Đề thi vào 10 môn: Ngữ văn

MÃ KÍ HIỆU 
ĐỀ THI VÀO 10
Năm học 2015-2016
Môn: Ngữ Văn
Thời gian làm bài: 120 phút
( Đề thi gồm 09 câu, 01 trang)
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm):
 	Đọc phần trích sau và trả lời các câu hỏi ( từ câu 1- câu 4) bằng cách chọn một chữ cái đứng trước phương án đúng.
          “ Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi[]. Và cái lần đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc”
	( Trong lòng mẹ- Ngữ văn 8)
Câu 1. Đoạn văn trên được trích từ tác phẩm nào?
	A. Lão Hạc	B. Tắt Đèn
	C. Tôi đi học	D. Những ngày thơ ấu
Câu 2. Tác giả của đoạn trích trên là ai?
A. Nguyên Hồng 	B. Nam Cao
C. Thanh Tịnh	D. Ngô Tất Tố
Câu 3. Những câu văn trên sử dụng phép tu từ nào để diễn tả các trạng thái tình cảm của bé Hồng đối với người mẹ của mình?
A. Nhân hoá	B. So sánh
C. Tương phản	D. Ẩn dụ
Câu 4. Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên là gì?
	A. Miêu tả	B. Tự sự
	C. Nghị luận	D. Biểu cảm.
Câu 5. (0,5 điểm) Trình bày nội dung của câu văn sau :
 	“Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.”
Câu 6. (0,5 điểm) Nêu tác dụng của bện pháp tu từ so sánh trong đoạn văn trên?
Câu 7. (1,0 điểm) Từ đoạn trích trên em hãy nêu một vài suy nghĩ về tình cảm của mình dành cho mẹ?
II/ Tập làm văn (7điểm)
Câu 1.(3 điểm ) Cảm nhận của em về vẻ đẹp của khổ thơ sau:
	 "Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
 Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về."
Câu 2: Hình ảnh ba cô gái thanh niên xung phong phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn trong những năm chống Mĩ qua truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
MÃ KÍ HIỆU
(PHẦN NÀY DO SỞ GDĐT GHI)
ĐÁP ÁN ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN
Năm học 2015-2016
Môn Ngữ Văn 
 (Hướng dẫn chấm gồm. 03 trang)
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm):
- Từ câu 1- 4 mỗi ý đúng được 0,25 điểm.
Câu
1
2
3
4
Đáp án
D
A
B
A
Câu 5. (0,5 điểm):
Học sinh cần phải trình bày được nội dung sau:
- Câu văn trên đã thể hiện sự căm hờn dữ dội của bé Hồng trước những cổ tục phong kiến đã đày đoạ người mẹ của mình.(0,5 điểm)
Câu 6. (0,5điểm):
Học sinh cần phải trình bày được tác dụng của phép so sánh.:
- Làm cho đoạn văn thêm sinh động, chân thực, thể hiện nỗi căm tức của bé Hồng đang lên đến đỉnh điểm, những cổ tục của xã hội phong kiến đã làm cho mẹ con Hồng phải xa nhau, đã đẩy mẹ Hồng đến con đường bất hạnh. Qua đó, nói lên lòng kính yêu mẹ của bé Hồng...( 0,5đ) 
Câu 7. (1,0 điểm):
 Học sinh trình bày được suy nghĩ về tình cảm mình dành cho mẹ..(1,0 điểm)
- Lòng hiếu thảo với mẹ.
- Kính yêu, tôn trọng mẹ.
- Luôn tin tưởng vào mẹ.
=> Mẹ luôn là bến đỗ bình an và vững chắc cho mỗi con người trong trong suốt hành trình dài rộng của cuộc đời
Phần II. Làm văn 
 Câu 1 ( 3 điểm )
Tiêu chí
 Yêu cầu cần đạt 
Thang điểm 
Hình thức
-Viết đúng kiểu bài nghị luận văn học về một đoạn thơ , bài viết có bố cục rõ ràng , hệ thống luận điểm chặt chẽ 
- Diễn đạt lưu loát , câu chữ đúng văn phạm 
(0,5 đ)
Nội dung
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng đạt chuẩn kiến thức sau :
1.Giới thiệu 
- Vài nét về tác giả Hữu Thỉnh và bài thơ "Sang thu"
- Vị trí của khổ thơ và nội dung cảm xúc khái quát.
