Giáo án Hình học 9 - Tiết 1 đến tiết 70
- Qua nội dung bài học nhằm đánh giá việc nắm bắt các kiến thức cơ bản trong chương trình học kỳ II, giúp học sinh phát hiện ra những kiến thức còn thiếu sót sớm có định hướng để học thêm còn bộ trự cho kỳ thi lên lớp 10
- Giáo dục tính cẩn thận, chính xác
2 = 42 - 22 = 12. suy ra: AC = (cm). Tacã sin OAC = nªn O¢C = 300 vµ = 600. Tam gi¸c ABC c©n cã ¢ = 600 nªn lµ tam gi¸c ®Òu. Do ®ã: AB = BC = AC = 2 (cm). 3. Bài mới: Chu vi tam gi¸c ADE.... Bµi 30 T×m tßi c¸ch gi¶i, sau ®ã lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. Tõng phÇn gi¸o viªn cã thÓ cho ®iÓm ®èi víi HS lµm tèt. c) CM: tích AC . BD không đổi khi M di chuyển trên nửa đường tròn Bµi 27: Theo tÝnh chÊt tiÕp tuyÕn c¾t nhau ta cã DM = DB, EM = EC Chu vi tam gi¸c ADE b»ng: AD + DE + AE = AD + DM + ME + AE = AD + DB + EC + AE = AB + AC = 2AB. Bµi 30: a) Chøng minh gãc COD = 900 Do OC vµ OD lµ c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï vµ nªn OC OD. VËy = 900 b) Theo tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau ta cã: CM = AC; DM = DB Do ®ã CD = CM + DM = AC + BD c) Ta có : AC . BD = CM . MD Xét DCOD vuông tại O và OM ^ CD nên ta có : OM2 = MC .MD suy ra MC. MD = R2 ( R là bán kính đường tròn tâm O) Vậy AC .BD = R2 ( không đổi) 4. Cñng cè: Bài 32: SABC = Ta có: OD = 1 cm Þ AD = 3cm Trong DADC vuông có = 600 DC = AD . cot 600 = 3. = cm BC = 2 DC = 2 cm SABC = = cm2 Vậy chọn D 5. Híng dÉn dÆn dß: - Ôn tập các kiến thức đã học chuẩn bị kiểm tra học kỳ - Tiêt sau ôn tập học kỳ Ngày Tiết 30. Ôn tập học kỳ I I. Môc tiªu: - HÖ thèng hãa kiÕn thøc ®· häc ë häc kú I cho häc sinh: Ch¬ng I: HÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng. Ch¬ng II: §êng trßn. - Cho häc sinh rÌn luyÖn gi¶i c¸c bµi tËp. - Vân dụng giải bài tập ,chứng minh, tính toán - Giáo dục lòng say mê môn học. B. ChuÈn bÞ : 1.Thầy : B¶ng phô, thíc th¼ng, com pa 2.Trò: thíc th¼ng, com pa C. Các hoạt động dạy häc: 1. Tæ chøc: ( 1 phót) 2. KiÓm tra: Lồng trong bài 3. Bài mới: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao trong tam gi¸c vu«ng. ( theo h×nh vÏ ) Bµi tËp ¸p dông:.... - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa c¸c tØ sè lîng gi¸c cña c¸c gãc nhän Nªu tØ sè lîng gi¸c cña c¸c gãc ®Æc biÖt Nªu mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng ThÕ nµo lµ gi¶i tam gi¸c vu«ng. ®iÒu kiÖn tèi thiÓu ®Ó cã thÓ gi¶i ®îc tam gi¸c vu«ng? Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi theo c©u hái ë s¸ch gi¸o khoa Bài 1: Cho nửa đường tròn đường kính AB, trên cùng một mặt phẳng bờ AB vẽ 2 tiếp tuyến Ax, By. Gọi M là điểm bất kỳ thuộc nửa đường tròn(O) tiếp tuyến tại M cắt Ax tại C, cắt By tại D. a) CMR: CD = AC + BD b) Tính góc COD c) CMR: AB là tiếp tuyến của đường tròn đường kính CD d) Tìm vị trí của M để ABCD có chu vi nhỏ nhất. A. KiÕn thøc cÇn nhí: I. Ch¬ng I: HÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng: 1) Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ ®êng cao: Cho tam gi¸c ABC vu«ng t¹i A: a)) b2 = ab’; c2 = ac’ b) b2 + c2 = a2. c) h2 = b’.c’ d) ah = bc. e) 2) TØ sè lîng gi¸c cña c¸c gãc nhän: * sin= ®èi / huyÒn; cos = kÒ / huyÒn tan= ®èi / kÒ; cot= kÒ / ®èi. * Víi vµ lµ hai gãc phô nhau ta cã: sin= cos; cos= sin; tan = cot ; cot= tan. * TØ sè lîng gi¸c cña mét sè gãc ®Æc biÖt: Mét sè hÖ thøc vÒ c¹nh vµ gãc trong tam gi¸c vu«ng: b = a.sin B = a. cosC; b = c.tan B = c.cotC c = a.sinC = a.cosB; c = b.tan C = b.cotB Gi¶i tam gi¸c vu«ng:..... I. Ch¬ng II: §êng trßn «n tËp theo c©u hái trong SGK. B: Bài tập: Bài 1: a) Theo t/ c của 2 tiếp tuyến cắt nhau ta có: CA = CM ; MD = BD nên CD = AC + BD = CM + MD b) Theo t/c của 2 tiếp tuyến cắt nhau ta có : OC là phân giác ; OD là phân giác mà kề bù nên = 900 c) Gọi I là trung điểm CD. Ta có OI là trung tuyến thuộc cạnh huyền CD và OI = Þ IO = IC = ID Þ O thuộc đường tròn đường kính CD (1) . Mặt khác AC//BD ( vì cùng vuông góc AB) nên ABCD là hình thang vuông mà OI là đường trung bình Þ IO ^ AB (2) . Từ (1) và (2) suy ra AB là tiếp tuyến (I; ) d) Chu vi hình thang ABCD luôn bằng AB + 2CD. Ta có AB không đổi nên chu vi ABCD nhỏ nhất Û CD nhỏ nhất Û CD = AB Û CD ∥ AB Û OM ^ AB . Khi OM ^ AB thì chu vi = 3 AB ( nhỏ nhất) 4. Củng cố: Cho tam giác ABC ( = 900) đường cao AH chia cạnh huyền BC thành 2 đoạn BH , Ch có độ dài lần lượt 4cm , 9cm. Gọi DE lần lượt là hình chiếu của H trên AB , AC. a) Tính độ dài AB, AC b) Tính độ dài DE , số đo a) Theo hệ thức lượng tronh tam giác vuông ta có: AB2 = BH . BC = 4.(4 + 9) = 4.13 Þ AB = 2 AC2 = HC . BC = 9.( 4 + 9) = 9.13 Þ AC = 3. b) Tứ giác ADHE có nên ADHE là hình chữ nhật Þ AH = DE ( t/c 2 đường chéo) Theo hệ thức lượng trong tam giác vuông ta có: AH2 = BH . CH = 4.9 = 36 Þ DE = AH = 6 cm Tan B = = 1,5 Þ = 56019' Þ = 900 - 56019' = 33041' 5. HDVN: - Ôn toàn bộ chương 1 , 2 - Giải các bài tập trong SGK , SBT - Tiết sau kiểm tra học kỳ I Ngµy Tiết 31 - Kiểm tra viết học kỳ I(ĐS+HH) (ĐỀ PHÒNG GIÁO DỤC) A. Môc tiªu: - Hệ thống toàn bộ kiến thức đã học trong chương trình học của học kỳ I - Học sinh cần nắm được các bước rút gọn trong dạng toán rút gọn biểu thức có chứa căn thức bậc hai. - Học sinh biết tìm hệ số góc và viết phương trình tổng quát khi biết nó đi qua hai điểm cho trước. - Kiểm tra xem học sinh nắm bắt được bao nhiêu lượng kiến thức trong học kỳ I để có kế hoạch phụ đạo học sinh trong kỳ II. - Giáo dục tính tự giác, cẩn thận , chính xác. B. ChuÈn bÞ : 1. Thầy: Đề của phòng GD 2.Trò: Kiến thức cơ bản C. Các hoạt động d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph). 