Giáo án Hóa học 9 - Tiết 50, Bài 41: Nhiên liệu - Năm học 2015-2016 - Huỳnh Thị Thu Hồng

Họ và tên người dạy Huỳnh Thị Thu Hồng	Lớp : 9/6
Ngày soạn : 26/02.2016 	Ngày dạy : Thứ 5 – ngày 03/03/2016 – Tiết 1
Tiết 50 : Bài 41 : NHIÊN LIỆU
1. Mục tiêu 
1.1. Kiến thức : Giúp học sinh nắm vững 
- Khái niệm về nhiên liệu, các dạng nhiên liệu phổ biến ( rắn, lỏng, khí ).
- Cách sử dụng nhiên liệu ( gas, dầu hỏa, than,) an toàn, có hiệu quả, giảm thiểu ảnh hưởng không tốt đến môi trường.
1.2. Kĩ năng : Rèn luyện cho học sinh
- Kĩ năng sử dụng nhiên liệu có hiệu quả, an toàn trong cuộc sống hàng ngày.
- Kĩ năng tính lượng nhiệt tỏa ra khi đốt cháy than, khí metan và thể tích khí cacbonic tạo thành.
1.3. Thái độ : Hình thành cho học sinh	
- Lòng ham thích học tập bộ môn Hóa học.
- Biết bảo vệ môi trường thông qua việc sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả.
1.4. Phát triển năng lực :
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ Hóa học.
- Năng lực vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.
2. Chuẩn bị 
2.1. Giáo viên (GV) : 
- Tranh ảnh về các loại nhiên liệu rắn, lỏng, khí.
- Biểu đồ hàm lượng cacbon trong than, năng suất tỏa nhiệt của các nhiên liệu.
2.2. Học sinh ( HS ) :
- Đọc bài trước ở nhà.
3. Tổ chức hoạt động dạy học : 
3.1. Ổn định lớp ( 1 phút )
3.2. Kiểm tra bài cũ : ( 5 phút ) Dầu mỏ là gì ? Trình bày cách khai thác dầu mỏ ? Kể tên một số sản phẩm chế biến từ dầu mỏ ? Ứng dụng chủ yếu của các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ ?
3.3. Vào bài mới : “Hằng ngày trong gia đình chúng ta thường sử dụng chất đốt để đun nấu. Chất đốt đó có thể là than, củi, khí gas,..Chất đốt còn gọi là nhiên liệu. Vậy nhiên liệu là gì ? Có mấy loại nhiên liệu ? Sử dụng nhiên liệu thế nào là hiệu quả ? Bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời các câu hỏi trên.
Hoạt động 1 : I. Nhiên liệu là gì ?
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung ghi bảng
GV : Em hãy kể tên một vài nhiên liệu thường dùng ? 
GV : Các chất trên khi cháy có đặc điểm gì ?
→ Các chất đốt đó được gọi là nhiên liệu. Vậy nhiên liệu là gì ?
GV : Nhiên liệu có vai trò gì trong cuộc sống ?
GV : Hãy kể tên một số nhiên liệu có sẵn trong tự nhiên và một số nhiên liệu được điều chế từ các nguồn nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên ?
GV : Khi dùng điện năng để đun nấu, thắp sáng thì điện năng có phải là nhiên liệu không ?
GV lưu ý : Điện năng là loại năng lượng có thể phát sáng và tỏa nhiệt nhưng không phải là nhiên liệu.
HS : Than, củi, dầu hỏa, khí gas,.
HS : Đều tỏa nhiệt và phát sáng.
HS : Nhiên liệu là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng.
HS : Nhiên liệu có vai trò quan trọng trong cuộc sống.
HS trả lời :
- Nhiên liệu có sẵn trong tự nhiên : than, củi, dầu mỏ,..
- Nhiên liệu được điều chế từ các nguồn có sẵn trong tự nhiên : cồn đốt, khí than,
HS suy nghĩ trả lời ( HS có thể trả lời có hoặc không ).
HS : Lắng nghe.
Tiết 50 : Bài 41 : Nhiên liệu
I. Nhiên liệu là gì ?
- Khái niệm : Học SGK/130
- Ví dụ : Than, củi, khí gas,..
Hoạt động 2 : II. Nhiên liệu được phân loại như thế nào ?
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
GV : Yêu cầu HS dựa vào trạng thái của các nhiên liệu thông thường như : than gỗ, xăng, khí thiên nhiên,..em hãy cho biết ta có thể phân loại nhiên liệu thành mấy loại ?
GV : Giới thiệu từng loại nhiên liệu.
Nhiên liệu rắn
Gỗ
Than mỏ :
- Than gầy.
- Than mỡ.
- Than bùn.
GV : Cho HS đọc thông tin của từng loại than trong SGK.
Nhiên liệu lỏng
Rượu
Sản phẩm chế biến từ dầu mỏ : Xăng, dầu,.
