Giáo án dạy học tích hợp Ngữ văn 12 - Tiết 19: Tây Tiến (Tiết 1)

Tích hợp kiến thức địa lý,lịch sử

HS: Mở đầu bài thơ tác giả nhắc đến địa danh Sông Mã. Đây là một dòng sông của Việt Nam và Lào, có chiều dài 512km, trong đó phần trên lãnh thổ Việt Nam dài 410km.Sông bắt nguồn từ phía Nam tỉnh Điện Biên chảy theo hướng Tây Bắc- Đông Nam, qua huyện Sông Mã của tỉnh Sơn La, qua lãnh thổ Lào rồi tới tỉnh Thanh Hóa.

GV(cung cấp thêm kiến thức):Theo dân gian sông có tên là " Mã" vì dòng nước chảy siết như ngựa phi và đi qua miền địa hình cao nhất nước ta, lắm thác nhiều ghềnh. Nhưng theo nghiên cứu thì " Mã" trong Sông Mã là 1 từ Tiếng Việt cổ còn lưu lại trong phương ngữ Miền Trung có nghĩa là mẹ. Tên gọi của nó là Sông Lớn. Ở Lào, Sông Mã được gọi là " Nậm Mã" ( nậm là sông)

HS (rút ra kiến thức): Tác giả lựa chọn sông Mã là nơi khởi nguồn cho nỗi nhớ vì dòng sông trải dài khắp địa hình mà đoàn quân Tây Tiến đi qua, hay đây chính là chứng nhân cho hành trình hào hùng mà gian khổ của đoàn quân.

Gv: Nỗi nhớ được định hình qua những từ ngữ nào? Ý nghĩa của nó?

HS: cảm nhận

GV: bình thêm

 

doc18 trang | Chia sẻ: xuannguyen98 | Lượt xem: 651 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án dạy học tích hợp Ngữ văn 12 - Tiết 19: Tây Tiến (Tiết 1), để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng dụng kiến thức các môn Địa lý, lịch sử, giáo dục công dân để lí giải và làm sáng rõ những hình ảnh trong thơ và thực tiễn cuộc sống.
c. Về thái độ
 - Yêu mến và trân trọng hình tượng người lính trong kháng chiến chống Pháp.
 - Bồi dưỡng tình yêu quê hương, trách nhiệm của thế hệ trẻ với đất nước.
d.Năng lực hình thành: 
+ Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
+ Năng lực giải quyết tình huống đặt ra trong các văn bản.
+ Năng lực đọc hiểu thơ ca theo đặc trưng thể loại.
+ Năng lực trình bày suy nghĩ , cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của văn bản.
+ Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về nội dung và nghệ thuật của văn bản.
+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
2. Phương pháp
GV sử dụng kết hợp các phương pháp như: gợi mở, thảo luận nhóm, phân tích, phát vấn...
3. Chuẩn bị
GV: SGK, thiết kế bài giảng
HS: SGK, bài soạn
4. Tiến trình bài dạy
Gv giới thiệu bài mới:
Gv yêu cầu HS quan sát một hình ảnh.
Hỏi: Hình ảnh trên nói về sự kiện lịch sử nào? Diễn ra tại đâu?
Tích hợp Lịch sử địa phương: 
HS: Sự kiện ngày 22/12/1944- đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập tại rừng Trần Hưng Đạo thuộc xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, Tỉnh Cao Bằng.
Gv: Đội VNTTGPQ được thành lập- chính là tiền thân của quân đội Việt Nam sau này. Từ đây, quân đội của ta dần lớn mạnh cùng nhân dân làm nên những cuộc kháng chiến trường kì, anh dũng và hào hùng. 
Trong tiết học ngày hôm nay, Cô và các em sẽ cũng trở về những năm tháng hào hùng của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc qua một bài thơ được nhận xét là " đứa con đầu lòng hào hoa và tráng kiệt, không chỉ của thơ Quang Dũng mà là của cả nền thơ kháng chiến"- đó là bài thơ "Tây Tiến"
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cần đạt
 Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu kiến thức khái quát về tác giả, tác phẩm.
 GV:Dựa vào kiến thức về tác giả đã học trong SGK, em hãy trình bày những nét chính về nhà thơ Quang Dũng?
