Giáo án Lịch sử 10 - Tiết 10, Bài 7: Sự phát triển lịch sử và nền văn hóa đa dạng của Ấn Độ

Ngày soạn: 20/10/2012
 • Tiết : 10
 Bài 7: SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ VÀ NỀN VĂN HOÁ 
 ĐA DẠNG CỦA ẤN ĐỘ
 (1 tiết)
I. MỤC TIÊU: 
Kiến thức: HS nắm được : Sự phát triển của lịch sử và văn hoá truyền thống của Ấn Độ. Sự hình thành
và phát triển, chính sách về chính trị, kinh tế, tôn giáo và sự phát triển của kiến trúc của các vương triều Hồi giáo Đê Li và vương triều Mô gôn.
Kĩ năng: Phân tích, tổng hợp các sự kiện lịch sử. Kĩ năng khai thác tranh ảnh, lược đồ lịch sử.
Thái độ: HS biết được sự phát triển đa dạng của văn hoá Ấn Độ, qua đó giáo dục các em 
sự trân trọng những tinh hoa văn hoá nhân loại.
II.CHUẨN BỊ:
Chuẩn bị của giáo viên: 
- Tham khảo cuốn “Phát hiện Ấn Độ”, SGK, SGV.
- Tranh ảnh về đất nước và con người Ấn Độ thời phong kiến.
- Lược đồ về Ấn Độ.
- Phương án tổ chức: GV Phân tích, gợi mở qua các HĐ cá nhân, nhóm, cả lớp.
 2. Chuẩn bị của học sinhø: 
- Đọc SGK tìm hiểu sự phát triển văn hoá Ấn, nét chính về vương triều Đê Li, Môgôn. 
- Sưu tầm tranh, ảnh GV giới thiệu.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1. Ổn định tổ chức lớp: 1’Kiểm tra sĩ số, thái độ học tập của HS.
Kiểm tra bài cũ: 4’Hãy cho biết sự hình thành và phát triển của các quốc gia đầu tiên ở Ấn Độ?
Giảng bài mới:1’ Ấn Độ là quốc gia lớn trên thế giới có lịch sử văn hoá truyền thống lâu đời là nơi khởi nguồn Ấn Độ Hin đu giáo. Lịch sử phát triển của Ấn Độ có những bước thăng trầm với nhiều thời kì lịch sử và các vương triều khác nhau. Để hiểu sự phát triển của lịch sử văn hoá truyền thống Ấn Độ như thế nào? Ấn Độ đã trải qua những vương triều nào? Bài học hôm nay sẽ trả lời các câu hỏi trên.
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
HĐ1: Làm việc cá nhân.
GV HỎI: Hãy cho biết tình hình Ấn Độ sau thời kì Gúp - ta và Hác Sa?
GV nhận xét, chốt ý.
HỎI: Việc đất nước bị phân chia như vậy thì văn hoá phát triển như thế nào?
GV nhận xét, chốt ý bổ sung: Sự phân liệt không nói lên tình trạng khủng hoảng, suy thoái mà lại phản ảnh sự phát triển tự cường của các vùng, các địa phương.
 Nước Pa-la-va (miền Nam) có vai trò tích cực trong việc phổ biến văn hoá Ấn Độ ra bên ngoài.
HỎI: Tại sao nước Pa-la-va đóng vai trò tích cực trong việc phổ biến văn hoá Ấn Độ? 
GV: Văn hoá Ấn Độ TKVII-XII phát triển sâu rộng trên toàn lãnh thổ và có ảnh hưởng ra bên ngoài
HĐ1:
HS đọc SGK trả lời : Đến TKVII, Ấn Độ lại rơi vào tình trạng chia rẽ, phân tán.
Nguyên nhân: Chính quyền TW suy yếu trải qua 6-7 TK đất nước thành 2 miền Nam-Bắc, mỗi miền tách ra 3 vùng, ba nước riêng, thành 6 nước. 
Trong đó nước pa-la (vùng Đông Bắc), và nước pa-la-va (miền Nam) nổi trội.
HS dựa vào vốn kiến thức của mình và SGK trả lời: Mỗi lại tiếp tục phát triển sâu rộng nền văn hoá riêng của mình trên cơ sở văn hoá truyền thống Ấn Độ, chữ viết, văn học, nghệ thuật Hin-đu. 
HS dựa vào SGK trả lời:
Pa-la-va thuận lợi về bến cảng và đường biển.
1. Sự phát triển của lịch sử và văn hoá truyền thống trên toàn lãnh thổ Ấn Độ(SGK)
- Đến TKVII, Ấn Độ lại rơi vào tình trạng chia rẽ, phân tán. Nổi lên vai trò của Pa-la (vùng Đông Bắc), Pa-la-va (miền Nam).
