Giáo án Hoá học lớp 9 - Tiết 50: Dầu mỏ và khí thiên nhiên

Bài: 40
DẦU MỎ VÀ KHÍ THIÊN NHIÊN
Tuần:  NS: ...
Tiết PPCT: 50 Ngày dạy: 
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: HS nắm được tính chất vật lí, trạng thái thiên nhiên, thành phần, cách khai thác,
 cách chế biến và ứng dụng của dầu mỏ, khí thiên nhiên
Ÿ Học sinh biết được crăckinh là 1 phương pháp quan trọng để điều chế ra dầu mỏ. Nắm được
đặc điểm cơ bản của dầu mỏ Việt Nam, vị trí 1 số mỏ dầu, mỏ khí và tình hình khai thác mỏ dầu
 ở nước ta.
 b. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết PTHH, BT tính theo PT.
c. Thái độ: Giáo dục HS chăm, chịu khó trong học tập, giúp đỡ bạn yếu.
2. Trọng tâm: 
 Thành phần của dầu mỏ, khí thiên nhiên
 Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ 
3.Chuẩn bị:
a. GV: SGK, giáo án, tranh mỏ dầu và cách khai thác, sơ đồ chưng cất dầu mỏ,H4.16 - H4.18
H 4.19 - H4.20
b. HS: Học và làm các BTVN, soạn và xem trước các kiến thức trong bài mới.
4. Tiến trình:
4.1. Ổn định, kiểm diện HS: 
 Kiểm diện 
4.2. Kiểm tra miệng:
 1/ Viết CTCT, đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của benzen ?
 2/.BT 3 trang 125 SGK
Đáp án 
1/. CTCT, đặc điểm cấu tạo của benzen:
§ Đặc điểm: 6 nguyên tử Cacbon liên kết với nhau tạo thành vòng 6 cạnh khép kín đều.
- Có 3 liên kết đôi xen kẽ với 3 liên kết đơn
§ Tính chất hóa học của benzen:
1. Benzen có cháy hay không ? 
 2C6H6 + 1502 12C02 + 6H20.
2. Benzen có phản ứng thế với Brom hay không ? 
 C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr.
3. Benzen có phản ứng cộng không ? 
 C6H6 + 3H2 C6H12.
 BT3 : 
a. PTHH: C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr
 78g 157g
 xg 15,7g
b. Khối lượng benzen cần dùng theo lí thuyết là (hiệu suất 100%).
x = 7,8 (g)
Ÿ Khối lượng cần dùng thực tế là: (hiệu suất 80%).
 = 9,75 (g).
4.3. Bài mới:
Dầu mỏ và khí thiên nhiên là những tài nguyên quí giá của Việt Nam và nhiều quốc gia khác. Vậy, từ dầu mõ và khí thiên nhiên người ta tách ra được những sản phẩm nào và chưng cất có những ứng dụng gì ? 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
 *.Hoạt động 1: Tìm hiểu về dầu mỏ.
- GV cho cả lớp quan sát mẫu dầu mỏ, HS nhận xét về trạng thái, màu sắc, tính tan, 
Ÿ GV Cho HS quan sát tranh H4.16 mỏ dầu và cách khai thác.
- Trong tự nhiên, dầu mỏ tập trung thành từng vùng, ở sâu trong lòng đất, tạo thành mỏ dầu.
Ÿ Yêu cầu HS nêu cấu tạo của túi dầu.
Ÿ Em hãy nêu cách khai thác ?(Cách khai thác: khoan những lổ nhỏ xuống lớp dầu lỏng (gọi là giếng dầu). - Ban đầu dầu tự phun lên, về sau người ta phải bơm nước hoặc khí xuống để đẩy dầu lên.
- GV cho HS xem 1 vài sản phẩm chế biến từ dầu mỏ, xem tranh H4.17 sơ đồ chưng cất dầu và ứng dụng của các sản phẩm, nêu tên các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ.
Ÿ GV giới thiệu: để tăng lượng xăng, người ta sử dụng phương pháp crăc kinh (bẻ gãy phân tử) để chế biến dầu nặng (dầu điezen) thành xăng và các sản phẩm khí có giá trị trong 
công nghiệp như metan, etilen,
 Dầu nặng xăng + hỗn hợp khí.
 *.Hoạt động 2: Tìm hiểu về khí thiên nhiên.
Ÿ GV hỏi và thuyết trình:
- Ngoài dầu mỏ, khí thiên nhiên cũng là 1 nguồn hiđrocacbon quan trọng , em hãy cho biết khí thiên nhiên thường có ở đâu? Trong không khí hay trong lòng đất? Thành phần chủ yếu của khí thiên nhiên, chúng có ứng dụng gì trong thực tiễn. HS thảo luận đôi trong 1/.
