Giáo án Hóa học Lớp 11 - Bài 29: Aken

Bài 29: Anken 
Mục tiêu
Kiến thức
Học sinh biết:
Định nghĩa về HC không no, anken
Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của anhken
Gọi tên ankan
Tính chất vật lý, TCHH đặc trưng của anken
Biết phân biệt anken với ankan bằng phương pháp hó học
Phương pháp điều chế và ứng dụng của anken
Học sinh hiểu
Nguyên nhân gây ra những tính chất hóa học đặc trưng của anken (trung tâm phản ứng của anken)
Tại sao một số anken lại có đồng phân hình học
Học sinh vận dụng
Viết CTCT, gọi tên các anken
Xác định số đồng phân của anken: đồng phân cấu tạo, đồng phân hình học
Viết PTPƯ chứng minh TCHH đặc trưng của anken
Phân biệt ankan và anken bằng phương pháp hóa học
Làm các bài tập liên quan đến anken
Kỹ năng
Viết CTCT, gọi tên anhken
Viết đầy đủ các đồng phân của anken
Dự đoán tính chất hóa học (xuất phát từ đặc điểm cấu tạo )
Viết phương trình phản ứng, gọi tên các chất
Quan sát thí nghiệm, nhận xét hiện tượng
Thái độ, phát triển năng lực
Thái độ:
Polime được tổng hợp từ anken có rất nhiều ứng dụng gần gũi với đời sống: làm ống dẫn nước,túi nilon đồ nhựa, keo dántừ đó làm tăng sự hứng thú của học sinh đối với việc học tập bộ môn
Giáo dục cho học sinh ý thức trách nhiệm đối với cuộc sống: sử dụng tiết kiệm nguồn nhiên liệu, các loại sản phẩm có nguồn gốc polime vì khi thải ra môi trường, thì phải mất rất nhiều thời gian chúng mới phân hủy 
Quy luật lượng đổi chất đổi: sự khác nhau về TCHH của ankan và anken
Phát triển năng lực
Năng lực tự học
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: phân tích được tình huống thí nghiệm, tình huống giả định mà giáo viên đặt ra từ đó dự đoán kết luận về TCHH
Năng lực thể chất: 
Năng lực giao tiếp: gọi tên các anken, sản phẩm của các phản ứng, chủ động giao tiếp, tự tin trình bày ý hiểu của mình trước lớp hoặc biện luận cho câu trả lời của mình
Năng lực hợp tác: làm việc nhóm, giải quyết nội dung học tập mà bài học đặt ra
Năng lực tính toán: làm bài tập định lượng liên quan đến bài học
Chuẩn bị của giáo viên
Tiến trình dạy học
Bài học trước chúng ta đã học về các hidrocacbon no, vậy hidrocacbon không no thì có gì giống và khác so với HC no, bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: đinh nghĩa anken
- Cô các HC sau
Các em hãy nhận xét sự giống nhau về đặc ddiemr cấu tạo của cá HC trên?
- Các HC như vậy được gọi là anken.Vậy một bạn hãy cho biết định nghĩa về anken
Hoạt động 2:Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
1.Dãy đồng đẳng anken
- Cô có anhken: C2H4 một bạn hãy viết CTPT của các anken là đồng đẳng của C2H4
- Các em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa số nguyên tử hidro và sô nguyên tử cácbon?
- Từ đó bạn nào có thể rút ra CTPT tổng quát của anken? Nếu có n – nguyên tử cacbon thì anken tổng quát sẽ là?
- Anken có một liên đôi thì n nhỏ nhất bằng mấy để thỏa mãn tính chất đó?
2. Đồng phân
a). Đồng phân cấu tạo
- Các em hãy viết các đồng phân cấu tạo của ankan C4H10
- Hai đồng của ankan thuộc loại đồng phân gì?
- Vậy nếu hai thay một liên kết đơn C - C trong ankan bằng một liên kết đôi C=C thì ta sẽ thu được mấy công thức cấu tạo?
- C4 chỉ có hai đồng phân mạch cacbon: mạch không nhánh và mạch nhánh. Vậy tại sao anken C4 lại có ba đồng phân?
- Theo các thì C2H4 và C3H8 có mấy đồng phân cấu tạo
®Các anken C2H4 và C3H8 không có đồng phân cấu tạo anken, từ C4 trở đi anken có đồng phân cấu tạo mạch cacbon và đồng phân vi trí liên kết đôi
b) Đồng phân hình học
- Ngoài đồng phân cấu tạo thì anken còn có đồng phân hình học
- Vậy đồng phân hình học là, nó khác gì với đồng phân cấu tạo?
Đồng hình học là chỉ sự phân bố trong không gian của phân tử.
