Giáo án bồi dưỡng Ngữ văn Lớp 8 - Năm học 2018-2019 - Trịnh Thị Ngọc Thủy

 khái niệm về từ tượng hình, từ tượng thanh.
2.2. Tìm từ tượng hình, từ tượng thanh trong đoạn trích sau đây và nêu ngắn gọn hiệu quả sử dụng:
 Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trông thật là thảm.
 Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! ... (Phạm Duy Tốn – Sống chết mặc bay, Ngữ văn 7, Tập 2)
II. §¸p ¸n:
Câu 1. (1,5 điểm)
1.1. Trợ từ, thán từ, tình thái từ có trong ngữ liệu:
- Trợ từ: đến
- Thán từ: chà
- Tình thái từ: làm sao, biết bao 
1.2. Xác định câu ghép và cho biết quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu ghép.
 Đôi bàn tay em hơ trên ngọn lửa ; bên tay cầm diêm, ngón cái nóng bỏng lên. 
à Các vế câu ghép có quan hệ đồng thời (hoặc tiếp nối) 
Câu 2. (2,0 điểm)
2.1. Khái niệm về từ tượng hình, từ tượng thanh:
- Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái, kích thướccủa sự vật, hiện tượng tự nhiên và con người.
- Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên và con người.
 2.2. Xác định từ tượng hình, từ tượng thanh và nêu ngắn gọn hiệu quả sử dụng.
 § Xác định:
- Đoạn trích có 3 từ tượng hình: lướt thướt, tầm tã, cuồn cuộn 
- Đoạn trích có 2 từ tượng thanh: bì bõm, xao xác 
 (HS tìm đúng 1-2 từ được 0,25đ; 3 từ được 0,5đ; 4 từ được 0,75đ; 5 từ được 1,0đ)
 § Tác dụng: Những từ tượng hình, tượng thanh trong đoạn văn đã gợi tả một cách chân thực sự khắc nghiệt, tàn phá, đe dọa của thiên nhiên và hình ảnh con người vất vả, gian khổ đương mình chống chọi lại.
4. Cñng cè:
 - GV hÖ thèng bµi.
 5. Hướng dẫn về nhà: 
 - Học sinh học bài,hệ thống lại kiến thức kì I.
 - Hoàn thành các bài tập.
 - Chuẩn bị các nội dung ôn tập của kì II.
Ngµy d¹y: 4/1/2019
ÔN TẬP HẾT CHƯƠNG TRÌNH
A. Môc tiªu bµi häc : 
- Cñng cè, më réng kiÕn thøc cho HS vÒ kiÕn thøc 3 ph©n m«n th«ng qua luyÖn tËp.
 - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi, nhËn biÕt, dïng tõ, ®Æt c©u. 
 - Bồi dưỡng tình yêu với môn học.
B. §å dïng, ph­¬ng tiÖn:
B¶ng phô, s¸ch tham kh¶o.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
 1. æn ®Þnh: 8D
 2. KiÓm tra bµi cò: không
 3. Bµi míi: 
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
*H§1: Giao nhiệm vụ ôn tập phần văn học
- H·y kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng v¨n b¶n ®· ®­îc häc theo thÓ lo¹i víi c¸c néi dung : 
Hs lµm . Gv gäi hs tr×nh bµy .
I . Néi dung «n luyÖn phÇn v¨n häc.
Tªn vb
ThÓ lo¹i –ptb®
§Ò tµi , chñ ®Ò
Néi dung chñ yÕu 
§Æc s¾c nghÖ thuËt 
Trong lßng mÑ 
Håi kÝ (trÝch) 
Tù sù xen tr÷ t×nh 
T×nh c¶nh khèn cïng cña ®øa trÎ må c«i cha , mÑ ë xa .
- Nçi ®au xãt cña chó bÐ Hång.
- T×nh yªu mmÑ cña chó bÐ .
- V¨n håi kÝ ch©n thùc .
-C¶m xóc tu«n trµo m·nh liÖt .
-So s¸nh míi mÎ , l¹ lÉm .
Tøc n­íc vì bê 
TiÓu thuyÕt
( trÝch ) 
Tù sù
Ng­êi n«ng d©n cïng khæ , bÞ ®Ò nÐn , ¸p bøc ®· bïng lªn .
