Đề cương Ôn tập kiểm tra HKII môn GDCD 7
Câu 5: Em hiểu thế nào là di sản văn hóa? Cho ví dụ? Tại sao phải giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa?
TL
Di sản văn hóa bao gồm di sản văn hoá phi vật thể và di sản văn hóa vật thể, là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học,dược lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Ví dụ:-Vịnh Hạ Long
- Di sản văn hóa Mĩ sơn
- Bến Nhà Rồng
.
Chúng ta phải giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa vì:
Di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa là cảnh đẹp của đất nước, là tài sản của dân tộc nói lên truyền thống của dân tộc, thể hiện công đức của thế hệ tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trên các lĩnh vực.
Những di sản, di tích và cảnh đẹp dó cần được giữ gìn, phát huy trong sự nghiệp xây dựng, phát triển nền văn hoá VN tiên tiến,đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc, đóng góp vào kho tàng di sản văn hoá thế giới.
Câu 6:Em hiểu thế nào là quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo?
TL
Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo có nghĩa là :Công dân có quyền theo hoặc không theo một tín ngưỡng hoặc tôn giáo nào. Người đã theo một tín ngưỡng hay tôn giáo nào đó có quyền thôi không theo nữa, hoặc bỏ để theo tín ngưỡng, tôn giáo khác mà không ai được cưỡng bức hoặc cản trở.
7. (1 ®iÓm) Theo em v× sao ph¸p luËt níc ta quy ®Þnh trÎ em cã quyÒn ®îc b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc. Do tÝnh u viÖt cña Nhµ níc vµ ph¸p luËt níc ta, trÎ em ®îc t«n träng vµ ®îc u tiªn v× trÎ em lµ t¬ng lai cña d©n téc, gièng nßi. Do ®Æc ®iÓm cña trÎ em cßn non nít vÒ thÓ chÊt vµ tinh thÇn, cÇn sù quan t©m, ch¨m sãc ®Æc biÖt ®Ó trÎ em ®îc ph¸t triÓn ®Çy ®ñ. Do ViÖt Nam ®· tham gia C«ng íc Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em nªn ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ®¶m b¶o c¸c quyÒn cña trÎ em ®îc thùc hiªn. a) Yªu cÇu häc sinh nªu ®ù¬c 4 viÖc lµm g©y « nhiÔm m«i trêng (1 ®iÓm) VÝ dô nh: Vøt r¸c, chÊt th¶i bõa b·i. §æ chÊt th¶i, níc th¶i c«ng nghiÖp trùc tiÕt vµo nguån níc Sö dông ph©n hãa häc qu¸ møc quy ®Þnh. §èt rõng lµm n¬ng rÉy. Khai th¸c thuû h¶i s¶n b»ng chÊt næi. v.v b) Yªu cÇu nªu 4 hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸ (1 ®iÓm) VÝ dô: ChiÕm ®o¹t cæ vËt thuéc di tÝch lÞch sö – v¨n ho¸; LÊn chiÕm ®Êt ®ai thuéc khu di tÝch; Mua b¸n cæ vËt tr¸i phÐp; Ph¸ ho¹i di tÝch; VËn chuyÓn tr¸i phÐp cæ vËt ra níc ngoµi; §µo bíi tr¸i phÐp ®Þa ®iÓm kh¶o cæ; s¶n v¨n ho¸. H·y kÓ 4 hµnh vi lµm « nhiÔm m«i trêng vµ 4 hµnh vi ph¹m ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ di 9. (1 ®iÓm) V× sao nãi Nhµ níc ta lµ Nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× nh©n d©n? Nhµ níc ta lµ Nhµ níc cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n v× Nhµ níc lµ thµnh qu¶ c¸ch m¹ng cña nh©n d©n, do nh©n d©n lËp ra vµ ho¹t ®éng v× lîi Ých cña nh©n d©n. 10. (3 ®iÓm) Cho t×nh huèng sau: ë gÇn nhµ Thu cã mét ngêi chuyªn lµm nghÒ bãi to¸n. MÑ Thu còng thØnh tho¶ng sang xem bãi. Thu can ng¨n nhng mÑ Thu cho r»ng ®ã lµ quyÒn tù do tÝn ngìng cña mçi ngêi va khuyªn Thu kh«ng nªn can thiÖp vµo. a) Theo em mÑ Thu nghÜ nh vËy cã ®óng kh«ng? V× sao? b) NÕu em lµ Thu, em sÏ lµm g×? a) Yªu cÇu nªu ®îc: - MÑ Thu nghÜ nh vËy lµ kh«ng ®óng (0,5 ®iÓm) - V× bãi to¸n lµ mét biÓu hiÖn mª tÝn, dÞ ®oan chø kh«ng ph¶i lµ tù do tÝn ngìng vµ ph¸p luËt ®· nghiªm cÊm hµnh nghÒ nµy(0,5 ®iÓm) - Mçi ngêi chóng ta ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chèng l¹i nh÷ng viÖc lµm sai ph¸p luËt. (0,5 ®iÓm) b) NÕu lµ Thu, em sÏ: - Gi¶i thÝch cho mÑ hiÓu t¸c h¹i cña mª tÝn dÞ ®oan. (0,5 ®iÓm) - VËn ®éng gia ®×nh vµ ngêi th©n khuyªn gi¶i mÑ. (0,5 ®iÓm) - B¸o víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng can thiÖp, xö lÝ ngêi hµnh nghÒ bãi to¸n. (0,5 ®iÓm) 6. (3 ®iÓm) a) Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ di s¶n v¨n ho¸? b) H·y kÓ tªn 4 di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vµ 4 di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ cña ViÖt Nam mµ em biÕt. a) Di s¶n v¨n ho¸ bao gåm di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vµ di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ, lµ s¶n phÈm tinh thÇn, vËt chÊt cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, ®îc lu truyÒn tõ thÕ hÖ nµy qua thÕ hÖ kh¸c. (1 ®iÓm) b) - KÓ ®îc tªn 4 di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ, vÝ dô: Nh· nh¹c Cung ®×nh HuÕ, d©n ca quan hä B¾c Ninh, bÝ quyÕt nghÒ dÖt lôa ë Hµ §«ng, truyÖn KiÒu cña NguyÔn Du, ¸o dµi ViÖt Nam, héi ®Òn Hïng, (1 ®iÓm) - KÓ ®îc tªn 4 di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ, vÝ dô nh: Cè ®« HuÕ, trèng ®ång §«ng S¬n, Hoµng thµnh Hµ Néi, chïa H¬ng(Hµ T©y), §« thÞ cæ Héi An, bÕn Nhµ Rång, (1 ®iÓm) 7. (1 ®iÓm) H·y nªu mét sè viÖc mµ em vµ gia ®×nh ®· liªn hÖ víi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc ë x· (phêng, thÞ trÊn) n¬i em ë ®Ó ®îc gi¶i quyÕt Yªu cÇu häc sinh nªu ®îc hai viÖc, vÝ dô nh: Khai b¸o t¹m tró, Xin giÊy khai sinh, ®¨ng kÝ hé khÈu, x¸c nhËn lÝ lÞch, 8. (3 ®iÓm) Em h·y nªu mét sè nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh « nhiÔm m«i trêng n¬i em ë vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ, gi÷ g×n m«i trêng trong s¹ch. v.v a) NhËn xÐt: Häc sinh cã thÓ cã nh÷ng c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau, nhng yªu cÇu ph¶i nªu ®îc 3 nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh« nhiÔm m«i trêng t¹i n¬i ë. (1,5 ®iÓm) VÝ dô nh: C¸c lo¹i níc th¶i, khÝ th¶i tõ c¸c nhµ m¸y; chÊt th¶i, r¸c th¶i trong sinh ho¹t cña c d©n x¶ ra bõa b·i, g©y « nhiÔm níc vµ kh«ng khÝ. Sö dông ho¸ chÊt kh«ng ®óng quy ®Þnh g©y nguy hiÓm cho con ngêi. Sö dông thuèc trõ s©u nång ®ä cao mét c¸ch trµn lan. T×nh tr¹ng c¸c con s«ng bÞ t¾t nghÏn, ao hå kh« c¹n, bÞ lÊp ®i ®Ó lµm nhµ. T×nh tr¹ng lôt léi thêng xuyªn x·y ra vµo mïa ma. v.v b) §Ò xuÊt ®îc 3 biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng. (1,5 ®iÓm) VÝ dô nh: Kh«ng x¶ r¸c vµ c¸c chÊt th¶i bõa b·i. Kh«ng lÊp hå ao. Lµm s¹ch c¸c ao, hå, kh¬i dßng c¸c con s«ng. X©y dùng hÖ thèng tho¸t níc nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng lôt léi. TÝch cùc gi÷ g×n vµ lµm xanh, s¹ch, ®Ñp m«i trêng. những quy định của pháp luật cũng như những quy định của chính quyên địa phương . Câu 1:Em hiểu thế nào là sống và làm việc có kế hoạch? Tại sao phải sống và làm việc có kế hoạch? TL Sống và làm việc có kế hoạch là biết xác định nhiệm vụ, sắp xếp những công việc hằng ngày, hằng tuần một cách hợp lí đễ mọi việc được thực chiện đầy đủ, có hiệu quả, có chất lượng. Phải sống và làm việc có kế hoạch vì sống và làm việc có kế hoạch sẽ giúp chúng ta chủ động , tiết kiệm thời gian, công sức và đạt hiệu quả trong công việc. Câu 2: Em hãy nêu bổn phận của trẻ em đối với gia đình, nhà