HS: trình bày những kiến thức cơ bản.
GV: Bổ sung kiến thức, hướng dẫn HS chốt các lượng kiến thức cơ bản trong SGK.
- Quang Dũng lấy tên của người con trai làm tên bút danh.
- Ông không phải là nhà thơ lớn trong văn học Việt Nam hiện đại nhưng được biết đến là một nhà văn độc đáo, tài hoa.
GV: Có nhà nghiên cứu đã nhận xét :" Nếu phải chọn 5 tác giả của thơ ca kháng chiến chưa chắc có tên Quang Dũng nhưng 5 bài thơ tiêu biểu chắc chắn có Tây Tiến". Nét tiêu biểu của bài thơ này ra sao? Mời một bạn trình bày những hiểu biết của bản thân về hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm?
HS : trình bày.
GV: Như vậy, bài thơ được hình thành trong những năm tháng không thể nào quên của cả dân tộc. Tất cả những cảm xúc của nhà thơ xuất phát từ đoàn quân Tây Tiến. Đoàn binh này có những nét gì đặc biệt mà khiến Quang Dũng không thôi nhớ về?
GV tổ chức hoạt động thảo luận nhóm theo phiếu học tập đã chuẩn bị sẵn.
HS: thực hiện
GV: đánh giá, nhận xét
HS thực hiện, tìm hiểu theo SGK.
Tích hợp kiến thức địa lý:
Giáo viên giới thiệu thêm trên bản đồ cho HS điạ bàn hoạt động của đoàn binh Tây Tiến
Tích hợp kiến thức lịch sử:
- Vì sao lại chọn địa phận trên để đóng quân?
HS: lí giải
Gv cung cấp thêm kiến thức lịch sử
 Phía biên giới Việt - Trung, hai tiểu đoàn lính Pháp do tên tướng A-léc-xăng-đri chỉ huy kéo từ Vân Nam (Trung Quốc) tiến vào Bắc Lào, tràn sang đánh chiếm tỉnh Lai Châu, đóng giữ Điện Biên Phủ. Chúng cấu kết với bọn thổ ti lang đạo phản động trong các dân tộc thiểu số, bắt tay với quân Tàu Tưởng, ra sức chống phá cách mạng, đàn áp, bóc lột thậm tệ dân nghèo. Sau Hiệp định sơ bộ ngày 6-3-1946, giặc Pháp đánh xuống Sơn La. ở Bắc Lào, chúng đánh chiếm vùng Xiêng Khoảng, kiểm soát dọc sông Mã. Tại Lai Châu, chúng đưa tên tay sai phản động Đèo Văn Long lên cầm đầu bộ máy ngụy quyền, trực tiếp chỉ huy quân ngụy địa phương. Đầu năm 1946, giặc Pháp và quân ngụy chiếm giữ Hát Lót, Mai Sơn, cho lính dù nhảy xuống Mộc Châu; lính bộ binh đánh gọng kìm từ Sơn La, Pa Háng xuống. Lực lượng khác của chúng đánh lên từ Xuân Mai, Hòa Bình, chợ Bờ, Suốt Rút, kiểm soát gắt gao đường số 6. Âm mưu thâm độc của thực dân Pháp là lập các xứ Thái, xứ Mường, xứ Mèo tự trị.
Xác định tầm quan trọng đặc biệt của địa bàn chiến lược miền Tây Bắc, nhận rõ âm mưu, thủ đoạn nham hiểm của địch muốn chiếm giữ vùng cao để khống chế, làm bàn đạp tấn công miền xuôi, chia rẽ dân tộc nhằm dễ bề cai trị nên Đoàn quân Tây Tiến đã ra đời.
Tích hợp kiến thức lịch sử:
-Gv cung cấp cho Hs cảm nhận bức ảnh chụp các thành viên trong đoàn quân Tây Tiến trong gian khó vẫn nở nụ cười; Những cảm nhận của nhân chứng sống của lịch sử bác Nguyễn Thị Thanh Liêm- trưởng ban liên lạc hội cựu chiến binh Tây Tiến.
GV ( hướng dẫn HS liên hệ kiến thức): Điều kiện sống gian khổ như trên giúp các em liên tưởng đến những vần thơ nào cũng đề cập đến sự thiếu thốn của những anh bộ đội cụ Hồ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp?
