Giáo án Địa lý Lớp 8 - Bài 33: Đặc điểm sông ngòi Việt Nam

Giaùo aùn Ñòa 8 
Baøi 33 
ÑAËC ÑIEÅM SOÂNG NGOØI VIEÄT NAM 
Kiểm Tra Bài Cũ 
1- Trình bày khí hậu và thời tiết nước ta trong mùa gió Đông Bắc từ tháng 11 đến tháng 4 ? 
2- Trình bày khí hậu và thời tiết nước ta trong mùa gió Tây Nam từ tháng 5 đến tháng 10 ? 
Video, hình ảnh SÔNG NGÒI 
Hát hoặc đọc thơ liên quan đến sông 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG 
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
Lược đồ 33.1. Lược đồ các hệ thống sông lớn ở nước ta. 
1. Đặc điểm chung 
Nhóm 1 
Đặc điểm về mạng lưới sông ngòi 
Nhóm 4 
Nhóm 2 
Nhóm 3 
Đặc điểm phù sa của sông ngòi 
Đặc điểm về mùa nước của sông ngòi 
Đặc điểm về hướng chảy của sông ngòi 
THẢO LUẬN NHÓM 
NHÓM 1: 
 Nhận xét mạng lưới sông và sự phân bố? 
 Xác định 1 số sông lớn trên lược đồ? 
 Vì sao nước ta có nhiều sông ngòi, song phần lớn là nhỏ, ngắn và dốc? 
NHÓM 2: 
Sông ngòi nước ta chảy theo mấy hướng chính? 
 Xác định trên lược đồ các sông theo hướng chảy đó? 
 Tại sao đa số sông ngòi chảy theo các hướng đó? 
NHÓM 3: 
Sông ngòi nước ta có chế độ nước ra sao? 
 Tại sao lại có chế độ nước như vậy? Nhân dân ta có những biện pháp nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ? 
NHÓM 4: 
Đặc điểm về lượng phù sa sông của nước ta? Chứng minh? 
Hàm lượng phù sa như vậy có tác động thế nào đến thiên nhiên và đời sống con người? 
THẢO LUẬN NHÓM 
NHÓM 1: 
 Nhận xét mạng lưới sông và sự phân bố? 
 Xác định 1 số sông lớn trên lược đồ? 
 Vì sao nước ta có nhiều sông ngòi, song phần lớn là nhỏ, ngắn và dốc? 
NHÓM 2: 
 Sông ngòi nước ta chảy theo mấy hướng chính? 
 Xác định trên lược đồ các sông theo hướng chảy đó? 
 Tại sao đa số sông ngòi chảy theo các hướng đó? 
NHÓM 3: 
 Sông ngòi nước ta có chế độ nước ra sao? 
 Tại sao lại có chế độ nước như vậy? Nhân dân ta có những biện pháp nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ? 
NHÓM 4: 
 Đặc điểm về lượng phù sa sông của nước ta? Chứng minh? 
 Hàm lượng phù sa lớn như vậy có tác động thế nào đến thiên nhiên và đời sống con người? 
Lược đồ 33.1. Lược đồ các hệ thống sông lớn ở nước ta. 
NHÓM 1: 
 Nhận xét mạng lưới sông và sự phân bố? 
Dày đặc, phân bố rộng. Có 2360 con sông, trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc 
 Xác định 1 số sông lớn trên lược đồ? 
Sông Hồng , s ông Mê kông , sông Thái Bình, 
 Vì sao nước ta có nhiều sông ngòi, song phần lớn là nhỏ, ngắn và dốc? 
+ Do lãnh thổ hẹp ngang, sát biển. 
+ Do đồi núi chiếm ¾ diện tích, nhiều núi lan ra sát biển 
+ Lượng mưa trung bình năm lớn từ 1500 – 2000 mm/năm. 
KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước. 
- Nước ta có 2360 sông dài trên 10km.  - 93% là các sông nhỏ và ngắn.  - Các sông lớn: sông Hồng, sông Mê Công . 
NHÓM 2: 
 Sông ngòi nước ta chảy theo mấy hướng chính? 
Hai hướng chính: Tây bắc- Đông nam và hướng vòng cung 
 Xác định trên lược đồ các sông theo hướng chảy đó? 
Tây bắc- Đông nam: S.Hồng, S.Đà, S.Tiền, S.Hậu,.. 
 Hướng vòng cung: S.Lô , S.Gâm, S.Cầu, S. Thương, 
 Tại sao đa số sông ngòi chảy theo các hướng đó? 
Vì địa hình nước ta chạy theo hai hướng Tây bắc- Đông nam và hướng vòng cung 
KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM 
Lược đồ địa hình Việt Nam 
Các hệ thống sông lớn ở Việt Nam 
Sông Hồng 
Sông Đà 
Sông Mã 
Sông Gianh 
Sông Tiền & sông Hậu 
Lược đồ địa hình Việt Nam 
Các hệ thống sông lớn ở Việt Nam 
Sông Gâm 
Sông Lô 
Sông Cầu 
Sông Thương 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước. 
b. Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. 
Tây bắc- Đông nam: S.Hồng , S.Đà, S.Tiền , S.Hậu 
 Hướng vòng cung: S.Lô , S.Gâm, S.Cầu, S. Thương 
NHÓM 3: 
 Sông ngòi nước ta có chế độ nước ra sao? 
Có hai mùa nước: Mùa lũ và mùa cạn. Mùa lũ lượng nước chiếm khoảng 70-80% lượng nước cả năm. 
 Tại sao lại có chế độ nước như vậy? 
Vì phù hợp với mùa mưa và mùa khô ở nước ta. 
 Nhân dân ta có những biện pháp nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ? 
Xây các hồ chứa nước: thủy lợi, thủy điện, thủy sản, du lịch (ví dụ: hồ Hòa Bình trên sông Đà). 
Chung sống với lũ tại đồng bằng sông Cửu Long . 
KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM 
Bảng 33.1. Mùa lũ trên các lưu vực sông 
Ghi chú : Tháng lũ: + ; tháng lũ cao nhất : ++ 
Tháng 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
Các sông Bắc bộ 
+ 
+ 
++ 
+ 
+ 
Các sông Trung bộ 
+ 
+ 
++ 
+ 
Các sông Nam bộ 
+ 
+ 
+ 
++ 
+ 
Mùa lũ 
Mùa cạn 
Sông Tiền – tháng 10 
Sông Hồng - tháng 8 
Sông Hồng - tháng 3 
Sông Tiền – tháng 1 
Sông Đà Rằng – tháng 11 
Sông Đà Rằng – tháng 4 
tác hại của lũ? 
Điểm chung của các sông vào mùa lũ và mùa cạn là gì? 
Thiệt hại của lũ? 
Đến mùa cạn ĐBSCL do thiếu nước nên xâm nhập mặn diễn ra mạnh mẽ, theo em chúng ta cần làm gì để hạn chế tác hại do xâm nhập mặn gây ra? 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước. 
b. Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. 
c. Sông ngòi nước ta có hai mùa nước: mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt . 
 Mùa lũ chiếm khoảng 70-80% lượng nước cả năm . 
NHÓM 4: 
 Đặc điểm về lượng phù sa sông của nước ta? Chứng minh? 
Hàm lượng phù sa lớn, 200 triệu tấn/năm . TB 232g/m 3 
Hàm lượng phù sa lớn như vậy có tác động thế nào đến thiên nhiên và đời sống con người? 
- Phù sao bồi đắp đồng bằng hằng năm, giúp tăng năng suất cây trồng. 
- Phù sa bồi đắp mở rộng đồng bằng về phía biển. 
KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước. 
b. Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. 
c. Sông ngòi nước ta có hai mùa nước: mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt. 
d. Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn 
Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn/năm . 
Nước sông Hậu và mùa cạn 
Nước sông Hậu vào lũ 
Vì sao vào những tháng mùa mưa nước sông có màu đỏ đục, nhưng vào các tháng mùa khô nước sông trong xanh hơn? 
2/ KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG : 
Hãy quan sát các hình ảnh sau : 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
Một số giá trị của sông ngòi 
4 
2 
1 
3 
Một số giá trị của sông ngòi 
5 
7 
6 
8 
9 
TRẬN RẠCH GẦM XOÀI MÚT( SÔNG TIỀN) 
II/ KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG : 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Giá trị kinh tế của sông: 
- Sông ngòi có giá trị to lớn về nhiều mặt 
	+ Cung cấp thuỷ sản 
	+ Bồi đắp các đồng bằng phù sa 
	 + Đáp ứng nhu cầu sinh hoạt 
 + Phát triển giao thông, du lịch, thuỷ điện , 
Các hệ thống sông lớn ở Việt Nam 
Hồ Hòa Bình 
(Sông Đà) 
Hồ Trị An 
(Sông Đồng Nai) 
Hồ Thác Bà 
(Sông Chảy) 
Hồ Dầu Tiếng 
(Sông Sài Gòn) 
Hồ Y-a-li 
(Sông Xe-xan) 
 Tìm trên lược đồ 
 các hồ nước Hòa Bình, Trị An, Y-a-li, Thác Bà, Dầu Tiếng và cho biết chúng nằm trên những dòng sông nào? 
Hồ Hòa Bình 
Hồ Trị An 
Hồ Y-a-ly 
Hồ Dầu Tiếng 
Sông Tô Lịch 
(TP. Hà Nội) 
Chuyển ý 
Kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè 
( TP. Hồ Chí Minh) 
II/ KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG : 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Giá trị kinh tế của sông: 
b.Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm 
II/ KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG : 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Giá trị kinh tế của sông: 
b.Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm 
 + Nguyên nhân: 
- Chặt phá rừng đầu nguồn. 
- Do chất thải từ các khu dân cư, các đô thị, các nhà máy, khu công nghiệp, hoạt động sản xuất của con người, 
Em hãy kể những việc làm cụ thể để dòng sông không bị ô nhiễm? 
II/ KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA CÁC DÒNG SÔNG : 
1/ ĐẶC ĐIỂM CHUNG: 
Bài 33 
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM 
a. Giá trị kinh tế của sông: 
b.Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm 
+ Biện pháp: 
 - Bảo vệ rừng đầu nguồn. 
 - Xử lí tốt các nguồn rác thải, các chất độc hại ở các nhà máy, xí nghiệp,khu công nghệp trước khi đưa ra môi trường 
- Bảo vệ khai thác hợp lí các nguồn lợi từ sông ngòi. 
Có mạng lưới sông dày đặc, nhưng phần lớn là các sông 
nhỏ, ngắn và dốc 
Nước lớn quanh năm và thường gây ra lũ lụt 
Hướng chảy chính là tây bắc-đông nam và hướng vòng cung 
Có hàm lượng phù sa lớn 
A 
B 
C 
D 
Nội dung nào sau đây không phải là đặc điểm của 
sông ngòi nước ta : 
Chọn ý 
đúng nhất 
CỦNG CỐ 
H 33.1: Các hệ thống sông lớn ở VN 
CỦNG CỐ 
Sông ngòi có giá trị gì trong phát triển kinh tế? 
Về nhà : 
- Sưu tầm các hình ảnh về các hệ thống sông ngòi nước ta. 
 - Học bài, làm bài tập 1,2 SGK, 
- Xem và chuẩn bị bài 34: Các hệ thống sông lớn ở nước ta