2. KiÓm tra: ( 7 ph). GV coi thi phát đề 3. Bµi míi: ( 32 ph) -Học sinh tiến hành làm bài 4. Cñng cè: ( 3 ph) Hết giờ thu bài 5. Híng dÉn vÒ nhµ: ( 2 ph). Về làm lại bài vào vở D. Rút kinh nghiệm giờ dạy: Ngµy Tiết 32 - Trả bài kiểm tra học kỳ I A. Môc tiªu: - Giúp học sinh biết được kiến thức mình nắm được đến đâu và những kiến thức nào còn hổng để có ý thức tự học bổ sung thêm kiến thøc c¬ bản trong chương trình học lớp 9. - Rèn kỹ năng trình bày và kỹ năng giải toán. - Phát triển khả năng tư duy của học sinh biết dẫn dắt các kiến thức đã học thành một xâu logic. B. ChuÈn bÞ : 1. Thầy : Đề bài và đáp án 2. Trò : Kiến thức C. Các hoạt động d¹y häc: 1. Tæ chøc: (1 ph) 2. KiÓm tra: (kÕt hîp trong giê) 3. Bµi míi - Học sinh lắng nghe HS: Ghi chÐp vµ thÊy ®îc nh÷ng sai sãtcña m×nh 1. Nhận xét : * ¦u ®iÓm: * Nhîc ®iÓm. 2. Chữa bài: GV: Ch÷a l¹i bµi kiÓm tra. Theo đáp án, lưu ý sửa lại đề bài câu 2 4. Cñng cè: ( 3 ph) GV: §äc ®iÓm bµi kiÓm tra cho häc sinh HS: Nghe ®iÎm bµi kiÓm tra cña m×nh 5. Híng dÉn vÒ nhµ: (2 ph) Ngµy Tiết 33 - §7 - Vị trí tương đối của hai đường tròn A. Môc tiªu: Qua bµi nµy HS cÇn: - N¾m ®îc ba vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn, tÝnh chÊt cña hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau( tiÕp ®iÓm n»m trªn ®êng nèi t©m ), tÝnh chÊt cña hai ®êng trßn c¾t nhau ( hai giao ®iÓm ®èi xøng víi nhau qua ®êng nèi t©m ). - BiÕt vËn dông tÝnh chÊt cña hai ®êng trßn c¾t nhau, tiÕp xóc nhau vµo c¸c bµi tËp vÒ tÝnh to¸n vµ chøng minh. - Biết cách vẽ đường tròn và đường tròn khi số điểm chung là 0 ; 1 ; 2 - RÌn luyÖn tÝnh chÝnh x¸c trong vÏ h×nh, tÝnh to¸n.Vận dụng các tính chất đã học để giải bài tập và một số bài toán thực tế. - Giáo dục tính cẩn thận , chính xác. B.ChuÈn bÞ: 1. Thầy: dïng 1 ®êng trßn b»ng d©y thÐp ®Ó minh ho¹ vÞ trÝ t¬ng ®èi cña nã víi ®êng trßn ®îc vÏ s½n trªn b¶ng. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: Hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Nªu vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn, mçi trêng hîp h·y nªu hÖ thøc liªn hÖ gi÷a kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn ®êng th¼ng vµ b¸n kÝnh cña ®êng trßn. 3. Bµi míi: HS: thùc hiÖn . - NÕu hai ®êng trßn cã tõ 3 ®iÓm chung trë lªn th× chóng trïng nhau. VËy hai ®êng trßn ph©n biÖt kh«ng thÓ cã qu¸ hai ®iÓm