(Ÿ Khí thiên nhiên có trong các mỏ khí nằm dưới lòng đất, thành phần chủ yếu là khí CH4 (95%).
Ÿ Khí thiên nhiên là nhiên liệu, nguyên liệu trong đời sống và trong công nghiệp).
- GV giới thiệu thêm về H4.18 cho HS thấy được hàm lượng khí metan có trong khí thiên nhiên và dầu mỏ.
 *.Hoạt động 3: Tìm hiểu về dầu mỏ và khí thiên nhiên ở Việt nam. 
- Cho HS đọc thông tin ở SGK trang 128 , GV hỏi 
Ÿ Các em biết gì về dầu mỏ và khí thiên nhiên ở Việt Nam ?
HS nêu 
Ø GV bổ sung thêm vị trí, trữ lượng, chất lượng, tình hình khai thác, triển vọng của công nghiệp dầu mỏ và hóa dầu ở Việt Nam. (phần này 
GV dùng thêm bản đồ Việùt Nam cho HS thấy rõ nền công nghiệp dầu khí ở Việt Nam).
GV giới thiệu H4.20 biểu đồ sản lượng khai thác dầu ở Việt Nam 
I. Dầu mỏ:
 1. Tính chất vật lí:
Ÿ Dầu mỏ là chất lỏng, sánh, màu nâu đen, không tan trong nước, nhẹ hơn nước.
 2. Trạng thái tự nhiên, thành phần của dầu mỏ:
Ÿ Mỏ dầu thường có 3 lớp:
§ Lớp khí dầu mỏ (khí đồng hành) : thành phần chính của khí mỏ dầu là metan (CH4).
§ Lớp dầu lỏng: là hỗn hợp phức tạp của nhiều hiđrocacbon và những lượng nhỏ của các hợp chất khác.
§ Lớp nước mặn.
Ÿ Cách khai thác: khoan những lổ nhỏ xuống lớp dầu lỏng (gọi là giếng dầu). Ban đầu dầu tự phun lên, về sau người ta phải bơm nước hoặc khí xuống để đẩy dầu lên.
 3 Các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ: xăng, dầu thắp, dầu điezen, dầu mazut, nhựa đường.
II. Khí thiên nhiên :
Ÿ Khí thiên nhiên có trong các mỏ khí nằm dưới lòng đất, thành phần chủ yếu là khí CH4 (95%).
Ÿ Khí thiên nhiên là nhiên liệu, nguyên nguyên liệu trong đời sống và trong công nghiệp).
III. Dầu mỏ và khí thiên nhiên ở Việt nam. 
. Dầu mỏ và khí thiên nhiên ở nước ta tập trung chủ yếu ở thềm lục địa phía Nam(Hình 4.9 SGK) 
 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố:
 Bài tập : 
Câu 1: Hãy chọn câu trả lời đúng cho các câu sau:
Dầu mỏ là 1 đơn chất.
Dầu mỏ là 1 hợp chất phức tạp.
Dầu mỏ là 1 hiđrocacbon.
d. Dầu mỏ là 1 hỗn hợp tự nhiên của nhiều loại hiđroccbon.
Câu 2: 
Dầu mỏ sôi ở nhiệt độ sôi nhất định.
b. Dầu mỏ có nhiệt độ sôi khác nhau, tùy thuộc vào thành phần của dầu mỏ.
Thành phần chủ yếu của dầu mỏ tự nhiên là metan.
Thành phần chủ yếu của dầu mỏ chỉ gồm xăng và dầu lửa.
Câu 3: 
Ÿ Phương pháp để tách riêng các sản phẩm từ dầu thô là:
Khoan giếng dầu.
Crăc kinh.
c. Chứng cất dầu mỏ.
Khoan giếng dầu và bơm nước hoặc khí xuống.
4.5 Hướng dẫn HS tự học:
 * Với bài học này: 
 - Học bài: nắm được tính chất và các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ
 - Làm các BTVN: 1,2,3,4 trang 129 SGK.
 * Với bài học sau:
 - Xem trước bài: “Nhiên liệu”
 - Chuẩn bị tìm hiểu trước các nội dung: Nhiên liệu là gì?; Cách sử dụng nhiên liệu hiệu quả
5. RÚT KINH NGHIỆM:
* Thời gian tồn bài: 	
* Nội dung: 	
* Phương pháp: 	
* Sử dụng ĐDDH: