Giáo án Hoá học lớp 9 - Tiết 54: Dẫn xuất của hiđrocacbon và polime

Chương V:
DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON & POLIME
MỤC TIÊU CHƯƠNG:
1. Kiến thức: Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về 1 số hợp chất quan trọng: hợp chất
 có nhóm chức quan trọng (rượu etilic, axit axetic, chất béo).
Ÿ Hợp chất thiên nhiên có vai trò quan rọng đối với đời sống của con người (gluxit, protein).
Ÿ Một số polime có nhiều ứng dụng trong thực tiển (chất dẻo, tơ, cao su).
Ÿ Nắm được công thức phân tử, công thức cấu tạo, tính chất vật lí hóa học của các chất. 
2. Kĩ năng: Viết được các PTHH minh họa cho tính chất hóa học của các chất.
Ÿ Biết vận dụng những kiến thức đã học để giải thích 1 số vấn đề trong thực tiển.
Ÿ Biết giải 1 số dạng bài tập về hóa học hữu cơ : nhận biết, tính chất, xác định công thức, dự đoán
 tính chất, trắc nghiệm, biết tiến hành 1 số thí nghiệm về hóa hữu cơ. 
3. Thái độ: Giáo dục HS tính chăm học, nghiên cứu thêm tài liệu hóa học.
Bài: 44
RƯỢU ETYLIC
S CÔNG THỨC PHÂN TỬ: C2H60
 S PHÂN TỬ KHỐI: 46
***************************************************
Tuần: 28 NS: ..
Tiết PPCT: 54 Ngày dạy:  
 1. MỤC TIÊU:
a. Kiến thức: Học sinh nắm được công thức phân tử, công thức cấu tạo, tính chất vật lí, tính chất hóa học và ứng dụng của rượu etylic .
Ÿ Biết nhóm 0H là nhóm nguyên tử gây ra tính chất hóa hoc đặc trưng của rượu, biết độ rượu, cách tính độ rượu, cách điều chế rượu.
b. Kĩ năng: Viết được PTHH của rượu với Natri, biết cách giải 1 số bài tập về rượu.
c. Thái độ: Giáo dục tính chăm và cẩn thận trong học tập.
2.CHUẨN BỊ:
a. GV: SGK, giáo án, mô hình phân tử rượu etylic (dạng đặc và rỗng)
Ÿ Dụng cụ: 2 cốc thủy tinh, đèn cồn, panh sắt, diêm.
Ÿ Hóa chất : Na , C2H50H (cồn), H20.
b. HS: Học bài và làm các BT về nhà, soạn và xem trước các kiến thức trong bài mới.
3. TRỌNG TÂM: CTCT, tính chất hĩa học, điều chế rượu etylic.
4. TIẾN TRÌNH:
4.1. Ổn định tổ chức, kiểm diện HS: Kiểm diện 
4.2. Kiểm tra miệng: Không kiểm tra
4.3. Bài mới:
Chúng ta biết rằng, rượu có ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của chúng ta.Khi uống một ít rượu sẽ kích thích cho tiêu hoá, còn quá lạm dụng rượu thì gây nghiện và có hại cho sức khoẻ.Vậy rượu có CTCT và tính chất như thế nào?, cách sản xuất ra sao?Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu chúng.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về tính chất vật lí.
Ÿ GV giới thiệu về các hợp chất có 0xi tiêu biểu như : rượu etylic, axit axetic glucozơ,  Các nhóm Ÿ HS quan sát lọ đựng rượu etylic (trong thực tế còn gọi là cồn) và gọi HS nêu tính chất vật lí.
Ÿ GV gọi HS đọc khái niệm về độ rượu và giải thích.
(Số ml rượu etylic có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước gọi là độ rượu
VD: Rượu 45o có nghĩa là: cứ 100ml dung dịch rượu có chứa 45ml rượu etylic nguyên chất).
 BT1: Hãy khoanh tròn vào câu nào đúng trong các câu sau:
Cồn 90o có nghĩa là:
Dung dịch được tạo thành khi hòa tan 90ml rượu etylic nguyên chất vào 100g nước..
Dung dịch được tạo thành khi hòa tan 90g rượu etylic nguyên chất vào 100g nước..
Dung dịch được tạo thành khi hòa tan 90g rượu etylic với 10g nước.
Trong 100ml dung dịch có 90ml rượu etylic nguyên chất.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu tạo phân tử.
Ÿ GV cho các nhóm HS quan sát mô hình phân tử rượu etylic dạng đặc và dạng rỗng, sau đó gọi HS viết CTCT của rượu.
Ÿ Em hãy nhận xét về đặc điểm cấu tạo của rượu etylic. ? (GV gọi HS nên lưu ý sự khác nhau về vị trí của 6 nguyên tử Hiđro).
Ÿ GV giới thiệu phân tử rượu với nhóm 0H có màu khác cho HS thấy rõ hơn.
Ÿ Nhóm 0H này làm cho rượu có tính chất đặc trưng.
* Hoạt động 3: Tìm hiểu về tính chất hóa học của rượu.
Ÿ GV làm thí nghiệm đốt cồn, yêu cầu HS quan sát màu của ngọn lửa và nêu hiện tượng và viết PTHH.
GV liên hệ về rượu cồn.
Ÿ GV hướng dẫn làm thí nghiệm mẫu.