HS: liên hệ bài thơ Đồng chí- Chính Hữu
GV: Từ đây bài thơ " đã được khí phách của cả một thời đại ùa vào chắp cánh", Tây Tiến trở thành một trong những bài thơ đẹp nhất của thơ ca kháng chiến chống Pháp.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc- hiểu văn bản
 GV hướng dẫn HS đọc bài và hướng dẫn HS cảm nhận về cảm xúc chủ đạo của bài thơ.
HS: Cảm xúc chủ đạo là nỗi nhớ.
GV: lí giải thêm: Đó cũng là lí do khi mới ra đời bài thơ có tên là " Nhớ Tây Tiến" nhưng sau chính Quang Dũng đã nhận ra " Tây Tiến nhắc đến là đã thấy nỗi nhớ rồi, thế nên để chữ nhớ là thừa.
Gv: yêu cầu học sinh cung cấp kiến thức về bố cục của bài thơ.
HS thực hiện.
 GV hướng dẫn Hs khai thác văn bản.
GV yêu cầu HS quan sát văn bản của phần 1 trên màn hình, phân chia nội dung chính của đoạn thơ.
HS: 3 nội dung chính
- Khơi nguồn nỗi nhớ
- Nhớ về thiên nhiên.
- Nhớ về hình tượng người lính trên con đường hành quân.
Gv: Câu thơ đầu tiên được thể hiện theo hình thức câu gì? Ý nghĩa của nó?
HS: trả lời
GV: bình thêm: Âm "ơi" kéo dài như một âm thanh vang dội vào vách núi Tây Bắc và vọng lại ngân vang cả bài thơ.
Gv( Câu hỏi cho HS khá, giỏi): Theo em,vì sao tác giả lại chọn dòng sông Mã là nơi khơi nguồn cho nỗi nhớ của nhà thơ?
Tích hợp kiến thức địa lý,lịch sử
HS: Mở đầu bài thơ tác giả nhắc đến địa danh Sông Mã. Đây là một dòng sông của Việt Nam và Lào, có chiều dài 512km, trong đó phần trên lãnh thổ Việt Nam dài 410km.Sông bắt nguồn từ phía Nam tỉnh Điện Biên chảy theo hướng Tây Bắc- Đông Nam, qua huyện Sông Mã của tỉnh Sơn La, qua lãnh thổ Lào rồi tới tỉnh Thanh Hóa.
GV(cung cấp thêm kiến thức):Theo dân gian sông có tên là " Mã" vì dòng nước chảy siết như ngựa phi và đi qua miền địa hình cao nhất nước ta, lắm thác nhiều ghềnh. Nhưng theo nghiên cứu thì " Mã" trong Sông Mã là 1 từ Tiếng Việt cổ còn lưu lại trong phương ngữ Miền Trung có nghĩa là mẹ. Tên gọi của nó là Sông Lớn. Ở Lào, Sông Mã được gọi là " Nậm Mã" ( nậm là sông) 
HS (rút ra kiến thức): Tác giả lựa chọn sông Mã là nơi khởi nguồn cho nỗi nhớ vì dòng sông trải dài khắp địa hình mà đoàn quân Tây Tiến đi qua, hay đây chính là chứng nhân cho hành trình hào hùng mà gian khổ của đoàn quân.
Gv: Nỗi nhớ được định hình qua những từ ngữ nào? Ý nghĩa của nó?
HS: cảm nhận
GV: bình thêm
GV: Trong nỗi nhớ của nhà thơ, bức tranh rừng núi Tây Bắc được hiện lên như thế nào? Điều đó được thể hiện qua những biện pháp nghệ thuật đặc sắc ra sao?
GV: bình thêm: Kể ra một loạt tên các địa danh còn mang một ý nghĩa khác. Phải chăng gọi tên những địa danh trên mọi nẻo đường xa xôi của tổ quốc còn thể hiện tình yêu với đất nước. Đây là tình yêu chung của cả thời đại. Như một nhà thơ đã viết:
" Những tên làng tên núi tên sông
Những cái tên đọc lên như muốn khóc"
Tích hợp kiến thức địa lý:
Dựa vào kiến thức địa lý em hãy lí giải vì sao ở vùng biên giới Tây Bắc lại có sương dày đặc như vậy?
HS: Vì Tây Bắc có địa hình cao nên nhiệt độ thấp.
Gv: Qua kiến thức của bộ môn địa lí lớp 10 các em đã biết địa hình cao, dẫn đến nhiệt độ không khí thấp là một trong những điều kiện tạo ra sương mù. Mà sương mù thường xảy ra vào các tháng từ cuối mùa thu đến mùa xuân, nhiều và mạnh nhất và các tháng mùa đông. Đặc biệt ngày nay môi trường không khí càng ô nhiễm nên sương mù xảy ra nhiều và cường độ mạnh hơn.
GV: Hình ảnh đẹp nhưng khắc nghiệt. Điều đó được thể hiện rõ nét hơn khi Quang Dũng miêu tả về con dốc Tây Bắc.
GV: bình thêm
Tích hợp kiến thức địa lý:
Dựa vào kiến thức địa hình Tây Bắc đã học, em hãy lí giải vì sao Quang Dũng lại cảm nhận được " khúc khuỷu", " thăm thẳm"?
HS: Tây Bắc là nơi có địa hình cao nhất nước ta, địa hình bị chia cắt mạnh tạo thành các hẻm vực khe sâu.
GV( dẫn dắt): Như vậy, qua nỗi nhớ của Quang Dũng, địa hình Tây Bắc được hiện lên chân thực nhất. Còn đến câu thơ tiếp theo thì sao?
GV: Trong câu thơ thứ 6, tác giả sử dụng nghệ thuật nào đặc sắc? Ý nghĩa của nó?
GV( bình ): Cách nói đùa vui tinh nghịch,cùng trí tưởng tượng mạnh ,ẽ của người lính.Vẻ đẹp lãng mạn của người lính như nhà thơ Tố Hữu từng viết:
" Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
Bóng dài trên đỉnh dốc cheo leo
Núi không đè nổi vai vươn tới
Lá ngụy trang reo với gió đèo"
GV: Câu thơ thứ 7 sử dụng nhịp thơ như thế nào? Kết hợp với nghệ thuật đối ta như tưởng tượng được điều gì?
HS: miêu tả dáng hình của dốc núi.
Tích hợp kiến thức địa lý:
 GV yêu cầu HS lên bảng chỉ bản đồ địa hình miền Tây Bắc( đặc biệt vùng biên giới Việt-Lào) để hiểu hơn câu thơ của tác giả.
HS: Địa hình Tây Bắc hiểm trở, có nhiều khối núi và dãy núi cao chạy theo hướng Tây Bắc- Đông Nam.
Trong đó nổi bật nhất là dãy Hoàng Liên Sơn, Đặc biệt là có đỉnh Phăngxiphang được cao là nóc nhà của 3 nước đông dương với độ cao 3143m. 
GV: Câu thơ thứ 8 đối ngược hoàn tòan với câu thứ 7 về thanh điệu. Điều đó giúp các em hình dung ra điều gì?
HS: cảm nhận
GV: Những hình ảnh nào cho thấy những khó khăn mà người lính thị thành còn gặp phải giữ núi rừng Tây Bắc hùng vĩ?
GV: Qua đây, em có cảm nhận như thế nào về thiên nhiên Tây Bắc trong nỗi nhớ của nhà thơ?
HS: cảm nhận
Gv: rút ra nhận định
GV: trên nền thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ của Tây Bắc là hình ảnh của những người lính. Hình ảnh của họ hiện lên như thế nào?
HS: cảm nhận hình ảnh.
GV:( Bình giảng về hai cách hiểu hình ảnh " dãi dầu không bước nữa").Như vậy, họ không chỉ ngã xuống trước đạn bom của quân thù, mà còn ngã xuống ngay trên những con đường hành quân gian khổ.
GV: thế nhưng, để lại phía sau những gian khó, hi sinh mất mát, những người lính lại được sống trong không khí ấm áp của tình quân dân.
GV(bình giảng): cách diễn đạt độc đáo " mùa em": có thể hiểu là mùa lúa chín, mùa nếp thêm hay chính là mùa quân dân.
