm theo mưa thích hợp cây lúa nước.
HS dựa vào kiến thức đã học ở bài Ấn Độ và đọc SGK trả lời: Văn hoá Ấn Độ ảnh hưởng khu vực, sự ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ gắn liền với việc các nước phát triển văn hoá cổ của mình. Nổi bật mỗi nước đã sáng tạo ra chữ viết riêng của mình.
HS nghe, ghi bài.
1. Sự ra đời các vương quốc cổ Đông Nam Á:
* Nét chung: Đông Nam Á có điều kiêän tự nhiên ưu đãi - gió mùa, thuận lợi cho sự phát triển của cây lúa nước và nhiều loại cây trồng khác.
* Điều kiện ra đời của các vương quốc cổ ở ĐNÁ:
- Đầu công nguyên, cư dân ĐNÁ đã biết sử dụng đồ sắt. Nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính, nghề thủ công truyền thống phát triển: dệt, làm đồ gốm, đúc đồng, rèn sắt.
- Việc buôn bán đường biển rất phát đạt, một số thành thị-hải cảng ra đời: Óc Eo (An Giang - Việt Nam), Ta-kô-la (Mã Lai).
- Ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ -> các nước phát triển văn hoá của dân tộc mình. Nổi bật mỗi nước đã sáng tạo ra chữ viết riêng của mình.
 Đó chính là điều kiện ra đời các quốc gia cổ ở ĐNÁ. 
* Sự hình thành các vương quốc cổ: Khoảng 10 TK sau công nguyên hàng loạt các vương quốc nhỏ hình thành: Cham-pa ở Trung bộ Việt Nam, Phù Nam hạ lưu sông Mê Công, các vương quốc ở hạ lưu sông Mê Nam và đảo Inđônêxia.
 12’
 8’
HĐ2: Cả lớp và cá nhân.
GV trình bày: Trong khoảng thời gian từ TK VII–X, ở ĐNÁ đã hình thành một số quốc gia lấy 1 dân tộc đông nhất làm nòng cốt, thường gọi: Các quốc gia dân tộc
GV giới thiệu trên lược đồ ĐNÁ tên gọi và vị trí của từng nước: Vương quốc Cam-pu-chia, các vương quốc của người Môn và người Miến, người Inđônêxia ở đảo Xu-ma-tơ-ra và Gia-va.
HỎI: Các quốc gia Phong kiến ĐNÁ phát triển nhất vào thời gian nào? Đó là những nước nào?
GV giới thiệu bức tranh hình 21 SGK “ Toàn cảnh đô thị cổ Pa-gan (Mi-an-ma)” đồng thời tổ chức HS khai thác bức tranh để thấy sự phát triển của vương quốc Mi-an-ma.
HỎI: Sự kiện nào đánh dấu bước phát triển của lịch sử khu vực?
GV nhận xét, chốt ý.
HĐ Làm việc nhóm.
GV chia lớp thành các nhóm nêu câu hỏi: Những biểu hiện của sự phát triển kinh tế, chính trị và văn hoá của các quốc gia ĐNÁ?
GV nhận xét, chốt ý và trình bày: Từ nửa sau TK XVIII, các quốc gia ĐNÁ bước vào giai đoạn suy thoái và đứng trước sự xâm lược của tư bản phương Tây.
HĐ Củng cố kiến thức: Kiểm tra sự nhận thức của HS đối với bài học bằng việc yêu cầu HS trả lời các câu hỏi đưa ra ngay từ đầu giờ học: Để hiểu điều kiện nào dẫn đến sự ra đời của các vương quốc cổ ở ĐNÁ? Sự hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến ĐNÁ được biểu hiện như thế nào? 
HĐ2:
HS nghe, ghi bài.
HS dựa vào SGK trả lời: 
TK X đến nửa đầu TK XVIII là thời kì phát triển nhất.
+ Ở Inđônêxia cuối TK XIII dòng vua Gia-va chinh phục Xumatơra thống nhất Inđônêxia dưới vương triều Mô-giô-pa-hít (1213-1527) hùng mạnh, gồm 10 nước nhỏ và đảo phụ thuộc, có sản phẩm quí.