- Cho 1 mẫu Na vào cốc đựng rượu etylic
- Cho 1 mẫu Na vào cốc đựng nước để so sánh.
- Gọi HS nêu hiện tượng, viết PTHH.
Ÿ GV chỉ trên PT để HS thấy rõ sự thay thế của nguyên tử Na vào nguyên tử H trong nhóm 0H.
Ÿ GV giới thiệu phản ứng của rượu etylic với axit axetic.
* Hoạt động 4: Tìm hiểu về ứng dụng.
Ÿ GV cho cả lớp quan sát tranh ứng dụng của rượu etylic 
 HS nêu
 GV bổ sung thêm phần ứng dụng.
* Hoạt động 5: Tìm hiểu về cách điều chế rượu etylic.
Ÿ Rượu etylic được điều chế bằng cách nào ?
HS: Lên men rượu
GV: Giới thiệu cho HS thêm phương pháp sản xuất rược từ etylen
HS: Viết PTPƯ
GV: nhận xét và bổ sung
I. Tính chất vật lí : 
- Là chất lỏng không màu, nhẹ hơn nước, tan vô hạn trong nước.
- Rượu etylic sôi ở 78,3oC.
- Rượu etylic hòa tan được nhiều chất như Iốt, benzen.
* Độ rượu: Là số ml rượu etylic nguyên chất có trong 100ml hỗn hợp rượu với nước
 BT1: 
Ÿ Câu D là đúng nhất.
II. Cấu tạo phân tử: H H
 H - C - C - 0 - H 
 H H
Hoặc: CH3 - CH2 - 0H
Ÿ Đặc điểm: Trong phân tử rượu etylic có 1 nguyên tử H không liên kết với nguyên tử C mà liên kết với nguyên tử 0 tạo ra nhóm -0H.
III. Tính chất hóa học: 
 1. Rượu etylic có cháy không ?
 Ÿ Hiện tượng: Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh và tỏa nhiều nhiệt. Vì rượu etylic tác dụng mạnh với 0xi khi đốt nóng.
PTHH: C2H50H + 3022C02 + 3H20.
 (l) (k) (k) (h)
 2. Rượu etylic có phản ứng với Natri không?
 Ÿ Hiện tượng: Có bọt khí thoát ra, mẫu Na từ từ tan dần.
 ŸRượu etylic tác dụng được với Na, giải phóng khí H2.
 2C2H50H + 2Na 2C2H50Na + H2.
 (l) (r) (dd) (k)
Ÿ Na phản ứng với rượu etylic không mãnh liệt bằng phản ứng của Na với nước.
3. Phản ứng với axit axetic: (học ở bài sau).
IV. Ứng dụng: 
¸Hòa tan được nhiều chất vô cơ và hữu cơ nên dùng làm dung môi : pha chế sơn, nước hoa, dược phẩm, vecni, 
¸ Cháy tỏa nhiều nhiệt, ít gây ô nhiễm môi trường nên dùng làm nhiên liệu.
¸ Tổng hợp este (dùng làm dung môi và chất gây mê).
¸ Tổng hợp axit axetic (dùng trong công nghiệp và thực phẩm: dung dịch 2% - 5% là giấm ăn).
C2H50H + 02 CH3 - C00H + H20.
¸ Tổng hợp cao su Buna:
2C2H50H CH2 = CH - CH = CH2 +2H20 + H2.
 nCH2 = CH - CH = CH2 (- CH2 - CH = CH - CH2 -)n.
¸ Pha rượu, bia, 
¸ Cồn 90o có khả năng diệt khuẩn nên dùng làm cồn y tế.
V. Điều chế:
Ÿ Rượu etylic được điều chế bằng cách:
Chất bột (hoặc đường) rượu etylic.
Ÿ Etilen tác dụng với nước.
C2H4 + H20 C2H50H
4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố:
Ÿ Nêu tính chất hóa học của rượu etylic ? PTHH minh họa.
. Rượu etylic có cháy không ? C2H50H + 302 2C02 + 3H20
. Rượu etylic có phản ứng với Natri không ? 2C2H50H + 2Na 2C2H50Na + H2
. Phản ứng với axit axetic: (học sau).
 BT2 : Cho Na (dư) vào cốc đựng rượu etylic 50o, viết PTHH .
2Na + 2H20 2Na0H + H2. 
2Na + 2C2H50H 2C2H50Na + H2.
 BT3: Tìm thể tích của rượu etylic có trong 650ml rượu 40o.
GV hướng dẫn HS giải và báo cáo kết quả, GV nhận xét.
 Vì độ rượu là 40o nên:
Cứ 100ml dung dịch rượu có 40ml rượu nguyên chất
Vậy 650ml dung dịch rượu có ? ml rượu nguyên chất
Thể tích rượu nguyên chất : Vrượu nguyên chất = 260 (ml.).
4.5 Hướng dẫn HS tự học: 
- Học bài và làm các BT :1,2,3,4,5 trang 139 SGK.
 - CB: “ Axit Axetic” (soạn và xem trước các nội dung: cấu tạo phân tử, tính chất lí hóa học ,
phần thí nghiệm).
5. RÚT KINH NGHIỆM:
* Thời gian tồn bài: 	
* Nội dung: 	
* Phương pháp: 	
* Sử dụng ĐDDH: