Đề giao lưu Olympic cấp huyện môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2018-2019 (Có hướng dẫn chấm)

UBND HUYỆN KINH MÔN
ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ GIAO LƯU OLYMPIC CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2018-2019
MÔN: LỊCH SỬ - LỚP 8
Thời gian làm bài: 120 phút
(Không kể thời gian giao đề)
Câu 1(2,0 điểm)
Bằng kiến thức lịch sử Việt Nam giai đoạn 1858-1884,em hãy làm rõ:
Nguyên nhân thực dân Pháp tiến hành xâm lược Việt Nam?
 Nội dung hiệp ước Nhâm Tuất 1862.
Từ đó hãy rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Câu 2 (2,0 điểm)
Phong trào Cần Vương chia làm mấy giai đoạn? Kể tên các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương. Đánh giá mặt tích cực và hạn chế của phong trào. 
Câu 3 (2,0 điểm) 
 Trình bày nội dung các giai đoạn của cuộc khởi nghĩa Yên Thế. Tại sao nói đây là cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu nhất Việt Nam ở cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?
Câu 4 (2,0 điểm)
Nêu nội dung chính của các đề nghị cải cách Duy tân ở Việt Nam trong nửa cuối thế kỉ XIX. Ý nghĩa của các đề nghị cải cách? Liên hệ với các cuộc cải cách trong khu vực được tiến hành cùng thời gian này.
Câu 5 (2,0 điểm)
	 Cho biết những chính sách về kinh tế của thực dân Pháp trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897-1914) ở Việt Nam? Chính sách đó tác động như thế nào đến nền kinh tế của nước ta cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX?
-------------------Hết--------------
Họ tên học sinh: . Số báo danh: ..
Chữ kí giám thị 1: .. Chữ kí giám thị 2: .
UBND HUYỆN KINH MÔN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI GIAO LƯU OLYMPIC CẤP HUYỆN 
LỚP 8
MÔN THI:LỊCH SỬ
(Hướng dẫn chấm gồm: 05câu, 04 trang)
1. Thí sinh có thể trả lời theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản của đáp án thì vẫn cho điểm như đáp án.
2. Ở từng câu, từng ý chỉ cho điểm tối đa khi: 
	- Trả lời đúng, có phân tích cụ thể
	- Diễn đạt tốt, chữ viết rõ ràng, đúng chính tả.
3. Điểm toàn bài không làm tròn số, để điểm lẻ đến 0,25.
Câu
	Nội dung 
Điểm
Câu 1
(2.0 đ)
Nguyên nhân Pháp tiến hành xâm lược Việt Nam:
- Nửa sau thế kỉ XIX, CNTB nói chung và tư bản Pháp đang trên đà phát triển, nhu cầu về nguyên liệu, thị trường, nhân công ngày càng lớn...Nhiều nước Tư bản phương Tây và thực dân Pháp nói riêng âm mưu nhòm ngó xâm lược nước ta từ rất sớm bằng con đường buôn bán và truyền đạo...
0.25
- Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi, tài nguyên thiên nhiên phong phú, thị trường tiêu thụ lớn, nguồn nhân công rẻ; chế độ phong kiến nhà Nguyễn đang lâm vào khủng hoảng suy yếu tạo điều kiện thuận lợi để Pháp nổ súng xâm lược nước ta.
0.25
b.Nội dung hiệp ước Nhâm Tuất 1862:
+Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở ba tỉnh miền đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn Lôn. Mở ba cửa biển ( Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán...
0.25
+ Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm đạo trước đây...
0.25
+ Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 288 vạn lạng bạc . Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến...
0.25
c .Từ nội dung, hậu quả của Hiệp ước rút ra bài học kinh nghiệm:
-Đấu tranh mền dẻo là cần thiết nhưng phải có nguyên tắc, phải đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết, tôn trọng độc lập,chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nước ta...
0.5
-Tận dụng sức mạnh của nhân dân, đoàn kết toàn dân trong công cuộc đổi mới đất nước, phải đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân...
0.25
Câu 2
(2.0đ)
Phong trào Cần vương 
*Phong trào phát triển: Chia thành hai giai đoạn
+ Giai đoạn 1 (1885 – 1888), phong trào bùng nổ trên khắp cả nước sôi động nhất là ở các tỉnh Bắc và Trung Kì...
0.25
+ Giai đoạn 2 (1888 – 1896), phong trào quy tụ trong những cuộc khởi nghĩa lớn, có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn
0.25
*Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào CầnVương: 
- Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887)
- Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883- 1892)
- Khởi nghĩa Hương Khê (1885- 1895)
0.5
* Đánh giá mặt tích cực và hạn chế:
- Tích cực
+ Xác định được đúng kẻ thù là thực dân Pháp.. đánh Pháp giành độc lập
+ Đoàn kết được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia với quy mô khá rộng lớn.. 
+ Làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp ở Việt Nam..
 0.25
0.25
0.25
- Hạn chế
Ngọn cờ phong kiến lỗi thời, thiếu giai cấp tiên tiến đủ sức lãnh đạo với đường lối đúng đắn..