Sau bao khó khăn gian khổ, những người lính tạm dừng chân trên một bản làng nào đó quây quần bên một mâm cơm dẻo thơm. Nếp Mai Châu của đầu mùa càng thơm lại được trao từ tay của "em" như giảm bớt sự căng thăng, nghiệt ngã. Đúng là một không gian của:
" Nhà lá đơn sơ nhưng tấm lòng rộng mở
Nồi cơm nấu dở bát nước chè xanh
Ngồi vui kể chuyện tâm tình bên nhau"
 ( Hoàng Trung Thông)
Tích hợp kiến thức lịch sử:
 Giáo viên cung cấp cho học sinh bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi các đồng chí của đoàn binh Tây Tiến về việc cần đoàn kết với nhân dân, lời căn dặn của chủ tịch Hồ Chí Minh về tình quân dân thắm thiết
GV: Chắc chắn chỉ từ những bước đường nghỉ chân ngắn ngủi, mộc mạc mà ấm áp tình quân dân như thế sẽ tiếp thêm sức mạnh cho mỗi bước đường hành quân, cho cuộc chiến đấu với quân thù. Để sau này, khi kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Tố Hữu cũng từng khẳng định:
" Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn"
GV: Qua 14 câu thơ đầu, em có cảm nhận được điều gì?
HS: nhận xét 
Tích hợp môn giáo dục công dân
GV chốt kiến thức: Như vậy, sau một tiết học chúng ta đã cùng trở về với những năm tháng gian khó mà hào hùng, mất mát hi sinh mà đầy anh dũng của cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc, cùng hình ảnh thật đẹp của những anh lính cụ Hồ. Từ đây, mỗi chúng ta sẽ tự liên hệ với lòng yêu nước, trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay trong việc dựng xây và bảo vệ đất nước?
HS (liên hệ):Thế hệ trẻ ngày nay cần
- Luôn học tập, tu dưỡng để trở thành những con người có ích cho xã hội.
- Tìm hiểu và giữ gìn lịch sử của dân tộc.
- Tham gia nghĩa vụ quân sự khi tổ quốc cần.
- Tự hào về truyền thống quý báu của dân tộc....
GV: Như vậy, mỗi người có những hành động, việc làm cụ thể khác nhau nhưng tất cả đều thể hiện lòng yêu nước của mỗi người. Nếu như thế hệ cha anh đi trước đã thể hiện lòng yêu nước theo lời dạy của bác Hồ " Các vua Hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước" thì ngày nay mỗi thế hệ trẻ cần cố gắng, nỗ lực trong ngừng để dựng xây bảo vệ mọi miền đất từ đồng bằng, đến miền núi, từ các bản làng đến biên giới hải đảo xa xôi. Để mỗi ngày ta để được cất tiếng ngợi ca Đất Nước:
" Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi!"
 ( Tố Hữu)
Gv( tích hợp kỹ năng sống cho hs):
Đặc biệt, chúng ta may mắn và tự hào được sinh ra, lớn lên trên một trong những cái nôi của cách mạng.Trường THPT Nguyên Bình đã và đang tham gia bằng những việc làm cụ thể để giữ gìn và bảo tồn truyền thống đó- đặc biệt với khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt khu rừng Trần Hưng Đạo. Em hãy giới thiệu những việc làm cụ thể mà bản thân em và các bạn đã thực hiện?
HS:
 -giữ vệ sinh, trồng cây xanh.
 - Chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ huyện.
 - Thăm và tặng quà gia đình chính sách.
 - Giới thiệu với bạn bè trong và ngoài nước về di tích....
GV: Như vậy từ những việc làm nhỏ bé sẽ biến thành những hành động thiết thực để thể hiện trách nhiệm của thế hệ trẻ với đất nước:
" Đừng hỏi tổ quốc đã làm gì cho ta, mà tự hỏi ta đã làm gì cho tổ quốc hôm nay"
I. Tìm hiểu chung
Tác giả (1921-1988)
 - Tên thật: Bùi Đình Diệm.
 - Quê: Phượng Trì- Đan Phượng- Hà Tây( Nay thuộc Hà Nội).
- Ông là người đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn nhạc...Nhưng đuợc biết đến nhiều với tư cách một nhà thơ.
- Ông là một hồn thơ lãng mạn, tài hoa: nhà thơ của " Xứ Đoài mây trắng", thơ giàu chất nhạc, chất họa.