- Về văn hoá, mỗi nước lại tiếp tục phát triển sâu rộng nền văn hoá riêng của mình trên cơ sở văn hoá truyền thống Ấn Độ: Chữ viết, Văn học và nghệ thuật Hin-đu ( đặc biệt là văn học và nghệ thuật thời Gúp-ta). 
- Văn hoá Ấn Độ TKVII - XII
phát triển sâu rộng trên toàn lãnh thổ và có ảnh hưởng ra bên ngoài.
 13’
8’
HĐ2: 
HĐ: Hoạt động cá nhân
HỎI: Hoàn cảnh ra đời của vương triều Hồi giáo Đê-li?
HỎI: Quá trình người Thổ đánh chiếm Ấn Độ thiết lập vương triều Đê-li diễn ra ntn?
GV sơ lược về đạo Hồi: Ra đời ở bán đảo Aráp TKVII. Trước TKVII trên bán đảo Aráp còn chế độ thị tộc, bộ lạc, thờ nhiều thần, có nơi thờ tảng đá thiên hoặc giết người để tế thần. Hồi giáo chỉ thờ Thánh A-la.
GV nhận xét, chốt ý.
HĐ: Hoạt động nhóm
GV chia lớp thành 4 nhóm, giao
nhiệm vụ cụ thể các nhóm.
Nhóm1: Nêu chính sách thống trị của vương quốc Hồi giáo Đê-li?
Nhóm2: Nêu chính sách về tôn giáo.
Nhóm3: Nêu chính sách về văn hoá.
Nhóm4: Tìm hiểu về thanh tựu kiến trúc.
GV nhận xét, chốt ý.
HỎI: Vị trí của vương triều Đê-li trong lịch sử Ấn Độ?
GV gợi ý: Có sự giao lưu giữa 2 nền văn hoá hay là triệt tiêu, quan hệ giao lưu về buôn bán, truyền bá văn hoá?
HĐ2:
HS đọc SGK trả lời:
Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để người Ấn Độ chống lại được cuộc tấn công bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ.
HS đọc SGK trả lời:
- Năm 1055 người Thổ đánh chiếm Bát-đa, lâïp nên vương quốc Hồi giáo ở vùng Lưỡng Hà. 
Đạo được truyền bá đếùn Iran và Trung Á. Lập nên vương quốc Hồi giáo nữa trên vùng giáp Tây Bắc Ấn Độ.
- Người Hồi giáo Trung Á tiến hành chinh chiến vào đất Ấn Độ, lập vương quốc Hồi giáo Ấn Độ đóng ở Đê-li (Bắc Ấn Độ)® gọi vương quốc Hồi giáo Đê-li, tồn tại hơn 300 năm (1206 -1526).
HS đọc SGK thảo luận và cử đại diện nhóm trả lời:
Nhóm1 trả lời: Vương quốc Hồi giáo Đê-li đã truyền bá, áp đặt Hồi giáo trong cư dân đã có đạo phật và đang theo đạo Hin-đu giáo, tự dành cho mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị. Người không theo đạo Hồi ngoài thuế ruộng đất 1/5 thu hoạch còn phải nộp thuế ngoại đạo. 
Nhóm2 trả lời: Về tôn giáo thi hành chính sách mềm mỏng, song sự phân biệt tôn giáo đã dẫn đến sự bất bình của nhân dân. 
Nhóm3 trả lời: Văn hoá Hồi giáo được du nhập vào Ấn Độ. 
Nhóm4 trả lời: (như nội dung cơ bản). 
HS đọc SGK trảlời: 
+ Sự khác biệt nhau giữa 2 nền văn minh đặc sắc là Ấn Độ Hin-đu giáo và Hồi giáo Aráp bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hoá Đông -Tây.
+ Dưới thời vương triều Hồi giáo Đê-li đạo Hồi được truyền bá đến một số nước trong khu vực Đông Nam Á.
2.Vương triều Hồi giáo Đê-li: 
- Hoàn cảnh ra đời: 
Do sự phân tán đã không đem lại sức mạnh thống nhất để chống lại cuộc tấn công bên ngoài của người Hồi giáo gốc Thổ.
- Quá trình hình thành: 
Năm 1206 người Hồi giáo chiếm đất đai Ấn Độ, lập vương quốc Hồi giáo Ấn Độ, đóng ở Đê-li, gọi vương quốc Hồi giáo Đê-li.
- Chính sáh thống trị: Truyền bá, áp đặt Hồi giáo, tự dành cho mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị trong bộ máy quan lại.
- Về tôn giáo: thi hành chính sách mềm mỏng, song vẫn xuất hiện sự phân biệt tôn giáo.
- Về văn hoá: văn hoá Hồi giáo được du nhập vào Ấn Độ.