0,25
Câu 3 (2,0 đ) 
Các giai đoạn của cuộc khởi nghĩa Yên Thế:
- Khởi nghĩa Yên Thế kéo dài gần 30 năm (1884- 1913) và chia làm 3 giai đoạn. Giai đoạn từ 1884- 1892: ở Yên Thế có nhiều toán quân hoạt động riêng rẽ nhưng vô cùng hiệu quả. Thủ lĩnh có uy tín nhất là Đề Nắm. Khi Đề Nắm hi sinh (1892), Đề Thám trở thành thủ lĩnh tối cao của phong trào.
0,25
- Giai đoạn từ 1893- 1908: là thời kì nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở.
 Nhận thấy lực lượng quá chênh lệch. Đề Thám tìm cách giảng hòa với thực dân Pháp. Pháp rút khỏi Yên Thế. Đề Thám được cai quản bốn tổng Nhã Nam, Yên Lễ, Mục Sơn, Hữu Thượng. Thời gian giảng hòa chưa đươc bao lâu, Pháp quay trở lại tấn công Yên Thế. 
0,25
- Lực lượng nghĩa quân bị tổn thất, suy giảm nhanh chóng. Để cứu vãn tình thế Đề Thám phải chủ động xin giảng hòa lần thứ 2(1897). Thực dân Pháp chấp nhận nhưng nghĩa quân phải giao nộp toàn bộ khí giới.
0,25
- Đề Thám bề ngoài tỏ ra phục tùng nhưng bên trong vẫn ngấm ngầm chuẩn bị lực lượng, tích trữ lượng thực.. sẵn sàng chiến đấu. Lúc này nhiều nhà yêu nước trong đó có Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh đã tìm lên Yên Thế bắt liên lạc với nghĩa quân.
0,25
- Giai đoạn từ 1909- 1913: Sau vụ đầu độc lính Pháp ở Hà Nội, phát hiện thấy có sự dính líu của Đề Thám, thực dân Pháp tập trung lực lượng, mở cuộc tấn công quy mô lên Yên Thế. Trải qua nhiều trận càn liên tiếp của địch, lực lượng nghĩa quân hao mòn. Năm 1913, Hoàng Hoa Thám bị sát hại, phong trào tan rã.
0,25
Khởi nghĩa Yên Thế là phong trào nông dân tiêu biểu nhất thế kỉ XIX...
- Đây là cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất trong phong trào chống Pháp ở cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX. Cuộc khởi nghĩa này đã tập hợp được lực lượng đông đảo là nông dân trên một địa bàn rộng lớn với lãnh tụ xuất thân từ nông dân.
0,25
Khởi nghĩa Yên Thế nổ ra trước khi chiếu Cần Vương được ban bố, xuất phát từ nhu cầu bảo vệ cuộc sống chính đáng của người nông dân (giữ đất, giữ làng) nên không bị chi phối bởi tư tưởng Cần Vương và mang tính dân tộc yêu nước sâu sắc.
0,5
Câu 4 (2,0 đ)
*Nội dung chính của các đề nghị cải cách Duy tân ở Việt Nam trong nửa cuối thế kỉ XIX:
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định). Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng.
0.25
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương với bên ngoài.
0.25
- Từ năm 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản điều trần, đề cập đến một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp
0.25
- Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng bản “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.
0.25
* Ý nghĩa
- Những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được tiếng vang lớn, dám tấn công vào những tư tưởng bảo thủ và phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời.
 0.25 
- Góp phần vào việc chuẩn bị cho việc ra đời phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX
0.25
*Liên hệ đến các cuộc cải cách trong khu vực:
-Cuộc Duy tân Minh Trị 1868 của Nhật Bản giúp Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ bị xâm lược trở thành nước tư bản hùng cường... 
0.25
-Xiêm ( Thái Lan) với đường lối ngoại giao khôn khéo 
0.25
Chính sách về kinh tế của thực dân Pháp trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897-1914) ở Việt Nam
Câu 5 (2,0 đ)
- Nông nghiệp: Pháp đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất, lập đồn điền...
0.25
- Công nghiệp: Tập trung khai thác than và kim loại. Ngoài ra, Pháp đầu tư vào một số ngành khác như xi măng, điện, chế biến gỗ...
0.25
- Thương nghiệp: Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, hàng hoá của Pháp nhập vào Việt Nam chỉ bị đánh thuế rất nhẹ hoặc miễn thuế, đánh thuế cao hàng hoá các nước khác. 
0.25
- Giao thông vận tải: xây dựng hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt để tăng cường bóc lột kinh tế và phục vụ mục đích quân sự... Đề ra các loại thuế mới bên cạnh các loại thuế cũ, nặng nhất là thuế muối, thuế rượu, thuế thuốc phiện...
0.25
* Tác động về kinh tế
- Tích cực: Những mầm mống của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được du nhập vào Việt Nam, phá vỡ nền kinh tế tự cấp, tự túc.
0.5
- Tiêu cực:
+ Tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt, nông nghiệp lạc hậu, công nghiệp phát triển què quặt, thiếu hẳn công nghiệp nặng, nền kinh tế Việt Nam cơ bản là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu phụ thuộc vào kinh tế Pháp.
0.25
+ Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ lạc hậu, phụ thuộc vào nền kinh tế Pháp.Đời sống nhân dân đặc biệt là công nhân và nông dân cực khổ, bần cùng hóa ...
0.25
-------------------Hết--------------