+ Trên bán đảo Đông Dương ngoài quốc gia Đại Việt, Chăm-pa, vương quốc Cam-pu-chia từ TK IX cũng bước vào thời kì Ăng co huy hoàng (đặc biệt thời Giay-a-vác-man VII đã chiếm Chăm-pa, thu phục trung và hạ lưu sông Mê Nam tiến gần Viêng Chăn ngày nay, chiếm toàn bộ Bắc bán đảo Mã Lai.
+ Trên lưu vực sông Iraoađi từ giữa TK XI, ở quốc gia Pa-gan ở miền Trung chinh phục các tiểu quốc gia khác mở đầu hình thành và phát triển Mi-an-ma.
HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi
TK XIII mốc quan trọng trong quá trình phát triển của lịch sử khu vực bỡi vì: Bị dồn đẩy do cuộc xâm lược của quân Mông Cổ, một bộ phận người Thái di cư xuống phía Nam, lập nên vương quốc Su-khô-thay-a và A-út-thay-a. 1349 A-út-thay-a bắt Su-khô-thay-a phải thần phục đây là giai đoạn phát triển thịnh vượng nhất của chế độ PK Thái
 -> 1767 đổi là Xiêm.
 Một nhóm người nói tiếng Thái khác xuống trung lưu sông Mê Công sống hoà hợp với người Lào Thơng (gọi Lào Lùm), lập vương quốc Lan Xang vào giữa TK XIV.
HS làm việc theo nhóm và cử đại diện trình bày kết quả, HS khác có thể bổ sung.
 (trình bày như nội dung cơ bản)
2. Sự hình thành và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam Á:
- Từ TK VII - X, ở Đông Nam Á đã hình thành một số quốc gia phong kiến dân tộc như vương quốc Cam-pu-chia của người Khơ Me, các vương quốc của người Môn và người Miến ở hạ lưu sông Mê Nam, người Inđônêxia ở đảo Xu-ma-tơ-ra và Gia va.
- Từ khoảng nửa sau TK X-nửa đầu TK XVIII là thời kì phát triển nhất của các quốc gia phong kiến ĐNÁ:
 + Inđônêxia thống nhất và phát triển hùng mạnh dưới vương triều Mô-giô-pa-hít (1213-1527).
 + Trên bán đảo Đông Dương ngoài quốc gia Đại Việt, Chăm-Pa, Vương quốc Cam-pu-Chia từ TK IX cũng bước vào thời kì Ăng co huy hoàng.
+ Trên lưu vực sông Iraoadi từ giữaTKXI, quốc gia Pagan ở miền trung chinh phục các tiểu quốc gia khác mở đầu hình thành và phát triển của vương quốc Mi-an-ma.
+ TK XIV thống nhất miền đồng bằng sông Mê Nam lập vương quốc Thái.
+ GiữaTK XIV vương quốc Lan Xang thành lập.
- Biểu hiện sự thịnh đạt:
+ Kinh tế: cung cấp một khối lượng lớn lúa gạo, sản phẩm thủ công (vải, đồ sứ, chế phẩm kim khí…) nhất là sản vật thiên nhiên, lái buôn nhiều nước trên thế giới đến buôn bán.
+ Chính trị: tổ chức bộ máy chặt chẽ, kiện toàn từ TW đến địa phương.
+ Văn hoá: các dân tộc Đông Nam Á xây dựng được một nền văn hoá riêng của mình với những nét độc đáo. 
Củng cố kiến thức:
4. Dặn dò: 4 phút
- Học bài câu hỏi 1,2,3 SGK-Tr49
- Đọc trước bài9: VƯƠNG QUỐC CAM-PU-CHIA VÀ VƯƠNG QUỐC LÀO.
- Bài tập về nhà: Sưu tầm tranh ảnh về đất nước và con người Lào, Cam-pu-chia thời phong kiến.
IV. RÚT KINH NGHIỆM: