Giáo án dự thi giáo viên giỏi cấp huyện môn Luyện từ và câu Lớp 4 - Bài chủ ngữ trong câu kể ai thế nào? - Năm học 2014-2015 - Đỗ Thị Thanh Hường

GIÁO ÁN DỰ THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP HUYỆN 
Môn: Luyện từ và câu - Lớp 4
Ngày dạy: 15 -1 -2014
Giáo viên : Đỗ Thị Thanh Hường
Trường Tiểu học Đan Phượng
Bài: CHỦ NGỮ TRONG CÂU KỂ AI THẾ NÀO ?( trang 36) 
I. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU:
 1. Hiểu được ý nghĩa và cấu tạo của bộ phận chủ ngữ trong câu kể “ Ai thế nào”( ND ghi nhớ)
 2. Nhận biết được câu kể “ Ai thế nào?”trong đoạn văn ( BT1, mục III); viết 
được đoạn văn khoảng 5 câu , trong đó có câu kể Ai thế nào ?
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Phiếu học tập, bảng nhóm
- Máy chiếu 
- Ảnh về ngày 2-9, tranh ảnh về các loại quả	
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Nội dung các hoạt động dạy học
PP – HTTC hoạt động dạy học tương ứng
I.Kiểm tra bài cũ
- Đặt 1 câu kể: Ai thế nào? – Xác định VN và nêu ‎ý nghĩa của VN trong câu con vừa đặt.
- Câu kể Ai thế nào? gồm mấy bộ phận? Mỗi bộ phận trả lời cho câu hỏi gì? 
- 1 HS đặt câu, xác định VN và nêu ý nghĩa của VN
- 1 HS trả lời
- Lớp nhận xét, bổ sung.
- GV đánh giá, cho điểm.
II.Bài mới
1.Giới thiệu bài:
- GV giới thiệu và ghi tên bài.
-HS ghi bài 
2. Phần nhận xét 
Bài 1 : Tìm các câu kể Ai thế nào? trong đoạn văn sau
- 1 học sinh đọc yêu cầu. Cả lớp đọc thầm 
BT yêu cầu gì?
GV chốt yêu cầu, gạch dưới các từ quan trọng 
GV yêu cầu HS đọc thầm và gạch chân dưới câu kể Ai thế nào? vào trong SGK - thời gian 2 phút.
Chữa bài 
- HS trả lời 
- HS làm bài cá nhân
- HS trình bày, lớp nhận xét, bổ sung.
- GV chốt: Các câu kể kiểu Ai - thế nào trong đoạn văn là : 
- Hà Nội tưng bừng màu đỏ.
- Cả một vùng trời bát ngát cờ, đèn và hoa.
 - Các cụ già vẻ mặt trang nghiêm.
 - Những cô gái thủ đô hớn hở, áo màu rực rỡ.
* Tại sao con không chọn câu “Những dòng người từ khắp các ngả tuôn về vườn hoa Ba Đình” là câu kể Ai thế nào? 	
- GV giới thiệu câu đầu tiên: “Ngày 2/ 9/ 1945.” là câu đặc biệt. Các con sẽ được học sau. 
- GV: ngày 2/9/1945 là ngày gì? 
- GV giới thiệu về cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cho HS xem tranh ảnh về ngày 2 – 9
- Qua một số hình ảnh và đoạn văn vừa đọc các con thấy không khí ngày 2/9/1945 như thế nào? 
- Các câu kể Ai thế nào ? trong đoạn văn này có tác dụng gì? 
* Chốt : Câu kể Ai thế nào gồm mấy bộ phận? Là những bộ phận nào?
- HS nhắc lại
- HS ( vì nó là câu kể Ai làm gì?)
- HS ( Ngày Quốc khánh)
- HS nghe, xem
- HS: ( tưng bừng, náo nhiệt)
- HS: góp phần làm rõ hơn không khí tưng bừng náo nhiệt của ngày Quốc khánh.
- HS: 2 bộ phận CN và VN
Bài 2: Xác định chủ ngữ của các câu văn vừa tìm được 
- Bài yêu cầu gì? 
- Để tìm chủ ngữ con đặt câu hỏi thế nào? 
- GV yêu cầu HS làm phiếu học tập 
- GV hướng dẫn HS chữa bài
- GV chốt câu trả lời đúng. 
Câu 1: Hà Nội// tưng bừng màu đỏ.
Câu 2: Cả một vùng trời // bát ngát cờ, đèn và hoa.
Câu 4: Các cụ già// vẻ mặt trang nghiêm.
Câu 5: Những cô gái thủ đô // hớn hở, áo màu rực rỡ.
* Bộ phận chủ ngữ của câu kể Ai thế nào? trả lời cho câu hỏi gì ? (Ai? Cái gì? Con gì? ... )
- 1HS đọc yêu cầu
- HS trả lời, GV gạch dưới từ quan trọng
- HS (Đặt câu hỏi : Ai? Cái gì? Con gì?)
- HS làm bài cá nhân vào phiếu học tập 
- H S báo cáo bài làm bằng máy chiếu, lớp NX, bổ sung ý kiến .
- HS: Bộ phận chủ ngữ của câu kể Ai thế nào? trả lời cho câu hỏi Ai? Cái gì? Con gì? ... 
Bài 3: Chủ ngữ trong các câu trên biểu thị nội dung gì? Chúng do các từ ngữ như  thế nào tạo thành?
- 1 HS đọc yêu cầu 
- HS làm bài
- Bài số 3 có mấy y/c? Đó là những y/c nào? 
- GV yêu cầu HS đọc lại CN của 4 câu trên và cho biết CN của mỗi câu trên chỉ gì.
- GV: Chủ ngữ trong các câu trên là : 
Hà Nội: chỉ địa danh 
Cả một vùng trời: chỉ địa điểm 
Các cụ già, các cô gái thủ đô: chỉ người
- Những từ chỉ: địa danh, chỉ người, đồ vật, loài vật, cây cối đều được gọi chung là từ chỉ gì?
- Vậy CN trong câu kể Ai là các từ chỉ gì? 
- Chốt: CN là từ chỉ sự vật. – Ghi bảng
- Những sự vật này có đặc điểm hay trạng thái gì?
- Các đặc điểm hay trang thái của các sự vật này được nêu ở bộ phận nào trong câu? 
*Chốt: Chủ ngữ chỉ sự vật có đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái được nêu ở VN 
- HS trả lời 
- HS đọc, nối tiếp nhau trả lời 
- HS: từ chỉ sự vật
- HS: từ chỉ sự vật
- HS nối tiếp nhau nêu
- HS: vị ngữ
* Tình huống: đảo CN của hai câu 
Các cụ già vẻ mặt nghiêm trang.
Những cô gái thủ đô hớn hở, áo màu rực rỡ.
thì có được không, vì sao? 
- Vậy sự vật ở chủ ngữ phải phù hợp với đặc điểm, tính chất, trạng thái được nêu ở VN - Ghi bảng
- GV yêu cầu tìm các danh từ chính chỉ sự vật làm chủ ngữ trong các câu trên
- GV: Các từ đi kèm với DT bổ sung ý nghĩa cho DT được gọi là cụm danh từ.
GV: chủ ngữ trong các câu trên do những từ ngữ nào tạo thành?
-CN trong câu kể Ai thế nào? biểu thị nội dung gì? Do những từ ngữ nào tạo thành? – Rút ra Ghi nhớ
-HS: không được vì .....
-HS nối tiếp nhau nêu 
-HS nhắc lại
-HS: DT hoặc cụm DT
-HS trả lời
3. Phần ghi nhớ 
 Chủ ngữ của câu kể kiểu Ai - thế nào chỉ những sự vật (người, vật, con vật) có đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái được nêu ở vị ngữ.
 Chủ ngữ thường do danh từ ( hoặc cụm danh từ) tạo thành
GV yêu cầu HS đặt câu kể Ai thế nào? và nêu chủ ngữ trong câu con tìm đươc.
- 2 HS đọc phần Ghi nhớ.
-HS đặt câu, lớp NX, GV đánh giá
4. Phần luyện tập:
Bài 1: Tìm CN của các câu kiểu Ai-thế nào?:
-GV nhắc lại y/c BT 
-Đoạn văn có mấy câu? Có mấy câu là câu kể?
- Vậy những câu nào không phải là câu kể? 
- GV giới thiệu câu 1, 2 là câu cảm
- GV yêu cầu HS :gạch chân dưới các câu kể Ai thế nào? trong thời gian 2 phút.
-GV chốt các câu kể Ai thế nào? , yêu cầu HS tiếp tục tìm CN của các câu này
- GV chốt kết quả
Câu 2: Màu vàng trên lưng chú / lấp lánh. 
 CN
Câu 3: Bốn cái cánh / mỏng như giấy bóng.
 CN
Câu 4: Cái đầu / tròn và hai con mắt / long 
 CN CN
lanh như thuỷ tinh.
Câu 5: Thân chú/ nhỏ và thon vàng như
 CN
màu vàng của nắng mùa thu.
Câu 7: Bốn cánh /khẽ rung rung như  còn 
 CN
đang phân vân.
*GV lưu ý: câu 4 là một câu ghép, sẽ được học sau và chốt tác dụng của câu kể Ai thế nào? trong đoạn văn của bài tập 1
-1 HS đọc yêu cầu của bài.
- Cả lớp đọc thầm, đánh số thứ tự bằng bút chì vào đầu mỗi câu
- HS: 8 câu, 6 câu
- HS trả lời.
- HS làm bài, nối tiếp nhau nêu kết quả
- HS khác nhận xét, bổ sung.
- HS làm bài vào phiếu, trình bày bài làm, lớp nhận xét, GV sửa sai cho HS ( nếu có) 
Bài 2: Viết một đoạn văn từ 5 - 7 câu về một loại trái cây mà em thích , trong đoạn văn có dùng một số câu kiểu Ai - thế nào. 
- 1 HS đọc yêu cầu, GV chốt yêu cầu
- GV cho HS nối tiếp kể tên một số loại quả mà mình thích. 
- Khi tả về trái cây con sẽ phải tả những đặc điểm gì?
 - Đưa một số hình ảnh trái cây 
* Chú ý : khi viết đoạn văn phải có câu mở đoạn, kết đoạn. Giữa các câu phải có sự liên kết. Cần dùng những từ ngữ có hình ảnh gợi tả và kết hợp các biện pháp so sánh, nhân hóa để làm cho đoạn văn hay hơn. Trong đoạn chỉ cần một số câu kể Ai thế nào? 
- HS nối tiếp kể
- HS: màu sắc, hình dáng, mùi vị...
- HS xem
- HS nghe
 - GV nhắc HS sau khi viết xong đoạn văn hãy gạch dưới bằng bút chì mờ những câu trong đoạn là câu kể “ Ai- thế nào”.
- HS làm bài vào vở. Vài HS đọc bài làm của mình trước lớp.GV chiếu bài của HS
- Cả lớp nhận xét. 
- GV nhận xét , khen bài viết tốt, cho điểm
III.Củng cố, dặn dò	
- CN trong các câu kể biểu thị nội dung gì? Chúng do những từ ngữ nào tạo thành?
- GV nhận xét tiết học, biểu dương những học sinh học tốt.
- HS trả lời