Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện đợt 1 môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Năm học 2015-2016 - Đề 7 (Có hướng dẫn chấm)

UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
----------------
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI 
Năm học 2015 - 2016
MÔN: GDCD LỚP 9
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1:(1,5 điểm)
 a/ Nhà nước ta từ khi ra đời đến nay đã ban hành mấy Hiến pháp? Thời gian và bối cảnh ra đời của từng Hiến pháp? 
 b/ Căn cứ vào đâu để khẳng định: Hiến pháp là đạo luật cơ bản của nhà nước và có hiệu lực pháp lý cao nhất?
Câu 2: (2,0 điểm)
“Ma tuý học đường” vấn nạn nhức nhối toàn xã hội. Trình bày suy nghĩ của em về vấn đề trên?
Câu 3: (2,0 điểm) 
Trong xu thế hội nhập quốc tế, hợp tác cùng phát triển. Việt Nam đang có được những cơ hội thuận lợi nào và chúng ta còn đang phải đứng trước những khó khăn, thách thức nào?
C©u 4: (3,0 ®iÓm) 
Ph©n tÝch ý nghÜa cña viÖc kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc vµ t«n träng, häc hái , còng như hîp t¸c quèc tÕ. ChÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ nưíc vµ nh©n d©n ta vÒ c¸c vÊn ®Ò ®ã?
Câu 5: (1,5 điểm)
 Tình huống: 
 H năm nay 18 tuổi. H đã đi làm nên đã có thu nhập riêng. Bố H mất sớm. Mẹ H hơn 50 tuổi thường xuyên đau ốm, không làm được việc nặng, lại phải nuôi em H đang học lớp 9. Cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn.
 a/ H có nghĩa vụ đóng góp để nuôi mẹ và em không?
 b/ Pháp luật quy định như thế nào về nghĩa vụ này?
--------------- Hết ---------------
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LƯƠNG TÀI
 TRƯỜNG THCS ................................ 
------------------- HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HSG
 MÔN : GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9
Câu
Đáp án
Điểm
1
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương đương như sau:
1,5
a/ - Nhà nước ta từ khi ra đời đến nay đã ban hành 05 hiến pháp.
- Hiến pháp năm 1946: sau khi cách mạng tháng 8 năm 1945 thành công, Nhà nước ban hành Hiến pháp của cách mạng dân tộc, dân chủ và nhân dân. 
- Hiến pháp năm 1959: Hiến pháp của thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà. 
- Hiến pháp năm 1980: Hiến pháp của thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước. 
- Hiến pháp năm 1992: Hiến pháp của thời kì đổi mới. 
- Hiến pháp năm 2013: Hiến pháp được ra đời trong thời kì tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế. 
0,20
0,20
0,20
0,20
0,20
b/ *Có 2 căn cứ để khẳng định : Hiến pháp là đạo luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lí cao nhất .
- Hiến pháp là cơ sở nền tảng của hệ thống pháp luật. Các quy định của Hiến pháp là nguồn, là căn cứ pháp lí cho tất cả các ngành luật. Luật và các văn bản dưới luật phải phù hợp với tinh thần và nội dung Hiến pháp . Các văn bản pháp luật trái với Hiến pháp đều bị bãi bỏ
- Việc soạn thảo, ban hành hay sửa đổi, bổ sung Hiến pháp phải tuân theo thủ tục đặc biệt, được quy định trong Điều 147 của Hiến pháp. 
0,25
0,25
2
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương đương như sau:
2,0
Khẳng định ma tuý học đường đang là một vấn đề nhức nhối của toàn xã hội .(Thầy cô, cha mẹ).
Thực trạng tình hình ma tuý hiện nay nói chung, ma tuý học đường nói riêng: Lấy dẫn chứng con số cụ thể.
Nguyên nhân: Chủ quan và khách quan ( Chủ quan: Bản thân không nhận thức được tác hại của ma tuý. Thích tò mò, ăn chơi, đua đòi, sống buông thả; Khách quan: do sử dụng trong điều trị bệnh nhưng không đúng liều lượng, do kẻ xấu xâm nhập vào trường học lôi kéo, rủ rê)
Hậu quả: Học hành sa sút, đạo đức suy đồi, sức khoẻ giảm sút, suy yếu, dễ trở thành tội phạm tương lai mờ mịt. (Lấy dẫn chứng)
Biện pháp ngăn chặn: Tuyên truyền ở trường học các kiến thức về ma tuý như con đường dẫn đến nghiện ma tuý, tác hại của ma tuý, cách phòng tránh
Trách nhiệm bản thân mỗi học sinh chúng ta: bảo vệ mình, bảo vệ bạn bè, giữ cho môi trường sư phạm không có ma tuý.
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
3
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương đương như sau:
a. Những cơ hội và thuận lợi
- Những thành tựu to lớn mà nước ta đạt được trong hội nhập quốc tế thời kỳ đổi mới. Những thành tựu đó đã tạo thêm niềm tin để nước ta càng vững bước trên đường hội nhập, tận dụng tốt nhất những cơ hội mới đang mở ra. 
- Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hoá mở ra khả năng cho nước ta, nhất là khi đã là thành viên chính thức WTO, tham gia nhanh và hiệu quả vào hệ thống phân công lao động quốc tế, tận dụng mọi nguồn lực phục vụ mục tiêu phát triển
- Trên lĩnh vực kinh tế, tiến trình hội nhập của nước ta ngày càng sâu rộng thì càng đòi hỏi phải hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh theo thông lệ quốc tế, thực hiện công khai, minh bạch các thiết chế quản lý làm cho môi trường kinh doanh của nước ta ngày càng được cải thiện. Đây là tiền đề rất quan trọng để phát huy tiềm năng của mọi thành phần kinh tế trong nước, là cơ hội để tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài, bảo đảm tốc độ tăng trưởng bền vững hơn và rút ngắn khoảng cách phát triển.
- Về khách quan, xu thế toàn cầu hoá tạo điều kiện cho tất cả các nước, trong đó có Việt Nam tham gia vào đời sống quốc tế, bày tỏ chính kiến, bảo vệ lợi ích, tập hợp lực lượng... nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược của mình.
b. Những khó khăn, thách thức.
- Thách thức lớn nhất và dễ nhận thấy nhất xuất phát từ chỗ nước ta là một nước đang phát triển có trình độ kinh tế thấp, quản lý nhà nước còn nhiều yếu kém và bất cập, doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân còn nhỏ bé, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ nói riêng và của toàn bộ nền kinh tế nói chung còn nhiều hạn chế, hệ thống chính sách kinh tế, thương mại chưa hoàn chỉnh... Cho nên, nước ta sẽ gặp khó khăn lớn trong cạnh tranh cả ở trong nước cả trên trường quốc tế. Hơn nữa những nước có nền kinh tế phát triển thấp được hưởng lợi ít hơn.
- Thứ hai, trong quá trình hội nhập quốc tế, cũng như các nước đang phát triển khác, nước ta phải chịu sự ràng buộc của các quy tắc kinh tế, thương mại, tài chính - tiền tệ, đầu tư... chủ yếu do các nước phát triển áp đặt; phải chịu sức ép cạnh tranh bất bình đẳng và sự điều tiết vĩ mô bất hợp lý của các nước phát triển hàng đầu.
- Thứ ba, quá trình hội nhập quốc tế đặt ra những vấn đề mới về bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn bản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 
 - Thứ tư, trên lĩnh vực chính trị, tiến trình hội nhập quốc tế ở nước ta cũng đang đối diện trước thách thức của một số nguy cơ đe doạ độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, sự lựa chọn định hướng chính trị, vai trò của nhà nước.. Hội nhập quốc tế đối với nước ta rõ ràng không thể tách rời cuộc đấu tranh chống "diễn biến hoà bình" của các thế lực chống đối trên nhiều lĩnh vực.
2,0
1,0
1,0
4
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương đương như sau:
3,0
- Søc m¹nh cña viÖc kÕt hîp gi÷a kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc víi viÖc t«n träng häc hái vµ hîp t¸c quèc tÕ : lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c quèc gia, d©n téc ph¸t triÓn . Ngµy nay thÕ giíi ®ang cã xu thÕ như vËy 
- HS ph©n tÝch
+ KÕ thõa , ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc lµ lµm theo, ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn tèt ®Ñp ®· ®ưîc h×nh thµnh tõ rÊt l©u ®êi. Nhê cã viÖc kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng ®ã mµ chóng ta gi÷ ®ưîc b¶n s¾c riªng cña m×nh, kh«ng bÞ ®¸nh mÊt m×nh. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng quèc gia d©n téc bá qua yÕu tè nµy sÏ dÔ dµng bÞ lÖ thuéc. Nø¬c ta ®· chiÕn th¾ng biÕt bao kÎ thï bëi nhê cã viÖc kÕ thõa truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc nh : truyÒn thèng yªu níc, c¨m thï giÆc, yªu hßa b×nh, yªu tù do, ®éc lËp, ®oµn kÕt, cÇn cï trong lao ®éng, anh dòng, mu trÝ trong chiÕn ®Êu....Kh«ng nãi ®©u xa, trưíc n¨m 1945 thùc d©n ph¸p muèn ®ång ho¸ d©n téc ta, xo¸ tªn nưíc ta trªn b¶n ®å thÕ giíi . Nhng tÊt c¶ ®Òu bÞ ®¸nh b¹i, vÉn cßn mét ViÖt Nam m¸u ®á, da vµng, cong cong h×nh ch÷ S , ®éc lËp , thèng nhÊt, mu«n ngưêi như mét.(HS cã thÓ lÊy dÉn chøng thªm) 