trường, xã hội và đất nước? TL Yêu Tổ quốc, có ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa. Tôn trọng pháp luật, tôn trọng tài sản của người khác. Yêu quý, kính trọng, giúp đỡ ông bà, cha mẹ, lễ phép với người lớn. Chăm chỉ học tập, hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục. Không đánh bạc, uống rượu, hút thuốc và dùng chất kích thích có hại cho sức khỏe. Câu 3: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng như thế nào đối với đời sống con người? Em hiểu thế nào là bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên? Kể tên một số tài nguyên? TL Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người, tạo nên cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, tạo cho con người phương tiện để sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức, tinh thần. Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái, cải thiện môi trường, ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra; khai thác, sử dụng hợp lí, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên. Một số tài nguyên thiên nhiên: Đất, nước, rừng, khí hậu, khoáng sản............. Câu 4:Cho ví dụ về những việc làm ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên? Nêu những biện pháp góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên? TL Những việc làm ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên: - Khai thác nước ngầm bứa bãi. - Sử dụng phân hóa học và các hóa chất bảo vệ thực vật vượt quá mức quy định. - Khai thác thủy, hải sản bằng chất nổ. - Săn bắt động vật quý, hiếm trong rừng. - Đốt phá rừng bừa bãi .................................. Những biện pháp góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: - Giữ gìn vệ sinh xung quanh trường học và nơi ở. - Xây dựng quy định về bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước và bảo vệ động vật quý, hiếm - Trồng cây gây rừng phủ xanh đồi trọc - Khai thác gỗ theo chu kì, kết hợp cải tạo rừng. - Trồng cây xung quanh trường .................... Câu 5: Em hiểu thế nào là di sản văn hóa? Cho ví dụ? Tại sao phải giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa? TL Di sản văn hóa bao gồm di sản văn hoá phi vật thể và di sản văn hóa vật thể, là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học,dược lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Ví dụ:-Vịnh Hạ Long - Di sản văn hóa Mĩ sơn - Bến Nhà Rồng ..................... Chúng ta phải giữ gìn, bảo vệ những di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa vì: Di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử- văn hóa là cảnh đẹp của đất nước, là tài sản của dân tộc nói lên truyền thống của dân tộc, thể hiện công đức của thế hệ tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trên các lĩnh vực. Những di sản, di tích và cảnh đẹp dó cần được giữ gìn, phát huy trong sự nghiệp xây dựng, phát triển nền văn hoá VN tiên tiến,đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc, đóng góp vào kho tàng di sản văn hoá thế giới. Câu 6:Em hiểu thế nào là quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo? TL Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo có nghĩa là :Công dân có quyền theo hoặc không theo một tín ngưỡng hoặc tôn giáo nào. Người đã theo một tín ngưỡng hay tôn giáo nào đó có quyền thôi không theo nữa, hoặc bỏ để theo tín ngưỡng, tôn giáo khác mà không ai được cưỡng bức hoặc cản trở. Câu 7:Mê tín dị đoan là gì? Tại sao phải chống mê