2. Cảm nhận 
a.Giới thiệu khái quát về bài thơ:thể thơ tự do, giọng điệu nhẹ nhàng sâu lắng giàu chất suy tư, gồm 3 khổ thơ thể hiện cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước khoảnh khắc giao mùa.
b/ Cảm nhận về bức tranh thu
- HS phân tích được các tín hiệu nghệ thuật như từ ‘bỗng”, “hương ổi” ‘gió se’, ác động từ “phả” hình ảnh sương được nhân hóa sương, từ láy “chùng chình” , tình thái từ hình nhưđể thấy được những tín hiệu báo thu về giản dị mà đầy gợi cảm: 
* Cảnh thu:
+ Hương ổi, thứ hương thơm quê mùa, dân dã không nồng nàn. Đó là thứ hương dìu dịu, nhè nhẹ, đơn sơ, mộc mạc, đồng nội, rất quen thuộc của quê hương Bắc Bộ
+ Gió se mang chút hơi lạnh, còn được gọi là gió heo mây- đặc trưng của mùa thu mang theo cả mùi hương ổi thơm nồng
+ Một hình ảnh sương đầy ấn tượng. Sương được cảm nhận như một thực thể hữu hình có sự vận động – một sự vận động chậm rãi cùng với từ láy “chùng chình” gợi lên nhiều liên tưởng. 
* Tình thu:
+ Niềm vui ngỡ ngàng, ngạc nhiên – “bỗng” , từ bao giờ nhỉ, thu về? Tất cả đến với tác giả nhẹ nhàng, mà đột ngột quá, thu về với đất trời quê hương, với lòng người mà không hề báo trước. 
+ Một cái tôi nhạy cảm tinh tế trong cách cảm nhận có một chút ngỡ ngàng rối ấy.
+ Một cái tôi vẻ như mơ hồ và có chút bâng khuâng; “hình như”.
3/Đánh giá
- Thể thơ năm tiếng, giọng thơ lắng sâu, hình ảnh thơ đẹp, bình dị, cách cảm nhận tinh tế, mạch cảm xúc thơ từ ngỡ ngàng đến bâng khuâng.
- Những tín hiệu thu về thật đẹp gợi cảm đầy ấn tượng, một hôn thơ tinh tế với tình yêu thiên nhiên tha thiết
0.25 đ
1. đ
1 đ
0.25 đ
Tổng 
3 điểm 
Câu 2: 
Tiêu chí
Yêu cầu cần đạt
Thang điểm
Hình thức
Bố cục rõ ràng, hệ thống luận điểm chặt chẽ, đúng kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.
0,25
Diễn đạt lưu loát, câu chữ đúng văn phạm.
0,25
Nội dung
* Có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt chuẩn nội dung sau:
I. Giới thiệu.
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
- Giới thiệu yêu cầu bài
0,25
0,25
Cuộc sống hàng ngày:
- Ba cô gái làm một tổ trinh sát mặt đường: Nho, Phương Định và chị Thao. Họ ở trong một chiếc hang dưới chân cao điểm. Ở đó, máy bay giặc Mĩ đánh phá dữ dội. Đường bị đánh “ lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn”. Tưởng như sự sống bị hủy diệt” không có lá xanh” hai bên đường, “ thân cây bị tước khô cháy”. Có biết bao thương tích vì bom đạn giặc” Những rễ cây nằm lăn lóc, ngổn ngang những hòn đá to, một vài thùng phi hoặc thành ô tô méo mó, han rỉ nằm trong đất.”
- Công việc của họ vô cùng nguy hiểm và gian khổ. Khi có bom nổ thì chạy lên cao điểm đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, nếu cần thì phá bom. Họ bị bom vùi luôn. Thần chết “ lẩn trong ruột những quả bom”. Thần kinh căng như chão. Trong lúc đơn vị thanh niên xung phong thường “ ra đường vào lúc mặt trời lặn, và làm việc có khi suốt đêm” thì tổ trinh sát lại” chạy trên cao điểm cả ban ngày” dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về hang, cô nào cũng chỉ thấy “ hai con mắt lấp lánh”, “ hàm răng lóa lên” khi cười, khuôn mặt thì lem luốc.
	Trong kháng chiến chống Mĩ, ở cả hai miền Nam, Bắc của tổ quốc đã có hàng vạn, hàng triệu chàng trai lên đường ra trận, với dũng khí và quyết tâm” Đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy nhào” để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Tiền tuyến vẫy gọi, hàng ngàn hàng vạn cô gái mang chí khí bà Trưng, bà Triệu xung phong ra tiền tuyến. Con đường chiến lược Trường Sơn huyền thoại được làm nên bằng xương máu, mồ hôi và bao sự tích phi thường của những người con gái Việt Nam anh hùng.
2. Một trận đánh như bao trận đánh.
- Những ngôi sao xa xôi đã ghi lại một cách chân thực chiến tích thầm lặng của tổ trinh sát mặt đường qua miêu tả kĩ lưỡng một lần phá bom của ba cô ở trên cao điểm. 
+ Trọng điểm đang chìm trong mưa bom bão lửa, cảnh tượng chiến trường trở lên” vắng lặng đến phát sợ”. Cảnh vật bị hủy diệt:” cây sơ xác, đất nóng, khói đen vật vờ từng cụm. Hoàn cảnh khốc liệt đó thử thách cao độ lòng gan dạ sự bình tĩnh. 
+ Giọng Phương Định kể cất lên dõng dạc, nổi bật tinh thần sẵn sàng đón nhận nhiệm vụ:” tôi, một quả bom trên đồi. Nho, hai quả dưới lòng đường. Chị Thao một quả dưới chân hầm Ba-ri-e cũ”. 
+ Các chiến sĩ vẫn bình tĩnh tiến vào trận đánh” đàng hoàng mà bước tới”. Các cô quan sát kĩ trận địa, quan sát quả bom để phân tích phán đoán cách phá” quả bom có hai vòng tròn màu vàng nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống đất. Thần chết đang đợi chờ, vỏ quả bom nóng”. Định dùng lưới xẻng đào đất, có lúc lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Có lúc Định” rùng mình” vì cảm thấy tại sao mình làm quá chậm thế! Hai mươi phút đã trôi qua.
+ Mỗi một khi tiếng còi thổi là khi các chiến sĩ hiệp đồng châm ngòi nổ. Đó là khoảnh khắc đối mặt với thần chết. Nhưng sự gan dạ phi thường của các cô gái đã chiến thắng: Tiếng còi chị Thao rúc lên. Định cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi vào dây mìn, cố khỏa đất rồi chạy nhanh về chỗ nấp Tiếng còi của chị Thao lại thổi lên. Quả bom nổ. Ba tiếng nổ nữa tiếp theo. Mảnh bom xé không khí. Đất rơi lộp bộp.
+ Nguy hiểm,căng thẳng không thể kể xiết: Bom nổ váng óc, ngực đau nhói, đôi mắt cay mãi mới mở ra được. Mồ hôi thấm vào môi, cát lạo xạo trong miệng. Họ đã chiến thắng bằng lòng gan dạ, sự hiệp đồng chặt chẽ, bằng tinh thần lạc quan đầy kiêu hùng: Chị Thao vấp ngã, vết sẹo 
Bóng lên, mảnh dù bay trên lưng, chị cười,”răng trắng, đôi mắt mở to”. Nho bị thương. Bom nổ, hầm sập. Chị Thao và Định phải moi đất, bế Nho lên. Máu túa ra, ngấm vào đất. Chị Thao nghẹn ngào, Định rửa vết thương cho Nho, tiêm thuốc cho Nho, pha sữa cho Nho Rồi chị Thao giục:”Hát đi, Phương Định, mày thích bài gì nhất, hát đi!”. Đó là cuộc sống chiến đấu thường nhật của họ.
+Lòng yêu nước, tinh thần vì miền Nam, vì cuộc chiến đấu đã khiến các nữ thanh niên xung phongquên nghĩ đến thương vong: Mỗi ngày, tổ trinh sát mặt đường phá bom đến năm lần; ngày nào ít: ba lần. Phương Định cho biết :”Tôi có nghĩ đến cái chết. Nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể”
3.Đánh giá, khái quát.
- Đoạn văn tả cảnh phá bom trên cao điểm là đoạn văn xuất sắc nhất trong truyện Những ngôi sao xa xôi. Lê Minh Khuê đã sử dụng bút pháp nghệ thuật nghiêm ngặt tái hiện lại cảnh phá bom vô cùng nguy hiểm, dựng lên một tượng đài về khí phách anh hùng lẫm liệt của tổ trinh sát mặt đường. Chị Thao, Nho và Phương Định đã sáng ngời lên trong khói lửa bom đạn.
- Chiến công thầm lặng của họ bất tử với năm tháng và lòng người. Tổ quốc và nhân dân có bao giờ quên những nứ anh hùng Ngã Ba Đồng Lộc, những nữ anh hùng trên con đường chiến lược Trường Sơn.
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
 III. Kết bài.
- Chiến tranh đã qua đi. Sau ba thập kỉ, đọc truyện Những ngôi sao xa xôi, ta như được sống lạinhưng năm tháng hào hùng của đất nước. Tên tác phẩm là Những ngôi sao xa xôi. Mỗi ngôi sao trên bầu trời kia là một đôi mắt của những người con gái trong những đêm mở đường ra tiền tuyến. Đôi mắt của Phương Định, của Nho, của Thao, của hàng vạn cô thanh niên xung phong trên những cao điểm, những trọng điểm của con đường chiến lược Trường Sơn, và trái tim rực đỏ của họ, của những người con gái Việt Nam hùng là Những ngôi sao xa xoi mãi mãi lung linh, tỏa sáng.
0,25
0,25
Tổng
4,0