- Các tác phẩm chính: " Mây đầu ô" ( 1968), "Thơ văn Quang Dũng" (1988) 
Tác phẩm
Hoàn cảnh sáng tác
- Được rút từ tập thơ " Mây đầu ô"
- Bài thơ viết năm 1948 ở Phù Lưu Chanh( Hà Tây cũ) khi nhà thơ đã chuyển đơn vị khác và nhớ về đơn vị cũng là đoàn quân Tây Tiến.
b. Đặc điểm của đoàn quân Tây Tiến.
- Thành lập năm 1947, Quang Dũng là đại đội trưởng.
- Nhiệm vụ: Phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt Lào.
- Địa bàn hoạt động: từ Châu Mai, Châu Mộc qua Sầm Nứa vòng về qua phía Tây Thanh Hóa.
- Thành phần: Học sinh, sinh viên , dân lao động thành thị thuộc nhiều ngành nghề khác nhau.
- Điều kiện sống gia khổ thiếu thốn những tinh thần luôn hào hùng, lãng mạn, lạc quan.
II. Đọc- hiểu văn bản
Đọc và cảm nhận chung
Bố cục: 4 phần
- Phần 1: Nhớ con đường hành quân trên nền thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ mà thơ mộng.
- Phần 2: Nhớ những kỉ niệm ấm áp tình quân dân và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng.
- Phần 3: Nhớ hình tượng người lính Tây Tiến.
- Phần 4: Tấm lòng và sự gắn bó với Tây Tiến của nhà thơ.
Phân tích
Nhớ con đường hành quân trên nền thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, thơ mộng.
* Hai câu thơ đầu: Khơi nguồn nỗi nhớ
- Câu đầu: câu cảm thán+ thán từ ơi
Gợi lên một nỗi nhớ không kìm nén nổi trong lòng bật lên thành tiếng gọi thiết tha.
- Câu 2:
+"Nhớ": lặp lại 2 lần như một sự xác định và nhấn mạnh cảm xúc của cả bài thơ.
+" Nhớ chơi vơi": nỗi nhớ mênh mông, không định hình, dâng trào theo cảm xúc của nhà thơ.
Hai câu thơ đầu đầy ắp nỗi nhớ, bao trùm cả không gian và thời gian
*Bức tranh rừng núi Tây Bắc:
-Câu 3,4:
+ Nghệ thuật liệt kê các địa danh: Sài Khao, Mường Lát...gợi lên sự xa xôi, hẻo lánh hoang vu.
+H/ả: " Sương lấp đoàn quân mỏi": Sương dày đặc như muốn ngăn cản bước chân người lính
+H/ả: " Hoa về trong đêm hơi": người lính bắt gặp những cánh hoa rừng nở trong đêm.
- Những con dốc Tây Bắc:
 Câu 5: 
+ Điệp từ " dốc"
+ Từ láy: " khúc khuỷu", "thăm thẳm"
+ Thanh trắc
Chặng đường hành quân đầy khó khăn, quanh co, gấp khúc.
 Câu 6:
+ Từ láy:" Heo hút":Sự vắng lặng, hoang vu và độ cao của dốc.
+ Nhân hóa: " Súng ngửi trời": Độ cao của dốc và sự lạc quan, tinh nghịch của người lính.
 Câu 7: 
+ Nhịp 4/3
+ NT đối
Câu thơ như bẻ đôi thành hai vế, hình ảnh dốc núi vút lên đổ xuống rất nguy hiểm, tạo cảm giác rợn người.
Câu 8: Toàn thanh bằng: tạo ấn tượng về những ngôi nhà thấp thoáng sau làn mưa xa.
- Cảnh núi rừng hoang sơ, hùng vĩ:
+Tên miền đất lạ: Mường Hịch.
+ Thời gian liên tiếp, dàn trải: Chiều chiều, đêm đêm.
+ Tiếng thét dữ dội của thác dữ.
+ Sự rình rập của những con thú dữ.
Tăng vẻ hoang dã của miền đất dữ, sự nguy hiểm thường xuyên mà người lính phải đối mặt.
Vậy: Thiên nhiên Tây Bắc hiện lên hoang sơ mà hùng vĩ, thơ mộng mà cũng là những trở ngại lớn với bước đường hành quân của những người lính Tây Tiến.
