Giáo án Địa lí 6 - Bài 12: Tác động của nội lực và ngoại lực trong việc hình thành địa hình bề mặt Trái Đất

Bài 12: TÁC ĐỘNG CỦA NỘI LỰC VÀ NGOẠI LỰC TRONG VIỆC
HÌNH THÀNH ĐỊA HÌNH BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
1. MỤC TIÊU: 
	1.1. Kiến thức: 
 	- Hs nêu được khái niệm nội lực, ngoại lực và biết được tác động của chúng đến địa hình trên bề mặt Trái Đất. Nội lực và ngoại lực là hai lực luôn luôn có tác động đối nghịch nhau.
	- Hiểu được hiện tượng núi lửa, động đất và tác hại của chúng. Biết được khái niệm mácma và cấu tạo của một ngọn núi lửa. 
1.2. Kỹ năng: 
- Rèn luyện kỹ năng đọc và xác định các đối tượng địa lí trên bản đồ, kỹ năng phân tích kênh hình.
	- KNS: tư duy, giao tiếp, làm chủ bản thân
1.3. Thái độ: 
- Nhận biết các tác động tiêu cực của núi lửa, động đất đối với môi trường.
- Dùng năng lượng địa nhiệt thay thế năng lượng truyền thống (hóa thạch)
2. TRỌNG TÂM:
	- Tác động của nội lực và ngoại lực
3. CHUẨN Bị:
 	3.1. Giáo viên: 
- Tranh cấu tạo núi lửa, bản đồ tự nhiên châu Á.
	3.2. Học sinh:
- Tham khảo nội dung, phân tích 30,31,32,33 trả lời câu hỏi SGK.
4. TIẾN TRÌNH:
	4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện
	4.2. Kiểm tra miệng:
 ? Em có nhận xét gì về sự phân bố lục địa và đại dương trên thế giới?
 	Phần lớn các lục địa tập trung ở nữa cầu Bắc (lục bán cầu), còn các đại dương phân bố chủ yếu ở nữa cầu Nam (thủy bán cầu)
? Nguyên nhân nào sinh ra sự khác biệt của bề mặt địa hình Trái Đất?
Do tác động của nội lực và ngoại lực.	
4.3. Bài mới:	 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI HỌC
Hoạt động 1: vào bài
- Gv: Địa hình trên bề mặt Trái Đất rất đa dạng. Có nơi là núi cao, có nơi là đồi, cũng có nơi là đồng bằng…Sở dĩ có sự khác biệt đó là do tác động của nội lực và ngoại lực. Vậy nội lực, ngoại lực là gì? Chúng ảnh hưởng đến sự hình thành địa hình trên mặt đất như thế nào?
Hoạt động 1: tìm hiểu về tác động của nội lực và ngoại lực
- Học sinh quan sát bản đồ tự nhiên châu Á.
? Em hãy xác định trên bản đồ những khu vực tập trung nhiều núi cao? Hãy kể tên các dãy núi đó?
 Trung Á: Hymalaya, Thiên Luân
? Nơi nào có đồng bằng rộng lớn?
 Vùng Đông Á, Nam Á, Bắc Á
? Nước nào có địa hình thấp dưới mực nước biển?
 Hà Lan
- Địa hình đa dạng, cao thấp khác nhau.
? Nguyên nhân nào sinh ra sự khác biệt của bề mặt địa hình Trái Đất?
 Do tác động của nội lực và ngoại lực
* Hoạt động nhóm: 4 nhóm (3phút)
+ Nhóm 1: Nội lực là gì? Kết quả của tác động nội lực?
 Là những lực sinh ra ở bên trong trái đất, có tác động nén ép vào các lớp đất đá làm cho đất đá bị uốn nếp, đứt gãy hoặc đẩy vật chất nóng chảy ở dưới sâu ra ngòai mặt đất thành hiện tượng núi lửa hoặc động đất…
+ Nhóm 2: Ngoại lực là gì? Kết quả của tác động ngoại lực?
 Là những lực sinh ra ở bên ngoài trên bề mặt trái đất, chủ yếu gồm 2 quá trình: phong hóa và xâm thực.
? Dựa vào hình 30 em hãy cho biết vì sao lại có dạng địa hình đó?
 Do tác động của gió
- Gv liên hệ thực tế: ví dụ về tác động của ngoại lực đến địa hình trên bề mặt Trái Đất: vịnh Hạ Long, động Phong Nha…
+ Nhóm 3-4: Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa nội lực và ngoại lực?
 Nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau xảy ra đồng thời, tạo nên địa hình bề mặt Trái Đất.
- Đại diện nhóm trình bày_nhận xét.
- Gv chốt ý.
- KNS: giao tiếp, làm chủ bản thân
? Nếu nội lực mạnh hơn ngoại lực thì hiện tượng gì xảy ra?
 Địa hình sẽ gồ ghề hơn và ngược lại
- Với sự phát triển hiện nay thì nhu cầu sử dụng năng lượng cho các ngành kinh tế ngày càng nhiều, chính vì vậy năng lượng địa nhiệt dược sử dụng ngày càng nhiều để thay thế năng lượng truyền thống
? Do tác động của nội lực nên đã sinh ra hiện tượng động đất và núi lửa. Vậy động đất, núi lửa là gì? Tác hại của nó ra sao?
Hoạt động 2: tìm hiểu về núi lửa và động đất
? Núi lửa và động đất do nội lực hay ngoại lực sinh ra?
 Do nội lực sinh ra. 
? Núi lửa là gì? 
 Núi nửa là hiện tượng phun trào mắc ma ở dưới sâu lên mặt đất.
? Mắcma là gì?
 Mắc ma là những vật chất nóng chảy và bão hòa khí, được sinh ra trong lớp vỏ Trái Đất, nơi có nhiệt độ trên 10000C , có độ sâu từ vài chục đến 700 km.
? Núi lửa có những dạng nào?
 Đang phun và ngừng phun.
- Học sinh quan sát hình 31 kết hợp với tranh minh họa.
? Hãy chỉ và đọc tên từng bộ phận của núi lửa?
- Học sinh quan sát hình 33/SGK
? Động đất là gì? 
 Động đất là hiện tượng các lớp đất đá gần mặt đất bị rung chuyển.
- Những vùng hay có động đất và núi lửa là những vùng không ổn định của vỏ Trái Đất, đó cũng là những nơi tiếp xúc của các mảnh kiến tạo.
? Hãy cho biết tác hại của núi lửa và động đất đối với cuộc sống của con người?
 Tác hại: gây thiệt hại về người và của.
- KNS: tư duy
? Em hãy mô tả những gì em thấy ở hình 33 về tác hại của một trận động đất?
- Gv liên hệ thực tế, giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường.
? Hãy cho biết lợi ích của núi lửa đối với cuộc sống của con người?
 Lợi ích: dung nham núi lửa sau một thời gian nguội đi và phân hủy thành đất trồng rất tốt.
? Để hạn chế động đất con người đã có những biện pháp khắc phục như thế nào?
 Lập các trạm dự báo, xây dựng các công trình chịu được các cơn địa chấn mạnh…
1/ Tác động của nội lực và ngoại lực:
a/ Khái niệm:
- Nội lực là những lực sinh ra ở bên trong Trái Đất.
- Ngoại lực là những lực sinh ra ở bên ngoài, trên bề mặt Trái Đất.
b/ Tác động của nội lực và ngoại lực:
- Nội lực và ngoại lực là hai lực đối nghịch nhau nhưng xảy ra đồng thời và tạo nên địa hình bề mặt Trái Đất.
- Tác động của nội lực thường làm cho bề mặt Trái Đất trở nên gồ ghề còn ngoại lực lại thiên về san bằng, hạ thấp địa hình.
à Địa hình trên Trái Đất có nơi cao, nơi thấp, nơi bằng phẳng, nơi gồ ghề
2/ Núi lửa và động đất:
a/ Khái niệm:
- Núi nửa là hình thức phun trào mắc ma ở dưới sâu lên mặt đất.
- Mắc ma là những vật chất nóng chảy, nằm ở dưới sâu, trong lớp vỏ Trái Đất, nơi có nhiệt độ trên 10000C 
- Động đất là hiện tượng xảy ra đột ngột từ một điểm ở dưới sâu, trong lòng đất làm cho các lớp đất đá gần mặt đất bị rung chuyển.
b/ Tác hại:
- Gây thiệt hại về người và của
4.4. Câu hỏi, bài tập củng cố:
Chọn từ thích hợp dưới đây và điền vào những chổ chấm (…) để hoàn thành các câu sau:
Gồ ghề, san bằng, bồi đắp, nâng cao, hạ thấp
- Nội lực có tác động làm …(1)… bề mặt lớp vỏ Trái Đất, làm cho bề mặt lớp vỏ Trái Đất trở nên …(2)…
- Ngoại lực có tác động …(3)… bề mặt lớp vỏ Trái Đất, làm …(4)… các vùng cao, …(5)… thêm cho các vùng thấp.
? Nguyên nhân tạo ra núi lửa và động đất là:
	ÿ Núi lửa do nội lực, động đất do ngoại lực
	ÿ Núi lửa do ngoại lực, động đất do nội lực.
X Cả hai đều do nội lực.
ÿ Cả hai đều do ngoại lực.
	4.5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Đối với bài học ở tiết học này:
+ Học bài: Tác động của nội lực và ngoại lực trong việc hình thành địa hình bề mặt Trái Đất.
+ Làm bài tập bản đồ.
+ Đọc bài đọc thêm SGK/tr.41
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
+ Chuẩn bị bài 13: Địa hình bề mặt Trái Đất.
	+ Đọc SGK trả lời các câu hỏi trong SGK.
	+ Tìm hiểu về núi, núi già khác núi trẻ ở điểm nào?
	+ Sưu tập tranh về các dạng địa hình trên bề mặt Trái Đất.