chung. GV nªu vÞ trÝ hai ®êng trßn cã 0,1,2 ®iÓm chung b»ng c¸ch ®Æt ®êng trßn .... GV vÏ h×nh vµ giíi thiÖu tªn cña c¸c vÞ trÝ nãi trªn. Gi¸o viªn vÏ s½n h×nh tÊt c¶ c¸c trêng hîp . Yªu cÇu HS vÏ ®Çy ®ñ c¸c trêng hîp vµo vë. Gi¸o viªn giíi thiÖu cho HS n¾m ®îc ®êng nèi t©m, ®o¹n nèi t©m cña hai ®êng trßn. Qua h×nh vÏ HS nªu nhËn xÐt cña m×nh Gi¸o viªn ghi tãm t¾t.... Đựng nhau Ta biÕt ®êng kÝnh lµ trôc ®èi xøng cña ®êng trßn v× thÕ.... ®êng nèi t©m OO’ lµ trôc ®èi xøng cña h×nh.... Cho HS lµm Gi¸o viªn yªu cÇu HS tù lµm a) HS1 tr¶ phÇn a) b) HS 2 nªn tr×nh bµy lêi gi¶i Chó ý: cã thÓ HS coi OO’ Lµ ®êng trung b×nh cña tam gi¸c ACD... ( sai ) v× cha biÕt C,B,D th¼ng hµng ? 1. Ba vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn: a) Hai ®êng trßn c¾t nhau: - Có hai điểm chung A và B ; hai điểm chung gọi là hai giao điểm ; Đoạn thẳng AB gọi là dây chung. b) Hai ®êng trßn tiÕp xóc ngoµi Tiếp xúc ngoài - Chỉ có một điểm chung ; điểm chung gọi là tiếp điểm. Tiếp xúc trong c) Hai đường tròn không giao nhau: Hai đường tròn không có điểm chung Ngoài nhau 2. TÝnh chÊt ®êng nèi t©m: Đường thẳng OO' gọi là đường thẳng nối tâm. Đoạn thẳng OO' gọi là đoạn thẳng nối tâm. OO' là trục đối xứng của hai đường tròn. Gi¸o viªn ghi tãm t¾t bµi tËp... a) Do OA = OB ( cïng b¸n kÝnh )OA’ = OB’ (bán kính) nªn OO’ lµ ®êng trung trùc cña ®o¹n AB. b) Do OO’ lµ trôc ®èi xøng cña h×nh , A lµ ®iÓm chung duy nhÊt cña hai ®êng trßn nªn A ph¶i n»m trªn trôc ®èi xøng cña h×nh t¹o bëi hai ®êng trßn. VËy A n»m trªn ®êng th¼ng OO’. §Þnh lý: SGK (O) vµ (O’) tiÕp xóc nhau t¹i A O,O’, A th¼ng hµng. (O) vµ (O’) c¾t nhau t¹i A vµ B : a) Hai ®êng trßn c¾t nhau tại A và B. b) Chøng minh OO’//BC vµ OO’//BD tõ ®ã say ra C,B,D th¼ng hµng. Xét có OA = OB = R;IA = IB ( T/c đg nối tâm) Þ OI là đường trung bình của Þ OI // BC hay OO'// BC Xét ABD có OA = OB = R;IA = IB (T/c đg nối tâm) Þ O'I là đường trung bình của Þ O'I // BD hay OO'// BD Vậy Theo tiên đề Ơ clit thì C , B, D thẳng hàng 4. Cñng cè: - Khắc sâu tính chất đường nối tâm - Cho häc sinh lµm bµi tËp 33 5. Híng dÉn về nhà: - Lµm ®Çy ®ñ bµi tËp SGK vµ c¸c bµi tËp phÇn nµy trong s¸ch bµi tËp h×nh häc. Ngµy Tiết 34 - §8 - Vị trí tương đối của hai đường tròn A. Môc tiªu: - HS n¾m ®îc hÖ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh cña hai ®êng trßn øng víi tõng vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn. HiÓu ®îc kh¸i niÖm tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn. - BiÕt vÏ hai ®êng trßn tiÕp xóc ngoµi, tiÕp xóc trong, biÕt vÏ tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn. BiÕt x¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn dùa vµo hÖ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh. B. ChuÈn bÞ: 1.Thầy: cã b¶ng vÏ s½n vÞ trÝ cña hai ®êng trßn, tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn, h×nh ¶nh mét sè vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn trong thùc tÕ. 2. Trò: Thước kẻ, com pa 3. Phương pháp: Thực hành vẽ, hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Nªu ®Þnh lý tÝnh chÊt ®êng nèi t©m cña hai ®êng trßn c¾t nhau. 3. Bài mới: : H·y chøng minh kh¼ng ®Þnh trªn §¸p: trong tam gi¸c AOO’ cã: OA-O’A< OO’< OA+O’A Tøc lµ R - r < OO’< R+r Khi nµo th× hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau ? ( hai ®êng trßn tiÕp xóc trong ) Tõng trêng hîp h·y cho HS vÏ h×nh , chøng minh hÖ thøc gi÷a b¸n kÝnh vµ ®êng nèi t©m. Đựng nhau Đồng tâm Gi¸o viªn cho HS ®iÒn vµo b¶ng tãm t¾t ( ®iÒn vµo cét sè ®iÓm chung, hÖ thøc gi÷a OO’ víi R vµ r). Gi¸o viªn giíi thiÖu h×nh vÏ vÒ tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn, tÊt c¶ c¸c trêng hîp VËy hai ®êng trßn cã thÓ cã bao nhiªu tiÕp tuyÕn chung? Ch¼ng h¹n trêng hîp kh«ng giao nhau ..... Lấy ví dụ thực tế các đồ vật có hình dạng và kết cấu có liên quan đến vị trí tương đối của hai đường tròn 1. HÖ thøc gi÷a ®o¹n nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh: a. Hai ®êng trßn c¾t nhau: NÕu hai ®êng trßn (O; R) vµ (O’; r) c¾t nhau th×: R - r < R + r Trong tam gi¸c AOO’ cã: OA-O’A< OO’< OA+O’A Tøc lµ R - r < OO’< R+ r b. Hai ®êng trßn tiÕp xóc nhau: NÕu hai ®êng trßn (O;R) vµ (O’; r) tiÕp xóc ngoµi th× OO’ = R + r NÕu hai ®êng trßn (O;R) vµ (O’;r) tiÕp xóc trong th×: OO’ = R - r ( hai ®êng trßn tiÕp xóc ngoµi ) c) Hai ®êng trßn kh«ng giao nhau: ( gi¸o viªn dïng b¶ng phô ®Ó vÏ h×nh cña tõng trêng hîp) Ngoài nhau + NÕu hai ®êng trßn ë ngoµi nhau: OO’> R+r + NÕu ®êng trßn (O;R) ®ùng ®êng trßn (O’;r) th× OO’ < R - r B¶ng tãm t¾t: SGK ( B¶ng phô ) 2. TiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn: TiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn tøc lµ ®êng th¼ng tiÕp xóc víi c¶ hai ®êng trßn. h97a: có hai tiếp tuyến chung ngoài d1, d2; một tiếp tuyến chung trong m h97b: có hai tiếp tuyến chung ngoài d1, d2 h 97c : một tiếp tuyến chung ngoài d h97d: không có tiếp tuyến chung nào Ví dụ: a) Đĩa và kíp xe đạp ( hai đường tròn ngoài nhau) b) hai đường tròn tiếp xúc ngoài c) các đường tròn đồng tâm 4. Cñng cè: Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 35 - Khi nào hai đường tròn cắt nhau, tiếp xúc, không giao nhau 5. Híng dÉn dÆn dß: Häc lý thuyÕt theo SGK vµ vë ghi. Lµm c¸c bµi tËp tõ 35 - 40 SGK Tr.122-123. Ngµy Tiết 35 - Luyện tập A. Môc