Tè c¸o chÕ ®é tµn ¸n , bÊt nh©n , ca ngîi vÎ ®Ñp t©m hån , søc sèng tiÒm tµng cña ng­êi phô n÷ n«ng th«n .
- Kh¾c häa nh©n vËt vµ miªu t¶ hiÖn thùc mét c¸ch sinh ®éng , ch©n thùc .
L·o H¹c
TruyÖn ng¾n 
( trÝch ) 
 Tù sù xen tr÷ t×nh .
Mét ng­êi n«ng d©n nghÌo , giµu lßng tù träng .
Sè phËn bi th¶m cña ng­êi n«ng d©n cïng khæ .
- Nh©n phÈm cao ®Ñp .
- Ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt s©u s¾c.
 - C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn linh ho¹t, võa ch©n thùc võa ®Ëm chÊt triÕt lÝ tr÷ t×nh .
*H§2: Giao nhiệm vụ luyện tập
? H·y tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ ®o¹n v¨n : 
Hs tr×nh bµy. 
§o¹n v¨n trªn ®­îc t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt tù sù ®an xen miªu t¶ . NhiÒu ®éng tõ , tÝnh tõ diÔn t¶ hµnh ®éng tr¹ng th¸i ®· lµm næi bËt nçi khao kh¸t mÑ ®Õn ch¸y lßng .
 Qua ®ã gióp ng­êi ®äc c¶m nhËn ®­îc mét t×nh yªu tha thiÕt dµnh cho mÑ .
G/v nhËn xÐt .
Hs tr×nh bµy 
 H×nh ¶nh chÞ DËu hiÖn lªn lµ mét ng­êi phô n÷ giµu t×nhyªu th­¬ng con vµ cã søc ph¶n kh¸ng tiÒm tµng m¨nh liÖt .
 Khi cai lÖ nÐm anh DËu nh­ c¸i x¸c kh«ng hån vÒ , chÞ hÕt lßng ch¨m sãc .®­îc bµ cô hµng xãm cho b¸t g¹o, chÞ nÊu ch¸o, mang ra móc bµy la liÖt vµ qu¹t cho chãng nguéi. Råi chÞ rãn rÐn bª mét b¸t lín ®Õn chç anh: “ ThÇy em h·y cè ngåi dËy ¨n Ýt ch¸o cho ®ì xãt ruét” . Lêi nãi , hµnh ®éng cña chÞ thËt t×nh nghÜa .
 Khi thÊy cai lÖ xång xéc x«ng vµo , chị ra søc chèng ®ì ®Ó b¶o vÖ chång. Lóc ®Çu lµ chÞ hÕt søc nhÞn nhôc chÞ ®· liÒu m¹ng cù l¹i b»ng lÝ lÏ , b»ng hµnh ®éng .
 §o¹n chÞ chèng l¹i cai lÖ vµ ng­êi nhµ lÝ tr­ëng thËt ®Ñp .: hµnh ®éng th× nhanh gän døt kho¸t , t­ thÕ ngang tµng ng¹o nghÔ 
 Qua nh©n vËt chÞ DËu nhµ v¨n NTT thÓ hiÖn tÊm lßng tr©n träng, ngîi ca
- Hai c©u cuèi cña bµi Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c nh­ mét lêi tù nhñ , mét lêi tuyªn thÖ víi chÝnh m×nh trong lóc nguy nan . Nhµ th¬ t­ nhñ víi m×nh r»ng : khi m×nh cßn sèng lµ cßn chiÕn ®Êu , lóc ®ã bao nhiªu hiÓm nguy ®Òu kh«ng cã lµ g× c¶ .
 Trong c©u th¬ thø 7 , nhµ th¬ sö dông ®iÖp tõ : “ cßn” lµm ng­êi ®äc ph¶i ng¾t nhÞp mét c¸ch m¹nh mÏ . Qua ®ã chóng ta c¶m nhËn ®­îc mét ý chÝ s¾t ®¸ , mät b¶n lÜnh v÷ng vµng mµ g«ng cïm nhµ tï kh«ng thÓ nµo ®Ì bÑp . §«ng thêi to¸t lªn mét niÒm tin ,tinh thÇn l¹c quan vµo sù nghiÖp mµ m×nha ®· chän .