GV : Cho HS nêu ứng dụng của nhiên liệu lỏng ?
Nhiên liệu khí
Khí lò cốc
Khí lò cao Khí than
Khí dầu mỏ
Khí thiên nhiên
GV : Cho HS nêu ứng dụng của nhiên liệu khí ?
GV : Cho HS ghi bài
GV : Yêu cầu HS quan sát Hình 4.21, 4.22 và thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập.
Nội dung phiếu học tập :
1. Nhận xét về hàm lượng cacbon trong các loại than ?
( Loại than có hàm lượng cacbon cao nhất ? Thấp nhất ?)
2. Nhận xét về năng suất tỏa nhiệt của một số nhiên liệu thông thường ? ( Loại nhiên liệu nào tỏa nhiệt nhiều nhất ? Ít nhất ?)
GV : Nhận xét và kết luận.
HS vận dụng hiểu biết của mình và dựa vào trạng thái các nhiên liệu → trả lời câu hỏi.
- Nhiên liệu có thể chia thành ba loại rắn, lỏng, khí
HS : 1 HS đọc thông tin, cả lớp lắng nghe.
HS : Trả lời.
HS : Trả lời.
HS : Ghi bài
HS : Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập.
II. Nhiên liệu được phân loại như thế nào ? 
1. Nhiên liệu rắn : gồm than mỏ, gỗ.
2. Nhiên liệu lỏng : Gồm các sản phẩm chế biến từ dầu mỏ như xăng, dầu hỏa,và rượu.
3. Nhiên liệu khí : Gồm khí thiên nhiên, khí dầu mỏ, khí lò cốc, khí lò cao, khí than.
Hoạt động 3 : III. Sử dụng nhiên liệu thế nào cho hiệu quả ?
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung ghi bảng
GV : Vì sao phải sử dụng nhiên liệu cho hiệu quả ?
GV : Thế nào là sử dụng nhiên liệu hiệu quả ?
GV nêu tình huống thực tế → Yêu cầu học sinh dựa vào kiến thức thực tiễn để giải thích ? Cho HS thảo luận nhóm và trả lời.
1. Tại sao trên viên than tổ ong thường có nhiều lỗ thủng nhỏ ?
2. Tại sao bếp ga lại có nhiều khe chia lửa ?
3. Khi đốt than, ta vừa đốt vừa dùng quạt để quạt nhẹ, làm như vậy có tác dụng gì ?
4. Khi đun nấu để tiết kiệm gas thì ta phải làm gì ?
GV : Muốn sử dụng nhiên liệu hiệu quả cần đảm bảo những yêu cầu gì ?
GV : Củng cố và cho HS học SGK.
HS trả lời : Phải sử dụng nhiên liệu cho hiệu quả vì khi nhiên liệu cháy không hoàn toàn sẽ gây lãng phí và ô nhiễm môi trường.
HS trả lời : Sử dụng nhiên liệu hiệu quả là :
- Làm cho nhiên liệu cháy hoàn toàn.
- Tận dụng được nhiệt lượng do quá trình cháy tạo ra.
HS : Thảo luân nhóm→Đại diện trình bày→Nhóm khác bổ sung.
HS trả lời : 
- Cung cấp đủ không khí hoặc khí oxi cho quá trình cháy.
- Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với không khí hoặc oxi.
- Điều chỉnh lượng nhiên liệu để duy trì sư cháy ở mức độ cần thiết phù hợp với nhu cầu sử dụng.
III. Sử dụng nhiên liệu như thế nào cho hiệu quả ?
- Biện pháp sử dụng nhiên liệu hiệu quả : học SGK/131.
4. Củng cố :
- GV nhắc lại những nội dung kiến thức mà học sinh đã học trong bài học.
- Làm bài tập 4 ( sgk/132 ).
ĐA : Đèn b cháy sáng hơn, ít muội than hơn vì đèn b hút không khí nhiều hơn.
- Bài tập : Đốt cháy hoàn toàn 5,6l khí metan. Tính thể tích khí CO2 tạo thành ở điều kiện tiêu chuẩn ?
Giải : nCH4= 0,25 ( mol )
PTHH : 	CH4(k) + 2O2(k) 	→ to 	CO2(k) + 2H2O(h)
	TPT : 1 2	1	2
	TĐB : 0,25 (mol) 	→	0,25 (mol)
Thể tích khí CO2 tạo thành là : 
	VCO2 = 0,25 x 22,4 = 5,6l
5. Hướng dẫn về nhà :
- Học bài và làm bài tập 1,2,3 sgk/132
- Chuẩn bị bài mới : Bài 43 : Thực hành : Tính chất hóa học của Hiđrocacbon
+ Ôn tính chất hóa học của các hợp chất hiđrocacbon.
+ Chuẩn bị sẵn nội dung cho bản báo cáo thí nghiệm thực hành.
6. Rút kinh nghiệm
.....