tiªu: - Cho häc sinh rÌn luyÖn gi¶i c¸c bµi tËp phÇn vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn, tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn. - Cñng cè hÖ thøc gi÷a ®êng nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh. B. ChuÈn bÞ: 1.Thầy: Gi¸o viªn so¹n ®Çy ®ñ gi¸o ¸n 2.Trò : Lµm ®ñ c¸c bµi tËp ®îc giao C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Gi¶i bµi tËp sè 36. 3. Bµi míi: Sau khi häc sinh ch÷a bµi tËp 36 trªn b¶ng gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm vµ ch÷a l¹i. Nªu hÖ thøc gi÷a ®êng nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh trong trêng hîp tiÕp xóc ngoµi ? Yªu cÇu HS tù gi¶i bµi tËp 37, 38. Sau ®ã lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i. Bµi tËp 39 Sau ®ã gi¸o viªn ch÷a.... H·y gi¶i thÝch v× sao AI = BC Gi¸o viªn cho HS gi¶i thÝch v× sao OIO’ = 900. ¸p dông hÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng OIO’ h·y tÝnh IA tõ ®ã tÝnh BC. XÐt hai ®êng trßn ë ngoµi nhau, cßn c¸c trêng hîp kh¸c: tiÕp xóc ngoµi hoÆc c¾t nhau c¸ch gi¶i t¬ng tù. NÕu trêng hîp R = r th× ta dùng nh thÕ nµo - nghiªn cøu t×m ra c¸ch dùng tiÕp tuyÕn chung trong. 1. Bài 36: a) Gäi O’ lµ t©m ®êng trßn ®êng kÝnh OA. Ta cã OO’ = OA - O’A nªn hai ®êng trßn (O) vµ (O’) tiÕp xóc ngoµi. b) C¸ch 1: Cã A = C ( do tam gi¸c AO’C c©n) A = D ( do tam gi¸c AOD c©n ) V× thÕ C = D do ®ã O’C//OD Mµ O’A = O’O nªn C lµ chung ®iÓm cña AD hay AC = CD. 2. Bµi tËp 39: a) Theo tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau, ta cã: IB = IA; IC = IA tõ ®ã: Tam gi¸c ABC cã ®êng trung tuyÕn AI = BC nªn tam giác ABC vuông tại A Þ = 900. b) IO vµ IO’ lµ c¸c c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nªn = 900. c) Tam gi¸c OIO’ vu«ng t¹i I cã IA lµ ®êng cao nªn IA2 = AO. AO’ = 9.4 = 36. Do ®ã IA = 6cm. Suy ra BC = 2.IA = 12 cm. Bµi to¸n dùng h×nh: H·y dùng tiÕp tuyÕn chung cña hai ®êng trßn.( xÐt hai ®êng trßn (O;R) vµ (O’;r) ë ngoµi nhau) C¸ch dùng: - Dùng tam gi¸c vu«ng OO’I cã c¹nh huyÒn OO’, c¹nh gãc vu«ng OI = R - r. - Tia OI c¾t ®êng trßn (O;R) t¹i B - Dùng b¸n kÝnh O’C song song víi OB ( B vµ C cïng thuéc nöa mÆt ph¼ng bê OO’ ) - §êng th¼ng BC lµ tiÕp tuyÕn cÇn dùng. 4. Cñng cè: - Cho häc sinh nh¾c l¹i vÒ c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cña hai ®êng trßn, hÖ thøc gi÷a ®êng nèi t©m vµ c¸c b¸n kÝnh. 5. Híng dÉn dÆn dß: Lµm ®Çy ®ñ c¸c bµi tËp trong SGK vµ s¸ch bµi tËp. Ngµy Tiết 36 - Ôn tập chương II A. Môc tiªu: Qua bµi nµy HS cÇn: ¤n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc vÒ tÝnh chÊt ®èi xøng cña ®êng trßn, liªn hÖ gi÷a d©y vµ kho¶ng c¸ch tõ t©m ®Õn