II. LuyÖn tËp 
1, Tr×nh bµy c¶m nhËn vÒ ®o¹n v¨n : “ MÑ t«i lÊy v¹t ¸o n©u thÊm n­íc m¾t cho t«i  khãc theo” . 
§©y lµ ®o¹n v¨n thÓ hiÖn hµnh ®éng cña bÐ Hång khi ®uæi theo xe mÑ .
2 : C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt chÞ DËu trong ®o¹n trÝch “ Tøc n­íc vì bê” ?
 3 :C¶m nhËn vÒ hai c©u cuèi cña bµi Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c 
4.Cñng cè: 
 - GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc.
 - NhËn xÐt tiÕt häc.
5.H­íng dÉn vÒ nhµ:
 - ¤n tËp tiÕp kiÕn thøc tiÕng viÖt vµ tËp lµm v¨n ®Ó giê sau tiếp tục ôn tập.
Ngµy d¹y: 4/1/2019
ÔN TẬP HẾT CHƯƠNG TRÌNH
A. Môc tiªu bµi häc : 
- Cñng cè, më réng kiÕn thøc cho HS vÒ kiÕn thøc 3 ph©n m«n th«ng qua luyÖn tËp.
 - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi, nhËn biÕt, dïng tõ, ®Æt c©u. 
 - Bồi dưỡng tình yêu với môn học. 
B. §å dïng, ph­¬ng tiÖn:
B¶ng phô, s¸ch tham kh¶o.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
 1. æn ®Þnh: 8D 
 2. KiÓm tra bµi cò: không
 3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
* Ho¹t ®éng 1 : Giao nhiệm vụ ôn tập tiếng Việt
- HS nªu l¹i c¸c kiÕn thøc TV ®· häc.
- GV nhÊn m¹nh 1 sè néi dung.
- HS cïng Gv lµm BT.
* Ho¹t ®éng 2: Giao nhiệm vụ ôn tập tập làm văn .
- GV nêu yêu cầu
- Hs lập dàn ý và trình bày
- Hs bổ sung.
- GV nêu yêu cầu Đề 2
- Hs lập dàn ý và trình bày
- Hs bổ sung.
- Gv nhận xét, đánh giá
I. TiÕng ViÖt : 
1. LÝ thuyÕt.
2. LuyÖn tËp :
 Bµi 1 : X¸c ®Þnh tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh trong c©u th¬ sau vµ gi¶i nghÜa tõ ®ã ?
 Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó
 L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ.
Bµi 2 : Cho ®o¹n v¨n :
 ( C« t«i... míi th«i - SGK/ 48)
a. X¸c ®Þnh tr­êng tõ vùng chØ hµnh ®«ng trong ®o¹n v¨n?
b. Nªu t¸c dông?
II. TËp lµm v¨n: 
V¨n tù sù.
V¨n thuyÕt minh: thuyÕt minh mét thø ®å dïng.
Bµi tËp:
Đề 1 : Giới thiệu chiếc áo dài Việt Nam
 MB: Giới thiệu khái quát về chiếc áo dài
 TB: Trình bày cấu tạo , đặc điểm , lợi ích của chiếc áo dài .
Hình dáng của áo dài như thế nào ? Áo dài được may bằng nguyên liệu gì ?May áo dài khác may các loại áo khác như thế nào ? Giới thiệu vài nét về nguồn gốc , xuất xứ của áo dài ?
Vị trí , ý nghĩa của chiếc áo dài đối với con người và nền văn hóa Việt Nam
Khẳng định áo dài là biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam.
 KB: Cảm nghĩ của em về chiếc áo dài
Đề 2: Thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam
 MB: Nêu một định nghĩa về chiếc nón lá Việt Nam
 TB: Nêu cấu tạo ,công dụng ,ý nghĩa của nón lá VN
Hình dáng
Nguyên liệu 
Cách làm
Nơi sản xuất
Các loại nón lá VN ( nón quai thao, nón cời )
Vùng nổi tiếng nghề làm nón (Huế, Quảng Bình , Hà Tây- Làng Chuông)
Tác dụng của nón trong cuộc sống con người VN
Có thể dùng làm quà tặng , múa nón( Vận dụng các bài thơ , bài hát về nón)
Nón là biểu tượng của người phụ nữ VN
 KB: Cảm nghĩ về chiếc nón lá VN
4.Cñng cè: GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc, ®äc 1 sè ®Ò mÉu.