- Về kiến trúc: Xây dựng một số công trình mang dấu ấn kiến trúc Hồi giáo, xây dựng kinh đô Đê-li trở thành một thành phố lớn nhất thế giới ở TKXIV.
- Vị trí của vương triều Hồi giáo Đê-li:
+ Bước đầu tạo sự giao lưu văn hoá Đông -Tây.
+ Đạo Hồi được truyền bá đến một số nước trong khu vực Đông Nam Á.
 15’
HĐ3: HĐ cả lớp và cá nhân
GV trình bày và phân tích: TK XV vương triều Hồi giáo Đê-li suy yếu, năm 1398 thủ lĩnh. Vua Ti-mua-leng theo dòng dõi Mông cổ tấn công Ấn Độ, đến năm 1526 chiếm được Đê-li, lập ra vương triều Mô-gôn (Mông cổ).
HỎI: Em có nhận xét gì về vương triều Mô-gôn?
GV gợi ý: Vương triều Mô-gôn có phải là chế độ phong kiến cuối cùng không? Chính sách củng cố đất nước theo hướng nào?
GV kết hợp với việc giới thiệu hình 18 SGK: Cổng lăng A-Cơ-Ba ở Xi-lan-đra.
HỎI: Tác động của những chính sách của vua A-Cơ-Ba đối với sự phát triển của Ấn Độ?
GV trình bày và phân tích: Hầu hết các ông vua còn lại của vương triều đều dùng quyền chuyên chế, độc đoán để cai trị đất nước, một số còn dùng những biện pháp đàn áp quyết liệt, hình phạt khắc nghiệt.
GV giới thiệu về hình 19 “Lăng Ta-giơ Ma-han” trong SGK.
HỎI: Hậu quả của những chính sách thống trị hà khắc đó?
GV nhân xét, trình bày bổ sung: sự suy yếu đó, đặt Ấn Độ trước sự xâm lược của thực dân phương Tây (Bồ Đào Nha và Anh).
HĐ Củng cố kiến thức: 
 - Nêu sự phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ.
 - Những nét chính của vương triều Hồi giáo Đê-li và vương triều Mô-gôn ?
 - Vị trí của vương triều Hồi giáo Đê-li và vương triều Mô-gôn trong lịch sử Ấn Độ?
HĐ3:
HS đọc SGK trả lời: 
- Vương triều Mô-gôn là thời kì cuối cùng của chế độ phong kiến Ấn Độ, song không phải là suy thoái và tan rã.
- Các ông vua đều ra sức củng cố và xây dựng đất nước, đưa Ấn Độ lên bước phát triển mới dưới thời vua A-Cơ-Ba (1556-1605).
HS đọc nhanh những chính sách tích cực A-Cơ-Ba trong SGK.
HS xem ảnh.
HS dựa vào hiểu biết và SGK trả lời:
 Làm cho xã hội Ấn Độ ổn định, kinh tế phát triển, văn hoá có nhiều thành tựu mới, đất nước thịnh vượng.
HS xem tranh.
HS đọc SGK trả lời: Đất nước lâm vào tình trạng chia rẽ và khủng hoảng.
3.Vương triều Mô-gôn:
- Năm 1398 thủ lĩnh –Vua Ti-mua-leng theo dòng dõi Mông Cổ tấn công Ấn Độ, đến năm 1526 lập ra vương triều Mô-gôn.
- Các ông vua đều ra sức củng cố theo hướng Ấn Độ hoá và xây dựng đất nước, đưa Ấn Độ lên bước phát triển mới dưới thời vua A-Cơ-Ba (1556-1605).
- A-Cơ-Ba đã thi hành một số chính sách tích cực:
+ XD một chính quyền mạnh me,õ không phân biệt nguồn gốc
+ XD khối hoà hợp dân tộc, hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo.
+ Tiến hành đo đạt lại ruộng đất.
+ Khuyến khích và hỗ trợ các hoạt động sáng tạo văn hoá, nghệ thuật.
- Giai đoạn cuối do những chính sách thống trị hà khắc của giai cấp thống trị, Ấn Độ lâm vào khủng hoảng. 
- Ấn Độ đứng trước thử thách xâm lược của thực dân phương Tây ( Bồ Đào Nha và Anh).
Củng cố kiến thức: 
4. Dặn dò: 3 phút.
- Học bài câu hỏi 1,2 SGK- Tr44.
 - Ôn tập các bài đã học chuẩn bị tiết sau kiểm tra 1 tiết.
- Bài tập về nhà: 
 - Lập bảng thống kê các giai đoạn phát triển của lịch sử Ấn Độ.
 - So sánh sự giống nhau và khác nhau vương triều Hồi giáo Đê-li và vương triều Mô-gôn.
IV. RÚT KINH NGHIỆM: