Giáo án Hóa học 8 - Tiết 19: Phản ứng hóa học (Tiếp theo)

Ngày soạn: 19/10/2013
Ngày giảng: 22/10/2013 (8B)
	23/10/2013 (8A) 
Tiết 19
PHẢN ỨNG HOÁ HỌC
 (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: 
HS biết được:
- Phản ứng hoá học là các quá trình biến đổi chất này thành chất khác.
-Để xảy ra phản ứng hóa học, các chất phản ứng phải tiếp xúc với nhau, hoặc cần thêm nhiệt độ cao, áp suất cao hay chất xúc tác.
- Để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra, dựa vào một số dấu hiệu có chất mới tạo thành mà ta quan sát được như thay đổi màu sắc, tạo kết tủa, khí thoát ra...
2. Kỹ năng 
	- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm, rút ra nhận xét về phản ứng hóa học, điều kiện và dấu hiệu để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra
	- Viết PTHH bằng chữ để biểu diễn phản ứng hóa học
	- Xác định được chất phản ứng (chất tham gia, chất ban đầu và sản phẩm (chất tạo thành)
II. ĐỒ DÙNG
1. Giáo viên:
Dụng cụ: Kẹp gỗ, ống nghiệm, ống nhỏ giọt
Hoá chất: dây sắt, dd BaCl2, dd H2SO4, dd CuSO4
2. Học sinh: 
-Bảng nhóm, bút dạ
III. PHƯƠNG PHÁP 
- Vấn đáp- gợi mở, thảo luận nhóm
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1.Ổn định tổ chức (1 phút): 
2. Khởi động (4 phút):
 	* Kiểm tra bài cũ: 
 HS 1: PƯHH là gì? Viết phương trình chữ của PƯHH sau:
 + Đốt đồng trong không khí tạo thành đồng ôxit
	HS 2: Trong một phản ứng chỉ xảy ra sự thay đổi gì? Kết quả là gì? Viết phương trình chữ của PƯHH sau:
	 + Magie tác dụng với axit clohidric tạo thành magie clorua và khí hidro.
*ĐVĐ: Khi nào PƯHH xảy ra? Làm thế nào để nhận biết có PƯHH xảy ra?
3. Các hoạt động:
Hoạt động 1 (10 phút):
Tìm hiểu về điều kiện để phản ứng hoá học xảy ra
Mục tiêu: HS biết được: Để xảy ra phản ứng hóa học, các chất phản ứng phải tiếp xúc với nhau, hoặc cần thêm nhiệt độ cao, áp suất cao hay chất xúc tác.
	- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm, rút ra nhận xét về phản ứng hóa học, điều kiện có phản ứng hóa học xảy ra
Đồ dùng: Giá thí nghiệm gỗ, ống nghiệm, kẹp gỗ, ống hút nhỏ giọt; kẽm viên, axit clohiđric
Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung kiến thức
-GV biểu diễn thí nghiệm: 
+Kẽm tác dụng với axit clohiđric; yêu cầu HS quan sát
- Gv yêu cầu Hs đọc <SGK và nghiên cứu lại thí nghiệm:
+Bột sắt tác dụng với bột lưu huỳnh 
+Đun đường
và trả lời câu hỏi:
+ Để PƯHH xảy ra cần có điều kiện nào? 
?* Lấy ví dụ cho từng điều kiện?
?*Thế nào là chất xúc tác?
" GV nhận xét, chuẩn kiến thức (lưu ý: điều kiện cần và đủ)
Ngoài ra, nhiệt độ và áp suất cũng là dấu hiệu phản ứng xảy ra
-Quan sát thí nghiệm
- Nghiên cứu thông tin và trả lời câu hỏi " HS nhận xét, bổ sung:
+Điều kiện để phản ứng xảy ra.
+Ví dụ
-HS phát biểu ý kiến
- Hs ghi nhận và hoàn thiện kiến thức.
III. Khi nào phản ứng hoá học xảy ra?
* Để PƯHH xảy ra các chất phải tiếp xúc với nhau, có khi cần đun nóng và có trường hợp cần xúc tác.
Hoạt động 2 (10 phút):
Tìm hiểu về cách nhận biết phản ứng hoá học xảy ra.
Mục tiêu: Để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra, dựa vào một số dấu hiệu có chất mới tạo thành mà ta quan sát được như thay đổi màu sắc, tạo kết tủa, khí thoát ra...
	- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm để rút ra dấu hiệu để nhận biết có phản ứng hóa học xảy ra
Đồ dùng: - Dụng cụ: Kẹp gỗ, ống nghiệm, ống nhỏ giọt
 	 - Hoá chất: dây sắt, dd BaCl2, dd H2SO4, dd CuSO4
Cách tiến hành:
- GV yêu cầu học sinh nhớ lại thí nghiệm của sắt tác dụng với S ở nhiệt độ cao tạo thành sắt (II) sunfua, yêu cầu HS viết PT chữ. 
+ Làm thế nào để biết PƯ đã xảy ra?
- Gv yêu cầu HS làm thí nghiệm: 
+ nhỏ 1 giọt dd axit sunfuric vào Bari clorua cho biết hiện tượng xảy ra?
+ Cho 1 dây sắt vào dung dịch CuSO4 có hiện tượng gì xảy ra? 