5. H­íng dÉn vÒ nhµ:
 - ¤n tËp và hệ thống kiến thức.
 - Tìm tòi các dạng của văn thuyết minh, nắm vũng cách làm của từng dạng. 
Ngµy dạy : 4/1/2019
ÔN TẬP HẾT CHƯƠNG TRÌNH
A. Môc tiªu bµi häc:
 - GV gióp HS luyÖn mét sè dạng bài trong các ®Ò thi häc k× 1
 - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi thi: kÜ n¨ng lµm bµi tù luËn.
 - Th«ng qua giê «n tËp Gv hÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc träng t©m cÇn «n tËp, giáo dục tình yêu môn học.
B. §å dïng - Ph­¬ng tiÖn:
- N©ng cao v¨n 8
 - Bµi tËp tr¾c nghiÖm v¨n 8
 - SGK, SGV, SBT
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng:
 1. æn ®Þnh : 8D
 2. KiÓm tra bµi cò: Không
 3.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña Gv vµ Hs
Yªu cÇu cÇn ®¹t
- GV chÐp ®Ò.
- HS t×m hiÓu ®Ò vµ lµm.
- HS ch÷a ®èi chiÕu ®¸p ¸n cña c« gi¸o.
? Nêu tác hại của bao bì ni lông?
? Biện pháp hạn chế?
? Nêu thể loại, đối tượng thuyết minh?
? Tìm ý cho bài viết?
? Mở bài nêu ý gì?
? Thân bài trình bày ntn/ Gồm những ý gì?
? Kết bài nêu ý gì?
Đề 1:
Câu 1: (2 điểm)
Đọc thầm đoạn trích:
“...Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...”
 ( Lão Hạc – Nam Cao, sách ngữ văn 8, tập 1)
Tìm trong đoạn trích những từ thuộc trường từ vựng “Bộ phận cơ thể người”?
Chỉ ra từ tượng hình, từ tượng thanh có trong đoạn trích trên ?
 Xác định câu ghép trong đoạn trích ?
Câu 2: (2 điểm)
Học văn bản “Thông tin trái đất năm 2000” cho em suy nghĩ gì về tác hại của bao bì ni lông và biện pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông ?
Câu 3: (6 điểm)
Thuyết minh về một loài hoa trong ngày tết cổ truyền của dân tộc.
II. §¸p ¸n:
Câu 1( 2 điểm)
a) Những từ thuộc trường từ vựng “ Bộ phận cơ thể người” có trong đoạn trích Lão Hạc của Nam Cao là: măt, đầu, miệng. 
b) Những từ tượng hình, từ tượng thanh có trong đoạn trích: 
Từ tượng hình: co rúm, ngoẹo, móm mém. 
Từ tượng thanh: hu hu . 
c) Câu ghép trong đoạn trích: 
“ - Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít”.
 Câu 2: (2 điểm)
*Nội dung:
 Nêu tác hại của bao bì ni lông : 
- Cản trở quá trình sinh trưởng, làm tắc nghẽn các ống dẫn nước thải 
- Làm tăng khả năng ngập lụt, lây truyền dịch bệnh, làm chết các vi sinh vật. (0,5 điểm)
- Gây tác hại cho não, ung thư phổi , chất đi- ô- xin gây ngộ độc, khó thở, 
nôn ra máu. (0,5 điểm)
* Biện pháp hạn chế: 
-Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông, cùng nhau giảm thiểu chất thải ni lông, đựng bằng giấy, lá. Tuyên truyền tác hại của bao bì ni lông cho mọi người biết. (0,5 điểm)
- Cùng nhau hành động: “Một ngày không dùng bao bì ni lông”. (0,5 điểm)
Câu 3 (6 điểm)
*Yêu cầu cần đạt 
1 Thể loại : Văn thuyết minh
Đối tượng thuyết minh: loài hoa ngày tết( hoa mai hoặc hoa đào)
2 Kiến thức về đối tượng:
Nêu đặc điểm về loài hoa: Thân ,cây, rễ, lá, cành.
- Sự phát triển của nó.
- Loài hoa có ý nghĩa gì trong cuộc sống tinh thần con người.
3 Bố cục: 3 phần
a)Mở bài: 
Giới thiệu chung về một loài hoa ngày tết.
b) Thân bài: 
- Nêu quá trình phát triển của loài hoa, trồng, chăm sóc, phát triển.