+ T«n träng, häc hái, hîp t¸c quèc tÕ còng kh«ng thÓ bá qua trªn con ®ưêng x©y dùng nưíc nhµ. Bëi lÏ thÕ giíi cã nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u vÒ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸. Mét lÏ ®ư¬ng nhiªn ai còng thÊy, cã t«n träng t«i t«i míi t«n träng anh, cã t«n träng t«i th× t«i míi s½n sµng chia sÎ víi anh. H¬n n÷a, chóng ta häc hái, hîp t¸c quèc tÕ chóng ta sÏ thu ho¹ch ®ùoc nhiÒu kinh nghiÖm, gi¶i quyÕt ®ù¬c c¸c vÊn ®Ò cÊp b¸ch. Nhê häc hái, hîp t¸c chóng ta cã kinh nghiÖm trong x©y dùng cÇu, ®ưêng, nh÷ng ng«i nhµ cao tÇng, gi¸o dôc, y tÕ , nh÷ng bé trang phôc ®Õn c¸ch trang trÝ, råi c«ng nghÖ th«ng tin....: cÇu Long Biªn- chøng nh©n lÞch sö, cÇu Mü ThuËn mang lîi ®Õn hµng tØ ®ång, ®êng quèc lé B¾c Nam th«ng suèt, råi ®æi míi SGK, ph¬ng ph¸p d¹y häc ®îc c¶i tiÕn nhiÒu ®Ó råi ta ®¹t nhiÒu gi¶i vµng quèc tÕ, nhµ m¸y läc dÇu ®Çu tiªn cña ViÖt Nam Dung QuÊt - Qu¶ng Ng·i, c¸c ca mæ tim, ghÐp gan, ghÐp thËn..... råi tÇn sè ph¸t sãng kªnh truyÒn h×nh n©ng cÊp, ng¨n chÆn ®¹i dÞch HIV/AIDS, truy t×m téi ph¹m nguy hiÓm quèc tÕ (HS cã thÓ lÊy dÉn chøng thªm
+ Tuy nhiªn chóng ta häc hái cÇn ph¶i cã chän läc, phï hîp víi ®Êt nưíc con ngưêi ViÖt Nam. NÕu kh«ng häc hái sÏ tù bã m×nh, c« ®éc, tù cung tù cÊp vµ ®ư¬ng nhiªn kh«ng ph¸t triÓn. NÕu häc hái, hîp t¸c mét c¸ch tho¸i qóa(sÝnh ngo¹i), ta sÏ ®¸nh mÊt m×nh. NÕu ta cø khư khư gi÷ l¹i nh÷ng g× cña d©n téc kh«ng cßn phï hîp (x· héi lu«n ph¸t triÓn) th× ta l¹i trë thµnh mét ®Êt nưíc, d©n téc l¹c hËu, mµ l¹c hËu th× dÔ bÒ bÞ cai trÞ. HiÖn nay thÕ giíi ®ang cã xu thÕ héi nhËp, nÕu ta cø bã m×nh lµ ®i ngưîc l¹i xu thÕ. 
- ChÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ nưíc vµ nh©n d©n ta vÒ c¸c vÊn ®Ò ®ã : 
+ TÝch cùc tuyªn truyÒn , gi¸o dôc truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc trong nh©n d©n ®Ó nh©n d©n hiÓu, häc tËp vµ lµm theo.
+ KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng, cho phÐp kh«i phôc l¹i nh÷ng nÐt v¨n ho¸ tiªu biÓu nhí ¬n céi nguån...., dÑp bá, bµi trõ c¸c tËp tôc l¹c hËu như ch÷a bÖnh b»ng cóng b¸i, hµnh nghÒ mª tÝn dÞ ®oan, cưíi hái linh ®×nh....
+ §¶ng vµ Nhµ nưíc ta lu«n coi träng viÖc t¨ng cưêng hîp t¸c víi c¸c nưíc XHCN, c¸c nưíc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi theo nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau, kh«ng dïng vò lùc hoÆc ®e do¹ dïng vò lùc; b×nh ®¼ng cïng cã lîi; gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång vµ tranh chÊp b»ng thư¬ng lưîng, hoµ b×nh; ph¶n ®èi mäi ©m mưu vµ hµnh ®éng g©y søc Ðp, ¸p ®Æt vµ cưêng quyÒn.
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
5
*Yêu cầu trình bày nêu ra được các ý có nội dung hoặc tương đương như sau:
Tình huống
a/ Xét cả về tình cảm, đạo đức và pháp lý thì H có nghĩa vụ đóng góp một phần thu nhập của mình để nuôi mẹ và các em, thực hiện đạo lý và nghĩa vụ của người con cũng như trách nhiệm của một thành viên trong gia đình
1,5
0,75
b/ Nghiã vụ trên được quy định trong khoản 2 Điều 36 và khoản 2 Điều 44 Luật hôn nhân và gia đình, thể hiện ở 2 nội dung sau: 
- Con có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ đau ốm, già yếu, bệnh tật.
- Con từ đủ 15 tuổi trở lên còn sống chung với gia đình có nghĩa vụ chăm lo đời sống chung của gia đình; nếu có thu nhập thì đóng góp vào các nhu cầu thiết yếu của gia đình.
0,75
--------------- Hết ---------------