tín dị đoan? TL Mê tín dị đoan là tin vào những điều mơ hồ nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên ( như tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép.....) Tin vào mê tín dị đoan sẽ dẫn tới hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình và cộng đồng về sức khỏe, thời gian, tài sản, và có thể cả tính mạng con người. Vì vậy, phải chống mê tín dị đoan Câu 8: Bộ máy nhà nước ta bao gồm những loại cơ quan nào? Mỗi loại cơ quan gồm những cơ quan cụ thể nào? TL Bộ máy nhà nước ta bao gồm 4 loại cơ quan : - Các cơ quan quyền lực đại biểu của nhân dân. - Các cơ quan hành chính nhà nước - Các cơ quan xét xử - Các cơ quan kiểm soát Mỗi loại cơ quan bao gồm: - Các cơ quan quyền lực đại biểu của nhân dân bao gồm: Quốc hội, HĐND tỉnh (thành phố), HĐND huyện (quận, thị xã),HĐND xã (phường, thị trấn) - Các cơ quan hành chính nhà nước bao gồm: Chính phủ, UBND tỉnh(thành phố), UBND huyện (quận, thị xã), UBND xã (phường, thị trấn) - Các cơ quan xét xử bao gồm: Tòa án nhân dân tối cao, tòa án nhân dân tỉnh (thành phố), tòa án nhân dân huyện (quận, thị xã), các tòa án quân sự. - Các cơ quan kiểm soát bao gồm: Viện kiểm sát nhân dân tối cao, viện kiểm sát nhân dân tỉnh (thành phố), viện kiểm sát nhân dân huyện (quận, thị xã), các viện kiểm sát quân sự. Câu 9: Vì sao gọi quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất? Quốc hội làm nhiệm vụ gì? TL Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất vì quốc hội là cơ quan bao gồm những người có tài, đức do nhân dân lựa chọn và bầu ra, đại diện cho mình để tham gia làm những công việc quan trọng nhất của Nhà nước. Quốc hội làm nhiệm vụ: - Làm hiến pháp và pháp luật để quản lí xã hội. - Quyết đinh các chính sách cơ bản về đối nội (kinh tế -xã hội, tài chính, an ninh, quốc phòng....) và đối ngoại của đất nước. - Quyết định các nguyên tắc chủ yếu về tổ chức hoạt động của Nhà nước về mối quan hệ và hoạt động của công dân. Câu 10: Giải thích vì sao Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân, vì dân? TL Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là “Nhà nước của nhân dân, do nhân dân ,vì nhân dân”. Bởi vì, Nhà nước ta là thành quả cách mạng của nhân dân, do nhân dân lập ra và hoạt động vì lợi ích của nhân dân. Câu 11: Hội đồng nhân dân- Ủy ban nhân dân xã (phường, thi trấn) do ai bầu ra và có trách nhiệm gì? Vì sao chúng ta cần phải tôn trọng, bảo vệ cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương? TL Hội đồng nhân dân do nhân dân bầu ra và chịu trách nhiệm trước nhân dân về phát triển kinh tế- xã hội, ổn định và nâng cao đời sống nhân dân, về quốc phòng và an ninh đia phương. Ủy ban nhân dân do hội đồng nhân dân bầu ra và là cơ quan chấp hành nghị quyết của hội đồng nhân dân, là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân là những cơ quan nhà nước của dân, do dân, vì dân. Vì vậy, mỗi chúng ta phải tôn trọng và bảo vệ các cơ quan nhà nước, đồng thời là tròn trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với Nhà nước, đặc biệt là phải chấp hành nghiêm chỉnh Câu 1: Câu tục ngữ: "việc hôm nay chớ để ngày mai". a) Câu tục ngữ trên khuyên chúng ta điều gì? b) Em hãy cho biết sống và làm việc có kế hoạch là gì? c) Em hãy nêu ý nghĩa của sống và làm việc có kế hoạch? a) Câu tục ngữ khuyên chúng ta nên biết lập kế hoạch cho mọi công việc của mình một cách cụ thể, chu đáo. Ngoài ra, sau khi đã có kế hoạch thì điều quan trọng là