- Đặc điểm chung của loài hoa, c«ng dông cña loµi hoa. 
- Mọi người chơi hoa ngày tết,vì hoa đào đem lại sự may mắn, phúc lộc đầu năm.
- Tình cảm gắn bó với loài hoa.. 
c) Kết bài: 
Nhấn mạnh vẻ đẹp của loài hoa trong cuộc sống tinh thần của người Việt Nam.
Như hoa đào là biểu tượng những đức tính, tâm hồn cao đẹp của con người Việt Nam, góp phần tô sắc xuân vui tươi đầm ấm.
4)Thuyết minh rõ ràng, dễ hiểu, mạch lạc.
4. Cñng cè:
 - Nêu lại khái niệm văn thuyết minh?
- Trình bày các phương pháp thuyết minh?
 5. Hướng dẫn về nhà
 - Häc sinh học bµi.
 - Tiếp tục ôn các dạng bài của văn bản thuyết minh.
 - Viết một trong hai đề trên thành bài hoàn chỉnh.
Ngày dạy : 11/01/2019
Tiết 49:
ÔN TẬP: VĂN THUYẾT MINH 
VÀ PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
A. Mục tiêu bài học: 
 Giúp HS
- Kiến thức: Củng cố các kiến thức về văn bản thuyết minh: khái niệm, cách làm bài, phương pháp...
- Kĩ năng: Rèn kĩ năng làm bài văn thuyết minh.
- Tư tưởng: Giáo dục học sinh có ý thức tự giác học tập, vận dụng các kiến thức vào bài làm và thực tiễn.
B. Đồ dùng – phương tiện: 
 Sách tham khảo, bảng phụ
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
1. Ổn định: kiểm tra sĩ số 8D
2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ:
3. Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
* Ho¹t ®éng 1: Ôn tập lý thuyÕt
?ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh?
?Cho vÝ dô vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh d· häc?
?Tri thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu g×?
?Muèn v¨n b¶n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc th× c¸ch tr×nh bµy ng«n ng÷ ra sao?
?ThÕ nµo lµ ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh?
?Muèn lµm tèt mét v¨n b¶n thuyÕt minh,ng­êi viÕt cÇn ph¶i lµm g×?
?Trong v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo?
?Nªu ®Þnh nghÜa vµ t¸c dông cña tõng ph­¬ng ph¸p?
?Tr­íc khi lµm bµi v¨n thuyÕt minh,cÇn ph¶i lµm g×?
?Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu nµo?
?Bè côc bµi v¨n thuyÕt minh gåm mÊy phÇn? Nªu néi dung cña mçi phµn?
* Ho¹t ®éng 2: Giao nhiệm vụ luyện tập
- Gv yêu cầu HS lập dàn ý cho đề bài: giới thiệu về thể thơ lục bát.
HS lập dàn ý chi tiết:
- Nhóm 1: mở bài
- Nhóm 2,3: thân bài
- Nhóm 4: kết bài
- Đại diện các nhóm trình bày
- Hs nhận xét, bổ sung
- Gv nhận xét, góp ý, đánh giá.
I. LÝ thuyÕt:
1. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n thuyÕt minh?
- V¨n b¶n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông ttrong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc (kiÕn thøc) vÇ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n cña c¸c hiÖn t­îng vµ sù vËt trong tù nhiªn vµ x· héi b»ng ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch.
VD: V¨n b¶n ¤n dÞch thuèc l¸ hay C©y dõa B×nh §Þnh.
- Tri thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn kh¸ch quan,x¸c thùc vµ h÷u Ých cho con ng­êi.
- Muèn v¨n b¶n thuyÕt minh hay vµ thuyÕt phôc ,cã gi¸ trÞ ph¶i:
+ Tr×nh bµy râ rµng vµ hÊp dÉn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®èi t­îng thuyÕt minh.
+ Ng«n ng÷ sö dông ph¶i c« ®äng,chÝnh x¸c,chặt chÏ, sinh ®éng.
2. Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh:
- Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh lµ vÊn ®Ò then chèt cña bµi v¨n thuyÕt minh ®Ó biÕt lùa chän th«ng tin nµo, lùa chän sè liÖu nµo ®Ó thuyÕt minh vÒ vËt,hiÖn t­îng.