d©y; vÒ vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn, cña hai ®êng trßn. - VËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc vµo c¸c bµi tËp vÒ tÝnh to¸n vµ chøng minh. - RÌn luyÖn c¸ch ph©n tÝch t×m tßi lêi gi¶i bµi to¸n vµ tr×nh bµy lêi gi¶i, lµm quen víi d¹ng bµi tËp vÒ t×m vÞ trÝ cña mét ®iÓm ®Ó mét ®o¹n th¼ng cã ®é dµi lín nhÊt. B. ChuÈn bÞ: 1. Thầy: b¶ng vÏ s½n c¸c vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng th¼ng vµ ®êng trßn, cña hai ®êng trßn. 2. Trò: Ôn tËp theo c¸c c©u hái «n tËp trong SGK C . Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : thùc hiÖn khi «n tËp 3. Bµi míi: Bµi tËp sè 41: Cho HS ®äc ®Ò bµi Cho HS nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc liªn quan ®Õn ®Ò bµi: ®êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c, tam gi¸c néi tiÕp ®êng trßn. Gi¸o viªn vÏ h×nh trªn b¶ng Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u a): X¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng trßn (I) vµ (O); (K) vµ (O); (I) vµ (K). Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u b.... Tam gi¸c néi tiÕp ®êng trßn cã mét c¹nh lµ ®êng kÝnh th× tam gi¸c ®ã lµ tam gi¸c vu«ng. ¸p dông hÖ thøc lîng trong tam gi¸c vu«ng h·y tÝnh AH2. Chøng minh EF lµ tiÕp tuyÕn cña hai ®êng trßn (I) vµ (K). H·y nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt tiÕp tuyÕn cña mét ®êng trßn. HS tr¶ lêi gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. X¸c ®Þnh vÞ trÝ ®iÓm H ®Ó EF cã ®é dµi lín nhÊt ? Nªu ®Þnh lý liªn hÖ gi÷a ®êng kÝnh vµ d©y? EF = AH ? So s¸nh AH víi OA. Khi nµo th× AH = OA? VËy EF lín nhÊt lµ b»ng ®é dµi ®o¹n nµo ? Khi ®ã ®iÓm H n»m ë ®©u? Bµi tËp 42 HS ®äc ®Ò bµi 42 Gi¸o viªn vÏ h×nh lªn b¶ng. HS tr¶ lêi tõng phÇn theo c©u hái. Nªu tÝnh chÊt cña hai tiÕp tuyÕn c¾t nhau t¹i mét ®iÓm. H·y chøng minh MEAB T¬ng tù h·y chøng minh MFAC H·y chøng minh MOMO’ HS suy nghÜ t×m c¸ch chøng minh. Gi¸o viªn yªu cÇu HS tr×nh bµy lêi gi¶i phÇn b. GV: H·y ¸p dông hÖ thøc trong tam gi¸c vu«ng ®Ó chøng minh vÕ tr¸i vµ vÕ ph¶i cña ®¼ng thøc cïng b»ng mét ®¹i lîng.... Nªu c¸ch nhËn biÕt mét tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn. §Ó chøng minh BC lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn ®êng kÝnh OO’ ta chøng minh thÕ nµo? Nªu tÝnh chÊt ®êng trung b×nh cña h×nh thang. Bµi tËp sè 41 ( SGK): Lêi gi¶i: C©u a: X¸c ®Þnh vÞ trÝ t¬ng ®èi cña ®êng trßn (I) vµ (O); (K) vµ (O); (I) vµ (K).: Do: OI = OB - IB nªn (I) tiÕp xóc trong víi (O) OK = OC - KC nªn (K) tiÕp xóc trong víi (O). IK = IH + KH nªn (I) tiÕp xóc ngoµi víi (K). C©u b Tam gi¸c ABC néi tiÕp ®êng trßn cã BC lµ ®êng kÝnh nªn