 - Những anken như thế nào thì có đồng phân hình học, hay tất cả các anken đều có đồng phân hình học
Những anken có đặc điểm cấu tạo sau thì có đồng phân hình học 
 Với R là các nhóm nguyên tử hoặc nguyên tử thỏa mãn R1 # R2 và R3 # R4 
- Vậy gọi tên các đồng phân này như thé nào để có thể phân biệt với đồng phân cấu tạo?
Trong anken mạch chính là mạch dài nhất có chưa liên kết đôi C= C nếu:
Nếu đồng phân có mạch chính ở cùng một phía của liên kết đôi được gọi là đồng phân cis
Đồng phân có mạch chính ở về hai phía khác nhau của liên kết đôi gọi là đồng phân trans
VD:
Cho các anken, anken nào có đồng phân hình học hay không?
- But- 2- en có đồng phân hình học:
Mạch chính của but-2-en có mấy nguyên tử cacbon
- Vậy theo các em đồng phân nào là cis, đồng phân nào là trans
- Người ta gọi tên các đồng phân hình học bằng cách thêm tiền tố cis hoặc trans trước tên của anken đó:
Cis- but-2-en
Trans- but-2-en
- Vậy C4H8 có tất cả mấy đồng phân?
- Tương tự mời một bạn lên bảng viết đồng phân hình học của anken 3-metylpen-2-en và xác định đồng phân cis- trans
- Theo các em thì các chất có đồng phân hình học thì CTCT của chúng có giống nhau hay không?
- Vậy TCHH của chúng có giống nhau hay không?
®Như vậy khác với đồng phân cấu tạo, các chất là đồng phân hình học của nhau thì có cùng CTCT, TCHH chúng chỉ khác nhau ở một sô TCVL như: t0nc, t0s
BTVN :Tương tự các em về nhà viết tất cả các đồng phân của anken có CTPT C5H10
3. Danh pháp 
- Có mấy loại danh pháp:
a) Tên thông thường
- Một sô ít ancol có tên thông thường
- Ở lớp 9 thì các em đã được học về anken đơn giản nhất, anken đo được gọi là gì?
- Tương tự các em tham khảo sách giáo khoa và cho biết tên thông thường của các annken sau: C3H6, C4H8
- Vậy nếu cô xuất phát từ tên ankan tương ứng thì các em hãy rút ra cho cô quy tắc gọi tên thông thường của ancol?
- Trên đây là cách gọi tên anken theo tên thông thường.Vấn đề đặt ra đó là C4H8 có tới ba đồng phân cấu tạo, nếu gọi tên là butilen thì có phân biệt được ba đồng phân cấu tạo đó không? Để giải quyết vấn đề chúng ta cùng tìm hiểu sang phần gọi tên theo danh pháp thay thế
b) Tên thay thế
- Mời một bạn nhắc lại các bước gọi tên ankan theo danh pháp thay thế
- Tương tự, gọi tên anken cũng gồm ba bước
Chọn mạch chính là mạch: dài nhất có chứa liên kết đôi
Đánh số ưu tiên đầu gần liên kết đôi
Gọi tên: Số chỉ vị trí nhánh- tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết đôi + en
- Ví dụ: Gọi tên thay thế của các anken sau
- Bảng 6.1 trong sách giáo khoa có trình bày tên gọi thay thế của một số anken các em tham khảo thêm
- BTVN: gọ tên các anken ứng với các CTCT ở bài tập 1
Hoạt động 3: Tính chất vật lý
Các em nghiên cứu sách giáo khoa và trình bày TCVL của anken
- Đều có chứa một liên đôi C = C trong phân tử
- Mạch hở
- Là những HC mạch hở mà trong phân tử có một liên kết đôi C = C
- C3H6, C4H8, C5H10.
- Số nguyên tử hidro bằng hai lần số nguyên tử cacbon
- CnH2n
- n=2
- Đồng phân mạch cácbon
- Ba công thức cấu tạo:
- anken có đồng phân vị trí liên kết đôi nên có nhiều đồng phân hơn so với ankan
- Một
- Anken thứ hai có đồng phân hình học
- Bốn
- Đồng phân thứ nhất là cis
- Đồng phân thứ hai là trans
- Bốn: 2 đồng phân cấu tạo và hai đồng phân hình học
+) trans-3 - metylpen-2-en
+) cis-3 - metylpen-2-en
- Có
- Có
- Hai loại: danh pháp thông thường và danh pháp thay thế
- C2H4: etilen
- C3H6: propilen
- C4H8: butilen
- Đổi đuôi an thành ilen
- Chọn mạch chính là mạch dài nhất và có nhiều nhánh nhất
- Đánh số: đánh sô bắt đầu từ phía gần nhánh nhất
- Gọi tên : Số chỉ vị trí nhánh- tên nhánh + tên mạch chính + an