* Nhớ về những người lính trên chặng đường hành quân:
- H/ả: " Dãi dầu không bước nữa": Người lính ngã xuống trên con đường hành quân.
-H/ả: " gục lên súng": hi sinh trong tư thế luôn sẵn sàng chiến đấu.
Sự hi sinh của những người lính trên con đường hành quân.
- Những chặng đường nghỉ chân ấm áp tình quân dân:
+ H/ả" cơm lên khói"
+H/ả " thơm nếp xôi" 
Nỗi nhớ da diết về những kỉ niệm êm dịu và ấm áp 
Tóm lại: Bằng bút pháp hiện thực và trữ tình, đoạn thơ đã dựng lại con đường hành quan giữa núi rừng Tây Bắc hiểm trở nhưng ấm áp tình người.
c. Luyện tập, củng cố
Bài tập 1:
GV yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành bản đồ tư duy thể hiện các nội dung chính của tiết học ( sản phẩm thể hiện tại phụ lục 3).
Bài tập 2:
GV giao đề tài thuyết trình 
Cảm nhận về hình tượng người lính.Qua đó trình bày trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay đối với đất nước.
HS: thảo luận, thực hiện.
GV: nhận xét, đánh giá.
( Sản phẩm thể hiện tại phụ lục 1 và video minh họa)
d. Hướng dẫn HS học bài ở nhà
- Học bài cũ: cần nắm được
+ Những nét chính về tác giả, tác phẩm, Đoàn quân Tây Tiến,
+ Học thuộc văn bản thơ.
+Nắm được bố cục của bài thơ.
+ Nắm được hình ảnh của người lính Tây Tiến trên con đường hành quân, thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ mà cũng nên thơ.
- Chuẩn bị bài mới: Tây Tiến ( Tiết 2)
Phụ lục 1:
KẾT QUẢ BÀI THUYẾT TRÌNH CỦA HS:
ĐỀ TÀI: Cảm nhận về hình tượng người lính. Qua đó, trình bày trách nhiệm 	 của thế hệ trẻ ngày nay đối với đất nước
	Kính thưa cô giáo và các bạn!
	Ngay từ đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân  Pháp, theo lời kêu gọi của vị cha già dân tộc: “Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”. Cả dân tộc Việt Nam đã xông pha lên đường và trở thành những đoàn vệ quốc quân ra đi vì sự tồn vong của đất nước. Trong những ngày tháng hào hùng đó, lớp lớp thanh niên ra trận theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”. Trên mặt trận chiến đấu gian khổ, hi sinh giữa sự sống và cái chết chỉ trong gang tấc, trong sâu thẳm tâm hồn người lính vẫn tràn đầy vẻ lãng mạn và hào hoa, vẫn ngời sáng tinh thần lạc quan, vẫn cháy bỏng khát vọng hạnh phúc và những giấc mơ đẹp. Hình ảnh Hà Nội với “dáng kiều thơm” là hình ảnh đẹp về người yêu và quê hương xứ sở đã trở thành nguồn động viên, sức mạnh cỗ vũ lớn đối với các chiến sĩ trên trận tuyến đánh quân thù, giúp người lính vượt lên hoàn cảnh để chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Giờ đây, Chiến tranh đã lùi xa vào dĩ vãng nhưng những năm tháng lịch sử hào hùng ấy vẫn còn đọng mãi trong kí ức thiêng liêng của mỗi người. Nhìn lại một thời “Máu và Hoa” của dân tộc, thế hệ trẻ chúng ta luôn tự hào về sự đóng góp lớn lao của anh bộ đội Cụ Hồ “Lớp cha trước, lớp con sau. Đã thành đồng chí chung câu quân hành”. Các anh đã cùng dân tộc Việt Nam đi qua những năm gian khổ, đã vượt qua một chặng đường đầy mưa bom, bão đạn, sống những ngày thiêng liêng nhất của dân tộc và dáng hình các anh mãi mãi trường tồn cùng đất nước, hiện hữu trong mỗi trái tim người Việt Nam và thế giới. Chúng em là những thế hệ may mắn được sinh ra khi đất nước đã được hòa bình	Chúng em là những học sinh của trường THPT Nguyên Bình luôn 

File đính kèm:

  • docTuan_7_Tay_Tien.doc
Giáo án liên quan