- Ng­êi viÕt cÇn quan s¸t vµ t×m hiÓu kÜ sù vËt,hiÖn t­îng cÇn ®­îc thuyÕ minh, nhÊt lµ ph¶i n¾m ®­îc b¶n chÊt,®Æc tr­ng cña chóng ®Ó tr¸nh sa vµo tr×nh bµy nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng tiªu biÓu.
- §Ó bµi v¨n thuyÕt minh cã tÝnh thuyÕt phôc,dÔ hiÓu,s¸ng râ,ng­êi ta cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh nh­: ®Þnh nghÜa,gi¶i thÝch,dïng sè liÖu,so s¸nh
a.Ph­¬ng ph¸p ®Þnh nghÜa,gi¶i thÝch:
b.Ph­¬ng ph¸p liÖt kª:
c.Ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô:
d.Ph­¬ng ph¸p dïng sè liÖu:
e.Ph­¬ng ph¸p so s¸nh:
g.Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i,ph©n tÝch
3.C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh:
- §Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh cÇn x¸c ®Þnh râ yªu cÇu cña ®Ò.T×m hiÓu kÜ dèi t­îng cÇn thuyÕt minh, x¸c ®Þnh râ ph¹m vi tri thøc vÒ ®èi t­îng ®ã, sö dông ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh thÝch hîp.
+ Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cao,dÔ hiÓu.
-Bè côc: Gåm ba phÇn:
+MB: Giíi thiÖu ®èi t­îng cÇn thuyÕt minh.
+TB: Gåm cã nhiÒu ý,s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh.
Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm,cÊu t¹o,lîi Ých cña ®èi t­îng
+KB: Bµy tá th¸i ®é víi ®èi t­îng.
II. LuyÖn tËp:
A. Mở bài: giới thiệu về thể thơ lục bát
 Chúng ta đã được học rất nhiều thể thơ trong các sách văn học. Việt Nam ta có các thể thơ phổ biến như: song thất lục bát, thơ thất ngôn tứ tuyệt, thơ thất ngôn bát cú, thơ thất ngôn bát cú đường luật, Các bài thơ nổi tiếng như: Việt Bắc của Tố Hữu, Khi tu hú của Tố Hữu, . Thể thơ lục bát là một thể thơ truyền thống và lâu đời của Việt Nam. Thể thơ này dễ làm và dễ hiểu nên nhiều người hướng tới thể thơ này.
B. Thân bài: thuyết minh về thể thơ lục bát
1. Nguồn gốc thể thơ lục bát:
- Thể thơ lục bát có từ rất lâu đời
- Lục bát là một trong hai thể loại thơ chính của Việt Nam
- Thơ lục bát ở Việt Nam được truyền bá qau bao đời và phát triển hàng trăm năm nay.
- Thơ lục bát đã thấm đẫm tâm hồn người Việt chúng ta vì đó là thể thơ trong ca dao, đồng dao và các bài ru con.
- Ngày nay thơ lục bát vẫn được các nhà thơ hiện đại tiếp thu, hoàn chỉnh
- Thơ lục bát rất giản dị về quy luật, dễ làm, thường dùng để diễn tả những cung bậc cảm xúc khác nhau trong tâm hồn con người.
2. Đặc điểm thơ lục bát:
- Thơ lục bát gồm 2 câu trở lên, 2 câu thơ ghép lại thành một cặp câu
- Trong 1 cặp câu, thì câu đầu 6 chữ và câu sau là 8 chữ
- Xen lẫn giữa câu lục là câu bát, giữa câu bát là câu lục
- Số câu trong bài thơ lục bát không giới hạn
- Khi làm thơ phải tuân thủ quy luật của thơ
3. Quy luật làm nên bài thơ lục bát:
- Số câu: tối thiểu là hai câu và không giới hạn
- Sắp xếp các tiếng trong câu: các tiếng chẵn 2, 4, 6 ,8 phải đúng luật
+ Câu lục : B – T – B
+ Câu bát : B – T – B – B
Các tiếng lẻ không cần đúng luật
- vần: tiếng thứ 6 trong câu lục phảo vần với tiếng thứ 6 trong câu bát, Tiếng thứ 8 câu bát mở ra một vần mới, vần này vần với tiếng thứ 6 của câu lục và tiếng thứ 6 câu bát tiếp theo. Các vần này thường là thanh bằng.
- Nhịp của thơ lục bát:
 Câu lục : nhịp 2/2/2 ; 2/4 ; 3/3
 Câu bát : 2/2/2 ; 4/4 ; 3/5 ; 2/6.
C. Kết bài: ý nghĩa của thơ lục bát
- Thơ lục bát duyên dáng, kín đáo, mang tính chất phương Đông
- Thơ lục bát đã giữ cho mình luôn có cái vẻ nền nã.
- Ngày nay thể lục bát vẫn là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
4.Cñng cè:
- Gi¸o viªn kh¾c s©u kiÕn thøc träng t©m trong bµi
5. Hướng dẫn về nhà:
- Häc kÜ lÝ thuyÕt vµ nắm vững các dạng bài.
- Viết hoàn chỉnh đoạn mở bài và kết bài của đề bài: giới thiệu về thể thơ lục bát
Ngày dạy : 11/01/2019
Tiết 50:
ÔN TẬP: VĂN THUYẾT MINH 
VÀ PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH
A. Mục tiêu bài học: 
 Giúp HS
- Kiến thức: Củng cố các kiến thức về văn bản thuyết minh: khái niệm, cách làm bài, phương pháp...
- Kĩ năng: Rèn kĩ năng làm bài văn thuyết minh.
- Tư tưởng: Giáo dục học sinh có ý thức tự giác học tập, vận dụng các kiến thức vào bài làm và thực tiễn.
B. Đồ dùng – phương tiện: 
 Sách tham khảo, bảng phụ
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
1. Ổn định: kiểm tra sĩ số 8D
2. Kiểm tra bài cũ: 
? Kể tên các phương pháp thuyết minh và các dạng bài thuyết minh thường gặp?
3. Bài mới:
Ho¹t ®éng cña GVvµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
*Ho¹t ®éng 1: Giao nhiệm vụ ôn tập lý thuyết- dạng bài thuyết minh về tác giả, tác phẩm văn học
- Nhóm 1, 2 : Nhắc lại dàn bài thuyết minh về tác giả văn học.
- Hs nhận xét, bổ sung
- Nhóm 3, 4: Nhắc lại dàn bài thuyết minh về tác phẩm văn học
- Hs nhận xét,bổ sung
* Hoạt động 2: Giao nhiệm vụ luyện tập
- Lập dàn ý chi tiết cho đề sau: Giới thiệu về tác giả Nguyên Hồng và đoạn văn bản Trong lòng mẹ
- Nhóm 1: Viết mở bài
- Nhóm 2, 3: lập dàn ý cụ thế phần thân bài.
+ Nhoms: tác giả
+ Nhóm 3: tác phẩm 
- Nhóm 4: Viết kết bài
- Hs các nhóm làm việc tích cực, trình bày sản phẩm cuả nhóm.
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung
- Gv nhận xét, đánh giá
I. Lý thuyết
* Dàn bài thuyết minh về một tác giả, tác phẩm văn học
A. Thuyết minh về một tác giả văn học:
Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả.
Thân bài:
a. Giới thiệu về tiểu sử (Cuộc đời)
- Họ, tên thật, bút danh khác, năm sinh, năm mất, quê quán
- Gia đình, trình độ học vấn, cá tính (nếu có)
- Những yếu tố ảnh hưởng tới sự nghiệp văn chương (ảnh hưởng của gia đình, quê hương)
2. Sự nghiệp:
- Sự nghiệp chính trị (Cách mạng) – Nếu có
- Sự nghiệp văn chương:
+ Nội dung và đề tài sáng tác.
+ Quan điểm nghệ thuật (sáng tác), đặc điểm phong cách.
+ Các chặng đường sáng tác và các tác phẩm tiêu biểu ở mỗi chặng.
3. Vai trò, vị trí, sự đóng góp của tác giả đối với văn học, với xã hội.
Kết bài: Thái độ, đánh giá về tác giả. Khẳng định vị trí của tác giả trong trong giai đoạn, thời kì văn học hay trong lòng độc giả.
B. Thuyết minh về một tác phẩm văn học:
Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác phẩm(vị trí của tác phẩm trong sự nghiệp sáng tác của tác giả; trong văn học)
Thân bài:
1. Giới thiệu đôi nét về tác giả.
2. Giới thiệu về hoàn cảnh sáng tá