phải quyết tâm thực hiện nó. Ở mỗi công việc, tuyệt đối không được dây dưa, hẹn rày, hẹn mai ảnh hưởng đến việc thực hiện công việc khác. b) Sống và làm việc có kế hoạch là biết xác định nhiệm vụ, sắp xếp những công việc hằng ngày, hằng tuần một cách hợp lý để mọi việc được thực hiện đầy đủ, có hiệu quả, có chất lượng. c) Ý nghĩa: Chủ động, tiết kiệm thời gian, công sức. Đạt kết quả cao trong công việc. Không cản trở, ảnh hưởng tới người khác. Câu 2: Hãy kể ra những việc làm, hành vi đã vi phạm quyền cơ bản của trẻ em. Trẻ sơ sinh bị cha mẹ bỏ rơi. Trẻ em bị đau ốm nhưng không được cha mẹ đưa đi khám chữa bệnh. Trẻ em hư nhưng không được cha mẹ dạy dỗ, uốn nắn. Trong thời gian nghĩ hè, các em phải đi học, không được vui chơi, giải trí. Chửi bới, mắng nhiếc trẻ em một cách thậm tệ. Lôi kéo, dụ dỗ trẻ em sử dụng chất ma túy, chất gây nghiện..... Câu 3: Câu thành ngữ: "Con dại cái mang" a) Câu thành ngữ trên muốn nói đến trách nhiệm của ai đối với trẻ em? b) Em hãy nêu quyền được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục của trẻ em Việt Nam? a) Câu thành ngữ trên muốn nói đến trách nhiệm của gia đình đối với trẻ em b)* Quyền được bảo vệ: Trẻ em có quyền được khai sinh và có quốc tịch. Trẻ em được nhà nước và xã hội tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể, danh dự, nhân phẩm. * Quyền được chăm sóc: Trẻ em được chăm sóc, nuôi dạy để phát triển, bảo vệ sức khỏe, được chung sống với cha mẹ, được hưởng sự chăm sóc của các thành viên trong gia đình... * Quyền được giáo dục: Trẻ em có quyền được học tập, được dạy dỗ. Trẻ em có quyền được học tập, vui chơi giải trí, tham gia các hoạt động văn hóa thể thao... Câu 4: Em hãy kể ra những việc làm của nhà nước, xã hội nhằm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Ban hành luật pháp quy định các quyền của trẻ em nhằm bảo vệ lợi ích và chăm sóc, giáo dục cho trẻ em. Tạo điều kiện tốt nhất để bảo vệ quyền lợi trẻ em, có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục và bồi dưỡng các em trở thành người cơng dân có ích cho đất nước Sinh ra trong một gia đình nghèo, đông con, bố mẹ Tú phải làm lụng vất vả sớm khuya, chắt chiu từng đồng cho anh em Tú đi học cùng các bạn. Nhưng do đua đòi, ham chơi,Tú đã nhiều lần bỏ học đi chơi với những bạn xấu. Kết quả học tập ngày càng kém. Có lần bị bố mắng, Tú bỏ đi cả đêm không về nhà. Cuối năm học, Tú không đủ điểm để lên lớp và phải học lại. a) Theo em, Tú đã không làm tròn quyền và bổn phận nào của trẻ em? b) Em hãy kể ra một số quyền mà trẻ em được hưởng a) Những quyền và bổn phận mà Tú đã không làm tròn là: Quyền được chăm sóc và bổn phận của người con vì bạn đã không kính trọng, vâng lời và giúp đỡ cha mẹ, đua đòi ham chơi. Quyền được giáo dục và bổn phận của một người học sinh, vì bạn đã không chăm chỉ học tập, nhiều lần bỏ học và không đủ điểm để lên lớp. b) Một số quyền mà trẻ em được hưởng là: Trẻ em được quyền bảo vệ sức khỏe. Trẻ em được khai sinh và có quốc tịch. Trẻ em có quyền được học tập, được dạy dỗ Trẻ em có quyền được chăm sóc, nuôi day để phát triển. Trẻ em có quyền được vui chơi, giải trí.. Câu 6: Môi trường là gì? Môi trường là: toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người, có tác động tới đời sống, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. Những điều kiện đó có sẵn trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra.
File đính kèm:
- on_tap_kiem_tra_hoc_ki_2_GDCD_7.doc