lµ tam gi¸c vu«ng t¹i A, t¬ng tù ta cã gãc E vµ F ®Òu vu«ng. Tg AEHF cã: nªn lµ h×nh ch÷ nhËt C©u c:Tam gi¸c AHB vu«ng t¹i H vµ HE AB nªn theo hÖ thøc trong tam gi¸c vu«ng ta cã: AE.AB = AH2. Tam gi¸c AHC vu«ng t¹i H vµ HF AC nªn ta cã: AF . AC = AH2. Do vËy: AE . AB = AF. AC. C©u d: Gäi G lµ giao ®iÓm cña EF vµ AH. Tø gi¸c AEHF lµ h×nh ch÷ nhËt nªn GH = GF do ®ã Tam gi¸c KHF c©n t¹i K nªn Suy ra: Do ®ã EF lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn (K) Chøng minh t¬ng tù ta cã EF lµ tiÕp tuyÕn cña (I). C©u e: V× AEHF lµ h×nh ch÷ nhËt do ®ã EF = AH ta cã: EF = AH OA ( OA cã ®é dµi kh«ng ®æi ) Ta nhËn thÊy: EF = OA AH = OA H trïng O. VËy khi H trïng víi O, tøc lµ d©y AD vu«ng gãc víi BC t¹i O th× EF cã ®é dµi lín nhÊt. Bµi tËp 42: a) Chøng minh tø gi¸c AEMF lµ h×nh ch÷ nhËt: V× MA vµ MB lµ tiÕp tuyÕn cña (O) nªn: MA = MB, Tam gi¸c AMB c©n t¹i M, ME lµ tia ph©n gi¸c cña gãc AMB lªn ME AB. T¬ng tù ta chøng minh ®îc: vµ MFAC MO vµ MO’ lµ c¸c tia ph©n gi¸c cña hai gãc kÒ bï nªn MO MO’ Nh vËy tø gi¸c AEMF cã ba gãc vu«ng nªn lµ HCN b) Chøng minh ME.MO = MF.MO’ Tam gi¸c MAO vu«ng t¹i A, AE MO nªn: ME. MO = MA2. T¬ng tù : MF.MO’ = MA2.=> ME.MO = MF. MO’ c) Chøng minh OO’ lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn cã ®êng kÝnh BC. Theo c©u a ta cã MB = MA = MC nªn ®êng trßn ®êng kÝnh BC cã t©m lµ M vµ b¸n kinh MA. Mµ OO’ MA t¹i A nªn OO’ lµ t. tuyÕn cña (M;MA). d) Chøng minh BC lµ tiÕp tuyÕn cña ® trßn ®k OO’: Gäi I lµ trung ®iÓm cña OO’, khi ®ã I lµ t©m cña ®êng trßn ®êng kÝnh OO’ . IM lµ b¸n kÝnh ( v× IM lµ trung tuyÕn øng víi c¹nh huyÒn cña tam gi¸c vu«ng MO’O).IM lµ ®êng trung b×nh cña h×nh thang OBCO’ do ®ã IM BC hay BC lµ tiÕp tuyÕn cña ®êng trßn cã ®êng kÝnh OO’. 4. Cñng cè: - Gi¸o viªn tãm t¾t c¸ch x¸c ®Þnh ®iÓm H: Bíc 1: chøng minh EF OA , OA cã ®é dµi kh«ng ®æi, Bíc 2: ChØ ra vÞ trÝ cña ®iÓm H ®Ó EF = OA, bíc 3: KÕt luËn. 5. Híng dÉn dÆn dß: - Lµm bµi tËp 43 (SGK trang 128) Ngµy CHƯƠNG III : GÓC VỚI ĐƯỜNG TRÒN Tiết 37 - §1 - Góc ở tâm . Số đo cung A. Môc tiªu: - NhËn biÕt ®îc gãc ë t©m, cã thÓ chØ ra hai cung t¬ng øng, trong ®ã cã mét cung bÞ ch¾n. - Thµnh th¹o c¸ch ®o gãc ë t©m b»ng thíc ®o gãc... - BiÕt so s¸nh hai cung trªn mét ®êng trßn - HiÓu vµ vËn dông ®îc ®Þnh lý vÒ “céng hai cung” - BiÕt chøng minh, biÕt vÏ. - Giáo dục tính cÈn thËn vµ suy luËn logic. B. ChuÈn bÞ 1.Thầy: Thíc th¼ng, compa, thíc ®o gãc 2. Trò: Thíc th¼ng, compa, thíc ®o gãc 3. Phương pháp: hỏi đáp C. Các hoạt động dạy học: 1. Tổ chức: 2. KiÓm tra : Thùc hiÖn khi häc bµi míi. 3. Bµi míi: Quan s¸t h×nh 1 SGK råi tr¶ lêi c©u hái sau:
File đính kèm:
- Giao an H 9.doc