- Qua các thí nghiệm vừa làm các em hãy cho biết: + làm thế nào để nhận biết có phản ứng hoá học xảy ra? 
+ Dựa vào dấu hiệu nào để nhận biết có chất mới xuất hiện?
" GV nhận xét, chuẩn kiến thức
GV: Ngoài ra sự toả nhiệt và phát sáng cũng có thể là dấu hiệu có phản ứng hoá học xảy ra.
VD: ga cháy, nến cháy…
- HS viết phương trình chữ
Sắt + lưu huỳnh " Sắt (II) sunfua
- Phản ứng xảy ra khi chất mới xuất hiện có tính chất khác chất ban đầu, không bị nam châm hút, màu sắc khác
- HS tiến hành thí nghiệm theo nhóm. Cử 1 nhóm trưởng và 1 thư kí ghi lại hiện tượng xảy ra.
Đại diện nhóm:
+ TN 1: có chất không tan màu trắng tạo thành.
+ TN 2: Trên dây sắt có một lớp kim loại màu đỏ bám vào (Cu)
-HS trả lời:
- Dựa vào dấu hiệu có chất mới sinh ra, có tính chất khác với chất phản ứng.
- Những tính chất khác mà ta dễ nhận biết là: màu sắc, tính tan, trạng thái…
- HS hoàn thiện kiến thức.
IV. Nhận biết phản ứng hoá học xảy ra
* VD:
Sắt + lưu huỳnh " Sắt (II) sunfua
- Phản ứng xáy ra khi chất mới xuất hiện có tính chất khác chất ban đầu, không bị nam châm hút, màu sắc khác
* Thí nghiệm:
- Thí nghiệm 1: có chất không tan màu trắng tạo thành.
- Thí nghiệm 2: Trên dây sắt có một lớp kim loại màu đỏ bám vào (Cu)
* Dấu hiệu PƯ xảy ra: Có chất mới xuất hiện khác với chất ban đầu về thể, màu sắc.
Hoạt động 3 (13 phút):
Luyện tập và củng cố
Mục tiêu: HS xác định được chất tham gia và sản phẩm của PƯHH cụ thể và viết được phương trình chữ; nhận biết được dấu hiệu xảy ra PƯHH
Đồ dùng: Bảng phụ, bút dạ
Cách tiến hành:
 - Gv yêu cầu HS đọc bài 3 SGK- 50. Gợi ý:
+ Cho biết PT chữ của phản ứng?
+ Kể các chất tham gia, các sản phẩm?
-Treo bảng phụ: (Phụ lục)
-GV yêu cầu HS hoạt động nhóm 4 (5 phút): hoàn thnàh bài tập 1 và 2 trên bảng nhóm
-Tổ chức cho HS báo cáo
-GV nhận xét, chữa bài 
- HS đọc và giải bài
* Parafin + ôxi " khí cacbonic + nước
+ Các chất tham gia: Parafin và ôxi 
+ Sản phẩm: khí cacbonic và nước
 - HS hoạt động theo nhóm, thảo luận, hoàn thành bài tập trên bảng nhóm
-Đại diện nhóm báo cáo kết quả , nhóm khác nhận xét và bổ sung.
-HS chữa bài vào vở
V. Luyện tập và củng cố
Bài 3 (SGK -50)
Parafin + ôxi " khí cacbonic + nước
+ Các chất tham gia: Parafin và ôxi 
 + Sản phẩm: khí cacbonic và nước
Bài tập 1:
- Trước phản ứng: H – H, 
Cl – Cl
-Sau phản ứng: H – Cl
-Phân tử H2, Cl2 thay đổi, phân tử tạo ra là HCl
- Các nguyên tử không thay đổi
- Phương trình chữ: 
hiđro + khí clo
 " axit clohiđric
Bài tập 2:
- Dấu hiệu cho biết có PƯHH xảy ra: Có bọt khí sủi lên (chứng tỏ có chất mới được tạo thành ở trạng thái khí)
- Phương trình chữ :
Canxicacbonat + axit clohiđric
 Canxi clorua + nước + cacbon đioxit
4. Củng cố, kiểm tra đánh giá (4 phút):
-GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
Khi nào PƯHH xảy ra?
Làm thế nào nhận biết có PƯHH xảy ra?
5. Hướng dẫn học tập ở nhà (3 phút):
- Học bài đã học
- Làm bài tập 5, 6 (SGK Tr 51)
- Chuẩn bị bài 14: Bài thực hành 3: Dấu hiệu của hiện tượng và PƯHH:
+ Kẻ mẫu tường trình vào giấy.
PHỤ LỤC:
Bài tập 1: Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng giữa khí hiđro và khí clo tạo ra axit clohiđric như sau:
+ Em có nhận xét gì về sự liên kết giữa các nguyên tử trước và sau phản ứng? Số nguyên tử trước và sau phản ứng?
+ Viết PT chữ của phản ứng?
Bài tập 2:
Nhỏ vài giọt dung dịch axit clohiđrric vào 1 cục đá vôi ( có thành phần chính là canxi cacbonat) ta thấy có bọt khí sủi lên.
a. Dấu hiệu nào cho thấy có phản ứng hoá học xảy ra?
b. Viết phương trình chữ của phản ứng, biết rằng sản phẩm là các chất: canxi clorua, nước và cacbon đioxit.